γράφει ο Luke Allnutt
Σταθήκαμε τυχεροί, είπε η γυναίκα μου. Ήμασταν πίσω στο σπίτι πίνοντας καφέ μετά τον υπέρηχο, όπου είδαμε την καρδιά του μωρού να χτυπάει για πρώτη φορά και το «τυχεροί» αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα. Μιλούσαμε για το μέλλον πια, όχι για το παρόν.
Τυχεροί. Η λέξη μου στάθηκε στο λαιμό. Ξέρω πως χαλούσα τη διάθεση, το θετικό κλίμα που υπήρχε μετά τον υπέρηχο. Δεν αισθανόμουν τυχερός, είπα. Δεν μπορούσα να δεχτώ πως ήμουν τυχερός για κάτι στη ζωή μου τη στιγμή εκείνη.
Στις 2 Απριλίου της φετινής χρονιάς, σε ηλικία 36 ετών, διαγνώστηκα με καρκίνο του εντέρου σε τρίτο στάδιο. Μερικές εβδομάδες αργότερα, υποβλήθηκα σε μία επέμβαση για να αφαιρέσουν ένα μεγάλο κομμάτι από το έντερό μου και τους καρκινικούς λεμφαδένες. Ο γιατρός μου είπε πως υπήρχε 50% πιθανότητα ο καρκίνος να επανεμφανιστεί. Τον Μάιο, ξεκίνησα μία εξάμηνη χημειοθεραπεία για να εξουδετερώσουμε εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα που μπορεί να βρίσκονταν στο σώμα μου.
Το δεύτερο μωρό δεν ήταν μέσα στα σχέδιά μας, αλλά ούτε και ο καρκίνος ήταν. Είχαμε συζητήσει στο παρελθόν να κάνουμε ένα αδελφάκι στον δίχρονο γιο μας, Tommy, αλλά είχαμε να σκεφτούμε την καριέρα μας και τα λεφτά. Ώσπου ένα βράδυ, αφότου έμαθα τη διάγνωσή μου και πριν βρεθώ στο χειρουργείο, σε ένα ξενοδοχείο καταγώγιο, μέσα σε μία θύελλα δυσάρεστων νέων και τον φόβο της μετάστασης να καραδοκεί, η γυναίκα μου κι εγώ απαγκιστρωθήκαμε ο ένας στον άλλον. Υπήρχε κάτι το επείγον, μια ανάγκη να κάνουμε κάτι που θα αποδείξει πως ζούμε. Δεν το συζητήσαμε, δεν το συμφωνήσαμε, απλά μοιραστήκαμε μία αδιαμφισβήτητη ιδέα: μιας και μία ζωή βρισκόταν σε κίνδυνο, θα δημιουργούσαμε μία νέα ζωή.
Βρισκόμασταν στην κουζίνα μετά τον υπέρηχο, όταν η γυναίκα μου, Marketa, συνέχισε. Ήμασταν τυχεροί επειδή υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά. Άνθρωποι που έχασαν το μωρό τους και εμείς είχαμε εδώ ένα υγιέστατο μωρό να μεγαλώνει μέσα στην κοιλιά της. Ακόμη και με τον καρκίνο, ακόμη και με τις επιπτώσεις της χημειοθεραπείας, ίσως να μπορούσα να καταλάβω πώς κάποιος, βλέποντας τη ζωή μας, θα μπορούσε να μας χαρακτηρίσει τυχερούς: συλλάβαμε ένα μωρό από το πουθενά, χωρίς να το αξίζουμε, σα να ήμασταν επιπόλαιοι έφηβοι σε κάποιο ριάλιτι.
Κι όμως, ακόμη δεν ένιωθα τυχερός. Δεν υπήρχε καμία τύχη στην κατάστασή μας.
Στις πρώτες εκείνες κρίσιμες εβδομάδες, είπα σε λιγοστούς ανθρώπους πως η Marketa ήταν έγκυος. Μιλούσα γι’ αυτό σα να ήταν μια πηγή ελπίδας, μία αχτίδα φωτός στους σκοτεινούς καιρούς μας, αλλά ήταν απλά λόγια, που δεν μπορούσαν να περιγράψουν το πόσο μπερδεμένος ένιωθα. Κι ύστερα, καθώς οι εβδομάδες κυλούσαν και μάθαμε τελικά πως περιμέναμε αγοράκι, το όλο θέμα έγινε υπερβολικά αληθινό. Δεν ήταν απλά «αυτό», μια αφηρημένη ιατρική έννοια, ένα μάτσο κύτταρα, αλλά ένα πρόσωπο με χέρια και πόδια, που θα μπορούσα να φανταστώ να κρατώ στα χέρια μου και να τον βλέπω να μεγαλώνει.
Καθώς όμως ο γιος μας γίνεται ολοένα και περισσότερο πραγματικότητα, το ίδιο και οι φόβοι μου. Πέρα από την άμεση πρακτικότητα του θέματος του πώς θα τα καταφέρουμε – μία έγκυος, ένα υπερκινητικό νήπιο κι ένας σύζυγος που υποβαλλόταν σε χημειοθεραπεία – φοβάμαι απίστευτα για το μέλλον, ιδίως αν ο καρκίνος μου εξελιχθεί. Σκέφτομαι ένα αγόρι που μεγαλώνει με έναν άρρωστο μπαμπά, όχι έναν μπαμπά όπως όλοι οι άλλοι. Ο μπαμπάς που έκανε χημειοθεραπεία: ζαρωμένος, φαλακρός, στα τελευταία του. Σκέφτομαι την πιθανότητα των ατέλειωτων θεραπειών και της χημειοθεραπείας και τις μελλοντικές επεμβάσεις να χαλάσουν τα πρώτα χρόνια με τον νέο μας γιο. Τα χέρια μου με τα κατεστραμμένα νεύρα τους να πονάνε προσπαθώντας να τον σηκώσουν. Ένα ταλαιπωρημένο ανοσοποιητικό σύστημα να με κρατάει μακριά από την κούνια του. Απίστευτη κούραση και απελπισία να σπιλώνουν τη χαρά.
Ακόμη χειρότερα, σκέφτομαι ένα αγόρι να μεγαλώνει χωρίς πατέρα. Για το γιο μου, θα ήμουν μια φωτογραφία, ένα βίντεο σε κάθε του γενέθλιο, θα ήμουν ακόμη παρών – κάποιος στον οποίο αναφέρονταν πού και πού – αλλά θα ήμουν μια αφηρημένη έννοια, όπως ήταν κι αυτός για μένα κάποτε, ένα μάτσο κύτταρα.
Φαντάζομαι στιγμές, ορόσημα – να μαθαίνει να κάνει ποδήλατο, την πρώτη του φορά που παίζει ποδόσφαιρο, παραστάσεις στο σχολείο, την αποφοίτηση – αλλά σε κάθε εικόνα εγώ είμαι απών. Θέλω να πιστεύω πως θα με σκέφτεται σιωπηλά σε τέτοιες στιγμές, αλλά ποτέ δε θα το δείχνει, ποτέ δε θα δακρύζει, εκεί πάνω στη σκηνή, με το θάρρος της στωικότητας που του χάρισε το γεγονός ότι έχασε τον πατέρα του σε νεαρή ηλικία, που τον έκανε να μην πέφτει παρά να πηγαίνει όπου τον πάει ο άνεμος, όπως θα έκανε και ο πατέρας του.
Έχω παρατηρήσει – ή τουλάχιστον είναι η ιδέα μου – πως όποτε λέω σε κάποιον για την εγκυμοσύνη της Marketa, αντιδρούν με επιφυλακτικότητα. Θυμάμαι όταν ήταν έγκυος για πρώτη φορά και πώς αντιδρούσαν τότε – έναν συνονθύλευμα από προπόσεις και λόγια για καλούς κολυμβητές και μπράβο. Τώρα όποτε το λέω σε κάποιον, διακρίνω μία στιγμή δισταγμού. Προσπαθώ να διαβάσω τις εκφράσεις τους για να δω αν θα μπορέσω να διακρίνω μέσα τους την ίδια αμφιβολία που βρίσκεται ριζωμένη βαθιά μέσα μου. Σκέφτονται το ίδιο πράγμα; Ένα παιδί χωρίς πατέρα; Πως η εγκυμοσύνη αυτή είναι καταδικασμένη;
Όταν έχεις καρκίνο, παλεύεις μ’ αυτά τα συναισθήματα, προσπαθώντας να παραμείνεις «αισιόδοξος». Προσπαθώ να με πιέσω να σταματήσω να σκέφτομαι με αυτόν τον τρόπο, να εστιάσω στο όμορφο μωρό μας, στο θαύμα αυτό. Αλλά η απόγνωση έχει το συνήθειο να ορμάει σαν το κύμα και να σε ξεβράζει, εκεί που δεν το περιμένεις. Είναι οι καλές στιγμές που γεννούν τις πιο σκοτεινές σκέψεις, καθώς σου υπενθυμίζουν τι έχεις να χάσεις. Ο καρκίνος σπιλώνει τα πάντα. Δεν μπορώ να δω τον γιο μου να παίζει χαρούμενος στον κήπο χωρίς να αισθανθώ μία επικείμενη αίσθηση απώλειας.
Η γυναίκα μου είχε δίκιο φυσικά, το ήξερα από την αρχή, από την πρώτη στιγμή που ανέφερε τη λέξη «τυχεροί». Ήμουν πεισματάρης, απασχολημένος πολύ με τον εαυτό μου, πολύ θυμωμένος για τον καρκίνο που είχα, για να καταφέρω να δω το καλό στο οτιδήποτε.
Τώρα στέκομαι με τις εικόνες από τον υπέρηχο στο χέρι μου. Στις θολές φωτογραφίες, μπορώ να διακρίνω το αδρό σχήμα από το στόμα της γυναίκας μου. Μπορώ να δω τον γιο μας να προσπαθεί να πάρει μια βαθιά ανάσα. Φαίνεται να είναι ήρεμος, σχεδόν σκεφτικός. Όποτε βλέπω τη φουσκωμένη κοιλιά της Marketa πια και τη χαρά της που ξαναείναι έγκυος, αισθάνομαι τυχερός.
Τυχερός επειδή από όλα τα υπέροχα πράγματα που μου έχει χαρίσει η γυναίκα μου, αυτό είναι το πιο γενναιόδωρο. Δεν είναι απλά το δώρο μιας μελλοντικής ζωής, αλλά μία ψήφος εμπιστοσύνης σε μένα, στη ζωή μας μαζί. Μία υπόσχεση που λέει ξέρω ως θα γίνεις καλά, πρέπει να γίνεις καλά.
Όταν κοιτάζω πιο προσεκτικά τους υπερήχους, όταν βάζω σε μια σειρά τις φωτογραφίες, είναι κάτι το ανακουφιστικό στον τρόπο που δημιουργήθηκε ο γιος μας. Με μια σταθερότητα, σε αντίθεση με την τυχαία και ορμητική διάσπαση των κυττάρων μέσα στο δικό μου σώμα. Ανακουφίζομαι καθώς τον βλέπω να αναπτύσσεται ομαλά, την εβδομαδιαία του εξέλιξη σε εκατοστά, την προσήλωσή του σε ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα.
Δεν υπάρχει τίποτα το τυχαίο ή το απερίσκεπτο στον τρόπο που μεγαλώνει. Τα πάντα είναι προδιαγεγραμμένα. Τα μόρια του σώματός του δε θα τον προδώσουν. Δεν θα μεταλλαχθεί ξαφνικά, ούτε θα προσπαθήσει να εγκαταλείψει τη μήτρα. Θα αναπτυχθεί ως το σημείο που είναι να αναπτυχθεί, ασφαλής και ευτυχισμένος μέσα στη θερμή θαλπωρή της κοιλιάς.
πηγή: theguardian.com (στη φωτογραφία ο Luke Allnutt με τον πρωτότοκο γιο του Tommy, σε ηλικία 9 μηνών)
MAKARI O THEOS NA XEI PANTA KALA K SENA K THN OIKOGENEIA SOY...STO EYXOMAI ME OOOOLH MOY THN PSYXH...