Να έχετε υψηλές προσδοκίες από το παιδί σας σημαίνει ότι θα πρέπει να πιστεύετε στο παιδί σας, στην αξία του και στο μέλλον του. Μην ξεκινάτε λοιπόν λέγοντας «έεε, τι να γίνει, δεν είναι καλό στα μαθηματικά», «δεν είναι αθλητικός τύπος», «είναι ανορθόγραφο», κλπ. γιατί με αυτό τον τρόπο δημιουργείτε μια αρνητική προσδοκία και το παιδί ακολουθεί αυτό που εσείς πιστεύετε για το ίδιο. Έτσι, είναι προτιμότερο να πείτε «πιστεύω ότι έχεις περιθώριο να βελτιωθείς στα μαθηματικά», «ποιο άθλημα σε ενδιαφέρει», «έχεις ωραίες ιδέες στην έκθεση και εκφράζεσαι όμορφα, χρειάζεται όμως να κάνεις επανάληψη τους κανόνες της ορθογραφίας για να βελτιωθείς». Στα παιδιά ισχύει ο κανόνας του Πυγμαλίωνα (στο μιούζικαλ «Ωραία μου Κυρία») δηλαδή αυτό που κάποιος περιμένει από ένα άλλο άτομο γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία από το άλλο άτομο. Με δυο λόγια, αν περιμένουμε κάτι θετικό από το παιδί θετικό θα κάνει, αν περιμένουμε κάτι αρνητικό, αρνητικό θα κάνει.

Ξέρατε ότι ένα ανεκτίμητο δώρο στον τομέα της μάθησης είναι να δώσουμε στο παιδί γνώση μαθηματικών από την προσχολική ηλικία; Και δεν εννοώ ακριβά ιδιαίτερα ή συγκεκριμένα προγράμματα, απλώς χρειάζεται να μάθει τα βασικά: τους αριθμούς, να μετράει με τη σειρά, και να έχει κάποιες άλλες βασικές γνώσεις (σαν αυτές που μαθαίνει το παιδί παίζοντας με έναν ενήλικα και πηγαίνοντας στα προνήπια). Ο καθηγητής Greg Duncan του πανεπιστημίου Northwestern University των ΗΠΑ βρήκε σε έρευνα με 35.000 παιδιά προσχολικής ηλικίας ότι η απόκτηση βασικών μαθηματικών εννοιών από την προσχολική ηλικία προβλέπει καλές επιδόσεις στα μαθηματικά σε μεγαλύτερη ηλικία αλλά και καλύτερες επιδόσεις στην ανάγνωση.

Μία σημαντική έρευνα του 2014 σε 243 άτομα που γεννήθηκαν σε συνθήκες φτώχειας στην Αμερική έδειξε ότι τα παιδιά των οποίων οι γονείς ακολούθησαν τη μέθοδο της «ευαισθητοποιημένης προσέγγισης» («sensitive caregiving ή parenting» στην αγγλική ορολογία) τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους είχανκαλύτερες σχολικές επιδόσεις στα μαθητικά τους χρόνια αλλά και καλύτερες σπουδέςκαι καλύτερη ποιότητα σχέσεων στην ηλικία των 30 ετών. Οι ευαισθητοποιημένοι γονείς προσέχουν τα σημάδια που δίνει το παιδί και ανταποκρίνονται σε αυτά με αγάπη και φροντίδα. Αντίθετα, οι γονείς που έχουν το στυλ «ελικόπτερο» (και είναι σαν να πετάνε διαρκώς πάνω από τα παιδιά τους για να τα ελέγχουν) καθώς και οι γονείς που είναι οι ίδιοι σφιγμένοι και αυστηροί τελικά δε βοηθάνε τα παιδιά τους, αλλά, αντίθετα, μπορεί να γίνουν οι ίδιοι εμπόδιο στην πρόοδο του παιδιού.

Το στρες των γονιών, ειδικά της μαμάς, έχει αρνητικά αποτελέσματα στο παιδί: εκτός από το ότι δημιουργεί ένταση στο σπίτι (με φωνές και τιμωρίες και λίγη κατανόηση από την πλευρά του στρεσαρισμένου γονιού), γίνεται «κολλητικό» και στρεσάρεται και το παιδί. Εδώ λειτουργεί το επιστημονικό φαινόμενο «ψυχολογικά κολλητικό»: δηλαδή οι άνθρωποι «κολλάνε» τα συναισθήματα των άλλων γύρω τους. Έτσι, όταν περιστοιχιζόμαστε από χαρούμενους ανθρώπους τείνουμε να είμαστε πιο χαρούμενοι, ενώ όταν οι γύρω μας είναι δυστυχείς τείνουμε να νιώθουμε κι εμείς πιο άσχημα. Έτσι, ο στρεσαρισμένος, αγχωμένος, θυμωμένος, εκνευρισμένος γονιός μπορεί να μεταφέρει τα συναισθήματα αυτά στο παιδί και να επηρεάσει όχι μόνο τη συναισθηματική του κατάσταση, αλλά και τις σχολικές του επιδόσεις.

Οι γονείς κάνουν κάτι θετικό, όμορφο ή χρήσιμο με το παιδί τους: θα του διαβάσουν μια ιστορία, θα συζητήσουν, θα φτιάξουν ένα γλυκό μαζί, θα έχουν διαπροσωπικό χρόνο, επικοινωνία και συναισθηματική σύνδεση. Είναι πολύ καλύτερα λιγότερος αλλά ποιοτικός χρόνος, παρά πολλές ώρες κατά τις οποίες ο γονιός είναι φυσικά παρόν στο δωμάτιο αλλά ασχολείται με κάτι άλλο και όχι με το παιδί του.

Ερευνητές από τα πανεπιστήμια Pennsylvania State και Duke των ΗΠΑ ακολούθησαν πάνω από 700 παιδιά ανάμεσα στο νηπιαγωγείο και την ηλικία των 25 ετών και βρήκαν σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στις κοινωνικές δεξιότητες που είχαν όταν ήταν 5 ετών και την επιτυχία τους ως ενήλικες 20 χρόνια αργότερα. Διδάξτε λοιπόν στο παιδί σας τους βασικούς κανόνες ευγένειας με το ‘ευχαριστώ’ και ‘παρακαλώ’, παροτρύνετέ τα να βρουν λύσεις στα προβλήματά τους (όπου είναι εφικτό, αντί να τους τα λύσετε εσείς), διδάξτε τους να αναγνωρίζουν διαφορετικά συναισθήματα στον εαυτό τους και τους άλλους, επιβραβεύστε τη συνεργασία, κλπ. Τα παιδιά που είχαν καλές συναισθηματικές δεξιότητες από μικρή ηλικία ήταν πολύ πιθανότερο να πάρουν πτυχίο πανεπιστημίου και λιγότερο πιθανό να συλληφθούν για κάποια παράβαση ή να έχουν προβλήματα ουσιόχρησης.

Εργαζόμενες μαμάδες, σταματήστε να έχετε άγχος και ενοχές!! Σύμφωνα με έρευνα του Harvard Business School, υπάρχουν σημαντικά οφέλη στο παιδί όταν η μαμά εργάζεται. Η έρευνα βρήκε ότι τα κορίτσια των οποίων η μαμά εργαζόταν στην παιδική τους ηλικία όταν μεγάλωσαν είχαν περισσότερη εκπαίδευση, καλύτερες δουλειές, μεγαλύτερες εργασιακές ευθύνες και μεγαλύτερο μισθό, σε σχέση με κορίτσια των οποίων οι μαμάδες δεν εργαζόταν. Αλλά και τα αγόρια με εργαζόμενη μαμάέμαθαν ως ενήλικες να βοηθάνε περισσότερο στο σπίτι και την ανατροφή των παιδιών τους. Η μαμά γίνεται το μοντέλο καλής και σωστής συμπεριφοράς, των πραγμάτων που είναι καλό να κάνει το παιδί (και αργότερα το ενήλικο παιδί) και των σωστών πεποιθήσεων- και τα παιδιά της λίγο-πολύ αντιγράφουν αυτό που κάνει!

Το IQ της μαμάς καθορίζει το πόσο καλό λεξιλόγιο θα έχει το παιδί της και τι λεκτικές ικανότητες θα αποκτήσει σε μικρή ηλικία! Επίσης, μια έρευνα του 2014 στο πανεπιστήμιο Michigan των ΗΠΑ, έδειξε ότι οι μαμάδες που τελείωσαν το Λύκειο ή Πανεπιστήμιο ήταν πιο πιθανό να μεγαλώσουν παιδιά που θα έκαναν ακριβώς το ίδιο.

Τι νομίζει το παιδί σας σχετικά με την επιτυχία; Η απάντησή του σε αυτή την ερώτηση καθορίζει την επιτυχία του! Αν το παιδί νομίζει ότι τα καταφέρνει επειδή είναι έξυπνο ή έχει ταλέντο, τότε είναι πιθανό να μη δοκιμάσει κάτι δύσκολο, ώστε να διατηρήσει την εικόνα του έξυπνου (αλλά στα εύκολα!) ή να τα παρατήσει, θεωρώντας ότι οι δυνάμεις του δε φτάνουν μέχρι εκεί. Αν πάλι το παιδί πιστεύει ότι πετυχαίνει επειδή προσπαθεί, αφοσιώνεται και κάνει αυτό που πρέπει, το πιθανότερο είναι ότι στα δύσκολα θα επιμείνει, και, πιθανότατα, θα τα καταφέρει!

Διδάξτε στο παιδί σας ότι με δουλειά και προσπάθεια μπορεί να τα καταφέρει και του κάνετε ένα τεράστιο δώρο ζωής! Με αυτό τον τρόπο μαθαίνει να προσπαθεί. Την επόμενη φορά που θα φέρει καλό βαθμό, μια ωραία ζωγραφιά, ή θα μια διάκριση σε κάποιο άθλημα, θυμηθείτε να το επαινέσετε για την προσπάθεια, τη σκληρή δουλειά και την αφοσίωση στο στόχο του!