Μωρά «κατά παραγγελία»

Οι αρχές των ΗΠΑ εξέδωσαν πρόσφατα ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για έναν «υπολογιστή κληρονομικών οικογενειακών χαρακτηριστικών» για την εταιρεία 23andMe , που μπορεί να προβλέψει από ένα δείγμα σάλιου το πώς θα είναι η εμφάνιση ενός μωρού και το πόσο αυτό κινδυνεύει από συγκεκριμένες ασθένειες.

Οι επιστήμονες χαρακτήρισαν την απόφαση «σοβαρό λάθος» μιας και η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από όσους επιλέγουν την εξωσωματική γονιμοποίηση, για να επιλέξουν τα κατάλληλα σπερματοζωάρια και ωάρια και να δημιουργήσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ανοίγοντας το δρόμο για «μωρά κατά παραγγελία».

Η εταιρεία επιμένει πως η τεχνολογία θα χρησιμοποιηθεί μόνο για να επιτρέψει σε ζευγάρια να «πάρουν μια γεύση της γενετικής» και να μάθουν πώς θα μοιάζει το μωρό τους.

Ένα μέρος της ευρεσιτεχνίας όμως περιγράφει τη δυνατότητα για «επιλογή δωρητή γαμετών» που μπορεί να επιτρέψει σε πελάτες να επιλέξουν έναν «προτιμώμενο δωρητή» για το μωρό που θα γεννηθεί με εξωσωματική.

Ένα από τα στοιχεία που προϋπολογίστηκαν στην αίτηση ευρεσιτεχνίας περιλαμβάνει έναν πίνακας που ξεκινά με τη φράση «Προτιμώ ένα παιδί με», καθώς και τις επιλογές που συμπεριλάμβαναν το «μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής» και το «χαμηλότερο αναμενόμενο κόστος υγειονομικής περίθαλψης εφόρου ζωής».

Ένα άλλο διάγραμμα υποδείκνυε πως υπάρχει η επιλογή μεταξύ «δυνατών χαρακτηριστικών του απόγονου», όπως αν η μυϊκή του διάπλαση θα έμοιαζε με αυτή ενός σπρίντερ ή ενός αθλητή μεγάλων αντοχών.

Άλλα χαρακτηριστικά μπορούν να περιλαμβάνουν το χρώμα ματιών του παιδιών και το αν θα μπορούν να γευτούν πικρές γεύσεις, καθώς και τον κίνδυνο να πάσχουν κάποια στιγμή από διάφορες μορφές καρκίνου ή συγγενείς καρδιοπάθειες.

Παρόλο που η τεχνική δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί κανένα από τα χαρακτηριστικά του παιδιού, μπορεί να προβλέψει ποια ομάδα δωρητών θα έδινε τις περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσει ένας γονιός τα χαρακτηριστικά που επιθυμεί για το παιδί του.

Σε μία δήλωση στην ιστοσελίδα της, η εταιρεία επιμένει πως η αίτηση της ευρεσιτεχνίας υποβλήθηκε πριν από πέντε χρόνια και ένα τέτοιο σύστημα όπως αυτό που περιγράφεται δεν αποτελεί μέρος του πλάνου της.

«Την περίοδο που υποβάλαμε την ευρεσιτεχνία, είχαμε λάβει υπόψη πως η τεχνολογία θα μπορούσε να εφαρμοστεί από κλινικές γονιμότητας γι΄ αυτό και διατυπώσαμε ρητά στην πατέντα μας τη διαδικασία θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης», αναφέρει η εταιρεία 23andMe.

«Η εταιρεία ποτέ δεν επιδίωξε τα όσα αναφέρονταν στην πατέντα πέρα από τον Υπολογιστή Κληρονομικών Οικογενειακών Χαρακτηριστικών, ούτε και σκοπεύουμε να κάνουμε κάτι τέτοιο».

Οι ηθικολόγοι παρ’ όλ’ αυτά επιτέθηκαν στην προτεινόμενη χρήση της τεχνολογίας αυτής, καθώς και στην απόφαση που πήρε η υπηρεσία Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ να εγκρίνει την πατέντα.

Γράφοντας στο περιοδικό Genetics in Medicine, τέσσερις επιστήμονες με επικεφαλής τον Dr Sigrid Sterckx του Ινστιτούτου Βιοηθικής του Ghent, στο Βέλγιο, είπαν: «Είναι σαφές πως η προεπιλογή παιδιών με τον τρόπο που αναφέρονται στην ευρεσιτεχνία της 23andMe είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη από ηθικής άποψης».

Οι δωρητές σπέρματος και ωαρίων ελέγχονται τυπικά για σοβαρές γενετικές ανωμαλίες που μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές αναπηρίες, αλλά η μέθοδος αυτή μοιάζει περισσότερο με λίστα για ψώνια για χαρακτηριστικά που δεν έχουν  να κάνουν με την υγεία και θα έχουν πολλές άλλες προεκτάσεις», λένε.

Η Marcy Darnovsky, του Κέντρου για τη Γενετική και την Κοινωνία, είπε στο BBC πως ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να είναι πολύ επικίνδυνο ηθικά όσο και κοινωνικά.

 «Θα ήταν εξαιρετικά ανεύθυνο από την 23andMe και κάθε άλλη εταιρεία να προσφέρει ένα προϊόν ή μία υπηρεσία βασισμένα σε αυτή την πατέντα», δήλωσε. «Είναι σα να ψωνίζεις για δωρητές μοντέλα στην προσπάθειά σου να δημιουργήσεις μωρά κατά παραγγελία».

 πηγή: telegraph.co.uk