Σε τι θεό πιστεύω και τι λέω για τα θρησκευτικά στο παιδί μου;

Του Γιάννη Καφάτου

www.u–hoo.gr/gianniskafatos

Σήμερα που γράφω αυτές τις γραμμές είναι Παρασκευή, των τελευταίων χαιρετισμών. Σήμερα στις εκκλησιές ψάλλεται ο Ακάθιστος ύμνος. Οι νεραντζιές στο Παλιό Φάληρο είναι τόσο μπουμπουκιασμένες που η μοσχοβολιά τους ακούγεται μέχρι το έκτο πάτωμα που μένω. Ομοίως ακούγεται και η καμπάνα του ΆγιΑλέξανδρου (έτσι τον λέμε οι φαληριώτες) και ξυπνάει τις μνήμες του παιδιού Γιάννη, που τότε έμενε στον άλλο μαχαλά, την Παναγίτσα και … να ‘μαι στην κατάμεστη εκκλησία, με κάποιους από τους συμμαθητές μου και τις μαμάδες και τις γιαγιάδες τους.

Τις προηγούμενες μέρες είχαμε πάρει για το σχολείο στο μάθημα των θρησκευτικών την «σύνοψη», το βιβλιαράκι με τους ύμνους της εκκλησίας με την ωραιότατη κόκκινη κορδέλα σε ρόλο σελιδοδείκτη και άπειροι όντες, ανάμεσα σε περπατημένες γιαγιάδες και μανάδες περί των θρησκευτικών προσπαθούμε να βρούμε αυτό που ακούμε στις σελίδες για να παρακολουθήσουμε. Παιδιά του δημοτικού ακούμε καθαρεύουσα, ψάχνουμε σε σελίδες με ψιλά γράμματα καθαρευουσα την οποία δε διδασκόμαστε, μη φανταστείς, 44 είμαι!

Είναι μια εικόνα που έχω από την παιδική μου ηλικία. Νομίζω ότι σε εκκλησία οι παιδικές μου μνήμες είναι μόνο πασχαλινές. Τελευταίοι χαιρετισμοί, Μεγάλη Παρασκευή – Αποκαθήλωση, Ανάσταση. Α, μην ξεχάσω και τους σχολικούς εκκλησιασμούς για κοινωνία. Έπαιζε και το κατηχητικό, αλλά επειδή ο παπάς του κατηχητικού ήταν και δάσκαλος μας στο δημοτικό, ο Παπα-Σπύρος, μας έλεγε να είμαστε καλά παιδιά να μην χτυπάμε τους αδύνατους και να μην κοροϊδεύουμε τους γονείς μας και μας έστελνε για μπάλα στο προαύλιο της Παναγίτσας, οπότε δεν το λες κι εντελώς κατηχητικό αυτό.

Τέλος πάντων. Στο θέμα μας. 

Εγώ δεν πάω στην εκκλησία, δεν ξέρω ακριβώς αν πιστεύω στο Θεό ή αν ό,τι έκφραση χρησιμοποιώ που θα μπορούσε να εκληφθεί ως μορφή πίστης οφείλεται σε πίστη ή απλώς στον  τρόπο με μεγάλωσαν και τα ακούσματα ή και τις εικόνες που έχω από παιδί. 

Θρήσκοι αλλά όχι θρησκόληπτοι οι γονείς μου. Δεν μας πίεσαν, ούτε εμένα ούτε την αδελφή μου για πολλά-πολλά με την εκκλησία. Τα βασικά.

Το θέμα είναι ότι εγώ δεν πάω στην εκκλησία, πλην του επιταφίου και της Ανάστασης. Τα παιδιά πάνε κάπως περισσότερες φορές ένεκα του σχολείου. 

Όταν γυρίζουν από τη γιαγιά βλέπω κάτι συμπεριφορές του στυλ: να κάνουμε το σταυρό μας έξω από την εκκλησία και πρέπει να απαντήσω στην ερώτηση: εσύ γιατί δεν το κάνεις αφού μας είπε η μαμά σου;

Παίρνω τηλέφωνο τη μαμά μου: καλά δεν πίεσες εμένα να κάνω το σταυρό μου έξω από την εκκλησία και το θυμήθηκες τώρα στα εγγόνια σου;

… 

Καταλαβαίνεις;  Δεν γράφω για να πω το σωστό, ούτε καν τη γνώμη μου, γράφω αυτές τις κουβέντες γιατί δεν ξέρω πώς να μην πιέσω τα παιδιά μου να κάνουν κάτι που εγώ δεν το κάνω, αλλά ούτε και να τα κάνω να απαξιώσουν κάτι, επειδή με κάποιον τρόπο μάλλον το κάνω εγώ.

…

Είναι μικρά για να τους βάλω ιδέες που μπήκαν στο δικό μου μυαλό μεγαλώνοντας, όμως είμαι σχεδόν βέβαιος πως όταν λέμε «θρησκευτικά» στο σπίτι, αυτά τα βασικά που λέμε αναλόγως την εποχικότητα κλπ, αυτά τα τέρατα (και το λέω με περηφάνια το «τέρατα) «πιάνουν» ότι τα λέμε όπως τους άθλους του Ηρακλή κλπ. 

Σιγά μην δεν μ’ έχουν καταλάβει. 

Ας κάνουν ό,τι τα φωτίσει ο θεός  (ο όποιος θεός …)

Υ.γ. Με αυτό το κείμενο σε καμία περίπτωση δεν θέτω υπό αμφισβήτηση την πίστη κάποιου από εσάς που θα τύχει να το διαβάσετε και ενδεχομένως φρίξετε. Δεν υπονοώ ότι οι δικές μου απορίες, ενστάσεις, εσωτερικές αναζητήσεις κλπ είναι σωστές και αξιολογικά σε υψηλότερο επίπεδο από τις αντίθετες κάποιου από εσάς. Έγραψα απλώς για τις δικές μου αγωνίες.