Διαζύγιο: πώς να βοηθήσω τα παιδιά μου;

06/05/2016

γράφει η Κρίστη Πόππη

Υποψήφια Διδάκτωρ

Παιδοψυχολόγος

www.kristipoppi.com

Όταν οι γονείς αποφασίζουν να χωρίσουν συνήθως ανησυχούν για τα παιδιά τους και φοβούνται για το «κακό» που θα τους προκαλέσει ο επικείμενος χωρισμός. Δυστυχώς, πολλά παιδιά βιώνουν τις εντάσεις που συνοδεύουν το διαζύγιο για αρκετό καιρό και τραυματίζονται συναισθηματικά. Από την άλλη, στην περίπτωση που η μαμά και ο μπαμπάς δείξουν την πρέπουσα ωριμότητα μπορούν να προστατέψουν τα παιδιά τους. Μετά το διαζύγιο οι γονείς μπορεί να μην αισθάνονται φίλοι αλλά μπορούν τουλάχιστον να αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον ως συνεργάτη.

Πώς μπορείτε να προστατέψετε ένα μικρό παιδί από το διαζύγιο;

Καλό είναι ο καθένας να κρατάει τα αρνητικά συναισθήματα που αισθάνεται για τον άλλον εκτός σπιτιού και να μην υποτιμάει τον άλλον μπροστά στα παιδιά. Καλό είναι ακόμη να μάθετε να θίγετε θέματα που σας απασχολούν με σεβασμό χωρίς να κατηγορείτε ο ένας τον άλλον και να σκέφτεστε οτι αποτελείτε μοντέλο συμπερφιφοράς για τα παιδιά σας.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη και από τους δυο γονείς. Συχνά χρειάζονται να πάρουν «άδεια» από τον έναν γονιό για να έχουν καλή σχέση με τον άλλον, επειδή αισθάνονται οτι μπορεί να σας προδώσουν με αυτή τους τη συμπεριφορά. Στην περίπτωση που παραπονιέται το παιδί για κάτι που συμβαίνει στο σπίτι του άλλου γονιού ενθαρρύνετε το να το συζητήσει με εκείνον και ξεκαθαρίστε οτι νιώθετε αυτοπεποίθηση οτι θα καταφέρουν να το λύσουν μαζί. Θυμηθείτε οτι δεν είναι το παιδί σας που πήρε διαζύγιο. Αποφύγετε εκφράσεις τύπου «μας άφησε η/ο μαμά/μπαμπάς».

Να δείχνετε υπευθυνότητα ώστε να νιώθει το παιδί ασφάλεια. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να παίρνουν τον ρόλο του κηδεμόνα, ούτε να τους δίνουμε πολλές ευθύνες που θα τα επιβαρύνουν, όπως να αποφασίσουν εκείνα εξ ολοκλήρου για το πρόγραμμα συναντήσεων με τον άλλο γονιό. Είναι διαφορετικό να ζητάμε την γνώμη του παιδιού από το να το βαζουμε να διαλέξει ποιόν από τους δυο προτιμάει. Ακόμη δεν είναι καλό να στηριζόμαστε στο παιδί για συναισθηματική υποστήριξη ή να του ζητάμε να μεταφέρει μηνύματα στον άλλον γονιό ή να του ζητάμε να κρατήσει μυστικά.

Η ανακοίνωση ενός χωρισμού είναι σημαντικό να γίνεται και από τους δυο γονείς μαζί. Καλό είναι να σχεδιάσετε μαζί τί θα πείτε στα παιδιά, να φροντίσετε να τους δώσετε όσο περισσότερο μπορείτε την αίσθηση της σταθερότητας, να μην κατηγορείτε ο ένας τον άλλον και να τα επιβεβαιώσετε οτι δεν φταίνε εκείνα. Τα περισσότερα παιδιά χρειάζονται συνεχή επιβεβαίωση, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που επικρατεί η αβεβαιότητα. Πολλά παιδιά έχουν αρκετές απορίες σχετικά με τον χωρισμό των γονιών τους αλλά οι γονείς δυσκολεύονται να τα ακούσουν. Καλό είναι να έχουν την αμέριστη προσοχή του κάθε γονέα και να νιώσουν οτι «ακούγονται». Θυμηθείτε να τονίζετε όσα θα παραμείνουν ίδια στη ζωή των παιδιών και να μιλάτε για τις αλλαγές που θα συμβούν. Συνήθως βοηθάει ένα πρόγραμμα ζωγραφισμένο με διαφορετικά χρώματα που θα περιγράφουν την εβδομάδα του παιδιού και θα ξέρει πότε πάει που.

Αναμένετε μεγάλα και δυνατά συναισθήματα. Τα παιδιά βιώνουν μια τεράστια αλλαγή και κουβαλάνε θλίψη και θυμό που μπορεί να ξετρυπώσουν ανά πάσα στιγμή. Μπορείτε να τα βοηθήσετε αν δείχνετε ενσυναίσθηση και κατανόηση ακόμα και όταν ξεσπάνε για κάτι που σας φαίνεται ασήμαντο. Καλό είναι να αναγνωρίσετε την ανάγκη των παιδιών να σας ξαναδούνε μαζί. Πολλά παιδιά τείνουν να νιώθουν ντροπή για αυτή τους την ευχή. Μπορείτε να εξηγήσετε οτι δε θα ξαναείστε μαζί σαν ζευγάρι αλλά οτι η επιθυμία τους είναι φυσιολογική. Πολλά παιδιά αισθάνονται θυμό, λύπη και σύγχυση μετά τον χωρισμό των γονιών τους αλλά φοβούνται να εκφραστούν για να μην αναστατώσουν τους γονείς τους. Καλό είναι να γνωρίζουν οτι όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά και να ενθαρρύνετε τα παιδιά να επικοινωνούν τα συναισθήματα τους είτε μέσα από ιστορίες, είτε μέσα από το παιχνίδι ή τη συζήτηση.

Να είστε κοντά στα παιδιά κατα τη διάρκεια αυτής της μετάβασης και να τα βοηθήσετε να την κατανοήσουν με δημιουργικό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείτε να φτιάξετε μαζί το δικό τους βιβλίο με ζωγραφιές και φωτογραφίες που περιγράφουν τί συμβαίνει στη ζωή τους, πώς μοιάζει το καινούριο σπίτι, τί μπορεί να κάνουν με τον κάθε γονιό, τί μένει ίδιο και τί αλλάζει βάζοντας μια θετική νότα σε μια κατά τα άλλα αρνητική μελωδία.

Εαν υπάρχει καινούριος σύντροφος στη ζωή ενός από τους δύο γονείς είναι σημαντικό να επιβεβαιώνουμε οτι η προσοχή είναι ακόμα στραμμένη στα παιδιά. Δεν χρειάζεται να βιαστούμε να τον/την παρουσιάσουμε. Τα παιδιά συνήθως δυσκολεύονται να αποδεχτούν τον/την νέο σύντροφο όταν αισθάνονται οτι τον/την ανταγωνίζονται για να κερδίσουν την προσοχή σας. Σεβόμαστε αρχικά το γεγονός οτι τα παιδιά έχασαν την οικογένεια τους και χρειάζονται χρόνο, όπως κι εσείς άλλωστε χρειάζεστε χρόνο να διαχειριστείτε τα δικά σας συναισθήματα και να πενθήσετε την σχέση που χάσατε. Όταν όμως αυτός ο νέος άνθρωπος γίνει κομμάτι της ζωής σας και κατ’επέκταση του παιδιού για να υπάρξει μια θετική σχέση μεταξύ τους είναι καλό να επιθυμεί το ίδιο και ο άλλος γονιός και να μην στρέφει το παιδί εναντίον της καινούριας σχέσης γιατί έτσι κάνει κακό στο ίδιο το παιδί. Βρείτε χρόνο να συζητήσετε με τον/την πρώην σύζυγο για θέματα που μπορεί να προκύπτουν ώστε να αποφύγετε τα προβλήματα.

Αν ο/η πρώην εγκαταλείψει τα παιδιά. Δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις που ο ένας από τους δυο γονείς εγκαταλείπει και τον/την σύζυγο και τα παιδιά. Σίγουρα πρόκειται για μια πολύ δύσκολη κατάσταση που θα αλλάξει ριζικά το παιδί αλλά με την δική σας αγάπη και υποστήριξη μπορεί να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορείτε να πείτε στο παιδί οτι ο μπαμπάς ή η μαμά περνάνε μια πολύ δύσκολη περίοδο που δεν μπορεί να βρει την αγάπη μέσα του, έχει κρυφτεί πολύ βαθιά. Ξεκαθαρίστε οτι δεν φταίει το παιδί και οτι είστε τυχεροί που είναι το παιδί σας. Δείξτε ενσυναίσθηση και απέραντη αγάπη και θα τα καταφέρετε!

Κάθε αλλαγή είναι δύσκολη! Τα παιδιά σας θα προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, απλά θα πάρει κάποιο χρόνο. Μπορεί να φαντάζει δύσκολο να βρείτε την εσωτερική δύναμη που χρειάζεται για να διαχειριστείτε μια τέτοια κατάσταση αλλά οι προσπάθειες σας θα ανταμειφθούν στο μέλλον αφού θα έχετε βοηθήσει τα παιδιά σας να ξεπεράσουν μια δύσκολη περίοδο, όπως αυτή ενός χωρισμού.