Γιορτάζοντας την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας

Όλοι μας γνωρίζουμε ότι κάθε χρόνο, στις 8 Μαρτίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας ή αλλιώς η Διεθνής Ημέρα των Δικαιωμάτων των Γυναικών. Δυστυχώς και η ημέρα αυτή έχει “πέσει θύμα” της εμπορευματοποίησης που διακρίνει σήμερα το δυτικό τρόπο ζωής. 

Μια ευρέως διαδεδομένη άποψη είναι ότι η συγκεκριμένη ημερομηνία εορτασμού ορίστηκε σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας, που διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες και λιγότερες ώρες εργασίας (από 16 ζητούσαν 10). Το γυναικείο εργατικό κίνημα είχε ξεκινήσει δειλά στις ΗΠΑ από το 1820 περίπου, με μικρές απεργίες, αλλά στις 8/3/1857 η απεργία των εργατριών, που διαδήλωσαν ντυμένες στα λευκά, ήταν μαζική και διαλύθηκε βίαια από την αστυνομία.

50 χρόνια μετά, στις 8 Μαρτίου του 1907, 15.000 γυναίκες διαδήλωσαν στη Νέα Υόρκη, απαιτώντας με τη σειρά τους λιγότερες εργατοώρες, καλύτερο μισθό, δικαίωμα ψήφου και απαγόρευση της παιδικής εργασίας. Κατά ορισμένους, όμως, μελετητές, το γεγονός της σύνδεσης του εορτασμού της Ημέρας της Γυναίκας με τις προαναφερθείσες διαδηλώσεις αποτελεί αστικό μύθο, που γεννήθηκε εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, προκειμένου να αποσυνδεθεί ο σύγχρονος εορτασμός από το κομμουνιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε και να αποκτήσει μια διαφορετική καταγωγή, προγενέστερη του σοσιαλισμού.

Πάντως, η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας φαίνεται ότι γιορτάστηκε το 1909, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου.

Τον Αύγουστο του  1910, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Συνεδρίου Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη, η Κλάρα Τσέτκιν, διεθνής  φυσιογνωμία του εργατικού και του γυναικείου κινήματος, πρότεινε να καθιερωθεί μια διεθνής ημέρα για τη Γυναίκα (χωρίς, όμως, να ορίσει μια συγκεκριμένη ημερομηνία), ως έκφραση της αλληλεγγύης και της αγάπης για ειρήνη που ένωνε τις γυναίκες, αλλά και ως διαδήλωση της διαρκούς διεκδίκησης των γυναικείων δικαιωμάτων του προλεταριάτου απέναντι στην αστική τάξη, κυρίως αυτού της ψήφου. Η πρότασή της εγκρίθηκε ομόφωνα.

Το 1911, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας εορτάστηκε στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία και την Ελβετία, στις 18 Μαρτίου, ενώ στις ΗΠΑ την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το γυναικείο κίνημα οργανώθηκε περισσότερο και δυνάμωσαν οι συζητήσεις περί των δικαιωμάτων των γυναικών. Μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια και ανύπαντρη μητέρα Αλεξάνδρα Κολοντάι  έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Το παράδειγμα της Σοβιετικής Ένωσης ακολούθησαν και οι υπόλοιπες χώρες του ανατολικού μπλοκ (ακόμα και σήμερα σε αρκετές πρώην ανατολικές χώρες οι γυναίκες δεν εργάζονται την 8η Μαρτίου).

Από την άλλη, στη Δύση, ο εορτασμός της Ημέρας της Γυναίκας δεν είχε λάβει το πρώτο μισό του 20ου αιώνα την πολιτική σημασία που του είχαν προσδώσει οι χώρες του Σοβιετικού μπλοκ και αναζωογονήθηκε χάρη στην άνοδο του φεμινιστικού κινήματος κατά τη δεκαετία του ’60. Το 1975 ορίστηκε από τα Ηνωμένα ‘Έθνη ως “Διεθνές Έτος της Γυναίκας”, ενώ το 1977 η ημέρα θεσμοθετήθηκε και εορτάζεται πλέον έκτοτε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Ουσιαστικά, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών επιχείρησε την αποκομμουνιστικοποίηση του εορτασμού, καλώντας όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάζουν την ημέρα αυτή, με στόχο την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων απέναντι στο ανδρικό φύλο και στην πατριαρχική κοινωνία. Επομένως, ενώ ο αρχικός εορτασμός της ημέρας είχε χαρακτήρα ταξικό, του προσδόθηκε εν τέλει χαρακτήρας έμφυλος, υπό το πρίσμα του οποίου η ημέρα της γυναίκας εορτάζεται και σήμερα, εμπορευματοποιημένη βέβαια, όπως σχεδόν τα πάντα γύρω μας. (Βλ. λουλούδια ή μαζικές έξοδοι- πάρτι σε κλαμπ μόνο για γυναίκες, e-cards  {ΜΠΛΙΑΧ!!!} κλπ)

Εμείς οι μαμάδες, πάντως, είμαστε οι πρώτες που δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας έχει ένα ουσιαστικό πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο και συμβολίζει τον αγώνα του γυναικείου κινήματος για διεκδίκηση πολιτικοκοινωνικών δικαιωμάτων, είτε απέναντι στην κυρίαρχη τάξη είτε απέναντι στην πατριαρχία είτε απέναντι στη μεταμοντέρνα σύγχρονη κοινωνία, που απαιτεί να έχουμε πολλαπλούς και συχνά αλληλοαντικρουόμενους ρόλους. Σύντροφος, σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη, νοικοκυρά, φίλη, σεξουαλικό αντικείμενο, κόρη, αδελφή, βοηθός, τροφός, δασκάλα, η γυναίκα σήμερα καλείται να βρει ισορροπία μέσα σε μια ανισόρροπη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Είναι τουλάχιστον υποτιμητικό η ημέρα που μας έχει δοθεί να γιορτάζεται απλά και μόνο ως μια έκφραση συμπάθειας του “ισχυρού” προς το “ασθενές” φύλο, με προσφορά λουλουδιών, καρτών και δώρων, “γυναικείες εξόδους” και ομιλίες-εκδηλώσεις περί παντός τύπου γυναικείων δικαιωμάτων.

Ας προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να γιορτάζουμε κάθε μέρα, διεκδικώντας μια καλύτερη ποιότητα σε όλους τους τομείς της ζωής μας!

Έχουμε, δυστυχώς, πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμα…

Χρόνια Πολλά!

—-

Δείτε ορισμένα ενδιαφέροντα βίντεο για την 8η Μαρτίου:

Μια ιστορική αναδρομή στη ιστορία του γυναικείου κινήματος στις ΗΠΑ 

Για τις εργαζόμενες μαμάδες και για τις διαφορές παρόντος-παρελθόντος.  

Για τη μοίρα ορισμένων μη προνομιούχων κοριτσιών

Εδώ μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Εδώ μπορείτε να δείτε τις παρατηρήσεις του ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2012 και να διαβάσετε την ομιλία του Γ.Γ. Μπαν Κι Μουν.

Διαβάστε εδώ μια ενδιαφέρουσα μελέτη για τη σοσιαλιστική καταγωγή της Ημέρας της Γυναίκας.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε μια ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (υπό αυστραλιανό πρίσμα) και να βρείτε και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Στην ιστοσελίδα http://imaginingourselves.imow.org/ του Διεθνούς Μουσείου Γυναικών, μπορείτε να δείτε online την έκθεση Imagining Ourselve, που ορίζει τη σύγχρονη γενιά των γυναικών.

—-

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να ακούσετε ένα “διαμαντάκι” του 1908

σε μουσική Θεόφραστου Σακελλαρίδη και στίχους Γιώργου Τσοκόπουλου και Μπάμπη Άννινου,

που πρωτοακούστηκε από τη Μαρίκα Κοτοπούλη στο θέατρο «Παναθήναια«.

Εγώ είμαι η νέα γυναίκα που θα καπνίζω και θα ψηφίζω…

Εδώ μπορείτε να ακούσετε ένα τραγούδι του Λουκιανού Κηλαηδόνη, που ερμηνεύει μοναδικά η Αφροδίτη Μάνου.

Είναι “Μια μέρα μιας Μαίρης”, τη γνωστής σε όλους Μαίρης Παναγιωταρά, που περιγράφει με γλαφυρότητα την ημέρα μιας εργαζόμενης συζύγου και μητέρας.

Ακόμα κι αν έχουν περάσει πάνω από 30 χρόνια από τότε που γράφτηκε, δυστυχώς δεν έχω συναντήσει γυναίκα που να μην ταυτίζεται εν μέρει ή εν συνόλω με τους στίχους του.

Σημειώνουμε ότι η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων οργανώνει από τις 8 μέχρι τις 15 Μαρτίου έκθεση φωτογραφίας στο σταθμό μετρό του Συντάγματος με θέμα “Γυναίκες εν κινήσει”. Το θεματικό πλαίσιο αφορά τις γυναίκες που χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τις γυναίκες που κυκλοφορούν με ποδήλατο, μηχανή, αυτοκίνητο, που εργάζονται ως οδηγοί τρένων, μετρό, λεωφορείων, φορτηγών, ταξί κ.λπ., τις γυναίκες με παιδιά σε καρότσια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μετακίνησης στη πόλη. Γενικά ό,τι έχει σχέση με τη ζωή των γυναικών και τη μετακίνησή τους στην πόλη. Μάθετε περισσότερα ΕΔΩ

Τέλος, συναυλία αφιερωμένη σε όλες τις γυναίκες, με τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη Μεικτή Χορωδία του Δήμου Αθηναίων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, οργανώνει, την Πέμπτη 8 Μαρτίου, ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού & Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων στην «Τεχνόπολις» του Δήμου Αθηναίων,στο Γκάζι. Στη συναυλία θα παρουσιαστούν το έργο Gloria του Antonio Vivaldi (1678-1741) για δύο σοπράνο, μία μέτζο σοπράνο, μεικτή χορωδία και ορχήστρα και η Συμφωνία αρ. 2 του Ludwig van Beethoven (1770-1827).

Σολίστ: Μαρία Ίμπρη (σοπράνο), Κατερίνα Νουνοπούλου (σοπράνο), Σοφία Καρβουνά (σοπράνο), Ελένη Μπαρκαγιάννη (μέτζο σοπράνο), Ιωάννα Βρακατσέλη (μέτζο σοπράνο).

Διεύθυνση χορωδίας: Σταύρος Μπερής.

Μουσική διεύθυνση: Μιχάλης Οικονόμου.

«Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων – αίθουσα «Νίκος Γκάτσος» Πειραιώς 100, Γκάζι, τηλ.210 36 07 867.

Ώρα έναρξης: 20.30.

Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. 

Καλή σας ανάγνωση!!!

Πελιώ

—

Η Πελιώ Παπαδιά, εκτός από σύντροφος και μαμά, είναι καθηγήτρια δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και ΜΜΕ και ερευνήτρια στον τομέα των μίντια.