Συνοδός παράλληλης στήριξης: Εκεί για κάθε παιδί που το χρειάζεται

Παντού γύρω μας υπάρχουν εκπαιδευτικοί διαφορετικών ειδικοτήτων: δάσκαλοι Δημοτικού, καθηγητές Γυμνασίου και Λυκείου που διδάσκουν  διαφορετικά μαθήματα, Νηπιαγωγοί και τόσοι άλλοι, που αποτελούν την καρδιά και το μυαλό κάθε τάξης και μάς αφήνουν γλυκές ή και πιο πικρές αναμνήσεις. Τιμή και δόξα, λοιπόν, στους ήρωες αυτούς, που  δίνουν τη μάχη τους κάθε μέρα για τη μόρφωση εκατομμυρίων παιδιών παγκοσμίως, ωστόσο υπάρχουν και άλλα είδη εκπαιδευτικών που αξίζουν το σεβασμό και το χειροκρότημά μας. Ένα από αυτά είναι ο συνοδός παράλληλης στήριξης, ειδικότητα που έχει αρχίσει να υπάρχει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή τάση για ένταξη και συμπερίληψη. Πιο συγκεκριμένα, διανύοντας μια εποχή στην οποία όλο και περισσότερα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εντάσσονται στην εκπαιδευτική διαδικασία των τάξεων γενικής αγωγής

Πολλοί δε γνωρίζουν ποια ακριβώς είναι τα καθήκοντα ενός συνοδού παράλληλης στήριξης ή ποια είναι η χρησιμότητά του εντός μίας τάξης. Μιλάμε για ειδικούς ανεξαρτήτως υποβάθρου σπουδών (οι ειδικότητές τους μπορεί να κυμαίνονται από Ειδική Αγωγή μέχρι Νοσηλευτική, ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού που συνοδεύουν) οι οποίοι βρίσκονται μέσα στην τάξη μαζί με ένα (κάποιες φορές και δύο) παιδιά με κάποια ειδική εκπαιδευτική ανάγκη και συμμετέχουν από κοινού με το δάσκαλο της τάξης στην εκπαιδευτική διαδικασία, βοηθώντας τη συμπερίληψη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον. Μαθαίνεις να συνεργάζεσαι, τόσο με το παιδί όσο και με τη διεπιστημονική ομάδα που βρίσκεται πίσω του, να λειτουργείς στο πλαίσιο μιας ομάδας που δουλεύει για έναν κοινό στόχο: την ψυχολογική, μαθησιακή, κοινωνική και συμπεριφορική επιτυχία και ευεξία του παιδιού. Είναι, με άλλα λόγια, μια δουλειά που απαιτεί αμέριστη προσοχή, απεριόριστη αγάπη, γερό στομάχι και καλή παρέα, όχι μόνο για να επιτευχθούν οι στόχοι, αλλά για να αντέξεις και να λειτουργείς καλά και εσύ μέσα σε αυτό το σύστημα διαδράσεων που δημιουργείται, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες ψυχικών αποθεμάτων.

Μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Όταν είσαι συνοδός παράλληλης στήριξης είσαι το καλώδιο που συνδέει ένα παιδί με την τάξη και το περιβάλλον του σχολείου. Είσαι ο μεταφραστής των αναγκών και των λόγων του, σε περιπτώσεις που το παιδί δε μιλά καθαρά ή και καθόλου ή δυσκολεύεται να βάλει τη σκέψη του σε μια σειρά που θα ακουστεί στους υπόλοιπους λογική. Είσαι οι ράγες, μέσω των οποίων το παιδί θα παραμείνει συγκεντρωμένο και ενταγμένο στην εκπαιδευτική διαδικασία, σταθμίζοντας τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του και διαφοροποιώντας λίγο ή πολύ το εκπαιδευτικό υλικό σε συνεννόηση με το δάσκαλο της τάξης, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί για το παιδί τόσο μαθησιακά όσο και συμπεριφορικά και κοινωνικά. Η φωνή σου είναι ψίθυρος (οριακά το παιδί την ακούει μέσα από το μυαλό του), που κρατά το μικράκι σου in tracks, το οργανώνει, το ηρεμεί όταν χρειάζεται και το οριοθετεί.

Όταν είσαι συνοδός παράλληλης στήριξης, κρατάς στα χέρια σου δυο πράγματα: ένα πολύ μεγάλο δώρο και μια πολύ μεγάλη ευθύνη: δένεις την εκπαιδευτική (πολλές φορές και όχι μόνο) ζωή σου με ένα παιδί που σε αγαπά και σε χρειάζεται, το οποίο πρέπει να ενταχθεί στη μαθησιακή διαδικασία, και τα στοιχήματα που έχεις να αντιμετωπίσεις είναι υπεράριθμα: η ένταξη αυτή πρέπει να γίνει με τρόπο που να ενθαρρύνει το παιδί να κατακτήσει όλο και περισσότερους στόχους, με τρόπο που να βγάζει νόημα για εκείνο, σπάζοντας τους μεγάλους στόχους σε μικρότερα, πιο κατανοητά και διαχειρίσιμα κομμάτια.

Ετοιμάσου για πολλές στιγμές επιβράβευσης, γιατί κάθε μικρό βηματάκι που κάνει το πιτσιρικάκι σου προς την εκπλήρωση του στόχου είναι και για τους δυο σας μια μικρή ή μεγαλύτερη γιορτή. Ετοιμάσου, όμως, και για πολλές στιγμές προσωπικής ματαίωσης, όπου θα ρίξεις την ευθύνη κατά βάση σε εσένα, γιατί στην οποιαδήποτε στραβοτιμονιά αισθάνεσαι ότι αποτυγχάνετε μαζί, είναι πια προσωπική σου υπόθεση, προσωπικός σου άθλος κι έτσι πεισμώνεις, ανασυγκροτείσαι και προχωράς μπροστά, συνέχεια δημιουργώντας εναλλακτικά μονοπάτια για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Ετοιμάσου, τέλος, για πολύ τρέξιμο (κυριολεκτικό και μεταφορικό), ειδικά αν το παιδάκι δίπλα σου είναι στο Νηπιαγωγείο ή στο Δημοτικό: έχεις να παίξεις πολύ κυνηγητό μα, στο τέλος της ημέρας, σού εγγυώμαι ότι η κούραση θα είναι γλυκιά!

Αφιερωμένο στο Γιωργάκη μου, ένα μικράκι που ήρθε στη ζωή μου και τής έδωσε φως.