Πόσες φορές πρέπει να το πω για να γίνει;;;

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Μαρία Σκαρλάτου

Μια συνηθισμένη σκηνή από την οικογενειακή ζωή: Ένας γονιός που φωνάζει «πόσες φορές πρέπει να το πω για να γίνει;;;» κι ένας/ μια έφηβος/η που κάθεται ατάραχος με τα αυτιά κλειστά και ασχολείται με το κινητό του, τον υπολογιστή του ή είναι αφηρημένος και χαμένος στις σκέψεις του, ή απλά βαριέται πολύ να απαντήσει εξοργίζοντας το γονιό…

Και ναι είναι αλήθεια ότι μερικές φορές οι έφηβοι δεν ακούνε και βγάζουν τον γονιό εκτός ορίων όταν πρέπει να επαναλάβει αμέτρητες φορές κάτι που φαίνεται αυτονόητο.

Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τέτοιες συμπεριφορές είναι καλό ως γονείς να έχουμε κατά νου ότι:

• Οι έφηβοι συχνά είναι απορροφημένοι στις σκέψεις τους με αποτέλεσμα να μην προσέχουν τι τους λέμε. Είναι φυσιολογικό να τους συμβαίνει. Η σκέψη τους έχει έναν εγωκεντρισμό ο οποίος είναι χαρακτηριστικός στην αναπτυξιακή φάση της εφηβείας. Οι σκέψεις τους αφορούν τα άμεσα προβλήματά τους. Τα μαθήματά τους, τους φίλους τους, τους έρωτές τους, τον κόσμο τους. Όλα τα άλλα είναι λιγότερο σημαντικά ή απλά δεν υπάρχουν.

• Είναι καλό όταν ζητάμε κάτι, η φωνή μας να είναι σταθερή και ο τόνος μας ξεκάθαρος. Ούτε να δίνουμε διαταγές με αυστηρό τόνο, ούτε να ουρλιάζουμε. Όταν αυτό συμβαίνει, απλά ξυπνάμε άμεσα την αντιδραστικότητα του εφήβου και εξανεμίζονται οι όποιες πιθανότητες συνεργασίας. Ούτε χρειάζεται ο τόνος μας να είναι παρακλητικός. Όταν παρακαλούμε για κάτι, αυτόματα μειώνουμε τη θέση μας και υποβιβάζουμε τον ρόλο μας, δεν στεκόμαστε στο ύψος μας. Κι ο έφηβος έχει ανάγκη ο γονιός να είναι δυνατός και σταθερός και να αντέχει την  όποια συμπεριφορά του, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ψυχραιμία.

• Αν θέλουμε να μας ακούνε, θα πρέπει κι εμείς να τους ακούμε στα σημαντικά γι’ αυτούς θέματα. Να μην υποτιμάμε τις ανησυχίες τους και τα προβλήματά τους. Να μην βιαζόμαστε να προσπεράσουμε καθησυχάζοντάς τους αλλά χωρίς ουσιαστικά να ακούμε το πώς νιώθουν. Όταν ακούμε τι έχουν να μας πουν, τους δίνουμε ένα καλό πρότυπο επικοινωνίας. Και χτίζουμε μια σχέση αμοιβαιότητας. Κι αυτό είναι καλό να ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Αν έχουν μπει καλές βάσεις επικοινωνίας πριν την εφηβεία, είναι πιο εύκολο ο έφηβος να συνεργαστεί. Φυσικά το να συνεργαστεί δεν συνεπάγεται ότι θα ακούσει με την πρώτη.

• Ας βεβαιωθούμε ότι μας κοιτάζουν όταν τους μιλάμε. Δεν μιλάμε πηγαίνοντας πέρα – δώθε κάνοντας δουλειές. Πηγαίνουμε κοντά τους και κοιτάζουμε στα μάτια. Γιατί μπορεί η φωνή μας να φτάνει στα αυτιά τους σαν ένας θόρυβος χωρίς νόημα.

• Ας δώσουμε μεγαλύτερο χρόνο για να κάνουν ό,τι ζητήσαμε. Ας μην βιαστούμε αγχωμένοι να επαναλάβουμε δέκα φορές μέσα σε ένα λεπτό κάτι που ζητήσαμε και δεν έγινε άμεσα. Αν το κάνουμε, πρώτα εκνευριζόμαστε εμείς οι ίδιοι και ένας καυγάς είναι εύκολο να φουντώσει.

• Όταν κάτι θεωρούν ότι δεν τους αφορά άμεσα, δεν δίνουν σημασία και η προσοχή τους ταξιδεύει σε άλλες έγνοιες της ηλικίας. Αντίθετα, απαντούν με απίστευτη ετοιμότητα σε ό,τι τους αφορά. Δοκιμάστε το εξής: πείτε πχ. Αποφασίσαμε να σε αφήσουμε να γυρίσεις μια ώρα αργότερα το βράδυ. Σε ό,τι σκέψεις και να έχει χαθεί ο έφηβος γιος ή η έφηβη κόρη, θα σας εκπλήξουν με την γρήγορη αντίδρασή τους.

• Είναι σημαντικό να τους βοηθήσουμε να είναι υπεύθυνοι από νωρίς δίνοντάς τους ευθύνες που μπορούν να αναλάβουν, προσαρμοσμένες στην ηλικία τους πάντα. Με αυτόν τον τρόπο θέτουμε καλές βάσεις ως προς την υπευθυνότητα. Έτσι έχουμε περισσότερες πιθανότητες καλής συνεργασίας.

Μην ξεχνάμε ότι απαραίτητο κομμάτι του γονεϊκού ρόλου είναι η σταθερότητα και η ευελιξία. Ακολουθώντας τις παραπάνω γενικές κατευθύνσεις η φράση «πόσες φορές θα πρέπει να το πω για να γίνει;;;» θα ακούγεται λιγότερο, όχι καθόλου!

Επίσης δεν ξεχνάμε μια πολύ σημαντική γονεϊκή δεξιότητα, την  υπομονή. Θα μας χρειαστεί!