Βοήθεια, χάνω τα μαλλιά μου! – Γυναικεία τριχόπτωση

γράφει η Κατερίνα Νεάρχου

δερματολόγος – αφροδισιολόγος

Ένα από τα κλασσικά πρότυπα ομορφιάς ανά τους αιώνες στις περισσότερες φυλές του κόσμου αποτελεί η πλούσια και λαμπερή κόμη, ενδεικτικό καλής υγείας και νεότητας. Ειδικά στο γυναικείο φύλο το πλούσιο και περιποιημένο μαλλί συμβάλλει στη βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος και παράλληλα στην τόνωση της αυτοπεποίθησης.

Η τριχόπτωση αποτελεί κοινό φαινόμενο στα δύο φύλλα. Aν και συχνότερη στους άνδρες, απασχολεί περισσότερο το γυναικείο πληθυσμό, καθώς αποκλίνει από τα συνήθη αποδεκτά πρότυπα ομορφιάς. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες γυναίκες επισκέπτονται το δερματολόγο, λόγω αύξησης της επίπτωσης της γυναικείας τριχόπτωσης.

Η τριχόπτωση αποτελεί ένα ενεργό φαινόμενο, το οποίο ανάλογα με το βαθμό και την έκταση της τριχόπτωσης, μπορεί να οδηγήσει σε αλωπεκία.

Τα αίτια της γυναικείας τριχόπτωσης είναι πολλαπλά. Στα πιο συχνά συγκαταλέγονται οι διάφορες ορμονικές διαταραχές, όπου εδώ πρωτοστατούν οι θυρεοειδοπάθειες, η υπερανδρογοναιμία και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOs), το έντονο άγχος και στρες, αυστηρές και μονόπλευρες δίαιτες, κακή διατροφή, αναιμία, σιδηροπενία και ανεπάρκεια βιταμινών και ιχνοστοιχείων, χρόνιες νόσοι, δερματολογικές και φλεγμονώδεις παθήσεις τριχωτού, αυτοάνοσα νοσήματα, φαρμακευτικά και ιατρογενή αίτια όπως μετά από χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία, μετεγχειρητικά ή μετατραυματικά αίτια.

Φυσικά ένα μεγάλο ποσοστό της γυναικείας τριχόπτωσης οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση σε γυναίκες που πάσχουν από ανδρογενετική αλωπεκία ανδρικού ή γυναικείου τύπου, ενώ τέλος πρέπει να γίνει ειδική αναφορά στην τριχόπτωση που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της κύησης-λοχείας καθώς και την μετεμμηνοπαυσιακή τριχόπτωση.

Στο τριχωτό της κεφαλής υπάρχουν περίπου 100.000 με 150.000 τρίχες που εκπορεύονται από 50.000 με 60.000 τριχοθυλάκια. Ο κύκλος ζωής κάθε τρίχας διαδράμει τις εξής φάσεις:

Αναγενής φάση: αποτελεί τη φάση ανάπτυξης της τρίχας και διαρκεί συνήθως 2 με 6 χρόνια. Οι περισσότερες τρίχες ενός υγιούς τριχωτού βρίσκονται σε αυτή τη φάση, όπου η τρίχα είναι πιο λαμπερή και χοντρή με έντονο χρώμα και σταθερό ρυθμό ανάπτυξης.

Καταγενής φάση: εδώ πλέον σταματάει η ανάπτυξη και η τρίχα μπαίνει στην φάση της ηρεμίας, η οποία διαρκεί περίπου 1 με 2 εβδομάδες.

Τελογενής φάση: ξεκινάει η σταδιακή απόπτωση της τρίχας με ταυτόγχρονη σμίκρυνση/νέκρωση της ρίζας της τρίχας και άνοδο της λεπτυσμένης πλέον τρίχας στα ανώτερα επίπεδα του δέρματος μέχρι την πλήρη απόπτωσή της. Το στάδιο αυτό διαρκεί περίπου 3 με 4 μήνες.

Ακρογωνιαίος λίθος στη διερεύνηση της τριχόπτωσης και την επιλογή της σωστής θεραπείας αποτελεί το τριχοριζόγραμμα. Πρόκειται για μικροσκοπικό έλεγχο του σώματος της τρίχας, αλλά κυρίως της ρίζας της τρίχας, που μας βοηθάει να προσδιορίσουμε το ποσοστό των αναγενών και τελογενών τριχών, την ύπαρξη δυστροφικών τριχών καθώς και τη διάμετρο του σώματος της τρίχας.

Η αναλογία των διαφόρων φάσεων της τρίχας σε ένα φυσιολογικό τριχοριζόγραμμα είναι η εξής:

Αναγενείς: 80%

Καταγενείς: 1-2%

Τελογενείς: 20%

Δυστροφικές: 0%

Ανάλογα με το αίτιο και τον τύπο της τριχόπτωσης διαταράσσεται και η αναλογία των διαφόρων φάσεων της τρίχας. Ο δερματολόγος που διενεργεί το τριχοριζόγραμμα, μπορεί να κατευθύνει την περαιτέρω διαγνωστική του προσέγγιση βάσει αυτού.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται συχνά και η μέθοδος της τριχογράφησης μέσω δερματοσκόπησης, η οποία συνεπικουρεί στη διάγνωση της τριχόπτωσης, δεν μπορεί όμως να αντικαταστήσει το κλασσικό τριχοριζόγραμμα, αφού δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η φάση της τρίχας, χωρίς ταυτόγχρονο έλεγχο της ρίζας της.

Με το αποτέλεσμα του τριχοριζογράμματος ο δερματολόγος θα κρίνει αν χρει άζεται περαιτέρω εργαστηριακός έλεγχος και ταυτόγχρονα μπορεί να επιλέξει την αρχική θεραπευτική προσέγγιση. Πρέπει να επισημανθεί ότι η διάρκεια ζωής των τελογενών τριχών φτάνει περί τις 100 μέρες, άρα τα πρώτα ουσιαστικά ορατά αποτελέσματα από τη θεραπεία αναμένονται μετά τους 4 μήνες. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνεται ο ασθενής για το διάρκεια της θεραπείας πριν την έναρξή της, καθώς και για την σωστή τήρηση των θεραπευτικών οδηγιών, ώστε με τη σωστή συνεργασία να επιτευχθεί το δυνατόν καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Πλέον υπάρχουν πολλαπλά τοπικά και συστηματικά σκευάσματα καθώς και νέες τεχνικές που εφαρμόζονται στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης με ικανοποιητικά και αρκετές φορές εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η καλή και συντονισμένη συνεργασία του γιατρού με τον ασθενή μπορεί να συμβάλλει όχι μόνο στην απόκτηση πιο πυκνής και λαμπερής κόμης, αλλά και στην τόνωση της χαμένης μας αυτοπεποίθησης!