Η ζωή της Αντέλ (Πώς λέμε «Mama mia»; Kαμία σχέση!)

Η ζωή της Αντέλ

Πώς λέμε «Mama mia»; Kαμία σχέση!

γράφει ο Παναγιώτης Τιμογιαννάκης

(μέλος της European Film Academy)

Λυπάμαι που δεν έχει «Mamma mia» όπως «μου» ζήτησαν από εδώ κάποιες κυρίες αναγνώστριες ώστε να τους το προτείνω γι’ αυτή την εβδομάδα.

Λυπάμαι , επίσης, που ούτε οι διανομείς θέλουν να τους κάνουν το χατίρι και να βγάλουν κάτι παρόμοιο.

Αντίθετα, βγάζουν τη «Ζωή της Αντέλ» που θα τους φανεί εντελώς «κόντρα» προς το «Mamma mia» κι επιπλέον λυπάμαι που δεν έχω ΤΙΠΟΤΕ εναντίον του «Mamma mia» ώστε να εμπνευστώ και να αρχίσω να το ειρωνεύομαι.

Διακόπτω, όμως, για τρία λεπτά- επιτρέψτε μου- διότι καθώς γράφω το κείμενο αυτό, έχω απέναντι μου την τηλεόραση και στη συνδρομητική του ΟΤΕ παίζει το «Ορφανή σε ξένα χέρια» κι είναι η στιγμή που ο Τσιτσάνης παίζει στο μπουζούκι το θρυλικό τραγούδι του «Τα ξένα χέρια» για να το πει η Καίτη Γκρέι συγκλονιστικά ενώ δίπλα στην κουζίνα η Μάρθα Βούρτση ξενοδουλεύει, επηρεάζεται από το στίχο του τραγουδιού και κάνει ένα ξέσπασμα κλάματος όπου καταλαβαίνεις για ποιο λόγο το ονοματεπώνυμο της έγινε συνώνυμο του κλάματος μέχρι σήμερα. Διότι ως μεγάλη ηθοποιός έπαιξε τόσο αληθινά το μελό, ένα είδος από το οποίο πέρασαν όλες σχεδόν οι πρωταγωνίστριες αλλά αυτήν διάλεξε η Μοίρα να τη μετονομάσει σε… Μάρθα Κλάψα. Διότι ήταν Η ΠΙΟ ΑΛΗΘΙΝΗ. Το τραγούδι είναι συνταρακτικό, και σε μια «αναδρομική» απονομή Οσκαρ ελληνικών τραγουδιών, τιμητική αναφορά στον ελληνικό κινηματογράφο, το είχα ψηφίσει ως το καλύτερο κινηματογραφικό τραγούδι του 1963.

Λυπάμαι, επίσης, που έχω ακούσει τη Γλυκερία να το λέει, και την ερμηνεία της τη θεωρώ εφάμιλλη της Γκρέι και της έχω πει ότι θα έπρεπε να το μεταβάλει σε σήμα κατατεθέν της και με αυτό να ανοίγει επισήμως κάθε χρόνο τα πρόγραμμα της και τις συναυλίες της.

Και τώρα που τέλειωσε το τραγούδι κι επιστρέφω στο κείμενο, αναρωτιέμαι τι θα έλεγαν μερικές αναγνώστριες αν υπήρχε Διαδίκτυο το 1963 κι εγώ τους πρότεινα, σε μια συγκεκριμένη εβδομάδα, ορμώμενος από αυτή τη σκηνή, την «Ορφανή σε ξένα χέρια». Να μην το φανταστώ έ;

Οπότε, επανερχόμενος στο Σήμερα, πώς να φανταστώ αν κάποια αναγνώστρια περιμένει το «mamma mia» και στη θέση του δει , σε σινεμά εννοώ, τη «Ζωή της Αντέλ»

Δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι.

Διότι στον κινηματογράφο την πατάνε κυρίως εκείνοι που θέλουν εκ των προτέρων «άλλα», οπότε δεν είναι σε θέση να δεχτούν τα διαφορετικά.

Σκέψου λοιπόν να περιμένεις ήλιο και θάλασσα και ακρογιαλιές- δειλινά, «χοροί, club, και μετά την κέρασε ένα κόκ» και σου έρθει ο ουρανός σφοντύλι .

Με τι ψυχραιμία να αντέξεις τον έρωτα δύο κοριτσιών, εκεί στην εφηβεία, και τις τολμηρές σκηνές μεταξύ τους και να διαρκεί από πάνω όλο αυτό , τρεις ώρες; Και να σου λένε ότι βραβεύτηκε στις Κάνες με το «Χρυσό Φοίνικα» αλλά τι να τις κάνεις και τις Κάνες όταν βραβεύουν «τέτοια» έργα; Και να σου μοστράρουν ως Ελληνίδα την πρωταγωνίστρια και να χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα σε ημιμάθεια, αφού όπως από τις 12 το μεσημέρι, στην τελευταία δεκαετία της αμορφωσιάς και του lifestyle, οι ελληνικές λέξεις έχασαν τη σημασία τους και λένε «καλησπέρα» (χωρίς να ξέρουν ότι με την «καλησπέρα» καλωσορίζουμε τον Εσπερο δηλαδή τη δύση, το νύχτωμα, κι ότι το αγγλικό good afternoon επ΄ουδενί μεταφράζεται «καλησπέρα»), έτσι και την Ελληνογαλλίδα πρωταγωνίστρια τη λένε οι ίδιοι «Εξαρχόπουλος». Κι ότι η γενική κτητική δεν υπάρχει στις ευρωπαικές γλώσσες ως προς τα κύρια ονόματα, οπότε δεν μπορείς να επικαλείσαι την ελληνική καταγωγή και να λές «Η Ελληνίδα Αντέλ Εξαρχόπουλος»- πρέπει να είσαι πολύ στόκος. Οπότε, όταν προυπάρχουν αυτά, δεν περιμένει κανείς να ασχοληθούν με τον σκηνοθέτη Αμπντελατίφ Κεσίς, που είναι Γαλλο-Τυνήσιος, σαν το Γαλλο-Ελληνίδα της Εξαρχοπούλου..

Αν πάλι, δεν περιμένεις τα συγκεκριμένα «αυτά», τύπου «mamma mia», τότε πράγματι μπορεί και να ανακαλύψεις βλέποντας την ταινία κάτι πολύ περισσότερο από το σκαμπρόζικο των γυμνών, ερωτικών σκηνών ανάμεσα στις δύο πρωταγωνίστριες, την Εξαρχοπούλου και την Λέα Σειντού και με την ψύχραιμη, πλέον ματιά σου να διαπιστώσεις ότι το έργο δεν περιορίζεται σε ένα λεσβιακό caso με μόνο κίνητρο τον σκανδαλισμό των συντηρητικών θεατών αλλά επεκτείνεται, μέσα από αυτήν την ιστορία, σε κάτι καθολικότερο: Στο ερωτικό ξύπνημα του σώματος, στην ηλικία των 17 με 18, εκεί που ήβη και ίμερος δεν αντέχουν άλλο, θέλουν να σπάσουν δεσμούς και δεσμά, να βγουν έξω, να λευτερωθούν, να μην υπολογίσουν τον κίνδυνο, να μην ξέρουν που τελειώνει το σώμα και που αρχίζει η καρδιά. Κι από τη σωματική ηδονή να βρεθούν στο αίσθημα και στο συναίσθημα. Ερωτας κι αγάπη να μπλέκονται και να ξεμπλέκονται, προπάντων στις εκτός ελληνικής γλώσσας χώρες και στους λαούς τους που έχουν και για τις δύο έννοιες μία λέξη: Amore, Amour, Love. Κι ένας Ελληνας όταν μεταφράζει, μόνο από τα συμφραζόμενα μπορεί να υποψιαστεί αν μιλούν για Αγάπη ή για Ερωτα.

Τουλάχιστον εδώ τα έχουμε με διαφορετικές ονομασίες. Παρόλα αυτά, εξακολουθούμε να μπλεκόμαστε. Σκεφτείτε στην ευρωπαική και την απώτερη Δύση τι μπορεί να παθαίνουν που τα έχουν και με την ίδια λέξη.

Εξού και μετά, τα ταμεία βγαίνουν αρνητικά, όπως πάντα όταν μιλάμε για Ερωτα.

Ετσι έχουν τα πράγματα , αγαπητές αναγνώστριες αυτή την εβδομάδα και το σινεμά στην πόλη μας αυτή την πραμάτεια διαλαλεί.

Ωρε να δείτε τι έχει να γίνει όταν σε μια δύο εβδομάδες βγει κι η ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά «Miss Violence», αυτή που υπερβραβεύτηκε στη Βενετία. Εκεί να δείτε τι λέει για την ελληνική οικογένεια και μάλιστα σε ένα σπίτι που υπάρχει μόνο ένας άντρας περιστοιχιζόμενος από γυναίκες. Α, υπάρχει κι ένα παιδάκι αρσενικό που κι αυτό… Εκεί να δείτε, όσες θα περιμένατε «mamma mia»!

Εκεί, θα αναφωνήσετε Mamma mia!, με τον τρόπο που το λένε οι Ιταλοί στην καθημερινότητα τους.