Η έκθεση των εφήβων κοριτσιών σε στρεσογόνους παράγοντες, αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης

Η εφηβεία είναι συχνά μια ταραγμένη εποχή και χαρακτηρίζεται από σημαντικά αυξημένα ποσοστά καταθλιπτικών συμπτωμάτων, ειδικά στα κορίτσια. Νέα έρευνα δείχνει ότι η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της μεγαλύτερης έκθεσης των κοριτσιών σε αγχωτικά διαπροσωπικά γεγονότα που τα κάνει να αναμοχλεύουν συνεχώς στο μυαλό τους το πρόβλημα, συμβάλλοντας έτσι στον κίνδυνο της κατάθλιψης. 

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο Clinical Psychological Science, ένα περιοδικό του “Association for Psychological Science”.

“Τα ευρήματα αυτά δίνουν έμφαση στο σημαντικό ρόλο του στρες σαν υποψήφιο αιτιώδη παράγοντα για την ανάπτυξη αδύναμων σημείων που οδηγούν στην κατάθλιψη, ιδιαίτερα στα κορίτσια και θα μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους για την εφηβική κατάθλιψη”, υποστηρίζει η ερευνήτρια ψυχολογίας και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Τζέσικα Χάμιλτον του Πανεπιστημίου Temple.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχει μια σειρά από άλλα θέματα ευπάθειας που συμβάλλουν στα υψηλά επίπεδα εμφάνισης της κατάθλιψης στις έφηβες, η μελέτη υπογραμμίζει ένα σημαντικά εύπλαστο μονοπάτι που εξηγεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης στα κορίτσια.

Η έρευνα έχει δείξει ότι οι γνωσιακές αδυναμίες που σχετίζονται με την κατάθλιψη, όπως η αρνητικότητα και οι συνεχείς σκέψεις, προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Έφηβοι οι οποίοι έχουν την τάση να ερμηνεύουν τα γεγονότα με αρνητικούς τρόπους (γνωσιακή αρνητικότητα) και οι οποίοι έχουν την τάση να επικεντρώνονται στην καταθλιπτική διάθεσή τους και να περιστρέφονται γύρω απ’αυτή, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης.

Η Χάμιλτον, φοιτήτρια διδακτορικού στο Πανεπιστήμιο Temple, υπέθεσε ότι στρεσογόνοι παράγοντες της ζωής, ιδιαίτερα όσοι σχετίζονται με τις διαπροσωπικές σχέσεις των εφήβων και στους οποίους οι έφηβοι δίνουν σημασία, (όπως ένας τσακωμός με ένα μέλος της οικογένειας ή με φίλο), ευνοούν τις αδυναμίες και αυξάνουν τον κίνδυνο κατάθλιψης.

Οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία από 382 Καυκάσιους και Αφροαμερικανούς εφήβους που συμμετείχαν σε μια μακροχρόνια μελέτη. Οι έφηβοι ολοκλήρωσαν ασκήσεις αυτοαξιολόγησης σχετικά με τις γνωσιακές τους αδυναμίες και τα συμπτώματα κατάθλιψης σε μια αρχική εκτίμηση και στη συνέχεια ολοκλήρωσαν τρεις ακόμα αυτοαξιολογήσεις, με διαφορά περίπου 7 μηνών η μία από την άλλη.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι έφηβοι που ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα των διαπροσωπικών στρεσογόνων παραγόντων, έδειξαν και υψηλότερα επίπεδα αρνητικότητας και επίμονων σκέψεων σε μεταγενέστερες αξιολογήσεις, ακόμα και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους τα αρχικά επίπεδα των γνωσιακών αδυναμιών, των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, και του φύλου.

Τα κορίτσια τείνουν να δείχνουν πιο καταθλιπτικά συμπτώματα κατά την αξιολόγηση από τα αγόρια και ενώ τα συμπώματα φάνηκαν να υποχωρούν στα αγόρια στις επόμενες αξιολογήσεις, στα κορίτσια δεν συνέβαινε το ίδιο.

Τα κορίτσια επίσης ήταν εκτεθειμένα σε ένα μεγαλύτερο αριθμό διαπροσωπικών στρεσογόνων παραγόντων κατά τη διάρκεια της μελέτης και οι αναλύσεις δείχνουν ότι ακριβώς αυτή η έκθεση είναι η αιτία που διατήρησε τα υψηλά επίπεδα του στοχασμού στα κορίτσια και επομένως τον κίνδυνο κατάθλιψης εκείνη την περίοδο.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι η σύνδεση δεν προέρχεται από αντίδραση στο στρες- τα κορίτσια δεν αντιδρούσαν στους στρεσογόνους παράγοντες περισσότερο απ’ότι τα αγόρια.

“Με απλά λόγια, αν τα αγόρια και τα κορίτσια είχαν εκτεθεί στον ίδιο αριθμό στρεσογόνων παραγόντων, τόσο οι μεν όσο και οι δε θα είχαν πιθανότητες να εμφανίσουν σημάδια αρνητικών σκέψεων”, εξηγεί η Χάμιλτον.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι άλλα είδη στρες-συμπεριλαμβανομένου του άγχους που σχετίζεται με παράγοντες που δεν προέρχεται από τον έφηβο (όπως ένας θάνατος στην οικογένεια) και το άγχος που συνδέεται με την επίτευξη στόχων -δεν σχετίζονταν με μεταγενέστερα στάδια αρνητικών σκέψεων.

«Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η μεγαλύτερη έκθεση των κοριτσιών σε αγχώδεις διαπροσωπικές καταστάσεις τα θέτει σε κίνδυνο για ευπάθεια σε κατάθλιψη και τελικά τα οδηγεί στην ίδια την κατάθλιψη», λέει η Χάμιλτον. «Έτσι, με την εξεύρεση τρόπων για τη μείωση της έκθεσης σε αγχώδεις καταστάσεις ή αναπτύσσοντας πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων πίεσης μπορούμε να ωφελήσουμε τους εφήβους και ιδιαίτερα τα κορίτσια».

Σύμφωνα με την Χάμιλτον, το επόμενο βήμα θα είναι να κατανοήσουμε γιατί τα κορίτσια εκτίθενται σε περισσότερους διαπροσωπικούς στρεσογόνους παράγοντες.

«Είναι κάτι συγκεκριμένο που σχετίζεται με τις σχέσεις των κοριτσιών στην εφηβεία; Είναι οι προσδοκίες της κοινωνίας για τα νέα κορίτσια στην εφηβεία ή ο τρόπος με τον οποίο τα νεαρά κορίτσια κοινωνικοποιούνται που τα θέτει σε κίνδυνο για διαπροσωπικές καταστάσεις άγχους; Αυτά είναι ερωτήματα για τα οποία πρέπει να βρούμε απαντήσεις!»

πηγή