Κάτι δεν πάει καλά…

Γράφει η Ιωάννα Μπλέκα   Ψυχολόγος MSc – Οικογενενειακή θεραπεύτρια

Σε μια συζήτηση με δυο κορίτσια αγαπημένα και γεμάτα προβληματισμούς μου τέθηκε η ερώτηση: τι κάνω αν βλέπω κάποιες συμπεριφορές στο παιδί φίλων, που μου φαίνονται περίεργες; Πως μπορώ, χωρίς να τους προσβάλω και να τους θίξω, να πω την άποψή μου, να τους προβληματίσω και τι να προτείνω από κει και πέρα;

Κάθε παιδί είναι μοναδικό, με ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία, ταλέντα και ικανότητες και ανήκει σε μια οικογένεια που ανταποκρίνεται σε όλα αυτά με έναν δικό της μοναδικό τρόπο. Η κάθε οικογένεια έχει τους δικούς της ρυθμούς και υιοθετεί διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς και αλληλεπίδρασης. Έτσι πολλές φορές αυτό που φαίνεται σε μας περίεργο ή διαφορετικό, για την συγκεκριμένη οικογένεια μπορεί να είναι μια χαρά λειτουργικό. Επίσης, ειδικά στην προσχολική ηλικία τα όρια μεταξύ φυσιολογικού και μη φυσιολογικού είναι πολύ δυσδιάκριτα.

Πως εντοπίζουμε το «διαφορετικό»:

Καταρχήν πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί πριν βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα.

Είναι πολύ σημαντικό να παρατηρήσουμε, αν μας δοθεί η δυνατότητα:

1. την ένταση της συμπεριφοράς που μας φαίνεται “περίεργη” – Όσο πιο έντονα είναι τα συμπτώματα (αλλαγές στη διάθεση, τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα και τις σκέψεις) τόσο πιο πιθανό είναι να πρόκειται για κάτι το ψυχοπαθολογικό.
2. την διάρκεια – Κάθε χειροτέρευση στη συμπεριφορά ή στη διάθεση που διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς διάλειμμα, και δεν συνάδει με την αναπτυξιακή πορεία του παιδιού μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας.
3. τους τομείς στους οποίους εμφανίζεται η “περίεργη” συμπεριφορά – Προβλήματα που παρατηρούνται σε αρκετούς τομείς στη ζωή ενός παιδιού καθώς κι όταν υπάρχουν σε παραπάνω από ένα πλαίσια πχ. σχολείο, σπίτι, συναναστροφές με φίλους, μπορεί να υποδηλώνουν κάποια διαταραχή. Παρότι κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, μέσω της σύγκρισης με τους συνομηλίκους του, επίσης μπορούμε να διαπιστώσουμε αν υπάρχει κάποια σημαντική απόκλιση.

Πως προσεγγίζουμε τους γονείς:

Αν ισχύουν λοιπόν όλα τα παραπάνω ο προβληματισμός μας μάλλον ευσταθεί και πρέπει να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο να προσεγγίσουμε τους γονείς.

Ο τρόπος εξαρτάται κυρίως από την σχέση που έχουμε μαζί τους και θα πρέπει να είναι διακριτικός, να δείχνει το νοιάξιμο και το ενδιαφέρον μας, και σε καμία περίπτωση να μην τους αποδίδει ευθύνη για ό,τι συμβαίνει.

Όταν η σχέση δεν είναι στενή, και αυτό ισχύει απόλυτα στην περίπτωση των δασκάλων, συνήθως οι γονείς εκλαμβάνουν όσα λέγονται ως κριτική για τον τρόπο που μεγαλώνουν το παιδί τους, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι κι εκείνοι ήδη κάπως προβληματισμένοι και δυσκολεύονται να παραδεχτούν την κατάσταση.

Επομένως, θα ήταν καλό σε ένα θετικό και οικείο κλίμα εμπιστοσύνης, να παρουσιάσουμε με διακριτικότητα όσα παρατηρούμε στο παιδί,  να προσπαθήσουμε να ενθαρρύνουμε τους γονείς να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα συναισθήματά τους και να δείξουμε ότι τους κατανοούμε και κάνουμε τη συζήτηση για να τους βοηθήσουμε.

Ιδέες και προτάσεις:

Στη συνέχεια θα ήταν χρήσιμο να είχαμε κάποιες έτοιμες προτάσεις για την περαιτέρω αντιμετώπιση του ζητήματος. Καλό θα ήταν να τους προτρέψουμε να μιλήσουν με τους εκπαιδευτικούς του παιδιού για να πάρουν πληροφορίες για τις συμπεριφορές του στο σχολείο ή και στις εξωσχολικές δραστηριότητες, να παρατηρήσουν τα συμπτώματα και την έντασή τους, να συζητήσουν με τον παιδίατρο τους προβληματισμούς τους και τελικά, αν κρίνεται σκόπιμο, να απευθυνθούν σε κάποιον ψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο ώστε να γίνει μια συνολική αξιολόγηση της ψυχοκοινωνικής, γνωστικής και συναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού, ώστε να λάβουν τις απαραίτητες κατευθύνσεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι σε όλα τα προβλήματα, η πρώιμη ανίχνευση και η πρώιμη παρέμβαση είναι απαραίτητες ώστε  τα παιδιά να καταφέρνουν να ξεπεράσουν τυχόν δυσκολίες και να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, αλλά και οι γονείς να αντιληφθούν και να αποδεχθούν τις ιδιαιτερότητες του παιδιού τους και να τα διευκολύνουν σε αυτή τους την προσπάθεια.

πηγή https://pigolampides.gr