Sex(t) and the parents

Η πλειοψηφία των εφήβων σήμερα είναι τόσο εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες, ώστε συχνά να επιλέγουν να ζουν τη ζωή τους online. Αυτό έχει πολλαπλές κοινωνικές και ψυχολογικές διαστάσεις, που είναι ακόμα υπό μελέτη, καθώς πρόκειται για πρόσφατο φαινόμενο, του οποίου οι μακροχρόνιες συνέπειες δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες.

Στο παρόν κείμενο θα μιλήσουμε για το νεολογισμό sexting, σύνθεση των λέξεων sex και texting. Σε ελεύθερη μετάφραση επιλέγω τον όρο γαμήνυμα (© by Pelio), που ίσως να ακούγεται προκλητικός ακόμα και πρόστυχος, αλλά, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι εύστοχος, καθώς μπορεί να αποδώσει στη γλώσσα μας ακριβώς ό,τι σημαίνει στα αγγλικά το sexting: Πρόκειται για λόγο ή εικόνα σεξουαλικού περιεχομένου που αποστέλει κάποιος σε κάποιον άλλο μέσω γραπτου μηνύματος ή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. (Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ο όρος γύμνημα από το slang.gr).

Φυσικά, το sexting δεν είναι μια πρακτική που αφορά μόνο στους εφήβους. Πολλοί ενήλικοι επιλέγουν να στείλουν σεξουαλικά μηνύματα ή γυμνές φωτογραφίες τους στους συντρόφους τους, αλλά ακριβώς επειδή είναι ενήλικοι έχουν ευθύνη και συναίσθηση των πράξεών τους και των αποτελεσμάτων τους. Αντιθέτως, οι έφηβοι, ανώριμοι, άπειροι και με ορμόνες εν εξάλλω καταστάσει, δρουν αυθόρμητα, χωρίς να συνειδητοποιούν τις τυχόν συνέπειες που μπορεί να έχουν. Στα Γυμνάσια και στα Λύκεια το sexting κάνει θραύση. Τα παιδιά στέλνουν γαμηνύματα για να επιδειχθούν, για να εντυπωσιάσουν, για να γοητεύσουν, για να αναγνωριστούν, για να μην αποκλειστούν, για να δείξουν ενδιαφέρον προς κάποιον, για να δεσμευτούν.

Σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική έρευνα:

• Το 22% των έφηβων κοριτσιών και το 20% των έφηβων αγοριών έχουν στείλει κάποια στιγμή γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίες τους είτε μέσω κινητών είτε μέσω διαδικτύου.
• Το 22% των εφήβων παραδέχεται ότι η τεχνολογία τους καθιστά πιο επιθετικούς και πιο αυθάδεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
• Το 38% των εφήβων δηλώνουν ότι η ανταλλαγή σεξουαλικού περιεχομένου αυξάνει την πιθανότητα εύρεσης ερωτικού συντρόφου.
• Το 29% των εφήβων και το 59% των νέων πιστεύουν ότι η ανταλλαγή σεξουαλικού περιεχομένου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρεση συντρόφου.

Η αποστολή σεξουαλικών κειμένων και εικόνων είναι ίσως προβληματική, ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια της εφηβείας, αλλά το κυριότερο που δεν συνειδητοποιούν τα παιδιά είναι ότι το περιεχόμενο που στέλνουν, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα μείνει στη σφαίρα του ιδιωτικού, αλλά θα καταστεί αργά ή γρήγορα δημόσιο, μέσω μιας απλής προώθησης του μηνύματος ή του email, ή, ακόμα χειρότερα, ως ανάρτηση σε κάποιο social medium. Στις σύγχρονες σχεδόν ολοκληρωτικά διαμεσολαβημένες δυτικές κοινωνίες, τα πάντα μπορούν να αναρτηθούν, να αντιγραφούν, να σταλούν, να σχολιαστούν, να γίνουν αναγνώσματα, θεάματα ή ακροάματα από μαζικά κοινά, χωρίς  καμιά δυνατότητα ελέγχου και φιλτραρίσματος της πληροφορίας.

Η έφηβη που έστειλε τη γυμνή φωτογραφία της στο αγόρι της επειδή το αγαπά και αισθάνεται ότι έτσι η σχέση τους προχωράει, έχει μεγάλες πιθανότητες να βρεθεί ταπεινωμένη στα μάτια των συμμαθητών της, είτε γιατί ο φίλος της θέλησε να επιδειχθεί και την πρόβαλε στους φίλους του είτε γιατί τσακώθηκαν και θέλησε να την εκδικηθεί.

Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς; Καταρχάς, να μιλήσουμε στα παιδιά μας για το sexting και τους κινδύνους του, όσο άβολο κι αν μας φαίνεται, χωρίς να ηθικολογούμε, κινδυνεύοντας να καταστούμε γραφικοί ή παλιομοδίτες. Ένα παιδί που έχει αναπτύξει από το προ-εφηβικό στάδιο ακόμα μια σχέση εμπιστοσύνης με το γονιό του, βασισμένη στη συζήτηση, είναι πιο ώριμο και πιο έτοιμο να αντεπεξέλθει στις δύσκολες καταστάσεις της εφηβίας. Τα παιδιά πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι από τη στιγμή που στέλνουν ηλεκτρονικά περιεχόμενο οποιουδήποτε τύπου, παύουν αυτόματα να έχουν έλεγχο επί αυτού. Ας τους καταστήσουμε, επομένως, σαφές ότι σε περίπτωση π.χ αποστολής μιας γυμνής φωτογραφίας οι δυνητικοί παραλήπτες είναι εκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένων ημών των γονέων και της λοιπής οικογένειας, του συνόλου των συμμαθητών και βέβαια των καθηγητών τους. Ας εξηγήσουμε πως κατανοούμε το γεγονός ότι οι έφηβοι μπορεί να εξαναγκαστούν να κάνουν κάτι, προκειμένου να γίνουν αρεστοί και αποδεκτοί από μέρος των συνομηλίκων τους, τονίζοντας, όμως, παράλληλα ότι όσο μεγάλη κι αν είναι η κοινωνική πίεση που είναι πιθανόν να τους ασκηθεί, ο εν δυνάμει κοινωνικός ευτελισμός τους είναι κατά πολύ μεγαλύτερος.

Τέλος, ας διδάξουμε τα παιδιά μας ότι σε περίπτωση που λάβουν ένα μήνυμα και κυρίως μια φωτογραφία σεξουαλικού περιεχομένου, οφείλουν να τα διαγράψουν αμέσως και να μη συμμετάσχουν στη διάδοσή τους. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, είναι διακίνηση πορνογραφίας και είναι παράνομο (στις ΗΠΑ έχουν υπάρξει καταδίκες εφήβων για sexting).

Ένα πολύ ενδιαφέρον αγγλόφωνο site που οι έφηβοι μπορούν να συμβουλευτούν, υπό την καθοδήγηση των γονέων τους, είναι το ThatsNotCool.com. Προσφέρει ενημέρωση και υποστήριξη, ώστε το παιδί να μπορεί να έχει τον έλεγχο του κινητού του και των ηλεκτρονικών λογαριασμών του και του περιεχομένου που διακινείται μέσω αυτών.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε την wikipedia.

Επίσης, στο thenationalcampaign.org μπορείτε να διαβάσετε την αμερικανική έρευνα “Sex and the tech”, που παρουσιάζει αναλυτικά το φαινόμενο.

—

Η Πελιώ Παπαδιά, εκτός από σύντροφος και μαμά, είναι καθηγήτρια δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και ΜΜΕ και ερευνήτρια στον τομέα των μίντια.