Να μην αγχωθείς, αλλά να το συζητήσεις με τον παιδίατρο. Εμάς μας είχε δώσει και ένα test να κάνουμε που σου έλεγε αν υπάρχει πιθανότητα να υπάρχει κάτι ώστε να πας σε αναπτυξιολόγο. Δε σημαίνει ότι αν σου βγει στο τεστ ότι πρέπει να πας στον αναπτυξιολόγο απαραίτητα υπάρχει αυτισμός ή κάποιο σύνδρομο. Ένα άλλο παιδάκι που του το έκανε και γενικώς έκρινε και ο ίδιος ότι έπρεπε να δει αναπτυξιολόγο δεν του βρήκαν τίποτα, εκτός από καθυστέρηση στην ομιλία και λίγο στην κινητικότητα. Επειδή το τεστ είναι από 18 μέχρι 36 μηνών (αν θυμάμαι καλά γιατί δεν το έχω, το κάναμε εκεί στο ιατρείο) και ο δικός μου ήταν τότε 2 ετών ακριβώς, μας είπε να αφήσουμε ένα διάστημα να περάσει να δούμε πως θα εξελιχθεί και να το ξαναδούμε. Πραγματικά κάποια από αυτά που έλεγε το τεστ ότι πρέπει να κάνει ξεκίνησε και τα έκανε μετά από 1 μήνα. Άρα αυτή τη στιγμή, βάσει αυτού του τεστ και της γενικότερης εικόνας του μπορεί να μη χρειάζεται να το δει αναπτυξιολόγος. Σε δημόσιο κέντρο που ρώτησα μου είπαν μετά τα 2,5 και καλύτερα στα 3 να γίνεται η αξιολόγηση όταν δε μιλάμε για ακραία περίπτωση που σε προβληματίζει πολύ έντονα (να έχει π.χ. κάποιο από τα σημάδια που λέει η Ευαγγελία παραπάνω), γιατί η εξέταση σε μικρότερο παιδί μπορεί να μη δώσει σωστά αποτελέσματα. Μέχρι τότε είμαστε σε επαφή με τον παιδίατρο και τον παρακολουθούμε, αλλά αυτή τη στιγμή δε βλέπω κι εγώ κάτι που να με προβληματίζει όπως παλιότερα. Ο παιδίατρος δεν προβληματιζόταν ούτε παλιότερα, απλώς είχε πει κι αυτός να το παρακολουθεί αφού είχα αυτή την υπόνοια. Ένα που έκανε και με προβλημάτιζε ήταν που όταν έκλαιγε πήγαινε στον τοίχο και περνούσε το χέρι του πάνω-κάτω (σαν να βάφει) κλαίγοντας ταυτόχρονα και μπορούσε να το κάνει αυτό για ένα τέταρτο. Από τότε που άρχισα να τον αγγίζω περισσότερο όταν στενοχωριόταν ή θύμωνε και να του λέω γλυκόλογα σταμάτησε να το κάνει αυτό. Επίσης στο σχολείο και στις κούνιες δεν έπαιζε ιδιαίτερα με τα άλλα παιδιά, που ήταν ένα ακόμη στοιχείο που με προβλημάτιζε, και από τότε που άρχισα να παίζω εγώ μαζί του και να ερχόμαστε πιο κοντά άλλαξε συμπεριφορά και σε αυτό. Δε σου λέω ότι δεν υπάρχει σίγουρα κάτι. Μπορεί και να έχει και γι΄αυτό δεν τον έχουμε ξεχάσει και το παρατηρούμε και μιλάμε και με το γιατρό, αλλά από τότε που ήρθα πιο κοντά μαζί του και του συμπαραστεκόμουν στη στενοχώρια του αντί να είμαι απόλυτη (σε αφήνω να κλάψεις για να καταλάβεις ότι με το κλάμα δε θα πάρεις αυτό που θέλεις) το παιδί δεν εμφανίζει πια περίεργες συμπεριφορές. Να το δεις αφού σε προβληματίζει αλλά δοκίμασε να αλλάξεις κι εσύ τη στάση σου απέναντί του. Μπορείς να είσαι κοντά του όσο κλαίει, να τον αγγίζεις απαλά (στην αρχή όσο αντέχει και σιγά-σιγά αν τον βλέπεις πιο ανοιχτό να τον χαϊδεύεις λίγο, να τον πλησιάζεις περισσότερο), να του λες ότι τον αγαπάς και να του εξηγείς ήρεμα γιατί δεν μπορείς να του κάνεις το χατήρι (π.χ. δεν μπορώ να σου δώσω γλυκό αν πρώτα δε φας το φαγητό σου γιατί είμαι η μαμά σου και σε αγαπώ πολύ και πρέπει να φροντίζω να τρως όλες τις τροφές που χρειάζεσαι, όταν φας το φαγητό σου μπορώ να σου δώσω το γλυκό). Ο δικός μου ηρεμεί έτσι. Δεν του αρέσει που δεν του κάνω τη χάρη, αλλά με αυτόν τον τρόπο το ξεχνάει και το αποδέχεται. Παλιά τον άφηνα μόνο του να κλαίει γιατί μου είχαν πει πως είναι χειριστικός και πρέπει να μένω αμετακίνητη. Και τώρα δεν του δίνω αυτό που δεν πρέπει να πάρει, αλλά του συμπαραστέκομαι στον πόνο του. Πάντως για να σου πω την αλήθεια εκτός από μία και μοναδική στιγμή που αγχώθηκα για το αν έχει/δεν έχει αυτισμό ή κάτι άλλο, δεν έχω ξαναγχωθεί από τότε. Δε με νοιάζει και να έχει και στο λέω ειλικρινά. Αν το δεις έτσι χαλαρά νομίζω θα μπορείς να το αξιολογήσεις καλύτερα το παιδί και να τα πεις καλύτερα σε οποιονδήποτε παιδίατρο ή αναπτυξιολόγο. Μη σε πιάσει πανικός και παρατηρείς την κάθε του κίνηση γιατί μπορεί άθελά σου να υπερβάλεις. Δεν ξέρω πάντως αν ο αυτισμός έχει σχέση με τη διάρκεια των κρίσεων. Αυτό με την ακινητοποίηση φέρνει αντίθετα αποτελέσματα, ακόμη κι αν το κάνεις μαλακά, γιατί το αντιλαμβάνεται σαν απειλή. Επίσης λάθος είναι και το να φεύγεις γιατί νιώθει μόνος του και αδύναμος να αντιμετωπίσει αυτό που του συμβαίνει. Να κάθεσαι εκεί και να του συμπαραστέκεσαι στον πόνο του και να αποδέχεσαι τα συναισθήματά του και τις αντιδράσεις σου. Μη λες από μέσα σου πως κανει έτσι τώρα. Αν νιώσει ότι είναι εντάξει να κάνει όπως θέλει, θα ηρεμεί και πιο εύκολα πιστεύω.