Σταματήστε να ζητάτε από την κόρη μου να σας φιλήσει

Γράφει η Kasey Edwards για το DailyLife

«Δώσε μου ένα φιλάκι» είπε ο άντρας που μου σέρβιρε τον καφέ.

Δεν μιλούσε σε μένα, αλλά ήταν εξίσου – αν όχι περισσότερο – ανάρμοστη η συμπεριφορά του. Μιλούσε στην κόρη μου τη Violet.

Δεν είναι η πρώτη φορά. Μέσα στους τελευταίους δύο μήνες, δύο σχετικά άγνωστοι – μία γειτόνισσα και ένας παλιός οικογενειακός φίλος σε ένα γάμο – έσκυψαν στο ύψος της 4χρονης κόρης μου, έδειξαν το  μάγουλό τους με το δάχτυλο ανυπομονώντας και απαιτώντας ένα φιλί από εκείνη.

Σε κάθε μία από τις περιπτώσεις αυτές θέλησα να φωνάξω «Μη ζητάς από την κόρη μου να σε φιλήσει, είναι πολύ άβολο!» Θυμάμαι να μου δείχνουν τα μάγουλά τους όταν ήμουν παιδί και να δυσανασχετώ από αυτή την επιβαλλόμενη οικειότητα.

Παρά τις άσχημες εμπειρίες από τη δική μου παιδική ηλικία, δεν επενέβησα για λογαριασμό της Violet. Στάθηκα απλά εκεί σιωπηλή και την κοιτούσα να διστάζει, να υποχωρεί και τελικά να υπακούει.

Είμαι σίγουρη πως και οι τρεις άνθρωποι – μία γυναίκα και δύο άντρες – που ζήτησαν από την κόρη μου να τους φιλήσει είναι καλοί άνθρωποι. Δεν ήταν αρπακτικά και γω δεν ήθελα να τους προσβάλω ή να κάνω σκηνή.

Ήμουν η καλή κοπέλα που θέλει να ευχαριστεί τους ανθρώπους, η κοπέλα που προσπαθώ – όπως φαίνεται όχι πολύ επιτυχημένα – να διδάξω και στην Violet να γίνει. Έδωσα προτεραιότητα στην κοινωνική αρμονία και στην ευχαρίστηση των σχετικών αγνώστων παρά στις επιθυμίες της κόρης μου.

Αλλά δεν θα το ξανακάνω.

Ο λόγος είναι πως ένα φιλί δεν είναι απλά ένα φιλί, όσο αθώα και άκακη μπορεί να είναι η πρόθεση. Το να απαιτείς την τρυφερότητα από ένα παιδί είναι ένα από τα μικρά, καθημερινά μαθήματα που μαθαίνουμε στα παιδιά μας – και ιδιαίτερα στα κορίτσια – και τους λέει πως θα πρέπει να προσαρμόσουν τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις ώστε να ικανοποιήσουν τους άλλους.

Κι αυτό έρχεται σε αντιπαράθεση με τα μέτρα που παίρνουμε λέγοντας στα παιδιά πως θα πρέπει να είναι τα ίδια κυρίαρχα του σώματός τους. Αν όμως το σώμα τους ανήκει, θα πρέπει επίσης να μάθουν πως είναι κυρίαρχα και των ενστίκτων και των επιθυμιών τους. Αν ένα παιδί δε θέλει να φιλήσει κάποιον σχετικά άγνωστο – και για να είμαστε ειλικρινείς, γιατί να ήθελαν; – τότε δεν πρέπει να το κάνουμε.

Θέλω η Violet να γνωρίζει πως αυτή η οικειότητα και η τρυφερότητα υπόκειται στον έλεγχό της και δεν θα έπρεπε ποτέ να αισθάνεται αναγκασμένη να τη μοιραστεί προς όφελος κάποιου άλλου αν δεν το θέλει. Δεν θα πρέπει να είναι αναγκασμένη να μοιράζεται την τρυφερότητά της όποτε της ζητείται επειδή το απαιτούν αυτό οι κοινωνικοί κώδικες συμπεριφοράς.

Παραμένοντας σιωπηλή και υποκύπτοντας στις επιθυμίες των αγνώστων που ήθελαν την τρυφερότητα της Violet, ήταν σαν να έλεγα στην κόρη μου «Δεν πειράζει άμα δεν θέλεις» – χωρίς να το λέω.

Το μήνυμα αυτό είναι πολύ λεπτό για να το κατανοήσει ένα παιδί τεσσάρων ετών. Μπορεί να το καταλάβει μόνο αν είσαι απόλυτος. Που σημαίνει πως η Violet θα πρέπει να ξέρει πως αν δεν θέλει να φιλήσει κάποιον τότε δεν θα πρέπει να το κάνει . Θα πρέπει επίσης να καταλάβει πως θα την υποστηρίζω πάντοτε χωρίς αμφιβολία, όσο άβολο κι αν είναι αυτό για μένα ή το άτομο που ζητάει το φιλί.

Μερικοί φίλοι που επίσης το θεωρούν άβολο όταν άνθρωποι ζητούν φιλιά από τα παιδιά τους, διαχειρίζονται αυτή τους την κοινωνική αμηχανία λέγοντας στα παιδιά τους να κάνουν με αυτόν τον άνθρωπο ένα «κόλλα το» ή μια χειραψία.

Αυτές οι συμβουλές δίνουν στα παιδιά περισσότερες επιλογές σχετικά με το πώς μπορούν να αντιδράσουν σε φιλικές κινήσεις προσέγγισης. Τα παιδιά μαθαίνουν να είναι ευγενικά και να αποδέχονται τους άλλους , θέτοντας όμως παράλληλα και ορισμένα όρια.

Αυτό είναι μια χαρά αν πρόκειται πράγματι για φιλικές προσεγγίσεις, αλλά χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε στα παιδιά μας πως αν ποτέ τους νιώσουν άβολα και πως πιέζονται για να υπακούσουν, έχουν το δικαίωμα να πουν όχι – ακόμη και αν ο άλλος προσβάλλεται.

Τα προσωπικά όρια μαθαίνονται – και θα πρέπει να μαθαίνονται – από νωρίς και συστηματικά. Την επόμενη φορά που κάποιος θα ζητήσει από την κόρη μου να τη φιλήσει, θα το χρησιμοποιήσω ως αφορμή για να της διδάξω ακριβώς αυτό. Είναι μια ευκαιρία να γίνει πιο ισχυρό – τόσο σε θεωρία όσο και σε πράξη – το μήνυμα που λέει πως ο μόνος άνθρωπος που αποφασίζει ποιον θα φιλήσει είναι η ίδια.

Εσείς μανούλες τι γνώμη έχετε για το θέμα; Πώς έχετε συζητήσει το θέμα με τα παιδιά σας;