γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου
Ψυχολογος- Ψυχοθεραπευτρια
Πόσες φορές έχουμε ακούσει αυτή την άποψη: «Μην το παραχαϊδεύεις το παιδί. Θα το κακομάθεις». Εσείς, ωστόσο, τι πιστεύετε; Ισχύει για σας αυτή η άποψη; Θεωρείτε πως είναι μύθος ή πραγματικότητα τελικά η άποψη ότι τα παιδιά κακομαθαίνουν όταν τους δείχνεις πολλή αγάπη και στοργή;
Γνωρίζετε κάποιο παιδί που να κακόμαθε από την πολλή αγάπη; Ή που οι γονείς του να ανταποκρίνονται στις συναισθηματικές του ανάγκες, να δείχνουν την αγάπη τους και να είναι τρυφεροί και στοργικοί και τελικά να έκαναν κακό στα παιδιά τους μέσα από αυτές τις συμπεριφορές; Γιατί η λέξη «κακομαθαίνω» είναι αρνητική. Εμπεριέχει κάτι «κακό». Αντιθέτως, θεωρώ πως όλοι μας γνωρίζουμε γονείς που είναι πολυάσχολοι, εργασιομανείς, εγωιστές και πολύ απασχολημένοι με τις δικές τους ανάγκες. Αυτοί οι γονείς τότε, τι κάνουν στα παιδιά τους;
Ορισμένοι γονείς θεωρούν ότι τα παιδιά πρέπει να σκληραγωγηθούν και ότι η υπερβολική αγάπη τα κάνει ευάλωτα. Αυτό το ακούμε αρκετά συχνά από πατεράδες που ανησυχούν ότι η υπερβολική αγάπη θα κάνει κακό στον ανδρισμό του γιου τους. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι αν μεγαλώσουν το παιδί τους με πολλή αγάπη και στοργή, θα γίνει ένας απαιτητικός ενήλικας που θα απαιτεί τη φροντίδα και τη προσοχή των άλλων όταν μεγαλώσει. Όχι μόνο αυτό δεν συμβαίνει, αλλά συμβαίνει και ακριβώς το αντίθετο. Έτσι, λοιπόν, είναι συγκρατημένοι στην αγάπη που δίνουν στα παιδιά τους. Ουσιαστικά τους στερούν κάτι που τόσο πολύ έχουν ανάγκη, και τελικά φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που προσδοκούσαν. Οι συναισθηματικά απαιτητικοί ενήλικοι, εκείνοι δηλαδή που απεγνωσμένα απαιτούν την αγάπη και τη φροντίδα, είναι οι ενήλικοι εκείνοι που δεν την πήρανε όταν ήτανε παιδιά. Δεν πήρανε την αγάπη και τη στοργή των γονιών τους ώστε σήμερα ως ενήλικες να νιώθουν ασφαλείς. Απ’ την άλλη, οι ενήλικοι που μπορούν να εκφράσουν την αγάπη τους προς τους άλλους, είναι πάντοτε άνθρωποι που γνώρισαν την ξεκάθαρη και ανεπιφύλακτη αγάπη των γονιών τους.
Πολλοί γονείς τώρα θα σκέφτονται αν και πόση αγάπη και στοργή δίνουν στα παιδιά τους. Εύχομαι να είναι πολλή! Άλλοι πάλι γονείς θεωρούν πως δίνουν πολύ αγάπη στα παιδιά τους αφού τα πηγαίνουν βόλτα, τους αγοράζουν ακριβά ρούχα και πολλά παιχνίδια. Πιστεύουν πως με αυτό τον τρόπο δείχνουν στα παιδιά τους ότι ακούνε τις ανάγκες τους και τις καλύπτουν επειδή τα αγαπάνε. Και εδώ είναι η μεγάλη παγίδα που πολλοί γονείς πέφτουν. Δεν δείχνετε αγάπη και στοργή με αυτό τον τρόπο. Ξεχάστε το, αν μέχρι σήμερα το πιστεύατε και αλλάξτε όσο είναι νωρίς. Το παιδί δεν ξέρει καν την αξία αυτού που του προσφέρεται και σίγουρα δεν ενδιαφέρεται και να μάθει. Και να είστε σίγουροι πως μεγαλώνοντας θα έχει ξεχάσει τα ακριβά παιχνίδια και τα πολλά ρούχα που του παρείχατε, και το μόνο που θα θυμάται είναι η απουσία της υγιούς εκδήλωσης της αγάπης και της τρυφερότητας σας προς εκείνο.
Δεν μιλάμε μόνο για βρέφη ή νήπια, αλλά και για τα έφηβα παιδιά σας. Μπορεί να δείχνουν πως απομακρύνονται από εσάς συναισθηματικά σιγά σιγά, αλλά μη μένετε σε αυτό. Το να αγκαλιάζετε και να φιλάτε το έφηβο παιδί σας με μη ερωτικό τρόπο, όχι μόνο δεν πειράζει αλλά είναι και πολύ ωφέλιμο για την ανάπτυξη του. Ποτέ η εξωτερίκευση της αγάπης και της στοργής σας δεν μπορεί να είναι υπερβολική, αρκεί να ακούτε και με ποιον τρόπο θέλει το παιδί σας να του το εκφράζετε ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκεται.
Μη φοβάστε να αγαπήσετε υπερβολικά τα παιδιά σας. Δεν υπάρχει περίπτωση η αγάπη σας ποτέ να τους κάνει κακό. Η σωστή, όμως, εκδήλωση της αγάπης σας. Πείτε του πολλές φορές ότι το αγαπάτε. Αγκαλιάστε το τρυφερά. Φιλήστε το. Κυλιστείτε μαζί του στο πάτωμα παίζοντας. Θα το θυμούνται πολύ περισσότερο από τα ακριβά παιχνίδια. Τα παιδιά μπορούν να εντοπίσουν τη διαφορά ανάμεσα στην πραγματική αγάπη και στην εξαγορά της αγάπης!
Στο "Είμαι Μαμά!" όλοι έχουν λόγο! Θες να μοιραστείς μαζί μας μια εμπειρία σου; Να γράψεις κάποιο κείμενο σχετικό με την ειδικότητά σου; Είδες κάτι ενδιαφέρον που πιστεύεις ότι αξίζει να δημοσιεύσουμε; Επικοινώνησε μαζί μας στο eimaimama@gmail.com
Καταπληκτικ melini. Τις ιδιες αποριες εχω. Ειναι αυτο ακριβως που εγραψα παραπανω,Μπερδευομαι τοσο πολυ με αυτα που ακουω που καμια φορα δεν ξερω ποτε να πω ναι και ποτε οχι. Ενα κριτηριο που εχω ειναι το σχολειο....αν στο σχολειο για παραδειγμα ειναι εντελως ανεξαρτητα σε ενα κομματι (π.χ τουαλετα), τοτε υποθετω πως το ιδιο ορεπει να κανω και σπιτι. Ξερεις ομως ποσες φορες δε θελει σπιτι να κανει μονη της πραγματα που ξερω οτι στο σχολειο τα κανει και μετα κλαιει γιατι λεει οτι δεν μπορει και οτι την αφηνω μονη της και ζηταει αγκαλια. Η ψυχολογος του σχολειου μου εχει πει οπως ειναι ανεξαρτητη στο σχολειο πρεπει να ειναι και στο σπιτι. Αρα αγκαλια τη στιγμη που τη ζηταει γιατι στενοχωρηθηκε που δεν ενεδωσα σε μια τετοια απαιτηση της καταλαβαινω πως μπορει και να μην της κανει καλο. Καποιους ορους οπως αγαπη ανευ ορων πιστευω πως αλλιως τους λενςε οι ψυχολογοι και αλλιως τους αντιλαμβανομαστε μερικες μαμαδες
Εγώ νομίζω πως η καθεμία μας ξέρει πότε το παιδί της κάνει απατεωνιές και ζητάει να το κακομάθουμε στην κυριολεξία. Και ξέρουμε και πότε είναι η στιγμή να το αγκαλιάσουμε επειδή πραγματικά το χρειάζεται. Και το παιδί ξέρει πολύ καλά πότε δεν το κακομαθαίνουμε για το καλό του. Πιστεύω πως η καθεμία μας πρέπει να αφήσει τις συμβουλές και να ακούσει το ένστικτό της. Σε αυτά τα θέματα όλα εξαρτώνται από το χαρακτήρα του παιδιού. Εμένα π.χ. 20 μηνων σκατό προσπαθεί να με χειραγωγήσει και με καλοπιάνει με αγκαλίτσες όταν έχει κάνει σκανταλιά και όταν του μιλάω αυστηρά. Κι εγώ τον αγκαλιάζω, μετά τον κοιτάζω στα μάτια και του λέω "Κι εγώ σ' αγαπω, αλλά έκανες χαζομάρες κι αυτό δεν αλλάζει. Αντε πήγαινε τώρα να κάνεις κάτι άλλο, όχι αυτο που έκανες πριν". Και ξέρει πολύ καλά τι λέω, γιατί όταν τα πω αυτά πάντα μου κάνει την ίδια γκριμάτσα δυσαρέσκειας και προσπαθεί να επαναλάβει τη σκανταλιά. Τελικά όμως του αρκεί όμως ένα αυστηρό "δε μασάω, σου είπα να κάνεις κάτι άλλο" για να πάει τελικά να κάνει κάτι άλλο. Αλλιώς τον προειδοποιώ οτι θα τον κάτσω στο καρεκλάκι του μέχρι να βαρεθεί και να σκεφτεί κάτι άλλο να κάνει. So there you go. Ούτε τον κακομαθαίνω και τον παίρνω και αγκαλιά. Και η καθεμία μας σίγουρα έχει ένα παρόμοιο τρόπο να δειχνει αγάπη χωρίς να κακομαθαίνει το παιδί της. Το μόνο που χρειάζεται είναι ό,τι κάνουμε να το κάνουμε ειλικρινά και να έχουμε πολύ καλους λόγους για να το κάνουμε, ωστε στο παιδί να φαίνεται λογικό. Τουλάχιστον αυτήν την εμπειρία έχω αποκομίσει απ το δικό μου παιδί.
Τι να σου πω βρε Βεατρικη εγω ακρη ακομη δεν μπορω να βγαλω. Εχουμε στρωσει παρα πολυ, αλλα εχω γινει αρκετα αυστηρη σε βαθμο που μου λενε οτι δεν πρεπει. Απο το ενα ακρο πηγαμε στο αλλο (να εχω πολλες απαιτησεις απο αυτην ως προς τη συμπεριφορα της) Το συγκεκριμενο παιδι δεν μπορω να σου πω οτι το ξερω με την εννοια οτι θα κανω α και θα αντιδρασει β. Θα αντιδρασει μια β, μια γ, μια δ κλπ. Νιωθω οτι ειναι παντα ενα βημα πιο μπροστα απο εμενα. Για κατι τετοια θα ηθελα να ηξερα ψυχολογια για να καταλαβαινω γιατι κανει ο,τι κανει καθε φορα και να αντιδρω αναλογα. Αν δεν ειχαν στο σχολειο την ψυχολογο να τη ρωταω οποτε δεν τα βγαζω περα (μη φανταστεις συνεχεια, αλλα ανα διμηνο στανταρ παω για βοηθεια) ειλικρινα νιωθω οτι δε θα τα καταφερνα. Και αληθεια δεν μπορω να καταλαβω ποτε κοροιδευει. Τη μαλωνα για μια μεγαλη βλακεια που εκανε και φωναξα γιατι με ειχε βγαλει απο τα ρουχα μου. Μου ειπε πολυ πειστικα να μη φωναζω γιατι την τρομαζω, σταματησα και ειχα και τυψεις και 5 λεπτα αργοτερα ελεγε στη γιαγια της που τη ρωτησε οτι η μαμα φωναξε γιατι εκανα μεγαλη ζημια, αλλα εμενα δε με νοιαζει γιατι θα το ξανακανω. Την εβαλα να τη ρωτησει αν την τρομαξα που φωναξα και ειπε οχι, δε με νοιαζει τι λεει η μαμα, εμενα αν μου αρεσει να κανω κατι θα το κανω κι ας μην πρεπει. Σηκωνω τα χερια ψηλα, γιατι πραγματικα πολλες φορες δεν ξερω πως πρεπει να αντιδρασω. Με την αυστηροτητα εχουμε στρωσει, αλλα σου λεει και ο ψυχολογος δεν πρεπει να το παρακανεις γιατι θα το βρεις και αυτο μπροστα σου. Τη νταντα του Σκαι ονειρευομαι να ειχα σπιτι που θα τα εβλεπε σαν εξωτερικος παρτηρητης και θα μου ελεγε τι ακριβως να κανω καθε φορα.
Λοιπόν αυτή την παράμετρο να προσπαθήσει να σε χειραγωγήσει με αγκαλιές δεν την είχα σκεφτεί, γιατί δεν την έχω ζήσει. Η δικιά μου 26 μηνών χρησιμοποιεί την φωνή και το πείσμα για να καταφέρει το δικό της. Και όταν την μαλώνω όχι αγκαλιά δεν θέλει, αλλά ούτε να με δει... Επιδεικτικά γυρνάει την μουρίτσα της και αποχωρεί. Από την άλλη είχα το πρόβλημα με τον μπαμπά της που δεν μπορούσε να την μαλώσει και έτσι έμενε σε μένα ο ρόλος της κακιάς...Μέχρι που επαναστάτησα και τώρα έχει περάσει στο άλλο άκρο, έγινε πιο αυστηρός από μένα. Τελικά με τις αγκαλιές τα πάμε καλά , με το μάλωμα το ψάχνουμε ακόμα!
Έτσι συνηθίζεται να λένε οι παλαιότερες γενιές αλλά είναι λάθος κατά τη δική μου γνώμη. Πρόκληση για εμένα είναι: Πως αυτή η αγκαλιά που θα πρέπει να είναι συνέχεια ανοιχτή και η έκφραση της αγάπης ανεξάντλητη (μιλάμε ούτως ή άλλως για καταστάσεις όπου αγαπάς το παιδί σου η συζήτηση είναι για το πως το εκφράζεις) δεν θα οδηγήσει σε ένα κακομαθημένο παιδί. Πως θα τα αγκαλιάζεις για πάντα θα τους δίνεις όλη σου την αγάπη αλλά ταυτόχρονα δεν θα το κάνεις δέσμιο αυτής ? Οι παλαιότερες γενιές ήθελαν να προωθήσουν την ανεξαρτησία (έζησαν και σε σκληρότερες εποχές) αναπαρήγαγαν αυτό το μότο ... Όσο όμως κίνδυνο ελοχεύει αυτή η φράση από στόμα σε στόμα να παρασύρει κόσμο σε υπερβολές (όπως προφανώς γίνεται) άλλος τόσος κίνδυνος υπάρχει και από την ανάποδη. Αυτό το αγάπη άνευ όρων μπορεί εύκολα να παρερμηνευτεί. Ο καθένας μας διαβάζει αυτό που θέλει να διαβάσει και το υλοποιεί όπως του κόψει. Θα ήθελα περισσότερες συμβουλές από τα άρθρα που να βοηθάνε το μέτρο και την ισορροπία σε αυτά που κάνουμε. Χρειάζεται και η αγάπη να είναι απεριόριστη και ανεξάντλητη και τα παιδιά πρέπει να σκληραγωγηθούν. Η ζωή δεν χαρίζεται και είναι και σκληρή. Θα ήθελα περισσότερα για να υλοποιήσω το ότι θέλω να δώσω στα παιδιά μου "βαθιές ρίζες και γερά φτερά" Οι βαθιές ρίζες από μόνες τους γίνονται τα γερά φτερά γίνονται πως όμως θα κάνεις και τα δύο μαζί κρατώντας την ισορροπία?
Δεν είχα προλάβει να γεννήσω και να χαρώ το μωρό μου καΙ άρχισε ο πεθερός μου "όχι, αγκαλιές θα κακομάθει" και τα σχετικά. Το είπε μία, το είπε δύο τα πήραμε κρανίο με τον άντρα μου, του τα ψάλλαμε και το έκοψε. Και εντάξει αυτός είναι ηλικιωμένος και έχει τέτοιες αντιλήψεις, αλλά όταν το άκουσα και από μια φίλη και νέα μητέρα κουφάθηκα! Της είχαν κάνει τέτοια πλύση εγκεφάλου που το είχε πιστέψει και η ίδια ότι τα παιδιά από αγκαλιές και χάδια γίνονται κακομαθημένα. Εγώ πάλι νομίζω ότι κακομαθημένα γίνονται όταν δεν υπάρχουν καθόλου όρια και κανόνες. Άλλο τρυφερότητα και άλλο οριοθέτηση. Και κάτι τελευταίο που μου είπε ένας γνωστός με παιδιά στην εφηβεία:" φιλήστε το και αγκαλιάστε το τώρα που είναι μικρό, γιατί αργότερα και να θέλεις εσύ ...δεν θέλει αυτό!"
Δεν εχεις καθολου αδικο. Το κακο ρε γαμωτο ειναι οτι με τοσα που ακουμε μπερδευομαστε. Εγω με τις αγκαλιες την πατησα οταν εβαζα ορια. Ακους που λενε οτι το παιδι πρεπει να το μαλωνεις με αγαπη και δεν τολμουσα να πω δε θελω να το ξανακανεις αυτο και μου το επαιζε λυπημενη και οτι ηθελε αγκαλια που τη μαλωσα. Επεφτα κι εγω στην παγιδα και αγκαλιαζα. Μετα με εγραφε και ξανα τα ιδια. Μεχρι που μου ειπε καποιος επαγγελματιας οτι σιγα το μαλωμα που εκανα και ηταν ολο αχρηστο αφου μετα την επιβραβευα με αγκαλια. Δωσε μου ειπε αγκαλια αλλα οχι τη στιγμη που εχει κανει μια τεραστια αταξια γιατι στο μυαλο της ηταν σαν να ξεχναγα το μαλωμα και να την επιβραβευα κι απο πανω. Και το αλλο που παλι ειχα μπερδευτει πολυ ειναι που γυρνουσε απο το σχολειο και με ηθελε συνεχεια διπλα της η να την αγκαλιαζω. Σε βαθμο που τουαλετα να ηθελα να παω θυμωνε. Ουτε αυτο σου λενε ειναι ενταξει. Πρεπει να μπορει να κατσει και μονο του κι εσυ να κανεις κατι ανεξαρτητα απο το παιδι. Μας λενε περνα χρονο με το παιδι και σε εχει αναγκη και παλι μερικοι μπερδευομαστε και το γυρναμε στην υπερβολη.Ωρες-ωρες νιωθω οτι θελω καποιον κανονα που να μου λεει ποτε πρεπει να λεω οχι και ποτε ναι στο παιδι. Απο αυτη την αποψη και μονο λεω οχι στα χαιδεματα και στις αγκαλιες καθε φορα που στις ζηταει γιατι καποιες φορες πρεπει να παιρνουν και το μηνυμα οτι στενοχωρηθηκες η και θυμωσες με κατι που εγινε και αρα πρεπει να αρχισουν να σκεφτονται και τον αντικτυπο που εχουν οι πραξεις τους στους αλλους.
Η μητερα του πρωην συντροφου μου εκανε 3 αγορια. Ολο τσακωνονταν με τον αντρα της και ποτε κανεις απ τους 2 δεν ειχε χρονο να δειξει την αγαπη του στα παιδια τους. Αποτελεσμα? Τα παδια τους μεγαλωσαν, ο ενας εκανε 3 αγορια και δειχνει την αγαπη του συνεχεια και τα αγκαλιαζει και τα φιλαει. Ο μικροτερος αδερφος τους παντρευτηκε εκανε ενα αγορακι και ποτε δεν το φιλησε, ποτε δεν ασχοληθηκε με το παιδι και στο τελος χωρισαν. Ο πρωην συντροφος μου ποτε δεν φιλησε το παιδι μας, ουτε μια φορα και οσο ηταν πιο μικρο δεν ασχοληθηκε καθολου μαζι του και οταν εκλαιγε το παιδι και ετρεχα και το αγκαλιαζα και το φιλουσα μου ελεγε οτι του κανω κακο. Δεν πηραν αγαπη οταν ηταν μικροι και δεν δινουν τωρα. Οταν ηταν το παιδι μας 6 μηνων τον ρωτησα γιατι δεν τον φιλησε ουτε μια φορα και λεει Δεν Μπορω. Μεχρι και τωρα που το παιδι ειναι 2 1/2 χρονων. Πιστευει οτι με το να αγκαλιαζει το παιδι οταν αυτο τρεχει καταπανω του και να το παιρνει βολτες με το ποδηλατο του δειχνει και την αγαπη του. Ο μικροτερος αδερφος τους ελεγε στην γυναικα του οτι οταν αυτος ηταν ακομη μικρος και πηγαινε στο σχολειο η μαμα του τον εντυνε με τα ρουχα του σχολειο απ το προηγουμενο βραδυ και κοιμοταν μ αυτα για να ειναι ετοιμος το πρωι να παει στο σχολειο. Ουτε δοντια βουρτσιζαν ουτε προσωπο επλεναν. Μεχρι και τωρα στα 30 και στα 40 τους και εμειναν ετσι, μονο ο μεσαιος αδερφος τους δεν πηρε αυτο τον δρομο. Με λιγα λογια οι γονεις τους δημιουργησαν ψυχολογικα τραυματα και κατι τελευταιο ουτε ο μικροτερος αδερφος τους δεν ηξερε πως να δειξει την αγαπη του στην γυναικα του αλλα ουτε κι ο πρωην συντροφος μου. Πιστευαν οτι με το να κανουν παιδι με καποια αυτες θα τους ανεχτουν ετσι οπως ειναι και θα αφησουν και τα παιδια τους να μεγαλωνουν στο ιδιο σπιτι με τον πατερα τους. Εννοειται οτι και οι 2 τους υποσχονταν οτι θα αλλαξουν και τελικα εγιναν χειροτεροι.
Ειρηνη εγω ξερω ενα που κακομαθε απο τις πολλες αγκαλιες. Οταν γυριζει και σου λεει θελω τωρα αγκαλια και ελα αμεσως και ουρλιαζει, ασχετως αν εσυ εκεινη την ωρα μπορεις η οχι, τοτε κατι δεν παει καλα. Δεν ειναι μονο η διαρκης ικανοποιηση των αναγκων των παιδιων αλλα και το οτι πρεπει μερικες φορες να μαθουν να κανουν υπομονη και επισης να μαθουν πως ο,τι θελουν πρεπει να το ζητουν με ομορφο τροπο. Αλλο πραγμα καταλαβαινω οτι λες εσυ, αλλα ας τα αναφερουμε και τα αρνητικα της διαρκους ικανοποιησης των αναγκων τους γιατι λιγο μας μπερδευει εμας τις μαμαδες. Δηλαδη καμια φορα δεν ξερουμε ποτε πρεπει να πουμε οχι σε μια συναισθηματικη αναγκη του παιδιου (π.χ. να θελει να κοιμαται συνεχεια με τη μαμα και τον μπαμπα). Στο τελος νιωθω πολλες φορες πως για να εχουμε το παιδι συνεχεια συναισθηματικα καλυμμενο, φτανουμε σε σημειο να πιεζομαστε εμεις οι ιδιοι.
Ακριβως ετσι τα βλεπω και εγω τα πραγματα κανενα παιδι δεν εγινε κακομαθημενο απο την πολλη αγαπη. Και υπαρχουν δυστυχως πολλοι ανθρωποι που πιστευουν οτι την αγαπη την δειχνουμε στα παιδια μονο με τα υλικα αγαθα και οτι αυτα αναπληρωνουν την απουσια ισως που εχουν απο το παιδι τους. (πχ οταν οι γονεις ειναι χωρισμενοι)
Όταν γέννησα το μονάκριβο παιδάκι μου και ήμουν στο μαιευτήριο πρέπει να άκουσα την κουβέντα "α, μην το έχεις συνέχεια αγκαλιά, θα το κακομάθεις!" πάνω από 1000 φορές! Το είπαν σε μένα (ιδίως η πεθερά μου) πολλές φορές. Το άκουσα να το λένε και στις άλλες δύο κοπέλες, που μοιραζόμασταν το δωμάτιο του μαιευτηρίου, εξίσου αμέτρητες φορές. Τώρα που γέννησε η κολητή μου πάλι είχα την ίδια εμπειρία. Και εκείνη και η συγκάτοικός της στο δωμάτιο δέχτηκαν πολλές τέτοιες συμβουλές από πεθερές, θείες, ξαδέλφες κλπ. (ναι, έκανα μίνι γκάλοπ και διαπίστωσα ότι αυτή η ατάκα προέρχεται κυρίως από ηλικιωμένες ως επι το πλείστον γυναίκες)! Αναρωτιέμαι, τι είναι αυτό που οδηγεί ανθρώπους που επισκέπτονται νέες μητέρες στο μαιευτήριο, να τις προτρέπουν με επιμονή να μην αγκαλιάζουν τα μωρά τους?!?! Αναρρωτιέμαι, τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι η αγάπη και η εκδήλωση τρυφερότητας είναι κάτι που μπορεί να έχει αρνητική επιρροή?
πες τα χρυσόστομη! αμάν πια με αυτήν την ατάκα!λες και την αγάπη μπορείς να τη βάλεις στη ζυγαριά ή να τη μοιράζεις με το σταγονόμετρο