Μήπως το παιδί σας είναι χαρισματικό;

Από το δάσκαλο Τάσο Γαμβρέλη.

Όλοι μας, άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενοι σε οποιαδήποτε πράξη που αφορά παιδιά, έχουμε ακούσει κάποια στιγμή στη ζωή μας τον χαρακτηρισμό του «χαρισματικού» για έναν μαθητή. Τις περισσότερες φορές προσδιορίσαμε την έννοια αυτή στο μυαλό μας μέσω λογικών συνειρμών που αυθόρμητα προκύπτουν από το ουσιαστικό «χάρισμα», χωρίς να επιδιώξουμε να πληροφορηθούμε πραγματικά πώς ορίζεται καθώς και ποια χαρακτηριστικά διέπουν έναν τέτοιο μαθητή. Η συγκεκριμένη προσέγγιση της έννοιας, δυστυχώς, παρατηρείται ακόμη και από εκπαιδευτικούς ή και γονείς χαρισματικών μαθητών οι οποίοι αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα ιδιαίτερα ταλέντα τους, λόγω άγνοιας ή έλλειψης επιμόρφωσης.

Χαρισματικός είναι ο μαθητής ο οποίος παρουσιάζει εξαιρετικό δυναμικό απόδοσης σε έναν ή και περισσότερους τομείς. Το ξεχωριστό επίπεδο ενός τέτοιου μαθητή εστιάζεται κυρίως στο υψηλό νοητικό επίπεδο, στην δημιουργικότητα, αλλά και στα πηγαία του κίνητρα για ανακάλυψη και περαιτέρω εμβάθυνση στις γνώσεις.

Ως συνέπεια των παραπάνω, οι χαρισματικοί μαθητές δύνανται να:

• κατακτούν πολύ ευκολότερα τη γνώση σε σύγκριση με τους συμμαθητές τους της ίδιας ηλικιακής ομάδας,
• επιδεικνύουν αρχηγικές τάσεις
• ενώ πιο συχνά στους τομείς της μουσικής, των μαθηματικών και των γλωσσών, γίνεται εμφανέστερη η ιδιαίτερη κλίση τους.

                Πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρισθούν οι χαρισματικοί μαθητές, από όλους όσους συμβάλουν στη διαμόρφωση και εκπαίδευση τους σε όλες τις βαθμίδες; Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, προσθέτοντας και κάποιες πινελιές φαντασίας ίσως, πόσο μεγαλύτερη θα ήταν η πρόοδος του Albert Einstein αν είχαν ανακαλυφθεί οι κλίσεις του ήδη από μικρή ηλικία, την ώρα που είχε χαρακτηριστεί ως «μέτριος» μαθητής από τους εκπαιδευτικούς του. Επίσης, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς τα οφέλη που θα αποκόμιζε ο Ludwig van Beethoven σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο στη μουσική, εάν είχε εντοπιστεί από τον περίγυρό του ως «ταλαντούχος» ήδη από την προσχολική ηλικία. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες λοιπόν, είναι επιτακτική αναγνώριση των χαρισματικών μαθητών από μικρή ηλικία προκειμένου να τους παρασχεθεί το κατάλληλο σύνολο επιμόρφωσης σε όλο το φάσμα των βαθμίδων εκπαίδευσης.

           Είναι λάθος να θεωρείται πως ένας μαθητής με ιδιαίτερα ταλέντα χρήζει μόνο γνωστικής εξέλιξης και άρα η νοητική τελειότητα να είναι το κύριο μέλημα του σχολείου. Πολύ συχνό και ανησυχητικό φαινόμενο είναι να παρουσιάζει υποεπίδοση ένας χαρισματικός μαθητής, κάτι που επίσης προκύπτει κυρίως από τον ακατάλληλο τρόπο διαχείρισής του από τον εκπαιδευτικό της τάξης αλλά και την άστοχη στάση των γονέων προς τον ίδιο.

           Το προφίλ αυτών των μαθητών δεν είναι σύνηθες, όπως για παράδειγμα ενός μαθητή τυπικής ανάπτυξης. Πολλές φορές αυτοί οι μαθητές δείχνουν αίσθηση υπεροχής με ταυτόχρονη αδυναμία να αναγνωρίζουν περιορισμούς, αλαζονεία, απομάκρυνση από τους συνομηλίκους, συναισθηματική αναστολή και ανασφάλεια. Ταυτόχρονα, οι περιορισμένες γνώσεις των εκπαιδευτικών τους σχετικά με την σωστή αντιμετώπιση όλων αυτών των συμπεριφορών, αναμφίβολα καθιστούν ένα ακατάλληλο περιβάλλον για τον μαθητή με ιδιαίτερα ταλέντα. Ως επακόλουθο είναι ο μαθητής να μην δύναται να ξεδιπλώσει τα ταλέντα αφού ταλανίζεται από κοινωνικο-συναισθηματικά προβλήματα που προκύπτουν δευτερογενώς από την διαφορετικότητά του.

        Είναι λάθος να απαιτούμε υψηλές βαθμολογίες και μέσω αυτών να κρίνουμε τους μαθητές ως μέτριους, άριστους κτλ. Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει για παράδειγμα την πολυπλοκότητα των νοητικών διεργασιών του κάθε μαθητή όταν του ζητείται να επιτύχει κάποιον στόχο. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως ο τρόπος διδασκαλίας στα σχολεία μπορεί να αναδεικνύει τα ταλέντα των παιδιών.

         Όπως προκύπτει, αυτό που μπορεί να αναφερθεί με σιγουριά, είναι πως κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος και να αναζητεί με βεβαιότητα σε ένα πολύ μικρό φάσμα πτυχών της ζωής τα ιδιαίτερα τα ταλέντα των μαθητών. Σύμφωνα με την θεωρία του Gardner, ο κάθε άνθρωπος διακρίνεται από 9 διαφορετικούς τύπους νοημοσύνης και λειτουργεί με τον συνδυασμό αυτών. Κανένας συνδυασμός δεν είναι ίδιος από άνθρωπο σε άνθρωπο και ως απόρροια αυτού κανείς μας δεν δύναται να συγκρίνει ποιοτικά τους νόες των ανθρώπων και εν προκειμένω των μαθητών.

           Χρέος των συμβαλλόμενων στην εκπαίδευση είναι να εντοπίζουν τους χαρισματικούς μαθητές έγκαιρα. Αυτό μπορεί να λάβει χώρα μέσω παροχής κινήτρων για ενασχόληση με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων σε όλους τους μαθητές, χωρίς να τους θέτουμε όρια.

Και ας μη ξεχνάμε, τα χαρισματικά παιδιά αποτελούν πολύτιμο κεφάλαιο μιας κοινωνίας.

πηγή  oloigiatopaidi.gr