Ναι, το σχολείο σκοτώνει τη δημιουργικότητα
Ναι, το σχολείο σκοτώνει τη δημιουργικότητα
μαμά Αναστασία
Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον (την δεύτερη φορά) το άρθρο στο blog για το σχολείο που σκοτώνει την δημιουργικότητα. Την ομιλία την έχω ξανακούσει κάπου, αλλά τα σχόλια μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση, ειδικότερα κάποια που τάσσονται υπέρ του εκπαιδευτικού συστήματος αναφέροντας πως τα πράγματα «έχουν αλλάξει» από τότε που πήγαμε εμείς σχολείο και αναφέρουν παραδείγματα για υπολογιστές, χορωδίες κλπ.
Εγώ πάλι λέω πως δεν την σκοτώνει απλώς, την αποτεφρώνει τη δημιουργικότητα το σχολείο. Της δίνει και καταλαβαίνει. Την σκοτώνει, της βάζει φωτιά και σκορπάει τις στάχτες στον άνεμο, χώνει τα παιδάκια μας στην μηχανή του κιμά και τα βγάζει ομοιόμορφα κεφτεδάκια (δείτε το αρχικό βίντεο του The Wall των Pink Floyd και θα καταλάβετε τι εννοώ).
Και σαν να μην έφθανε αυτό είναι και ΒΑΡΕΤΟ. Πεθαίνεις στη βαρεμάρα λέμε, πέθαινες όταν ήμουν εγώ μαθήτρια και τώρα πεθαίνουν στη βαρεμάρα τα παιδιά μου. Που δεν έχω τη δυνατότητα να τα διδάξω κατ’ οίκον αν θέλω όπως γίνεται σε χώρες του εξωτερικού, οπότε πρέπει να συνεχίσω να τα βλέπω να βαριούνται χωρίς να μπορώ να κάνω τίποτα. (Είμαι στο σύλλογο γονέων και συμμετέχω πρώτη σε όλα, ότι κι αν αποφασίσουμε. Αλλά δεν μπορούμε να επέμβουμε στις ώρες του σχολείου, αλλά ΜΟΝΟ μετά και αυτό εάν δεχτούν να μας ξεκλειδώσουν το κτίριο)
Ακούω ήδη τις φωνές σας να διαμαρτύρονται «Μα όχι, το σχολείο σου δίνει γενικές γνώσεις, σε προετοιμάζει για τη ζωή, σε κοινωνικοποιεί, σου ανοίγει το μυαλό»
Πάμε λοιπόν από την αρχή.
Το σχολείο σου δίνει γενικές γνώσεις.
Ε ναι, άντε μέχρι την Τρίτη Δημοτικού, δηλαδή όταν έχεις μάθει να γράφεις, να διαβάζεις και να υπολογίζεις τα ρέστα. Γιατί από εκεί και πέρα οι γνώσεις είναι άχρηστες. ΤΕΛΕΙΩΣ ΟΜΩΣ. Πώς, λέτε, μαθαίνεις γεωγραφία και ιστορία. Για πείτε μου εσείς τη γεωγραφία που μάθαμε; Στη Βόρεια Ευρώπη υπάρχει μια χώρα που λέγεται Σοβιετική Ένωση, υπάρχει; ΟΧΙ. Τώρα υπάρχουν ένα σωρό ανεξάρτητες χώρες που χωρίς Google δεν τις βρίσκεις ΟΥΤΕ ΜΕ ΣΦΑΙΡΕΣ. Οι χώρες που συνορεύουν με την Ελλάδα; Τις έφαγε και αυτές το σκοτάδι. Άντε όμως να δεχτώ ότι η σημερινή γεωγραφία θα ισχύει όπως είναι για τα επόμενα 20 χρόνια. Τι κάνουμε λοιπόν; Αναθέτουμε στα παιδάκια να παρουσιάσουν εργασίες σε σχέση με τις χώρες του κόσμου; Τους κάνουμε προβολές για το πώς ζούνε οι άνθρωποι σε άλλα κράτη; Τα ενθαρρύνουμε να ερευνήσουν στο διαδίκτυο και να φτιάξουν μία μακέτα για κάποια χώρα; ΣΩΣΤΑ! ΟΧΙ!!! Τους ζητάμε να παπαγαλίζουν νομούς, χώρες και πρωτεύουσες και τέλος τους προγράμματος.
«Ναι αλλά η ιστορία;» Ένα πράγμα θα πω. Εδώ και τρία χρόνια σπουδάζω Ευρωπαϊκό Πολιτισμό στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Την εποχή που εμείς την «πηδάμε» στο σχολείο γιατί η Ελλάδα «στέναζε κάτω από τον τουρκικό ζυγό» και κάτι τέτοιες μπούρδες, στον κόσμο και ειδικότερα στην Ευρώπη συνέβησαν ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ πράγματα, που ουσιαστικά δημιούργησαν αυτό που λέμε σύγχρονο κόσμο. Έπρεπε να φθάσω 35 χρονών για να μελετήσω ιστορία σοβαρά, γιατί στο σχολείο την Αναγέννηση και τον διαφωτισμό τα μελετήσαμε… ΠΟΤΕ, μην πω ότι ο διαφωτισμός είναι και τζιζ γιατί οι διαφωτιστές ήταν «Άθεοι». Και άντε είμαστε Έλληνες και δίνουμε βάρος στην δική μας ιστορία. Ναι ε; Μάθαμε πότε για τους στωϊκούς, τους επικούρειους, τους νεοπλατωνιστές; Ζήτησε ποτέ κανείς σε οποιοδήποτε μαθητή να κάνει μία εργασία για την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα; Αναλύσαμε ποτέ τους λόγους του Επίκουρου; Μπα… παπαγαλίζαμε ονόματα και ημερομηνίες και εδώ και το ίδιο κάνουν και τα παιδιά μας. Πανάθεμά με και αν θυμάμαι πότε έγινε η μάχη του Μαραθώνα (χωρίς google). Πάντως πόσα παιδάκια είχαν ο Δαρείος και η Παρεισάτιδα θυμάμαι. Δύο! Πολύ χρήσιμο, ε;
Το σχολείο σε προετοιμάζει για τη ζωή
Εμ, δεν ξέρω για εσάς αλλά εμένα η γνώση κατασκευής τηγανιτών αυγών μου χρειάστηκε περισσότερο από τις δευτεροβάθμιες εξισώσεις και στο σχολείο δεν έμαθα να τηγανίζω αυγά. Επίσης δεν έμαθα να διαβάζω συμβόλαια και συμβάσεις, με αποτέλεσμα να υπογράψω άλλα ‘ντ άλλων στην πρώτη μου δουλειά, δεν έμαθα να αλλάζω μία λάμπα, δεν έμαθα να ράβω ένα κουμπί. Δεν έμαθα να καρφώνω δύο ξύλα και να φτιάχνω μια βιβλιοθήκη, δεν έμαθα τι μπορεί να σου συμβεί όταν κάνεις σεξ χωρίς προφυλάξεις, δεν έμαθα πόσο σημαντική είναι η προσωπική υγιεινή (κάποιοι δεν το έμαθαν ποτέ μπείτε σε λεωφορείο και θα με θυμηθείτε). Δεν έμαθα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μου ως πολίτης, δεν έμαθα να συμπληρώνω φορολογική δήλωση. Έμαθα να λύνω δευτεροβάθμιες εξισώσεις και να φτιάχνω κυκλώματα πυκνωτών. Όταν τελείωσα το σχολείο χρησιμοποίησα τις δευτεροβάθμιες εξισώσεις… χμμμμ… ΠΟΤΕ!!! Αυγά όμως έχω τηγανίσει ένα εκατομμύριο και βάλε και φορολογική δήλωση κάνω κάθε χρόνο. Και πριν προλάβετε να πείτε ότι τα παραπάνω είναι υποχρέωση της οικογένειας να μας τα μάθει… Μπα ναι; Άρα το σχολείο ΔΕΝ σε προετοιμάζει για τη ζωή, αλλά για το Χάρβαρντ, πόσοι από εμάς πήγαμε στο Χάρβαρντ είπαμε;
Το σχολείο σε κοινωνικοποιεί.
Χαχαχαχαχα εδώ γελάνε, η μόνη δραστηριότητα που είχε «κάποια» σχέση με κοινωνικοποίηση ήταν όταν παίζαμε μπάσκετ στο διάλειμμα. Κατά τα άλλα, ούτε εγώ ούτε τα παιδιά μου τώρα, συμμετέχουν σε δραστηριότητες που απαιτούν να εργάζονται ομαδικά, δεν ανεβάζουν ομαδικές θεατρικές παραστάσεις, δεν οργανώνουν μουσικές γιορτές, δεν συνεργάζονται για να εκπονήσουν εργασίες. Εδώ τα 3-4 τελευταία χρόνια βλέπω στις τάξεις τα θρανία να μην είναι σαν στρατιωτάκια και να τα βάζουν σε ομάδες και αυτό όχι σε όλες τις τάξεις. Κατά τη γνώμη μου ο λόγος που αυξάνεται το bullying στα σχολεία είναι γιατί δεν δίνεται ΚΑΝΕΝΑ κίνητρο στα παιδιά να συνεργαστούν με ένα κοινό σκοπό και μέσα από αυτόν να κατανοήσουν το ένα τις διαφορές του άλλου.
Το σχολείο σου ανοίγει το μυαλό.
Ανακεφαλαιώνω. Σε ένα σχολείο που διδάσκει στα παιδιά να παπαγαλίζουν, δεν τα ενθαρρύνει να ερευνούν και να ανακαλύπτουν μόνα τους, δεν τα προετοιμάζει για τη ζωή (την πραγματική ζωή), δεν τους προσφέρει ευκαιρίες να συνεργαστούν και δεν τα βοηθά να κατανοήσουν το ένα τις ιδιαιτερότητες του άλλου, πώς ακριβώς ανοίγει το μυαλό; Με ανοιχτήρι; Όταν μπορείς να περάσεις από 12 χρόνια εκπαίδευσης χωρίς να έχεις διαβάσει ούτε ΕΝΑ λογοτεχνικό βιβλίο, χωρίς να έχεις ούτε ΜΙΑ εμπειρία πραγματικής ζωής, ΠΟΣΟ ανοιχτόμυαλος να είσαι;
Για να προλάβω τώρα και μερικά σχόλια του στιλ «εμάς ο δάσκαλός μας…, εμάς στο σχολείο μας…» σημειώνω πως δεν αναφέρθηκα ΚΑΘΟΛΟΥ στους δασκάλους που ότι δουλειά κάνουν την κάνουν ΑΝ έχουν όρεξη και ΑΝ τους ενδιαφέρει, αν πάλι δεν τους ενδιαφέρει μπορούν κάλλιστα να ακολουθήσουν το πρόγραμμα και να είναι μια χαρά εντάξει στις υποχρεώσεις τους και τα παιδάκια να σκυλοβαριούνται.
Το σχολείο ως οργανισμός και εκπαιδευτικό σύστημα είναι χάλια με αποτέλεσμα να παράγονται σωρηδόν υποψήφιοι Ιχθυολογίας Μεσολογγίου που θα γίνουν άνεργοι πτυχιούχοι ΤΕΙ που δεν ξέρουν να αλλάξουν ούτε λάμπα.
Έχεις μια απορία, μια ερώτηση, μια ιστορία;
Μπορείς να τη στείλεις στο eimaimama@gmail.com
Όλα όσα γράφει το άρθρο είναι τελείως ανυπόστατα, τουλάχιστον για το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου, όπου φοίτησα στο σχολείο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της οποίας διδάσκω. Τα πιάνω, όμως, από την αρχή: Το μάθημα της Γεωγραφίας διδάσκεται προφανώς σε σχέση με την υπάρχουσα κατάσταση: εμείς μάθαμε τον κόσμο ως είχε πριν την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Θα έπρεπε, δηλαδή, να μην διδαχθούμε τη Γεωγραφία του κόσμου στον οποίο ζούσαμε, επειδή ίσως αυτός θα άλλαζε, όπως και τελικά έγινε; Επίσης, θυμάμαι εντονότατα να φτιάχνω μία μακέτα από παπιέ-μασέ για το μάθημα της Γεωγραφίας. Δεν έχω, όμως, άμεση γνώση για τη διδασκαλία του μαθήματος σήμερα, οπότε προχωρώ. Η ιστορία διδάσκεται συνολικά. Η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός είναι στην ύλη της Γ` Γυμνασίου και της Β` Λυκείου και διδάσκονται κανονικά, με αποσπάσματα πρωτογενών πηγών, κ.λπ. Η διδασκαλία της ιστορίας δεν περιορίζεται στα γεγονότα, τους πολέμους, κ.λπ. Ο κάθε διδάσκων με στοιχειώδεις γνώσεις και ακολουθώντας συνήθως το βιβλίο, θα προχωρήσει και στον δημόσιο και ιδιωτικό βίο. Γίνεται μελέτη πηγών, πρωτογενών και δευτερογενών, κειμενικών και εξωκειμενικών. Στην Α` Λυκείου μαθαίνουμε για τον Επίκουρο και τον Ζήνωνα, ενώ προσφέρεται και το μάθημα της Φιλοσοφίας (υποχρεωτικό στη δική μου εποχή στη Γ` Λυκείου για τις κλασικές σπουδές). Στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο έμαθα μαγειρική, ραπτική και κέντημα. Τα αγόρια έμαθαν στο αντίστοιχο μάθημα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας πώς να φτιάχνουν ρολόγια, αυτοκινητάκια με μηχανισμό και διάφορα άλλα. Τώρα δεν γίνεται διαχωρισμός φύλων και παρακολουθούν και τα δύο φύλα και τα δύο μαθήματα. Επίσης, στο Λύκειο προσφέρεται το μάθημα της Οικογενειακής αγωγής που εξετάζει θέματα όπως η διατροφή, το αναπαραγωγικό σύστημα, ο οικονομικός προγραμματισμός μιας οικογένειας, κ.α. Επίσης, προσφέρονται μαθήματα οικονομικής κατεύθυνσης, π.χ. λογιστική, πολιτική οικονομία, μάρκετινγκ και εμπορικά, όπου οι μαθητές διδάσκονται και να συμπληρώνουν φορολογικές δηλώσεις. Στα Νέα Ελληνικά διδάσκονται πώς να γράφουν βιογραφικό σημείωμα, άρθρο, επίσημη επιστολή, ομιλία, δοκίμιο. Διδάσκονται λογοτεχνικά κείμενα και κάθε χρόνο καλούνται να διαβάσουν τουλάχιστον ένα λογοτεχνικό βιβλίο (ασχέτως αν τελικά το πράττουν). Στη Β` και στη Γ` Λυκείου προσφέρεται το μάθημα της Λογοτεχνίας, όπου διδάσκονται από Δάντη μέχρι Ιονέσκο. Υπάρχει επίσης κατεύθυνση Καλών Τεχνών, όπου διδάσκονται Θέατρο, Ιστορία της Τέχνης και πραγματοποιούν εκπληκτικές εικαστικές δημιουργίες, συνεργατικές ή ατομικές. Όσο για την κοινωνικοποίηση, σε όλα τα σχολεία που φοίτησα, από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο, και σε όλα τα σχολεία στα οποία δίδαξα είχαμε χορωδία, ορχήστρα, μπάντα, χορευτικό συγκρότημα, ομάδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, ανεβάζαμε κάθε χρόνο θεατρική παράσταση. Σήμερα στα σχολεία πραγματοποιείται μαθητικό συνέδριο κάθε χρόνο στο οποίο οι μαθητές καλούνται να εκπονήσουν εργασίες, projects, να ετοιμάσουν παρουσιάσεις και βίντεο, συνεργατικά. Συχνά στην τάξη γίνεται συνεργατική μάθηση, κατ` εξοχήν στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό. Τέλος, στο σχολείο στο οποίο εργάζομαι, όπως και σε πολλά άλλα σχολεία, λειτουργούν προγράμματα καλλιέργειας λαχανικών, οι μαθητές συμμετέχουν σε διεθνείς εκπαιδευτικές διοργανώσεις, συναντώνται με παιδιά απ` όλο τον κόσμο, γίνονται αδελφοποιήσεις με σχολεία του εξωτερικού, και πολλές άλλες δραστηριότητες. Απ` όσο γνωρίζω, στην Ελλάδα, τουλάχιστον στο θέμα της ύλης, τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα, και οι Έλληνες μαθητές πολύ πιο καταρτισμένοι από τους δικούς μας. Δεν λέω ότι τα πράγματα είναι τέλεια, ούτε το επίπεδο υψηλό. Συχνά τα προγράμματα σπουδών δεν έχουν καμία σχέση με τη σχολική πραγματικότητα και είναι αδύνατον να εφαρμοστούν. Συνήθως οι μαθητές είναι αδιάφοροι και ενδιαφέρονται μόνο για τους βαθμούς χωρίς διάβασμα και κόπο. Υπάρχουν οι δημιουργικοί και ορεξάτοι εκπαιδευτικοί και υπάρχουν και οι βαριεστημένοι που μπαίνουν στην τάξη και λένε τα προβλήματά τους στους μαθητές. Αλλά σε καμία περίπτωση το homeschooling δεν μπορεί να αντικαταστήσει το σχολείο, ιδιαιτέρως όταν αυτό γίνεται από τους γονείς. Ο γονιός δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα. Δεν μπορεί να διδάξει τη μητρική γλώσσα, ξένες γλώσσες, μαθηματικά, ιστορία, φυσική, χημεία, βιολογία, οικονομικά, λογιστική, αρχαία ελληνικά, λογοτεχνία, τέχνη, θεάτρο, μουσική, γυμναστική. Δεν μπορεί να τα διδάξει όλα αυτά μαζί, σε επίπεδο γυμνασίου και λυκείου. Ό,τι κι αν έχει σπουδάσει, δεν μπορεί να τα διδάξει όλα, ούτε και στο παιδί δίνεται η δυνατότητα να συνυπάρξει με άλλους ανθρώπους σε μια κοινωνία, όπως είναι το σχολείο. Είναι πολύ διαφορετικοί οι κανόνες του σπιτιού και η τήρησή τους, από αυτούς του σχολείου. Αν οι γονείς ενέπνεαν τα παιδιά τους να αγαπήσουν το σχολείο και όλα όσα αυτό προσφέρει, αν οι εκπαιδευτικοί κατάφερναν να τα εμπνεύσουν να θέλουν να έρχονται στο σχολείο καθημερινά χαρούμενα και με όρεξη, τότε τα πράγματα θα ήταν, πιστεύω, πολύ διαφορετικά.
Καταλαβαίνεις τι ασυναρτησίες γράφεις; Εσύ το παιδί σου μην το στέλνεις στο σχολείο και κράτα το σπίτι να μάθει να τηγανίζει αυγά και να αλλάζει λάμπες!!!
Πολύ θα το ήθελα, δυστυχώς ο νόμος στην Ελλάδα δεν επιτρέπει την διδασκαλία κατ οίκον... αλλιώς και τα δύο μου παιδια θα εκαναν μαθημα στο σπίτι χωρις να τα τσακίζει το "Εκπαιδευτικό" σύστημα.
για μαμαδες που εχουν χρονο και διαθεση :homeschooling! το λατρευουμε!