Τι είναι η πέμπτη νόσος;

Είναι μια ήπια, μεταδοτική εξανθηματική νόσος της παιδικής ηλικίας.

Το όνομα της το πήρε διότι είναι η πέμπτη νόσος της παιδικής ηλικίας που προκαλεί εξάνθημα. ΟΙ άλλες είναι η ιλαρά, η ερυθρά, η ανεμοβλογιά και το αιφνίδιο εξάνθημα.

Η νόσος οφείλεται στον  παρβοϊό  Β19 (μικρός DNA ιός) και προσβάλλει συνήθως παιδιά μεταξύ 5 και 10 ετών και πιο σπάνια εφήβους και ενήλικες.

Ο ανθρώπινος  αυτός ιός είναι διαφορετικός από τον παρβοϊό  που συναντάται στα ζώα, ιδιαίτερα στα σκυλιά και δεν μεταφέρεται από τα ζώα στον άνθρωπο και αντίθετα. Ο ιός αυτός σπάνια μπορεί να προκαλέσει  ανεπάρκεια του μυελού των οστών και εμβρυϊκό θάνατο.

Σποραδικά κρούσματα υπάρχουν κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, αλλά τα πιο πολλά συμβαίνουν στο τέλος του Χειμώνα και στην αρχή της Άνοιξης.

Μετάδοση

Η νόσος μεταδίδεται απευθείας μέσω της αναπνευστικής οδού (βήχας, φτάρνισμα).

Η μετάδοση του γίνεται πριν από την εμφάνιση του εξανθήματος. Από τη στιγμή που θα παρουσιαστεί το εξάνθημα το άτομο δεν είναι πλέον φορέας της νόσου και δεν μεταδίδει τη νόσο.

Ο χρόνος επώασης είναι 1-3 εβδομάδες.

Συνιστάται η αποφυγή επαφής με εγκύους γιατί ο ιός μπορεί να περάσει από τον πλακούντα και να προκαλέσει αιμολυτική νόσο στο  νεογνό ή ακόμα και αποβολή του εμβρύου, ιδίως το 1ο τρίμηνο  της εγκυμοσύνης.

Συμπτώματα

Η λοίμωξη είναι συχνά ασυμπτωματική, ή υποκλινική (με ήπια συμπτώματα).

Όταν υπάρχουν συμπτώματα αυτά είναι  συνήθως αυτά του κοινού κρυολογήματος με χαμηλό πυρετό, πονοκέφαλο και βουλωμένη μύτη. Τα συμπτώματα αυτά εξαφανίζονται και η ίωση φαίνεται να περνά, αλλά 5-10 ημέρες αργότερα εμφανίζεται το εξάνθημα.

Το εξάνθημα αρχίζει συνήθως από τα μάγουλα (ωσάν το παιδί να έχει  χαστουκισθεί) και 1-4 ημέρες αργότερα επεκτείνεται στα χέρια τα πόδια και το κορμί.

Το χαρακτηριστικό του εξανθήματος στο πρόσωπο, είναι το έντονο κόκκινο χρώμα του και ότι η περιοχή γύρω από το στόμα  δεν επηρεάζεται.

Το εξάνθημα συνήθως δεν προκαλεί κνησμό, εξαφανίζεται μόνο του μετά από 1-3 εβδομάδες αλλά μπορεί ενδιάμεσα να χειροτερεύει μετά από διάφορα ερεθίσματα όπως το ζεστό μπάνιο, ο ήλιος, η άσκηση, το κρύο και το stress.

Το εξάνθημα σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να επανεμφανιστεί μετά από εβδομάδες ή μήνες, όταν το άτομο εκτεθεί σε αλλαγές της θερμοκρασίας.

Άλλα συμπτώματα της νόσου είναι η διόγκωση των λεμφαδένων, τα κόκκινα μάτια, ο πονόλαιμος και η διάρροια. Σε μεγάλα παιδιά και ενήλικες μπορεί επίσης να παρατηρηθεί και διόγκωση των αρθρώσεων (καρποί, γόνατα, αστράγαλοι) με αρθραλγία και αρθρίτιδα.

Διάγνωση

Η διάγνωση είναι συνήθως  κλινική.

 Εργαστηριακή επιβεβαίωση μπορεί να γίνει με την ανίχνευση του DNA του ιού (PCR-αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης), ή με ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων IgM και IgG.

Θεραπεία

Ειδική θεραπεία δεν υπάρχει, απλά αντιμετωπίζουμε τα συμπτώματα ( πονοκέφαλο, πυρετό κλπ). Η αντιβίωση δεν συνιστάται γιατί δεν έχει καμία επίδραση πάνω στον ιό.

Πορεία-πρόγνωση- προφύλαξη

Συνήθως δεν υπάρχουν επιπλοκές και ο ασθενής αναρρώνει πλήρως.

Στο 40-60% των ενηλίκων, υπάρχουν εργαστηριακά ευρήματα  παλιάς λοίμωξης με τον ιό, με τους πλείστους να μην θυμούνται, ότι  έχουν περάσει την νόσο.

Αυτό συνηγορεί υπέρ μιας ήπιας νόσου με πολύ λίγα ή και καθόλου συμπτώματα.

Ασθενείς με συνυπάρχουσα χρόνια αιμολυτική αναιμία (Μεσογειακή ή δρεπανοκυτταρική) μπορεί να εκδηλώσουν παροδικές απλαστικές κρίσεις και να χρειαστούν  μετάγγιση αίματος ή μερική αφαιμαξομετάγγιση.

Η νόσος μπορεί να είναι πιο σοβαρή σε παιδιά που παίρνουν μακροχρόνια κορτιζόνη ή είναι ανοσοκατασταλμένα.

Η νόσος προκαλεί δια βίου ανοσία και η υποτροπή είναι εξαιρετικά σπάνια.

Το παιδί μπορεί να μείνει στο σπίτι κατά τη διάρκεια του πυρετού και να επιστρέψει στο σχολείο ή τον παιδικό σταθμό έστω και εάν έχει εξάνθημα γιατί όταν αυτό εμφανιστεί, ο ιός σταματά να  μεταδίδεται πλέον.

πηγή