Πριν από δύο εβδομάδες περίπου, ο γιος μου γύρισε από το σχολείο και πριν καλά καλά προλάβει να κατέβει από το σχολικό μού είπε: «Μαμά, θέλω να μου βρεις να δω Bakugan»
«Τι είναι αυτό, γιε μου;», ρώτησα (κάτι μου έλεγε, κάπου το είχε πάρει το μάτι μου, αλλά δεν το είχα 100%).
Η απάντηση του Δημήτρη: «Είναι ένα παιδικό που βλέπει ο Γιαννάκης». Όπου ο Γιαννάκης (ψευδώνυμο) είναι ένα παιδί του νηπιαγωγείου (εμείς είμαστε ακόμα του προ-προνηπίου), με μεγαλύτερο, μάλιστα, αδελφό, επομένως απόλυτα ενημερωμένο για την τελευταία λέξη της μόδας στην παιδική μιντιακή κουλτούρα. Με άλλα λόγια, ο Γιαννάκης είναι ένα σημείο αναφοράς για ένα μικρότερο παιδί που εντυπωσιάζεται εύκολα.
Προσέξτε: Όταν, εν συνεχεία, ζήτησα να μάθω το περιεχόμενο της προαναφερθείσας σειράς, η απάντηση του γιου μου ήταν: «Δεν ξέρω». Αυτό που μου ζήτησε, λοιπόν, το παιδί δεν ήταν να δει κάτι γιατί του άρεσε το περιεχόμενό του. Ζήτησε να δει κάτι που βλέπει (ή λέει ότι βλέπει) ένα «ισχυρότερο» (συμβολικά και όχι μόνο) παιδί, ώστε να μπορέσει να σταθεί άξια απέναντί του στο μικρόκοσμο του παιδικού σταθμού.
Έτσι έψαξα να βρω τι είναι το Bakugan. Και αρχικά βρήκα την περίληψη: «Η ζωή του δωδεκάχρονου Νταν αλλάζει κυριολεκτικά σε μία μέρα, όταν παράξενες κάρτες αρχίζουν να πέφτουν από τον ουρανό. Αυτό συνέβη σε διάφορα σημεία του κόσμου και τα παιδιά που είχαν στα χέρια τους αυτές τις κάρτες σκέφτηκαν ένα καινούριο παιχνίδι, το Μπάκουγκαν. Τότε ακριβώς αποδείχτηκε και η δύναμη των καρτών! Κάθε μία είχε το δικό της μαχόμενο τέρας το οποίο ζωντάνευε όταν την έριχνες κάτω. Οι μάχες που θα ακολουθήσουν θα είναι μεγάλες και θα γίνονται σε ένα παράλληλο σύμπαν, με σκοπό πάντα να εξοντώνουν σκοτεινές δυνάμεις».
Κατανοητό, λοιπόν, ότι πρόκειται για πρόγραμμα ακατάλληλο για τα τριάμιση χρόνια μας. Θεωρητικά, θα έπρεπε να πω όχι.
ΑΛΛΑ…
Έφερα στο μυαλό μου τον εαυτό μου στα τέλη της δεκαετίας του ‘80. Αρχές δημοτικού, οριακά στην προ ιδιωτικής τηλεόρασης εποχή, έκανε την εμφάνισή της η γνωστή και μη εξαιρετέα σαπουνόπερα Τόλμη και Γοητεία. Άπαντα τα δεκάχρονα βρήκαν καινούρια ασχολία: Ριτζ, Καρολάιν, Μπρουκ, Θορν, Έρικ, Στέφανι και δε συμμαζεύεται. Βασικό, αν όχι μοναδικό, θέμα στα σχολικά διαλείμματα ήταν το τι είχε συμβεί στο επεισόδιο της προηγούμενης ημέρας, ποιος παντρεύτηκε ποια, ποιος χώρισε ποια, ποια δολοπλόκησε εναντίον ποιας, (εννοείται ότι τα όσα συνέβαιναν ήταν ακατάλληλα-με την έννοια κυρίως του ακατανόητου και του υπερβολικού- για το φτωχό μυαλό μας, αλλά, ίσως και γι’ αυτό, είχαν πλάκα και μας τραβούσαν την προσοχή).
Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι οι γονείς μου δεν μου επέτρεπαν (ούτε με σφαίρες) να δω “Τόλμη και Γοητεία”. Επομένως, καθημερινά στο σχολείο βρισκόμουν σε μειονεκτική θέση απέναντι στους συμμαθητές μου, καθώς δεν ήξερα τι να σχολιάσω. Μιλάμε για μεγάλο πακέτο. Κινδύνευα να μείνω εκτός ομάδας. Η λύση που βρήκα ήταν να το ρίξω στο διάβασμα: Διάβαζα τα περί της σαπουνόπερας, όπου μπορούσα: Στην εβδομαδιαία Ραδιοτηλεόραση, στις εφημερίδες των γονιών μου, αλλά και των παππούδων μου, στα γυναικεία περιοδικά της μαμάς μου, στα εξώφυλλά των Μανινοκατερινών στα περίπτερα και γενικά σε όποιο έντυπο έπεφτε στα χέρια μου σε σπίτια φίλων και συγγενών. Η (εύλογη από τη μεριά τους) απαγόρευση των γονιών μου έφερε ένα αποτέλεσμα που δεν μπορούσαν να προβλέψουν: Η «Τόλμη και Γοητεία» μού έγινε έμμονη ιδέα.
Είναι γνωστό ότι το απαγορευμένο είναι, τόσο για τους μικρούς όσο και για τους μεγάλους, πολύ γλυκό. Έκανα κολλάζ και γέμισα τους τοίχους του δωματίου μου με Ρίτζεις και Θορνς, Καρολάινς και Μπρουκς, αποστήθισα τα βιογραφικά όλων των ηθοποιών, έφτιαξα ντοσιέ με αποκόμματα και το χειρότερο: Εν μέσω καλοκαιριού, «απαίτησα» από τον μπαμπά μου να έρθει να με πάρει από το εξοχικό, γιατί ο Ριτζ θα εμφανιζόταν στον Λαμπρόπουλο. Και ναι, (απορώ πώς, αλλά έχω την αίσθηση ότι ήταν το αντιστάθμισμα σε επίσκεψη μου στην οδοντίατρο) το έκανε. Έχω, λοιπόν, την ανάμνηση μιας καυτής μέρας στην Ομόνοια, όπου κοριτσόπουλα από πέντε έως δεκαπέντε ετών (εν μέσω σιχτιριζόντων γονέων) ούρλιαζαν στη θέα του τετραγωνοπρόσωπου γόη, που μας έκανε την τιμή να εξέλθει για λίγο σε ένα παράθυρο του πολυκαταστήματος και να μας γνέψει.
Πώς εξελίχθηκε αυτή η ιστορία; Κάποια στιγμή (δεν μπορώ να προσδιορίσω το πότε ακριβώς), αφού οι γονείς μου αντελήφθησαν την εμμονή μου, είχαμε μερική άρση της απαγόρευσης. Κάποιες μέρες, υπό προϋποθέσεις, μπορούσα, με την παρουσία κάποιου (δύσμοιρου) ενήλικα, να βλέπω για λίγο (2μιση το μεσημέρι στην ΕΤ-1, εάν δεν απατώμαι). Και το θαύμα έγινε: Αμέσως ήρθε η απομυθοποίηση. Τελικά, η “Τόλμη και Γοητεία” αποδείχτηκε βαρετή, επαναλαμβανόμενη, συχνά ακατανόητη, αργή και εκτός γούστου μου. Και έτσι απλά, σταμάτησα να ασχολούμαι… (Ξαναέπεσε στην αντίληψή μου χρόνια αργότερα, στην ΕΤ-3, πλέον. Ο Π****ης ο Ριτζ, ίδιος έχει μείνει εικοσιπέντε χρόνια…)
Κλείνει η παρένθεση. Μπαίνοντας στη θέση του παιδιού μου, θεώρησα ότι η απαγόρευση του Bakugan πιθανόν να έφερνε τα αντίθετα αποτελέσματα. Ναι μεν ο μικρός δεν είναι σε ηλικία που θα έβρισκε εναλλακτικές λύσεις εκμάθησης μπακουγκανικού περιεχομένου, όπως είχα κάνει εγώ τολμηρά και γοητευτικά στο δημοτικό, όμως, η πλήρης απαγόρευση θα μπορούσε να τον πεισμώσει και να δώσει μυθικές διαστάσεις στο Bakugan, αλλά και στην τηλεόραση εν γένει. Επιπλέον, κατάλαβα απόλυτα την ανάγκη του να θέλει να αναγνωριστεί μέσα από το ανήκειν σε μια ομάδα (belongingness), ακόμα κι αν αυτή η ομάδα (με τον Γιαννάκη αρχηγό) ούτε σε εκείνον πολυπάει ούτε σε εμένα πολυαρέσει. Γύρω από το παιδί μας, έχουμε χτίσει τόσο γερές βάσεις, ώστε είναι δύσκολο να επηραστεί ριζικά η κοσμοθεωρία του από ένα γιαπωνέζικο κινούμενο σχέδιο. Η αυτοπεποίθησή του, όμως, εξαρτάται και από το πώς τον αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές του. Είτε μας αρέσει είτε όχι, στην παιδική ηλικία (αλλά και αργότερα) η αναγνώριση και η αποδοχή κερδίζονται κυρίως μέσα από τη συμμετοχή στην τρέχουσα μαζική κουλτούρα, μέρος της οποίας ήταν στα eighties η “Τόλμη και Γοητεία” και σήμερα είναι το Bakugan, ο Ben Ten (λογικά θα είναι η επόμενη απαίτησή μας), η Barbie (διαχρονική), η Πάττυ κ.ο.κ.
Οπότε έκανα το εξής τολμηρό, ομολογώ, πείραμα: Δεν απαγόρεψα στο γιο μου κάτι που θεωρητικά θα έπρεπε να απαγορεύσω, τόσο ως μαμά όσο και ως επιστήμονας, διά ροπάλου. Κατέβασα τα πρώτα επεισόδια και ξεκίνησα να βλέπω τη σειρά μαζί του. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, όμως, δεν άφησα τίποτα ασχολίαστο. Κατέκρινα τη διαρκή βία, τοποθέτησα την ιστορία στο πλαίσιο του φανταστικού, απαξίωσα τα γεγονότα, του απέσπασα την προσοχή από “τρομακτικές” σκηνές, μιλώντας του. Κάθε τόσο, χαμογελαστά, έλεγα τη φράση: “Ανόητο μου φαίνεται. Αφού, όμως, εσένα σου αρέσει, τι να σου πω…”
“Εμένα μου αρέσει. Και θα πω και στο Γιαννάκη ότι το βλέπω.” (Αυτό μας έκαιγε, εννοείται).
Την τρίτη φορά, λοιπόν, που του πρότεινα (με βαριά καρδιά) να δούμε Bakugan μαζί αρνήθηκε. “Μαμά, καλύτερα να ζωγραφίσουμε!”.
“Κι ο Γιαννάκης, παιδί μου; Τι θα πει που δεν ολοκλήρωσες τον κύκλο όλων των επεισοδίων;”, έκανα εγώ το δικηγόρο του διαβόλου.
“Μα, βρε μαμά, όλο τα ίδια και τα ίδια γίνονται στο Bakugan. Θα του πω του Γιαννάκη ότι τα είδα όλα τα επεισόδια. Θα του πω μάλιστα ότι είδα και επεισόδια που αυτός δεν έχει δει ακόμα. Με μεγάλες μάχες, με πολύ ξύλο, με φοβερούς πολέμους (προσοχή, ο τόνος στο έ). Φέρε μου τώρα τις νερομπογιές μου, σε παρακαλώ...”
Για την “Τόλμη και Γοητεία” δείτε και θυμηθείτε εδώ: www.yupi.gr αλλά και εδώ wikipedia.org
Για το Bakugan δείτε εδώ: wikipedia.org και εδώ: bakugan.com
Τούρτες Bakugan! (η μαζική κουλτούρα που λέγαμε…)
Και αν τα παιδιά σας προτιμήσουν τελικά τη ζωγραφική, όπως ο δικός μου, βρείτε σχέδια Bakugan εδώ και συνδυάστε το τερπνόν διά του ωφελίμου: simplifiedinternetdesign.com
—
Η Πελιώ Παπαδιά, εκτός από σύντροφος και μαμά, είναι καθηγήτρια δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και ΜΜΕ και ερευνήτρια στον τομέα των μίντια.
Στο "Είμαι Μαμά!" όλοι έχουν λόγο! Θες να μοιραστείς μαζί μας μια εμπειρία σου; Να γράψεις κάποιο κείμενο σχετικό με την ειδικότητά σου; Είδες κάτι ενδιαφέρον που πιστεύεις ότι αξίζει να δημοσιεύσουμε; Επικοινώνησε μαζί μας στο eimaimama@gmail.com
Αξιόλογο κείμενο... και μάλιστα είναι κάτι που "καίει" κάμποσους γονείς... Πως θα κάνω το παιδί μου να μη βλέπει γκορμίτι πχ.... τελικά δε θέλει κόπο.. θέλει τρόπο!! Πάντως ο πρώτος Θορν, εκείνος ο ξανθός με το μαλλί καπελάκι- μπωλάκι ήταν κούκλος....
Πελιω μου κατ αρχας συγχαρητηρια για την προσπαθεια σου! Ξερω πλεον ποσο δυσκολο ειναι να βρισκεις χρονο και κουραγιο να ασχοληθεις με κατι που χρειαζεται ερευνα και συγκεντρωση, οταν εχεις 2 ζουζουνια να τριγυριζουν στα ποδια σου! μπραβο λοιπον και σ'ευχαριστω εσενα και τις Ελληνιδες Μαμαδες που μοιραζεστε μαζι μας αποψεις οι οποιες μπορουν να μας βοηθησουν να βγουμε απο καποιους απο τους ατελειωτους προβληματισμους που μας γεννιουνται καθημερινα απο τοτε που γιναμε συζυγοι+νοικοκυρες+πλυστρες+μαγειρισσες πλην πολυ πολυ ευτυχισμενες μαμαδες και που ποτε πριν δεν θα μας περνουσαν καν απο το μυαλο! Οσων αφορα το θεμα σου, περασαμε και εμεις απο διαφορες φασεις "κολληματος" με αυτα τα τραγικα κατ εμε "παιδικα" προγραμματα... Και δεν ειναι μονο τα γιαπωνεζικα! (καλα αυτα τα γιαπωνεζακια πως μεγαλωνουν?) εχω προσεξει οτι ακομα και παιδικα τα οποια δεν σου φαινονται για "επικινδυνα" αν κατσεις να τα δεις σου πεφτουν τα αφτια κανονικα! σε πληροφορω οτι τις πρωτες "κακες" κουβεντες ο γιος μου τις εμα8ε απο τον Μπομπ Σφουγγαρακη και τον Μακουιν! ακομα και απο τον Μικρο Νικολα αρπαξαμε μερικες! Τι να κανεις ομως? Οπως πολυ σωστα γραφεις στο αρθρο σου δεν μπορεις να το απαγορευσεις αλλα δεν μπορεις να ελεγχεις και ολα οσα βλεπει! Εγω του εδωσα την επιλογη να βλεπει οτι θελει ακριβως για να μην του γινει εμμονη ιδεα οπως λες και εσυ, (η αληθεια ειναι χωρις να ο πολυσκεφτω, λειτουργησα ενστικτωδως χωρις να ειμαι σιγουρη οτι θα μας βγει σε καλο!) και πραγματικα τα βαρεθηκε γρηγορα! Πιστευω οτι το παιδικο μυαλο δεν εχει τις προδιαγραφες για να βρισκει ενδιαφεροντες πολεμους που γινονται σε αλλους γαλαξιες αφου τα παιδια δεν γνωριζουν ουτε τι ειναι πολεμος, ουτε γαλαξιας κτλ κτλ. Το κακο ειναι ομως οτι τα παιδικα μυαλα απορροφουν τα παντα σαν ηλεκτρικες σκουπες και τα ατιμα πανε και καθονται κατευθειαν στο υποσυνειδητο... Επισης το παιδι ειναι πολυ μικρο για να σκεφτει με λογικους ορους και να επεξεργαστει αφηρημενες εννοιες. Ετσι εχουμε βρεθει πολλα βραδια με τον μεγαλο μου να ειναι κουλουριασμενος πανω μου και να με ρωταει αν υπαρχουν φαντασματα, τι ειναι ο εξωγηινος και αν δαγκωνει, αν χωραει ο λυκος μεσα στην ντουλαπα κτλ κτλ αλλα δεν φοβαμαι μαμα γιατι φοραω το ρολοι του μπεν10 και 8α μεταμορφωθω σε αγριοσκυλο! Μπρος γκρεμος και πισω ρεμα λοιπον! δεν μπορεις να τα απαγορευσεις αλλα θα πρεπει να εισαι παντα απο κοντα για να εξηγεις τα ανεξηγητα! Ας δινουμε στα παιδια μας πολλες ευκαιριες να απασχολουν την ακορεστη περιεργεια και επιθυμια για εξερευνηση με δημιουργικες δραστηριοτητες, αν ειναι δυνατον και εκτος σπιτιου (και τηλεορασης εννοειται!) Φιλια πολλα!