Διαβάστε στα παιδιά σας
Διαβάστε στα παιδιά σας
της Πελιώς Παπαδιά
“The more that you read, the more things you will know. The more that you learn, the more places you’ll go”
― Dr. Seuss, I Can Read With My Eyes Shut!
Eίμαι βιβλιοφάγος παιδιόθεν. Ξεκίνησα να διαβάζω μόνη μου σε προσχολική ηλικία και ακόμα δεν έχω σταματήσει. Το βιβλία είναι το χόμπι μου, το πάθος μου και δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτά. Την αγάπη αυτή μου την κληροδότησαν οι γονείς μου και οι παππούδες μου. Είναι, λοιπόν, λογικό ότι ερωτεύτηκα και παντρεύτηκα έναν άνθρωπο που μοιράζεται την ίδια αγάπη με εμένα. Έτσι, το σπίτι μας είναι γεμάτο βιβλιοθήκες και βιβλία, κάθε είδους, σε κάθε δωμάτιο (ναι, ακόμα και στο μπάνιο). Και φυσικά τα βιβλία δεν θα μπορούσαν να λείπουν και από το δωμάτιο των παιδιών μου και πλέον υπερτερούν των παιχνιδιών. Η χαρά μου είναι μεγάλη που βλέπω ότι και τα παιδιά μας μοιράζονται το πάθος μας (λογικό είναι, αφού είμαστε με ένα βιβλίο στο χέρι πάντα και περιτριγυρίζονται από βιβλία) και παρόλο που ακόμα δεν μπορούν να διαβάσουν μόνα τους, κυκλοφορούν με ένα βιβλίο, κοιτάζουν τις εικόνες και αφηγούνται τις ιστορίες με τον δικό τους τρόπο. Και έχουν μια τεράστια βιβλιοθήκη να τα περιμένει για όλη τους τη ζώη.
Είμαι, λοιπόν, σίγουρη ότι τα παιδιά μου θα έχουν πάντοτε κοντά τους πιστούς φίλους, τα βιβλία τους, που θα τα συντροφεύουν στις εύκολες και στις δύσκολες στιγμές της ζωής τους. Μιλάω εκ πείρας. Κάθε μου ανάμνηση, ευχάριστη ή δυσάρεστη, είναι συνδεδεμένη με κάποιο ή κάποια βιβλία. Κάθε στιγμή από τα σχολικά μου χρόνια, κάθε παλιός μου έρωτας, οι φοιτητικές μου κραιπάλες, οι διακοπές μου, οι θάνατοι αγαπημένων μου προσώπων, η σχέση με τον καλό μου σε όλες τις φάσεις της, ο γάμος μου, ο κάθε μήνας της κάθε εγκυμοσύνης μου, οι γέννες, μου, η λοχεία μου, η καθημερινή ανατροφή των παιδιών μου, οι επαγγελματικές μου δραστηριότητες, τα μικρά και μεγάλα γεγονότα της ζωής μου ταυτίζονται με βιβλία. Και θυμάμαι σχεδόν πάντα τι διάβαζα όταν έγινε κάτι… Ρωτήστε με και θα σας πω!
Μια συμβουλή, λοιπόν, για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να γίνουν αναγνώστες: Ξεκινήστε να τους διαβάζετε δυνατά από τη μήτρα ακόμα. (Δείτε ένα περσινό μου κείμενο εδώ). Μέσα από αναγνώσματά μου και από έρευνα στο διαδίκτυο, αλλά και από τις εμπειρίες μου ως παιδιού και ως μαμάς, έχω διαπιστώσει τα οφέλη του να διαβάζεις δυνατά στο μικρό σου και να του δίνεις λεκτικά/ακουστικά ερεθίσματα. Με το να διαβάζει κανείς δυνατά στο παιδί του επιτυγχάνει να παρουσιάσει τα βιβλία ως ευχάριστες πηγές εμπειριών ζωής (πολύ πριν το σχολείο τα υποβαθμίσει σε αγγαρεία), το διδάσκει τον κόσμο γύρω του, το βοηθάει να συνειδητοποιεί τι βλέπει και ακούει. Παράλληλα, του προσφέρει ένα πλούσιο λεξιλόγιο και του επικοινωνεί τη λογοτεχνική γλώσσα που διαφέρει κατά πολύ και από την καθομιλούμενη, αλλά και από την ξύλινη γλώσσα που χρησιμοποιεί η τηλεόραση και ο κινηματογράφος, καθώς είναι πιο περιγραφική και γραμματικά-λεξιλογικά αρτιότερη. Άλλωστε, κανείς δεν αμφισβητεί ότι η φαντασία των παιδιών καλλιεργείται πολύ εντονότερα αν δεν λαμβάνουν έτοιμες κινούμενες εικόνες, αλλά όταν, ακούγοντας μια ιστορία, δημιουργούν τις δικές τους. Επιπλέον, ένα βιβλίο μπορεί να γίνει αφορμή για συζητήσεις μέσα στην οικογένεια, που με τη σειρά τους, εκτός από την ουσιαστική επικοινωνία που προσφέρουν, θα καλλιεργήσουν την κριτική ικανότητα του παιδιού και τη μελλοντική ικανότητά του να εκφράζεται προφορικά και γραπτά. Με άλλα λόγια, μέσα από την ανάγνωση ένα παιδί γίνεται εξυπνότερο και αποχτά εχέγγυα για το μέλλον του.
Ορισμένες συμβουλές για γονιούς και μικρούς αναγνώστες:
• Συζητήστε με τα παιδιά σας τα όσα διαβάζετε, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την ανάγνωση. Η συζήτηση τα βοηθάει να συνδέσουν καλύτερα τη φανταστική ιστορία με την αληθινή ζωή.
• Χρησιμοποιήστε όσα διαβάζετε για να συζητήσετε εμπειρίες και θέματα της καθημερινότητας (π.χ ένα βιβλίο για τον ύπνο και η σχετική συζήτηση με αφορμή αυτό είναι ιδανικός τρόπος να βοηθήσετε και να κινητοποιήσετε ένα παιδί που δυσκολεύεται να κοιμηθεί μόνο του, ένα βιβλίο για το πλύσιμο των δοντιών μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για τον μικρό αντιρρησία σας, που δεν θέλει να έχει σχέση με την οδοντόβουρτσά του). Μην ξεχνάτε ότι μέσω των βιβλίων μπορείτε να μιλήσετε ευκολότερα στα παιδιά και για δυσνόητες για αυτά έννοιες, όπως τα αρνητικά συναισθήματα, το διαζύγιο, ο θάνατος…
• Ζωντανέψτε το βιβλίο, αλλάζοντας τον τόνο της φωνής σας, χρησιμοποιώντας παύσεις και γενικά υποκρινόμενοι τους διάφορους ρόλους. Ζητήστε και από τα παιδιά σας να παίξουν ρόλους και να συμμετάσχουν ενεργά στην ανάγνωση. Με άλλα λόγια, γίνετε ηθοποιοί!
• Διαβάστε για όση ώρα τα παιδιά σας προσέχουν και όχι για περισσότερη. Όσο μεγαλώνουν θα συγκεντρώνονται ευκολότερα και θα αφοσιώνονται στο βιβλίο για περισσότερη ώρα. Μπορείτε, μάλιστα, να συζητάτε μαζί τους για το τι, πότε και για πόση ώρα θα διαβάσετε και να εντάξετε την ανάγνωση μέσα στο καθημερινό σας πρόγραμμα.
• Μετά το τέλος της ανάγνωσης μιας ιστορίας, συνδέστε την με διαφορετικό υλικό (follow-up). Ζητήστε από τα παιδιά να τη ζωγραφίσουν, να την παίξουν κουκλοθέατρο, κάντε μια κατασκευή βασισμένη στα όσα διαβάσατε, ακούστε την ίδια ιστορία από ένα cd με καλή αφήγηση, ανακαλύψτε βιβλία με παρόμοια θεματολογία, διαβάστε τους βιβλία του ίδιου συγγραφέα.
Δοκιμάστε τις παρακάτω ιδέες για προνήπια και νήπια:
• Παρουσιάστε τους το βιβλίο: Διαβάστε τον τίτλο, το όνομα του συγγραφέα και του εικονογράφου. Παρατηρήστε μαζί τους το εξώφυλλο, αναρωτηθείτε για το ποιο μπορεί να είναι το θέμα του βιβλίου.
• Ακολουθήστε τις λέξεις με το δάχτυλό σας. Να σταματάτε στο τέλος των προτάσεων.
• Απαντήστε σε ορισμένες ερωτήσεις τους σχετικά με το βιβλίο, αλλά κρατήστε και απαντήσεις για μετά το τέλος της ανάγνωσης.
• Κατά τη διάρκεια της αφήγησης μιας ιστορίας, μιλήστε τους και εξηγήστε τους αν δεν καταλαβαίνουν κάτι.
• Δώστε επιπλέον πληροφορίες για όσα σας ρωτάνε τα παιδιά. Ανοίξτε παράλληλα και άλλα βιβλία.
• Ζητήστε από τα παιδιά να κοιτάξουν με προσοχή τις εικόνες, να τις συνδέσουν με την ιστορία και να προβλέψουν το τι θα γίνει μετά.
• Επαναλάβετε ενδιαφέρουσες και καινούριες λέξεις που έμαθαν τα παιδιά μέσα από το βιβλίο και στην καθημερινότητά σας. Ζητήστε τους να τις επαναλάβουν και να τις χρησιμοποιήσουν.
• Ρωτήστε τα τι καταλαβαίνουν, αναρωτηθείτε για το τι μπορεί να συμβεί μετά, βάλτε τα στη θέση των πρωταγωνιστών της ιστορίας.
Ο γονιός μπορεί να γίνει παράδειγμα για τα παιδιά του, εάν είναι και ο ίδιος ενθουσιασμένος διαβάζοντας τα δικά του βιβλία. Ένα βιβλίο είναι πάντοτε μια νέα περιπέτεια, μια εξερεύνηση νέων προσώπων, τόπων, χρόνων και γεγονότων που ξεπερνούν κατά πολύ τις περιορισμένες εμπειρίες μας. Χαρίστε στα παιδιά σας το δώρο της φιλαναγνωσίας, κάνοντας τα βιβλία μέρος της καθημερινότητας της οικογένειάς σας.
Επισκεφτείτε αυτή την υπέροχη ιστοσελίδα του Μικρού Αναγνώστη, μια πρωτοβουλία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου
Ρίξτε τη ματιά σας στο blog της φιλαναγνωσίας (για παιδιά δημοτικού), αλλά και στο www.philanagnosia.gr του ΕΚΕΒΙ.
Για όσους έχουν παιδιά δημοτικού: Εργαστήριο (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2012) στο Χώρο Δημιουργικών Δράσεων Μικρές Ιστορίες «Πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο«
Διαβάστε ακόμα :
Reading Aloud with Children of All Ages
The Importance of Reading Aloud to Children
Reading Aloud to Kids: The 12 Benefits of Reading Books Out Loud to Children of All Ages
Reading aloud to children makes them smarter
Reading aloud to children- General tips
—
Η Πελιώ Παπαδιά, εκτός από σύντροφος και μαμά, είναι καθηγήτρια δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και ΜΜΕ και ερευνήτρια στον τομέα των μίντια.
Κοριτσια μηπως μπορειτε να μου πειτε εσεις τι διαβαζετε στα παιδια σας?Κλασσικα παραμυθια ή απο τα καινουρια??Εχετε να μου προτεινετε καποια?Εχω ενα γιο 14 μηνων και το σκεφτομαι πολυ σοβαρα να αρχισω να του διαβαζω..Πηρα ενα βιβλιο που ειχε 10 κλασσικα παραμυθια μεσα αλλα ταιραστιο το βιβλιο,με κουραζει και εμενα και ειναι πολυ μεγαλο και για το παιδι...Σας παρακαλω καμια ιδεα.....???Ευχαριστω πολυ!!!!!!!!!!!Καλη συνεχεια σε ολους!!!!!
ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ ΠΡΙΝ ΚΟΙΜΗΘΟΥΝ ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΜΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΚΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΑΚΙ.ΜΠΟΡΕΙ Κ ΔΥΟ!!!!
Πολύ ωραίο άρθρο και με χρήσιμα λίνκ. Διαβάζω στη μικρή σχεδόν από τη μέρα που γεννήθηκε. Τώρα που η μικρή μου είναι πια 3,5 ετών, χαίρομαι αφάνταστα που κάθε βράδυ πριν ξαπλώσει διαλέγει μόνη της το βιβλίο που θα διαβάσουμε. Οσον αφορά τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή..... δεν μου αρέσουν καθόλου. Θέλω να νιώθω στο χέρι μου στο χαρτί, να το μυρίζω, να του αφήνω στάμπες τρώγοντας σοκολάτες και πορτοκάλια :)
Παιδιά κι εγώ έχω τον ίδιο προβληματισμό σχετικά με το iPad. Η κόρη μου το απολαμβάνει τόσο πολύ που με τρομάζει. Ειδικά τις εφαρμογές σαν το PlayTales που έχουν interactive εικονογράφηση. Αλλά το πιο τρομακτικό είναι ότι το απολαμβάνω κι εγώ εξίσου (ίσω και πιο πολύ!). Κάθε φορά που το ανοίγω για να διαβάσω ένα βιβλίο, εκτιμώ το πόσο βολικό είναι. Στην πορεία όμως μου λείπει το hardcopy! Έχω έναν μήνα τώρα που διαβάζω τις Μάγισσες του Roald Dahl (δεν προλαβαίνω... λίγος χρόνος για διάβασμα).. το διαβάζω πότε από το iPad και πότε από το κανονικό βιβλίο που το έχω τόσο καιρό πάνω στο κομοδίνο μου. Είμαι psycho? Τι παράδειγμα δίνω στο παιδί? Προβληματίζομαι!
Δίνεις το πρότυπο ενός ανθρώπου που αγαπάει το διάβασμα σε κάθε του μορφή! Λες οι αρχαίοι που έγραφαν και διάβαζαν σε φλοιούς δέντρων, σε πήλινες πλάκες, σε κηρωμένες πινακίδες, σε πάπυρους και περγαμηνές πολύ πριν χρησιμοποιηθεί το χαρτί να αγαπούσαν τη γραφή και το διάβασμα λιγότερο από σένα που διαβάζεις σε χαρτί και σε οθόνη; Φαντάζομαι την τρομάρα που θα πήραν οι δάσκαλοι του 15ου και 16ου αιώνα όταν θα αντιλήφθηκαν ότι οι νέοι της εποχής προτιμούν να διαβάζουν το τυπωμένο χαρτί από το χειρόγραφο! Φρίκη!
Τέλεια προσέγγιση!! :) Σε ευχαριστώ!
Πιάσε κόκκινο Πελιώ... και εγώ τα ίδια έλεγα χθες σε μια παρουσίαση! ;)
Great minds, Χρήστο μου :)
Μπράβο, άλλο ένα εξαιρετικό άρθρο Πελιώ!Κι εγώ διαβάζω στη μικρή μου από πολύ μωρό, τώρα είμαστε ακόμα στη φάση Σποτ και άλλα τέτοια βιβλία με ζωάκια ή απλές ιστοριούλες με αναγνωρίσιμα αντικείμενα, αλλά ανυπομονώ για τη στιγμή που θα διαβάζουμε κανονικές ιστορίες και θα καταλαβαίνει.Το πρόβλημα είναι ότι στο παιδικό βιβλίο κυκλοφορεί και πολλή σαβούρα και πρέπει να ψάξεις καλά για να βρεις πραγματικά αξιόλογα πράγματα. Αλλά πήρα και κάποιες ιδέες από τα link σου και μπράβο πάλι για τον κόπο που έκανες!
Πελιώ ερώτηση.κατάλαβα το κείμενό σου και συμφωνώ απόλυτα,αλλά τί άποψη έχεις για το ηλεκτρονικό διάβασμα; Δηλαδή από υπολογιστή ή ipad κλπ. Υπάρχει λόγος γιατί να είναι το βιβλίο σε χαρτί; Ιδίως όταν και στα σχολεία πλέον τα περισσότερα είναι ηλεκτρονικά,ιδίως εδώ στην αγγλία. Είμαι φίλος του βιβλίου αλλά μου αρέσει και η ευκολία του download!
Σταυρούλα, θεώρησέ με ρομαντική, αλλά ακόμα παραμένω φαν του χαρτιού. Όσον αφορά το ηλεκτρονικό διάβασμα και γενικά την ενασχόληση μικρών παιδιών με τις Νέες Τεχνολογίες, επιστημονικά οι απόψεις διίστανται και είναι μια μεγάλη κουβέντα. Άλλωστε, είναι κάτι τόσο πρόσφατο που δεν έχει δώσει ακόμα αξιόπιστα ερευνητικά αποτελέσματα ως προς το αν ωφελεί ή βλάπτει τα παιδιά. Σίγουρα έχει και τα θετικά του και τα αρνητικά του. Σημασία έχει να δίνουμε στα παιδιά μας ποικίλα ερεθίσματα και γερές βάσεις. Με όποιο τρόπο μπορούμε. Και εννοείται ότι στον 21ο αιώνα πολλά από αυτά τα ερεθίσματα θα είναι ψηφιακά.
ευχαριστουμε πελιώ για το τοσο ενδιαφερον ποστ σου. μου αρεσε πολυ επισης και το λινκ που μας προτεινες του Μικρου Αναγνωστη. να μας γραψεις και αλλα αρθρα για τα παιδικα βιβλια. τα αγαπαμε πολυ.
Πολυ ωραια
Ευχαριστούμε Πελιώ για το ωραίο άρθρο!