Χρόνος για το ζευγάρι Τι σημαίνει; Είναι σημαντικό για τη σχέση; Τι μαθαίνουν τα παιδιά από αυτό;

Ξέρουμε βέβαια το πόσο δοκιμάζεται ο θεσμός του γάμου στις μέρες μας.  Ακούγεται πολύ συχνά το ερώτημα, ρητορικό ή όχι για την αιτία αυτής της φθοράς.  Τα στατιστικά στοιχεία δηλώνουν πως ο θεσμός περνά κρίση.  Οι ψυχολογικές μελέτες πως οι σχέσεις των ζευγαριών φθείρονται γρήγορα, ότι η αρχική έλξη καταλήγει αργά ή γρήγορα σε συμβιβασμό ή αδιαφορία και ενίοτε σε έναν ανηλεή αγώνα υπεροχής.  Ως καθημερινοί άνθρωποι παρατηρούμε επίσης την αύξηση των παράνομων τριγώνων ή και τετραγώνων.

 Όλα αυτά έχουν εξαιρετικά οδυνηρά αποτελέσματα ασφαλώς, για το ζευγάρι αλλά κυρίως για τα παιδιά.

 Θίγοντας το θέμα του χρόνου που το ζευγάρι αφιερώνει στη σχέση του, μας δίνεται η ευκαιρία να τονίσουμε ότι ίσως αυτό μπορεί να αποτελέσει το «γιατρικό» της φθοράς. Ίσως εκεί να είναι κρυμμένη μια αλήθεια που αν βγει στο φως μπορεί και να βοηθήσει.

Τα περισσότερα ζευγάρια στις μέρες μας δεν ξεκινούν από μια σύμβαση-συμφωνία που έκαναν άλλοι γι’ αυτούς.  Ξεκινούν από απόλυτα προσωπική επιλογή και μάλιστα συχνά, τα νέα ζευγάρια φθάνουν στο γάμο μετά από περιόδους συγκατοίκησης.  Θα έλεγε κανείς λοιπόν πως οι βάσεις είναι εξαιρετικές για την επιτυχία.  Ας δούμε όμως λίγο τα πράγματα με στόχο τη παρατήρηση και όχι τη κριτική.

 Πολύ συχνά ενώ το ζευγάρι μοιράζεται πολλά πράγματα (κρεβάτι, κατσαρόλα, αυτοκίνητο, τραπεζικό λογαριασμό, έξοδα, ευθύνες, δουλειές, υποχρεώσεις) ξεχνάει να μοιραστεί κάτι που θα λειτουργούσε θεραπευτικά για την φθορά που θεωρητικά τουλάχιστο φέρνει ο χρόνος. Ξεχνά να διαθέσει χρόνο ο ένας στον άλλο. Μέσα στον αγώνα της καθημερινότητας που αναμφίβολα δεν είναι εύκολος, το ζευγάρι παραμελεί, μια αμοιβαία υποχρέωση που είναι το «καλώς έχειν» του άλλου.  Αυτό δεν γίνεται βέβαια γιατί αποφασίζεται από κοινού και συνειδητά.  Γίνεται γιατί το θέμα περνά σε δεύτερη προτεραιότητα.  Ο «χρόνος μαζί» συχνά μετατίθεται διότι κρίνεται ως μη αναγκαίο συστατικό για την ευτυχία ή για να είμαστε πιο ακριβείς κρίνεται ως περιττή πολυτέλεια.  Γίνεται ακόμη γιατί η συμβίωση φέρνει στην επιφάνεια όλο το μεγαλείο της ανωριμότητας των συζύγων που πολύ εύκολα εναποθέτουν την ευθύνη στον άλλο.   Ενώ λοιπόν στις αρχές της σχέσης αφιέρωναν ώρες εξαιρετικά πολλές τις περισσότερες φορές (λάθος και αυτό) ο ένας στον άλλο, σιγά-σιγά αποσύρονται στα «πρέπει» και ξεχνούν τα «θέλω».  Ένα από αυτά τα «θέλω» είναι για τον καθένα μας ο ελεύθερος χρόνος, η διασκέδαση, η ψυχαγωγία, η παρέα του ενός για τον άλλο. Και για να μην παρεξηγηθούμε δεν εννοούμε απαραίτητα πως ο χρόνος αυτός χρειάζεται να είναι ένα τρυφερό τετ α τετ υπό το φως των κεριών, ούτε μια απόδραση σε παραμυθένιους προορισμούς.  Αυτά συμβαίνουν σε λίγους και κυρίως στο κινηματογράφο ή στις διαφημίσεις. Απέχουν από την καθημερινότητα του σημερινού ελληνικού ζευγαριού.  Μιλάμε για ένα συνεμαδάκι οι δυό (χωρίς φίλους), για ένα καφεδάκι οι δυό (χωρίς φίλους), για ένα ουζάκι, για ένα τάβλι, για μια βόλτα, για ένα διάβασμα της εφημερίδας (όσο υπάρχουν) ή του βιβλίου, για μια συζήτηση για θέματα όχι απαραίτητα οικογενειακά ή προσωπικά και βέβαια δεν μιλάμε για μία έξοδο που θα καταλήξει να κοιτάει ο καθένας το κινητό του.  Μιλάμε για λίγο προσωπικό χρόνο αφιερωμένο εξαιρετικά στον άλλο.  Μιλάμε να ξεχάσουμε για λίγο το ρόλο μας ως γονείς ή τις όποιες υποχρεώσεις μας και να θυμηθούμε το ρόλο  του συντρόφου. Για κάποιο λόγο ενώ τα περισσότερα ζευγάρια ξεκινούν κάπως έτσι, στιγμές σαν κι αυτές αρχίζουν σιγά-σιγά να αραιώνουν, ώσπου χάνονται μέσα στις αναμνήσεις του παρελθόντος.  Και όσο χάνονται, τόσο πιο δύσκολο είναι να ξαναέρθουν στο προσκήνιο.  Μια καλή αρχή λοιπόν για τα νέα ζευγάρια, ίσως είναι να προσπαθήσουν να μην χάσουν την αρχική επαφή, να προσπαθήσουν να συντηρήσουν τη συνήθεια από την αρχή της σχέσης, όταν ακόμη το ζευγάρι είναι μόνο του χωρίς παιδιά και υπάρχει ο χρόνος.  Ας το κάνουν συνήθεια.  Και αν ίσως  δεν  το έχουν καταφέρει και έχει ήδη χαθεί η συνήθεια, όποιος μπορεί ας τολμήσει να την ξαναφέρει στην επιφάνεια πριν να είναι αργά.  Ας μην επιτρέπουμε στον ανταγωνισμό να κυριαρχεί στις σχέσεις.  Ας μην λέμε με προσδοκία και ενίοτε με θυμό «ας το κάνει εκείνος ή εκείνη, γιατί να το κάνω εγώ;».  Ας τολμάμε να δίνουμε αυτά που περιμένουμε να πάρουμε.  Είναι πάντως παρατηρημένο πως τα ζευγάρια που παραμένουν σε αρμονία μέχρι τα βαθιά τους γηρατειά είναι εκείνα που έχουν χτίσει τη φιλία περισσότερο από κάθε τι άλλο.  Είναι εκείνα που έχουν να μοιραστούν κοινά ενδιαφέροντα και ασχολίες.

 Τι μαθαίνουν τα παιδιά από αυτό;

Χρειάζεται εδώ να τονίσουμε ότι το παιδί είναι ένας εξαίρετος παρατηρητής αλλά «κακός» ερμηνευτής.  Παρατηρεί, γιατί αυτός είναι ο τρόπος του να μάθει (εδώ που τα λέμε δεν το απασχολούν και πολλά άλλα θέματα, άρα έχει μπόλικη νοητική ύλη διαθέσιμη) και ερμηνεύει αυτά που παρατηρεί με λίγα ή ελλιπή στοιχεία.  Μαθαίνει λοιπόν πολλά, εξαιρετικά πολλά από την παρατήρηση αλλά αυτά που παρατηρεί πολύ συχνά τα ερμηνεύει λανθασμένα γιατί δεν έχει αρκετά στοιχεία, ή βασίζει την επεξεργασία του καταλήγοντας σε λανθασμένα και αυθαίρετα συμπεράσματα από άγνοια. Υποχρέωση του γονέα και μέντορα, να είναι παρών για να βοηθά στην ορθή τους ερμηνεία.  Χωρίς να παρεμβάλλεται να διευκολύνει στην καταγραφή της αλήθειας.

 Όταν λοιπόν ένα παιδί μεγαλώνει παρατηρώντας ότι η μαμά και ο μπαμπάς,  περνάνε ευχάριστα μαζί, επιθυμούν να είναι ο ένας κοντά στον άλλο, ερμηνεύει πως μάλλον αυτό που συμβαίνει ανάμεσά τους είναι ωραίο.  Έτσι καταγράφει πως αυτό που αναπτύσσεται μεταξύ τους είναι άξιο προς μίμηση.  Παράλληλα, επειδή το παιδί λειτουργεί απολύτως εγωκεντρικά, απολαμβάνει μια ασφάλεια, μια αίσθηση πληρότητας και ησυχίας.  Ακόμη, εν-γράφει σημαντικές πληροφορίες για την άποψη που θα διαμορφώσει σιγά-σιγά για τη σχέση με το άλλο φύλο. Οικειοποιείται δηλαδή υγιείς θέσεις ως προς τη συμπληρωματικότητα του αρσενικού και του θηλυκού και  αναπτύσσει θέσεις αισιόδοξες ως προς τον θεσμό του γάμου.  Εξαιρετικά σημαντικό επίσης είναι το ότι εδραιώνει θετικές απόψεις σχετικά με την έννοια της κοντινότητας, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό και ελπιδοφόρο για το μέλλον του θεσμού.

 Αυτό το τελευταίο, η αποδοχή και η εκπαίδευση ως προ το «κοντά» είναι βασική προϋπόθεση για την επιτυχία του γάμου.  Δεν υπάρχει άλλη σχέση με μεγαλύτερη κοντινότητα από αυτή που αναπτύσσεται μέσα στο γάμο.  Συχνά είναι παρεξηγημένη υπόθεση και έχει υποστεί μεγάλη κακοποίηση που τείνει να υπερκαλύψει και εκείνη την έννοια του σεβασμού στην ιδιοτικότητα του άλλου.  Δεν εννοούμε αυτό.  Δεν εννοούμε ότι το ζευγάρι πρέπει να είναι παντού και πάντα μαζί, σε απόλυτη ταύτιση ιδεών, απόψεων και θέσεων.  Αντιθέτως μάλιστα.  Ο σεβασμός στον «Εαυτό» οδηγεί στο σεβασμό του «Άλλου».  Είναι θέμα σεβασμού προς τον εαυτό μας και τον σύντροφό μας λοιπόν να διαθέτουμε χρόνο ο ένας για τον άλλο.  Είναι ένας άγραφος νόμος τον οποίο προσυπογράψαμε όταν συμφωνήσαμε να έρθουμε εις «γάμου κοινωνία».  Και είναι και υποχρέωση προς την κοινωνία αφού το ζευγάρι αποτελεί τον πρωταρχικό πυρήνα της ένωσης και της δημιουργίας.

Ερατώ Χατζημιχαλάκη – Οικογενειακή Σύμβουλος

www.allazo.gr