Διαβάστε δυνατά στο παιδί σας τουλάχιστον κάθε βράδυ από τη μέρα που θα γεννηθεί

Διαβάζοντας παραμύθια ή βιβλία στο παιδί μας του δίνουμε την δυνατότητα να ακούσει λεξιλόγιο που το παιδί δεν είναι δυνατόν να εκτεθεί σε καθημερινή βάση. Με αυτή την εμπειρία τα παιδιά αποκτούν κατανόηση. Καταλαβαίνοντας αυτό το λεξιλόγιο και τις καταστάσεις αποκτά τις βάσεις για να χρησιμοποιήσει αυτές τις λέξεις στον προφορικό του λόγο.

Διαβάστε στο παιδί σας κάθε μέρα από την στιγμή που θα γεννηθεί. Δεν μας απασχολεί τι θέμα έχει αυτό που του διαβάζετε, παραμύθι, βιβλίο, εφημερίδα, είτε πολιτικό, επιστημονικό ή χρηματιστηριακό θέμα. Σημασία έχει ό “τρόπος” που το διαβάζετε. Χρησιμοποιήστε “συναίσθημα στην φωνή”σας που να δείχνει ενθουσιασμό, συγκίνηση και διακόψτε περιμένοντας το παιδί σας να σας “μπαμπαλίσει”, σαν να σας δίνει μια απάντηση. Έτσι χτίζετε σιγά-σιγά την επικοινωνία.

Να διαβάζετε στα παιδιά σας πρόσωπο με πρόσωπο(αντικριστά) και το βιβλίο δίπλα στο πρόσωπό σας για να έχει την δυνατότητα να σας κοιτάζει, να βλέπεις εκφράσεις  του προσώπου σας και να συμμετέχει με την βλεμματική επαφή στις κινήσεις του στόματός σας όταν αρθρώνετε τις λέξεις. Στα μωρά μπορείτε να το κάνετε αυτό όταν κάθεται στο κάθισμά του, στο δάπεδο, στα πόδια σας αντικριστά, στην αλαξίερα, εκεί που του αλλάζετε την πάνα.

Χρησιμοποιήστε βιβλία που θα ενισχύσουν αυτό που κάνετε στην λογοθεραπεία του, αν για παράδειγμα έχει δυσκολία να κατανοήσει τις προθέσεις, να κατανοήσει το “πάνω, κάτω , μέσα, έξω”…

Εάν το παιδί σας δεν μιλάει, επιλέξτε βιβλία που περιέχουν λέξεις που αρχίζουν από χειλικούς φθόγγους, όπως το /p,b,m/. Δηλαδή τους φθόγγους που  ενώνουμε και τα δύο χείλη μαζί. Αυτοί οι φθόγγοι είναι από τους πρώτους που παράγουν τα παιδιά και τον μιμούνται εύκολα, ιδιαίτερα όταν βλέπουν έναν ενήλικα να παράγει αυτόν τον φθόγγο και εν συνεχεία να προσπαθούν να τον μιμηθούν. Υπάρχουν βιβλία, παραμύθια, ποιηματάκια που έχουν πολλούς τέτοιους φθόγγους υπερτονισμένους στα κείμενά τους. Να θυμάστε ότι το παιδί πρέπει να έχει οπτική επαφή μαζί σας όταν για παράδειγμα παράγετε αυτούς τους φθόγγους. Αν για παράδειγμα δεν λέει το “θ” και το “δ”, να του διαβάσετε ποιηματάκια ή παραμύθια που να εμπεριέχουν αυτούς τους φθόγγους.

Συχνά οι γονείς παραπονούνται ότι τα παιδιά έχουν πρόβλημα να καθίσουν να τους διαβάσουν ένα βιβλίο. Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να τους διαβάσετε κάτι όταν βρίσκονται στο καρεκλάκι του φαγητού, στο κάθισμα του αυτοκινήτου, μόλις ξυπνήσει και χουζουρεύει. Υπάρχουν παιδιά που μπορούμε να τους διαβάσουμε ένα βιβλίο ενώ στέκονται όρθια στην κούνια τους αλλά κοιτάζοντας το πρόσωπό μας. Μόλις εξοικειωθεί με αυτό θα μπορούμε να του το διαβάζουμε και αλλού.

Επιλέξτε βιβλία με ιστορία και νόημα ειδικά τους πρώτους μήνες. Όχι ατελείωτα (σε σελίδες) παραμύθια. Οι εικόνες βοηθάνε πολύ. Με αυτό τον τρόπο  βοηθάμε να μάθει το παιδί να προσέχει. Μικρά παραμυθάκια είναι διασκεδαστικά για το παιδί σας και για εσάς.  Βιβλία που απαριθμούν μεμονωμένες εικόνες είναι βαρετά και δεν δίνουν στο παιδί τα οφέλη που θέλουμε.

Συχνά τους αρέσουν τα “βουβά – εικονογραφημένα βιβλία”. Αυτές τις εικόνες θα πρέπει να τις περιγράφετε έτσι ώστε να έχει νόημα η ιστορία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και βιβλία με εικόνα και κείμενα αρκεί οι φωτογραφίες να είναι λεπτομερείς.  Μερικές φορές βοηθάει να φτιάξετε μια ιστορία από το μυαλό σας “διαβάζοντας” ένα “βουβό” εικονογραφημένο βιβλίο στο παιδί σας. Όταν για παράδειγμα δείχνει ένα παιδί που μόλις ξύπνησε και πεινάει να φωνάζει στην μητέρα του, “μαμά γάλα”, και η μαμά την επόμενη φωτογραφία απαντά “έρχομαι μωρό μου” φωνάξτε το όπως ακριβώς  το λέει το παιδί σας και η μητέρα του.

Βιβλία με επαναλαμβανόμενες φράσεις είναι καταπληκτικά. Απλά δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να απαντά εκεί που πρέπει, δηλαδή να ολοκληρώσει την επαναλαμβανόμενη  γραμμή, ή το σύνολο της γραμμής. Βιβλία με ομοιοκαταληξίες βοηθούν τα παιδιά να προβλέψουν τις λέξεις. Αυτή η διαδικασία είναι “τεράστιας και θεμελιώδους σημασίας” για την ανάπτυξη της ανάγνωσης. Στο επόμενο στάδιο προσπαθήστε να βάλετε τον έμμετρο λόγο. Για παράδειγμα: αριστερό πόδι, το αριστερό πόδι, το δεξί πόδι, δεξί ____(πόδι). Πόδια το πρωί, πόδια το ______ (βράδυ). Αντίστοιχα το παιδί πρέπει να πει τις λέξεις που είναι στην παρένθεση.

Όλα αυτά προετοιμάζουν το παιδί σας για την ανάγνωση της Α’ δημοτικου, για να έχει καλή φωνολογική επίγνωση.

“Φωνολογική επίγνωση, είναι μια μεταγλωσσική δεξιότητα  του λόγου, την οποία θα πρέπει να έχουν κατακτήσει τα παιδιά όταν πρόκειται να μάθουν γραφή και ανάγνωση.” (Γ. Σακελλαρίου)

Η ανάπτυξη δεξιοτήτων φωνολογικής επίγνωσης είναι δυνατή πριν τη μάθηση της ανάγνωσης και ανεξάρτητη από αυτή. Αν υπάρχει ελλιπής ανάπτυξη της ικανότητας συνειδητής ανάλυσης της ομιλίας, ή αλλιώς της φωνολογικής επίγνωσης, παρατηρείται δυσκολία στην εκμάθηση της ανάγνωσης. Η φωνολογική επίγνωση διευκολύνει τη μάθηση της ανάγνωσης. Η επίδοση σε μεταφωνολογικά έργα είναι δυνατόν να ενισχυθεί κατά τη νηπιακή ηλικία με στόχο την πρόληψη αναγνωστικών δυσκολιών σε επίπεδο αποκωδικοποίησης.

“Με λίγα λόγια.

Απλά, διαβάστε δυνατά στο παιδί σας τουλάχιστον κάθε βράδυ.”

Επιλέγοντας στα σωστά βιβλία βοηθάμε στην στοχευμένη ομιλία και γλωσσικές ικανότητες που θέλουμε να ενισχύσουμε ή και να βελτιώσουμε.

 [divider]

Μαρινέλλα Τσουκαλά

Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας

Βρείτε τη Μαρινέλλα Τσουκαλά στο Speech Pathology Greece και στο Κέντρο Λέγειν