Βιβιάνα, εγώ θέλω να σε ρωτήσω κάτι. Μου είπαν πως ακόμη κι αν έχει κάποιο τέτοιο σύνδρομο, ακόμη κι αν το ξέρω από τα 2,5 και κάνω κάτι για αυτό, ποτέ δε φτιάχνει (το ξέραμε αυτό, εντάξει) και πως πάντα το παιδί αυτό θα χρειάζεται μια έξτρα βοήθεια, οι ώρες του διαβάσματος θα είναι πολύ περισσότερες από αυτές που χρειάζονται άλλα παιδιά. Δε μου είπε κανείς πως αν το πιάσεις από νωρίς δε θα γλιτώσεις το "μαρτυρικό" διάβασμα, χωρίς φυσικά να μου πούνε αν όντως έχει περίμενε να πάει δημοτικό για να κάνεις κάτι. Εσύ που το στηρίζεις ότι όταν το παιδί βρεθεί στο δημοτικό χωρίς προηγούμενη θεραπεία θα είναι δύσκολο να βοηθηθεί? Δηλαδή πως προκύπτει αυτό το ορόσημο, ότι αν δεν το κάνεις μέχρι το δημοτικό μετά οποιαδήποτε προσπάθεια δεν έχει αποτέλεσμα? Και ένα τελευταίο που με απασχολεί πολλές φορές.Η γενιά η δική μου, που εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις οι γονείς δεν το έψαχναν τόσο πολύ όσο το ψάχνουμε εμείς, πως προχώρησε? Πως σπούδασαν αυτά τα παιδιά? Η άποψη που άκουσα και μου φάνηκε λογική είναι ότι εμείς είχαμε πολύ περισσότερα ερεθίσματα. Παίζαμε στα χωριά ελεύθεροι τα καλοκαίρια, οι οικογένειες ήταν πολύ ανοιχτές στις επαφές (είχαμε φίλους από την πολυκατοικία, κοιμόμασταν από μικρά στο σπίτι του γειτονόπουλου), δε βλέπαμε όλη μέρα τηλεόραση. Κι εγώ που μεγάλωσα κέντρο στη χειρότερη για εκείνη την εποχή συνοικία της Αθήνας, θυμάμαι πως από την ώρα που γυρνούσαμε από το σταθμό μέχρι να κοιμηθούμε ήμασταν έξω για παιχνίδι ή για παιχνίδι στα διπλανά διαμερίσματα. Κανένα παιδί της πολυκατοικίας δεν έμενε ποτέ μόνο του ή με το αδερφάκι του. Μήπως όλα αυτά είναι και μια μέθοδος θεραπείας? Δηλαδή, δεν είναι κι αυτό εξίσου σημαντικό με τη συμβατική θεραπεία?

Ευχαριστώ! Ναι, κάπως έτσι μου τα είπανε. Το ομαδικό παιχνίδι στη γειτονιά το συζητούσαμε από άλλη σκοπιά. Ότι έχει κανόνες που τους ακολουθούμε όλοι, ότι μαθαίνουμε να κάνουμε υπομονή, να παίζουμε ομαδικά με τους άλλους και να τους σεβόμαστε. Αυτό που λες για τα όρια. Έχω παρατηρήσει πως ακόμη και η κόρη μου που είναι αρκετά τσαούσω, όταν παίζει με τις φίλες της ελεύθερα χωρίς δικές μας παρεμβάσεις ανταποκρίνεται μια χαρά στους κανόνες που βάζουν μόνα τους τα παιδιά, και είναι σε θέση από μόνα τους να αποφασίσουν τι θα παίξουν, πως θα το παίξουν και ποιοι θα είναι οι κανόνες τους. Και αυτό που είδα με έκπληξη είναι ότι μπορούν ακόμη και να διαπραγματευτούν για όλα αυτά χωρίς τσακωμούς. Καμιά φορά λέτε θεραπείες και εσείς που έχετε γνώσεις για όλα αυτά καταλαβαίνετε ότι υπάρχουν πολλών ειδών θεραπείες αλλά εμάς πάει το μυαλό μας στις μοναχικές. Το πάω το παιδί σε θεραπευτή που ασχολείται μόνο με αυτό. Έτσι όπως το βλέπω εγώ μου φαίνεται "απάνθρωπο" να βάλω το 2 χρονο ή 3χρονο που η μονη του έννοια είναι να βγει έξω να παίξει σε ένα πρόγραμμα με εβδομαδιαία ραντεβού όπου θα απασχολείται με έναν ενήλικα. Δε μιλάω για τις περιπτώσεις που αυτό είναι εντελώς απαραίτητο, αλλά για τα παιδιά που σε γενικές γραμμές είναι λειτουργικά και έχουν κάποιες αδυναμίες. Υπάρχουν και ομαδικά θεραπευτικά προγράμματα που δεν το ήξερα. Υπάρχουν και πολύ ωραίες παιδικές χαρές που έχουν και δύσκολα παιχνίδια για ισορροπία, αναρρίχηση κλπ. που από μόνα τους βοηθάνε την κίνηση και τη συγκέντρωση. Όπως και η κολύμβηση ή το καράτε που λες εσύ. Θέλω να πω υπάρχουν εναλλακτικές που μπορεί να είναι πιο φιλικές για ένα πολύ μικρό παιδί. Όπου χρειάζεται ειδικός θεραπευτής εννοείται ότι δεν μπορεί να υποκατασταθεί από άλλα, όμως κατάλαβα πως είναι και πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε εμείς μόνοι μας. Και μιας και σε βρήκα ανοιχτή για κουβέντα και είσαι και σχετική, θέλω να ρωτήσω και κάτι ακόμη που μου ήρθε μετά στο μυαλό. Λένε ότι το Ελληνικό σχολείο καταστρέφει τη δημιουργικότητα, μας βάζει σε καλούπια κλπ,ενώ άλλα συστήματα εκπαίδευσης ακολουθούν πιο βιωματικές εμπειρίες, δίνουν μεγαλύτερη ελευθερία στα παιδια και θεωρούνται πιο πετυχημένα συστήματα. Πόσο πρέπει εμείς να προετοιμάζουμε τα παιδιά μας να είναι ικανά να ενταχθούν ομαλά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα? Μήπως αφού είναι κατά γενική ομολογία αποτυχημένο είναι θεμιτό να μη μας πειράζει να έχουμε στο σπίτι τον λίγο κακό μαθητή? Δε μιλάω για το παιδί που όλο φέρνει αντιρρήσεις, αλλά για εκείνο που παίρνει 7 στην ιστορία γιατί αρνείτα να παπαγαλίσει και δεν το πιέζουμε κι εμείς. Για παράδειγμα, στον παιδικό σταθμό τους λένε να μη χαλάνε τα παιχνίδια και να τα προσέχουν. Αν έκαναν ζημιά έμπαιναν τιμωρία. Στο σπίτι κάποιες φορές (κυρίως όταν ήταν μικρότερη) ήθελε να σκίζει τα βιβλία της. Το έβρισκε αστείο, δεν ξέρω. Της άρεσε να τα κάνει κομματάκια και να τα βάζει σε μια τσάντα να τα πηγαίνει βόλτα. Την άφηνα. Της έλεγα μόνο ότι δε θα αγοράσουμε άλλο βιβλίο επειδή έσκισε αυτό που είχε. Όταν ήθελε να τα διαβάσουμε τα ενώναμε σαν παζλ και τα κολλούσαμε με σελοτέιπ για να διαβάζονται. Κάποια στιγμή φέτος (3 χρ.) με ρώτησε γιατί μερικά βιβλία της είναι κολλημένα. Της είπα ότι πέρσι τα έσκιζε, οπότε μετά έπρεπε να τα κολλήσουμε. Μου είπε πως δεν είναι ωραία έτσι και δε θα το ξανακάνει αυτό σε άλλο βιβλίο. Αν ήθελα να ήμουν εντελώς συμβατή με το σχολείο έπρεπε να μην την αφήνω να τα σκίζει. Το ίδιο και ο μικρός που είναι μοναχικός τύπος (και από εκεί ξεκίνησε η ανησυχία μας). Η δασκάλα του που είναι πολύ συζητήσιμη και ανοιχτόμυαλη κατά τη γνώμη μου, δεν την πειράζει όταν τους λέει να κάτσουν κύκλο να παίξουν αυτός να μην κάθεται. Τον αφήνει να γυρνοβολάει και να παίζει με ό,τι θέλει και δεν τον πιέζει να ακουλουθησει τους κανόνες της τάξης. Όταν παίζουν κάτι που του αρέσει πάει μόνος του και τους ακολουθεί, όταν δεν τον ενδιαφέρει αυτό που παίζει η ομάδα κάθεται και παίζει μόνος του με άλλα παιχνίδια. Είναι μικρά βέβαια (2-2,5 χρονών) και δύσκολα ακούνε όλους τους κανόνες. Αλλά στην περσινή τάξη της κόρης μου (σε αντίστοιχη ηλικία) η κυρία δεν έδινε αυτή την επιλογή σε κανένα παιδί. Όταν παίζανε κύκλο έπρεπε όλα να κάτσουν κάτω. Όποιο αντιδρούσε με φωνές και κλάματα έμπαινε τιμωρία. Πόσο ορθό είναι τελικά το σύστημα για το οποίο κάνουμε τόση προσπάθεια να τα προετοιμάσουμε ώστε να ενταχθούν ομαλά, χωρίς να φαίνονται οι αδυναμίες τους τις οποίες από πολύ μικρά φροντίζουμε να διορθώνουμε? Πολύ φιλολογική συζήτηση. Συγνώμη αν σε κούρασα. Πραγματικά έχω μπερδευτεί για το μέχρι που αξίζει να πιέσουμε ένα παιδί να βελτιωθεί.