«Η τέχνη μπορεί να κάνει τον κόσμο μας καλύτερο»

Ο βραβευμένος εικονογράφος – συγγραφέας Νικόλας Ανδρικόπουλος, μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για τον μαγικό κόσμο του βιβλίου

Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΑ ΝΤΑΒΛΑΜΑΝΟΥ

Γνωστός σε όλους είναι ο βραβευμένος εικονογράφος – συγγραφέας Νικόλας Ανδρικόπουλος, ο οποίος μιλά για τα βιβλία του «Η παρέα των έξι που έγιναν οκτώ» και «Κατασκευαστής παραμυθιών – Επιδιορθωτής ονείρων». Ο αγαπημένος δημιουργός μιλά στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για το βιβλίο και την έμπνευση που τον οδηγεί στον δρόμο της δημιουργίας.

Πότε ξεκινήσατε να ζωγραφίζετε, πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την εικονογράφηση;

Από την ηλικία των πέντε ετών, από όσο θυμάμαι δηλαδή τον εαυτό μου, ασχολούμαι με την ζωγραφική, ήταν και είναι μια μορφή τέχνης που πάντα με απασχολεί εξαιρετικά και βαθιά. Συγκυριακά λοιπόν, από το 1993 ασχολούμαι στην αρχή και με την εικονογράφηση και από το 1996, σχεδόν αποκλειστικά. Η αιτία δε, της ενασχόλησής μου μ’ αυτήν, είναι κατ’ αρχήν η ύπαρξη των παιδιών μου, της κόρης μου Μαρίας, τότε 10 ετών και, του κατά τρία χρόνια μικρότερου γιου μου Γιώργου. Η αγωνία μου για το σε τι κόσμο θα μεγαλώνουν και, στο πως θα τον αντιμετωπίσουν, για να έχουν τα ψυχικά, πνευματικά, συναισθηματικά και νοητικά εφόδια να διαχειριστούν τη σχέση τους μαζί του.

Από ποιους εικονογράφους (κλασικούς ή σύγχρονους) έχετε εμπνευστεί; Υπάρχει κάποια τάση ή κίνημα στην τέχνη που σας έχει επηρεάσει ιδιαίτερα;

Δεν εμπνέομαι-επηρεάζομαι από κανέναν, χωρίς να σημαίνει αυτό, ότι δεν θαυμάζω κάποιους, όπως ο Ντούσαν Κάλαϋ (Dusan Kallay) ή ο Γκεννάντυ Σπίριν (Gennady Spirin) ή η Λίζμπεθ Ζβέργκερ Lismpeth Sverger) και, άλλοι βεβαίως. Όσο για καλλιτεχνικό κίνημα-ρεύμα, θα έλεγα ότι εντάσσομαι στο εξπρεσιονιστικό.

Η εικόνα ασκεί μιας μορφής διαπαιδαγώγηση. Πώς μπορεί μέσα από το έργο ενός εικονογράφου να καλλιεργηθεί στο παιδί η ευαισθησία απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα του κόσμου;

Αν την εικονογράφηση δεν την βλέπει ο παραγωγός-δημιουργός της διεκπεραιωτικά, με αφελή ματιά, αλλά σαν ζωγράφος – καλλιτέχνης, που διερευνά το βάθος, την ουσία του θέματός του.

Έχετε αγαπήσει ιδιαίτερα κάποιο από τα βιβλία που έχετε εικονογραφήσει;

Βέβαια και πρώτα απ’ όλα, τα βιβλία στα οποία είμαι και ο συγγραφέας τους, αλλά και το «οι πειρατές της Λιμνοχώρας» της Μάνιας Καπλάνογλου, «τα Χριστούγεννα του τεμπέλη» και το «Γουτόυ Γουπατού» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και «Η Γοργόνα» του Ανδρέα Καρκαβίτσα.

Ο εικονογράφος οφείλει να σπάει τα δεσμά των λέξεων, να συμπληρώνει, να επεξηγεί, να αποτυπώνει πιστά αυτό που διαβάζει χωρίς να παρεκκλίνει από το κείμενο. Εσείς με ποιο τρόπο προσεγγίζετε ένα χειρόγραφο;

Θα έλεγα με κανέναν. Όμως μου κάνει λίγο περισσότερο η πρώτη εκδοχή. Στην πραγματικότητα κάνοντας την ίδια ιστορία που λέει το κείμενο και με μια άλλη ματιά, ανοίγοντας δρόμους, παράδρομους, σοκάκια και για μια άλλη ανάγνωση, ενίοτε προσθέτοντας νέα στοιχεία ως κίνητρα και, ως νέο πληροφοριακό υλικό. Κάποτε βέβαια προβοκάρω το ίδιο το θέμα, χωρίς να προδίδω αλλά να υποψιάζω τον αναγνώστη-θεατή. Άλλοτε πάλι το υπονομεύω, πάντα όμως με τον ίδιο στόχο. Να κάνω το βιβλίο, την ανάγνωσή του, τη θέασή του, πιο ελκυστικό, πιο γοητευτικό, στο τέλος, κτήμα πολύτιμο για τον χρήστη  και κτήτορά του.

Τα έργα σας υπήρξαν υποψήφια και κέρδισαν αρκετές διακρίσεις. Ποια συναισθήματα γεννά η αναγνώριση του ταλέντου σας;

Εννοείται βέβαια, μεγάλης χαράς. Οπωσδήποτε όμως όχι σαν τη χαρά των τριών πρώτων. Του 1^ου διεθνούς Μπιενάλε (Biennale) στην Τεχεράνη, του Κρατικού και, της διάκρισης με την είσοδό μου στην διεθνή Μπιενάλε (Biennale) της Μπολόνια.

«Κατασκευαστής παραμυθιών – Επιδιορθωτής ονείρων», από τις εκδόσεις Διάπλους… Ένας τίτλος που εξάπτει τη φαντασία και γεννά αισιοδοξία. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιστορία;

Ήταν μια ιδέα, ένας τίτλος, που μου είχε καρφωθεί στο μυαλό πριν πολλά χρόνια, μπορεί και είκοσι. Ήρθε λοιπόν ο καιρός να υλοποιηθεί πλέον ως αφήγημα, σύγχρονο παραμύθι. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε ο κυρ Ευσέβιος σαν ήρωας, που σαν παπουτσής-τσαγκάρης ήταν υπαρκτό πρόσωπο των παιδικών μου χρόνων και, είχε και το χαρακτηριστικό της βαρηκοΐας του και των χοντρών γυαλιών μυωπίας και πιθανώς από καταρράκτη, γιατί το ένα ήταν θολό.

Αν σας επισκεπτόταν κάποιο βράδυ ο κυρ – Ευσέβιος, ο επιδιορθωτής ονείρων, ποιον εφιάλτη σας θα θέλατε να εξαφανίσει;

Δυστυχώς στην σύγχρονη πραγματικότητα καταβαλλόμαστε από πολλούς εφιάλτες. Δεν θα πρωτοτυπήσω λοιπόν, να αναφέρω έναν από αυτούς, που ίσως ακούγεται κοινότυπος, όμως καθόλου αμελητέος. Είναι ίσως ο φοβερότερος, ο πιο φρικαλέος. Εξάλειψη λοιπόν της πείνας, κυρίως της παιδικής. Όχι πόλεμοι στο όνομα του οικονομικού κέρδους. Αυτός φέρνει και τον ξεριζωμό και την πείνα των ανθρώπων και, εν τέλει τη σπορά και διασπορά του βίαιου θανάτου. Αυτό τον πολλαπλό-σύνθετο εφιάλτη θα ήθελα να επιδιορθώσει ο κυρ – Ευσέβιος.

«Η παρέα των έξι που έγιναν οκτώ», από τις εκδόσεις Σαΐτη. Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης αυτής της ιστορίας;

Το παράξενο είναι ότι πηγή έμπνευσης αυτού του βιβλίου, ήταν το εντελώς αντίθετο από το θέμα του. Δηλαδή, η πολύ μεγάλη έλλειψη σχέσης στην Ελλάδα, με τις τέχνες. Δυστυχώς με όλες τις μορφές της. Κι αυτό ξεκινά από τα σπάργανα, αφού υπάρχει ελλιπής έως ανύπαρκτη καλλιτεχνική παιδεία. Γι’ αυτό, αυτό το βιβλίο δείχνει εκλαϊκευμένα και κυρίως απευθυνόμενο στα παιδιά, την αναγκαιότητα της τέχνης.

Οι τέχνες έχουν αποστολή να σώσουν, αν όχι τον κόσμο, τουλάχιστον ψυχές. Ποια θεωρείτε ότι είναι η επίδρασή τους στην ψυχή των ανθρώπων;

Κοιτάξτε, η τέχνη δεν σώζει σίγουρα, τον κόσμο. Μπορεί όμως να τον κάνει ομορφότερο, συνεπώς καλύτερο. Η τέχνη σώζει την ψυχή παραγωγού δημιουργίας τέχνης, και βεβαίως τις ψυχές των χρηστών της. Υπό μία έννοια επομένως, ναι σώζει. Τουλάχιστον τις ανακουφίζει από το βάρος, το άγος της πολυπλοκότητας δυσεπίλυτων υπαρξιακών και όχι μόνον, σκέψεων. Η τέχνη κάνει τη ζωή μας σίγουρα πιο όμορφη.

Αλήθεια, πώς θα ήταν ο κόσμος μας χωρίς τις τέχνες;

Σ’ αυτή σας την ερώτηση, νομίζω ότι απάντησα, απαντώντας στην προηγούμενη (ερώτηση).

ΑΣΧΗΜΟΣ. Το λέει και η λέξη. Α-ΣΧΗΜΟΣ, δηλαδή χωρίς σχήμα, συμμετρία. Και ΑΧΡΩΜΟΣ. Και ΑΗΧΟΣ. Και ΑΝΟΗΤΟΣ.

Σας ευχαριστώ θερμά και σας εύχομαι πάντα επιτυχίες!

Σας ευχαριστώ κι εγώ!

πηγή