Αλλεργίες νεογνικής- βρεφικής ηλικίας

Στο άρθρο αυτό περιγράφονται οι τρεις- με βάση την εμπειρία μας- συχνότερες αλλεργικές παθήσεις που αφορούν παιδιά νεογνικής, βρεφικής και πρώτης παιδικής ηλικίας. Οι παθήσεις αυτές είναι η ατοπική δερματίτιδα, η αλλεργική πρωκτοκολίτιδα και η άμεσου τύπου τροφική αλλεργία στο γάλα και το αβγό. Πρόκειται για τρεις παθήσεις που δημιουργούν μεγάλο περιορισμό στην ποιότητα ζωής του μωρού και των γονιών του διότι:

α. έχουν βασανιστικές εκδηλώσεις για το μωρό όπως π.χ. η έντονη φαγούρα της ατοπικής δερματίτιδας, που προκαλεί πολλές φορές αϋπνία

β. δημιουργούν άγχος στους γονείς γιατί τα σχετικά αλλεργιογόνα (όπως γάλα και αβγό) βρίσκονται «κρυμμένα» σε πολλές τροφές, οπότε και απαιτείται αυξημένη εγρήγορση από τους γονείς για την αναγνώρισή τους

γ. μπορεί να αποδειχθούν απειλητικές για τη ζωή π.χ. μια βαριά αλλεργική αντίδραση (αναφυλακτική αντίδραση) στο γάλα ή στο αβγό ή μια παραμελημένη αλλεργική πρωκτοκολίτιδα όπου η συνεχής απώλεια αίματος οδηγεί σε αναιμία

Αποφασίσαμε να τις συγκεντρώσουμε όλες μαζί σε ένα κοινό άρθρο γιατί αν ένα παιδί μικρότερο του έτους παρουσιάζει κάποια αλλεργία, οι πιθανότητες είναι οτι θα πρόκειται για μια από αυτές τις τρεις αλλεργικές παθήσεις. Έτσι, αν ένας γονιός αναζητήσει βασικές πληροφορίες για την αλλεργία του μωρού του θα τις βρει συγκεντρωμένες σε αυτή τη σελίδα.

Ατοπική δερματίτιδα

Η ατοπική δερματίτιδα ή βρεφικό έκζεμα είναι μιακνησμώδης δερματοπάθεια της βρεφικής και πρώτης παιδικής ηλικίας. Πρωτοεμφανίζεται σε ηλικία 2 μηνών έως 1 έτους το πολύ, με χαρακτηριστικές εκζεματικές βλάβες (περιοχές πάνω στο δέρμα με έντονη ξηρότητα, ερυθρότητα και ελαφρό πρήξιμο) και έντονη φαγούρα. Έχει τυπική κατανομή, δηλαδή χαρακτηριστικά σημεία στο δέρμα που εμφανίζεται: προτιμά το δέρμα του προσώπου και ειδικά τα μάγουλα, τους αγκώνες στην εσωτερική (καμπτική) επιφάνεια, πίσω από τα γόνατα και το στήθος. Σε ακραίες και παραμελημένες ή επιμολυσμένες από σταφυλόκοκκο περιπτώσεις μπορεί στην επιφάνεια του εκζεματικού εξανθήματος να υπάρχει και οροροή, δηλαδή εκροή υγρού και ταυτόχρονα κίτρινες κρούστες.

Η αιτιολογία της ατοπικής δερματίτιδας είναι πρωτίστως γενετική- πρόκειται δηλαδή για μια κατασκευαστική ιδιομορφία του δέρματος στην οποία υπάρχουν αραιές συνδέσεις μεταξύ των κερατινοκυττάρων (είναι τα κύτταρα που καλύπτουν την επιδερμίδα μας). Αυτό επιτρέπει την απώλεια νερού από την επιδερμίδα και την αφυδάτωσή της, με αποτέλεσμα να δημιουργείται αίσθημα φαγούρας. Με τον τρόπο αυτό ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος φαγούρας, ξυσίματος και δημιουργίας νέων εκζεματικών βλαβών.

Η αντιμετώπιση της ατοπικής δερματίτιδας περιλαμβάνει αφενός την καθημερινή ενυδατική φροντίδα (είτε το δέρμα είναι τελείως καλά είτε είναι σε έξαρση, δηλαδή παρουσιάζει εκζεματικές βλάβες) και αφετέρου τη θεραπεία που γίνεται με σκευάσματα κορτιζόνης.

Προσοχή, παρά την ανησυχητική πολλές φορές εικόνα, η ατοπική δερματίτιδα είναι μια νόσος με άριστη πρόγνωση (πρόγνωση ονομάζουμε τη μελλοντική εξέλιξη της πάθησης). Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών θα εμφανίσει θεαματική ύφεση ή και πλήρη εξαφάνιση των συμπτωμάτων πριν την ηλικία των 10 ετών. Σε κάποιες περιπτώσεις απομένει μια ήπια ξηροδερμία.

Το σημείο ωστόσο που απαιτεί τη μέγιστη προσοχή από γονείς και γιατρό είναι ένα: η ατοπική δερματίτιδα είναι η απαρχή της ατοπικής πορείας, δηλαδή της μετέπειτα εμφάνισης και άλλων αλλεργικών νοσημάτων όπως είναι η τροφική αλλεργία, η αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα. Για να ανατραπεί η εξέλιξη της ατοπικής δερματίτιδας σε άλλες αλλεργίες απαιτείται εντατική και καθημερινή ενυδατική περιποίηση του δέρματος του παιδιού με τα ειδικά προϊόντα.

Αλλεργική πρωκτοκολίτιδα

Άλλη μια πάθηση που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε θηλάζοντα νεογνά και βρέφη και μάλιστα σε περισσότερο από 95% των περιπτώσεων οφείλεται στο αγελαδινό γάλα και τα γαλακτοκομικά που καταναλώνει η μητέρα. Η πάθηση εκδηλώνεται με αίμα και βλέννη (δηλαδή μύξα) στα κόπρανα.

Η αιτιολογία της αλλεργικής πρωκτοκολίτιδας είναι η ίδια όπως για όλες τις αλλεργίες: η άμυνα του οργανισμού παρεξηγεί ένα αθώο αλλεργιογόνο (το αγελαδινό γάλα) και στέλνει κάποια κύτταρα να το καταπολεμήσουν (τα κύτταρα ονομάζονται Τ λεμφοκύτταρα και η αντίδραση δεν εκδηλώνεται άμεσα, όπως στην άμεσου τύπου αλλεργία όπου φταίνε τα αντισώματα, αλλά καθυστερημένα, μέσα σε ώρες από το μητρικό θηλασμό). Το αγελαδινό γάλα (δηλάδη για την ακρίβεια οι πρωτεϊνες του) περνάει στο έντερο του μωρού από το μητρικό γάλα και συναντάει τα Τ λεμφοκύτταρα στο τοίχωμα του εντέρου του μωρού. Έτσι, δημιουργείται οίδημα και αποβάλλεται αίμα και βλέννη στα κόπρανα.

Η αντιμετώπιση της αλλεργικής πρωκτοκολίτιδας περιλαμβάνει αρχικά την πλήρη διακοπή λήψης γαλακτοκομικών από τη μητέρα και τη συνέχιση του μητρικού θηλασμού. Αν αυτό δεν είναι αρκετό και η αιμορραγία συνεχίζεται καταφεύγουμε σε διακοπή του θηλασμού και έναρξη σίτισης του νεογνού/ βρέφους με ειδικά υδρολυμένα γάλατα (είτε εκτενώς υδρολυμένα, είτε στοιχειακά). Μετά τη συμπλήρωση του πρώτου έτους ηλικίας αποφασίζεται η εισαγωγή πλήρους γάλακτος, αφού προηγηθεί αλλεργιολογικός έλεχος με δερματικά τεστ και εξετάσεις αίματος από ειδικό αλλεργιολόγο.

Η πρόγνωση είναι άριστη. Όλα τα παιδιά θα μπορέσουν να πιούν πλήρες αγελαδινό γάλα το αργότερο μέχρι την ηλικία των τριών ετών.

Άμεσου τύπου αλλεργία στο γάλα και το αβγό

Εμφανίζεται αργότερα, για το γάλα μόλις γίνει η πρώτηή οι πρώτες προσπάθειες σίτισης με πλήρες γάλα, μετά τη διακοπή του μητρικού θηλασμού. Για το αβγό συνήθως μετά την ηλικία των έξι μηνών οπότε και εισάγεται στη διατροφή του μωρού.

Πρόκειται για άμεσου τύπου τροφικές αλλεργίες δηλαδή με μεσολάβηση ειδικών IgE αντισωμάτων και συμπτώματα από δευτερόλεπτα μέχρι μια ώρα από τη λήψη της τροφής. Εκδηλώνονται με εξάνθημα (κνίδωση ή αγγειοοίδημα), εμετούς, κλάμα, βήχα, δύσπνοια και σε ακραίες περιπτώσεις λήθαργο (ένα από αυτά ή συνδυασμό δύο ή περισσότερων συμπτωμάτων, οπότε έχουμε τη λεγόμενη αναφυλακτική αντίδραση).

Η αντιμετώπιση γίνεται με πλήρη διακοπή του υπεύθυνου τροφίμου και σίτιση με υδρολυμένο γάλα στην περίπτωση της αλλεργίας στο γάλα. Κρίσιμη είναι η εκπαίδευση των γονιών από τον ειδικό αλλεργιολόγο ώστε να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και να μάθουν την αντιμετώπιση της αναφυλακτικής αντίδρασης.

Οι αλλεργίες άμεσου τύπου στο γάλα και το αβγό έχουν πολύ καλή πρόγνωση. Περισσότερο από 80% των παιδιών αναπτύσσουν ανοχή (δηλαδή ξεπερνούν την αλλεργία και μπορούν να τρώνε γάλα ή αβγό) μέχρι την ενηλικίωση. Απαιτείται έλεγχος από τον αλλεργιολόγο κάθε έτος με ειδικά αλλεργικά τεστ και εξέταση αίματος για να διαπιστωθεί πότε το παιδί αναπτύσσει την ανοχή. Αυτό γίνεται με τη διαδικασία της τροφικής πρόκλησης.

Αυτή ήταν μια σύντομη περιγραφή των συχνότερων αλλεργιών νεογνικής- βρεφικής ηλικίας. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε ανατρέξτε στην αναλυτική περιγραφή κάθε πάθησης χωριστά στο μενού αλλεργικές παθήσεις ή χρησιμοποιήστε την πλοήγηση στα δεξιά της σελίδας.

πηγή www.myallergy.gr