Πώς να αγαπάς το παιδί σου άνευ όρων όταν αυτό σε θυμώνει

γράφει η Dr. Laura Markham για το Aha! Parenting

[divider]

«Υπάρχει ένα κενό μεταξύ ερεθίσματος και αντίδρασης. Στο κενό αυτό βρίσκεται η ελευθερία μας και η δύναμή μας να επιλέξουμε την αντίδρασή μας. Στην αντίδρασή μας έγκειται η ανάπτυξή μας και η ελευθερία μας». – Victor Frankl

«Όπου υπάρχει μεγάλη αγάπη, υπάρχουν πάντοτε θαύματα» – Willa Cather

Ξέρω, ποτέ δεν σταματάς να αγαπάς στην πραγματικότητα το παιδί σου, ακόμη και όταν φέρεται σαν τέρας και δεν αντέχεις να βρίσκεσαι μαζί του ούτε λεπτό παραπάνω. Δυστυχώς όμως, η αγάπη που αισθάνεσαι δεν είναι ο πιο βασικός παράγοντας που επηρεάζει την συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σου.

Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι αν το παιδί σου αισθάνεται πως το αγαπάς, άνευ όρων. Ακόμη και όταν φέρεται σαν τέρας! Γνωρίζει πως είναι αξιαγάπητη, ακριβώς όπως είναι; Πως δεν περιμένει κανείς να είναι τέλεια; Πως ο θυμός της, η απογοήτευση, η αγανάκτηση και η θλίψη είναι αυτά που μας κάνουν ανθρώπινους και πως θα πρέπει να βασίζεται σε εσένα για να τη βοηθήσεις να διαχειριστεί αυτά τα συναισθήματα ώστε να μη χρειάζεται να ξεσπάει;

Ίσως αναρωτιέσαι πώς μπορείς να διδάξεις στο παιδί σου αυτά τα πράγματα. Η απάντηση είναι εύκολη, μα και τόσο δύσκολη. Αγάπησέ το άνευ όρων. Ακόμη – ειδικά- και όταν σε τρελαίνει.

Γιατί; Επειδή το παιδί σου ξέρει πως το αγαπάς όταν είναι γλυκό, γενναιόδωρο, υπάκουο. Δεν είναι σίγουρο όμως πως το αγαπάς όταν αισθάνεται θυμωμένο, όταν ζηλεύει, όταν είναι άπληστο. Όταν φέρεται σαν τέρας, φοβάται πως ΕΙΝΑΙ τέρας. Αλλά όταν εσύ:

• Μπορείς να συνεχίσεις να το αγαπάς ακόμη και όταν θέτεις όρια στη συμπεριφορά του… Μαθαίνει πως δεν είναι κακός άνθρωπος, αλλά απλά άνθρωπος.

• Μπορείς να αντισταθείς να ξεσπάσεις επάνω του ακόμη και όταν είσαι «δικαιολογημένα» θυμωμένη… Εκείνο θα μάθει από σένα το πώς να ελέγχει τα συναισθήματά του.

• Θυμάσαι να το πονάς όσο θέτεις όρους, ώστε να ΘΕΛΕΙ να τους ακολουθήσει… Μαθαίνει την αυτοπειθαρχία.

• Μπορείς να αποδεχτείς πως είναι ένας ανώριμος άνθρωπος που είναι φυσικό να κάνει λάθη… Μαθαίνει πως τα λάθη είναι κομμάτι της εξέλιξης και πως αυτό που έχει σημασία είναι να το εντοπίζεις, να το διορθώνεις και να σχεδιάζεις το μέλλον έτσι ώστε να αποφύγεις το λάθος την επόμενη φορά.

• Μπορείς να το αγαπάς ακόμη και όταν είναι εκνευρισμένο… Μαθαίνει πως τα συναισθήματα μπορεί κανείς να τα διαχειριστεί, δεν είναι επικίνδυνα και πως είναι εντάξει, με όλα τα άβολα συναισθήματά του. Είναι η αποδοχή του εαυτού του που θα το βοηθήσει να ελέγξει τα συναισθήματά του ώστε να μη χρειάζεται να  ξεσπάει.

Καλλιεργώντας την ικανότητά μας να αγαπάμε άνευ όρων μπορούμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με αγάπη, και όχι με θυμό. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα θυμώσεις με το παιδί σου. Και όλοι ξέρουμε πως δεν νιώθουμε να ξεχειλίζουμε από αγάπη τις στιγμές αυτές. Το να αγαπάς άνευ όρων όταν είσαι εξοργισμένος δεν είναι εύκολο. Για την ακρίβεια, απαιτεί τόση προσπάθεια από την καρδιά μας που πραγματικά την ενδυναμώνει. Τίποτα όμως δεν μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του παιδιού σου το ίδιο γρήγορα.

Αντί να φορτώνεις τον θυμό σου στο μικρό αυτό ανθρωπάκι που πρέπει να φροντίζεις και να καθοδηγείς, δεν θα ήταν καλό να μάθεις εσύ η ίδια να παίρνεις μια βαθιά ανάσα και λίγα λεπτά για να ηρεμήσεις;

Το βασικό είναι να μεγαλώσεις το κενό από το ερέθισμα που σου έδωσε το παιδί σου προτού αντιδράσεις, έτσι ώστε να έχεις την ελευθερία να επιλέξεις την αντίδραση που είναι υγιής. Θα φαντάζεις πια πραγματικός δάσκαλος στο παιδί σου και θα το βοηθήσεις να διαχειριστεί την αγανάκτησή του πιο σωστά. Πώς;

1. Όταν είσαι θυμωμένη, μην στρέφεις την προσοχή σου στο παιδί σου αλλά συγκεντρώσου στο πώς μπορείς εσύ να ηρεμήσεις. Ξέχνα τα μαθήματα που θέλεις να διδάξεις στο παιδί σου εκτός και αν νιώθεις την αγάπη και μπορείς να διδάξεις με βάση την αγάπη. Μια στιγμή που γίνεται μάθημα είναι πάντοτε μια στιγμή κατά την οποία και οι δύο είναι καταδεκτικοί και θετικοί. Ο θυμός και η τιμωρία δεν βασίζονται στην αγάπη, επειδή το παιδί σου δεν αισθάνεται πως το αγαπάς όταν αισθάνεται τον θυμό σου. (Για την ακρίβεια, θέλει να αντεπιτεθεί, να τραπεί σε φυγή ή παγώνει επιτόπου, που σημαίνει πως ο εγκέφαλός του σβήνει και παύει να μαθαίνει).

2. Κι αν το παιδί σου «αξίζει» τον θυμό σου; Έχεις πάντοτε το δικαίωμα να θυμώσεις, αλλά είναι πάντα ο ΔΙΚΟΣ σου θυμός, δεν είναι ευθύνη κανενός άλλου. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορείς να κρίνεις κάτι τέτοιο όταν είσαι θυμωμένος.

3. Κι αν η συμπεριφορά του παιδιού σου απαιτεί «πειθαρχία»; Πειθαρχία σημαίνει καθοδήγηση. Η καθοδήγησή σου θα είναι πιο αποτελεσματική αφού θα έχεις ηρεμήσει. Είναι δουλειά μας ως γονείς να γίνουμε πρότυπο για τα παιδιά μας για το πώς θα διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους σωστά. Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να ξεσπάμε τον θυμό μας όταν μας κατατρώει και δεν μας επιτρέπει να σκεφτούμε σωστά, όταν βλέπουμε το παιδί μας σαν «εχθρό» και θα πρέπει να «νικήσουμε» κι αυτό να «χάσει».

4. Δεν είναι όμως υγιές να εκφράζεις το θυμό σου; Το να ξεσπάς το θυμό σου σε έναν άλλον δεν είναι ποτέ υγιές – απλά φουντώνει την οργή σου. Υγιές είναι να γνωρίζεις το τι αισθάνεσαι – θυμωμένος – και να είσαι αρκετά δυνατός ώστε να σταματήσεις και να εντοπίσεις τι κρύβεται πίσω από το θυμό σου – πληγώθηκες, φοβάσαι, λυπάσαι, απογοητεύτηκες. Αφού έχεις ηρεμήσει, θα μπορέσεις να βοηθήσεις καλύτερα τον εαυτό σου και να παρέμβεις έτσι ώστε το παιδί σου να μάθει πώς να συμπεριφέρεται καλύτερα.

5. Δεν θα πρέπει να πάρει το μάθημά του; Φυσικά, αλλά η οργή δεν είναι το μάθημα που θέλεις να του δώσεις. Αν παραδώσεις αυτό το μάθημα που θέλεις όταν το παιδί σου είναι καταδεκτικό, τότε θα μάθει. Και το παιδί σου θα μάθει κάτι περισσότερο από το να φέρεται σωστά – θα μάθει τον αυτοέλεγχο. Και επιπλέον, θα πιστέψει ακλόνητα πως το αγαπάς άνευ όρων, ολοκληρωτικά, όπως ακριβώς είναι, κι ας έχει αυτά τα ανθρώπινα συναισθήματα κάποιες φορές.

Προσέξτε, δεν είπα πως είναι εύκολο. Κάθε φορά όμως που διαχειρίζεσαι τον θυμό σου αντί να τον ξεσπάς στο παιδί σου, θα γίνεται ευκολότερο. Είναι σα να προγραμματίζεις εκ νέου το μυαλό σου!

Προσπάθησε, βρες μια στιγμή ελευθερίας ανάμεσα στο ερέθισμα (τη συμπεριφορά του παιδιού σου) και την αντίδρασή σου. Αυτό που παρατηρούμε μας δίνει την επιλογή την επόμενη φορά.

Αγαπώντας άνευ όρων, βγαίνουμε και οι δύο πλευρές κερδισμένες καθώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Γιατί όταν συγκρατείς τον θυμό σου, δίνεις περισσότερο χώρο στην αγάπη. Κι όπου υπάρχει περισσότερη αγάπη, υπάρχει περισσότερος χώρος να γίνουν θαύματα.