Πάμε κατασκήνωση;
γράφει η Αθηνά Κάκου
Κατασκήνωση… Μια λέξη που ηχεί στ’ αυτιά μου σαν μουσική! Κάθε φορά που πλησιάζει το καλοκαιράκι, ο νους μου ταξιδεύει εκεί, θυμάμαι τις όμορφες στιγμές που έζησα κι εύχομαι να μπορούσα να ξαναπάω.. Για επτά ολόκληρα χρόνια υπήρξα κατασκηνώτρια αλλά και ομαδάρχισσα σε δύο διαφορετικές κατασκηνώσεις και θέλω σήμερα να μοιραστώ μαζί σας λίγα πράγματα από τη δική μου εμπειρία.
Η κατασκηνωτική ζωή δεν είναι εύκολο πράγμα. Η αλήθεια είναι αυτή. Γι’ αυτό και κάποια παιδιά τη λατρεύουν, ενώ για άλλα η όλη εμπειρία είναι τραυματική. Η πρώτη και μεγαλύτερη δυσκολία που θα συναντήσει ένα παιδί, ειδικά αν είναι μικρό σε ηλικία, είναι ο αποχωρισμός από τους γονείς. Το να ζήσει για αρκετές ημέρες μακριά από το σπίτι του και μάλιστα σε ένα μέρος γεμάτο άγνωστους ανθρώπους μπορεί να του προκαλέσει μεγάλο άγχος, ανασφάλεια και στεναχώρια. Αν στο σπίτι τα βρίσκει όλα έτοιμα και δεν έχει συνηθίσει να αυτοεξυπηρετείται (από το να διαλέξει/ φορέσει τα ρούχα του, μέχρι να κάνει μπάνιο) θα συναντήσει επίσης μεγάλες δυσκολίες. Στις κατασκηνώσεις που βρισκόμουν εγώ αυτά ήταν τα πιο συχνά προβλήματα. Γι’ αυτό η πρώτη μου συμβουλή είναι να μην στείλετε το παιδάκι σας στην κατασκήνωση αν δεν είστε σίγουροι/ες οτι μπορεί να ζήσει χωρίς εσάς για μερικές μέρες.
Από την άλλη πλευρά τώρα, αν ξεπεραστούν αυτές οι «τεχνικές» δυσκολίες, η κατασκηνωτική ζωή μπορεί να είναι απλά μαγική.. Και σας το λέει ένας άνθρωπος δύσκολος, με πολλές παραξενιές…
Γιατί αγάπησα τόσο την κατασκήνωση και πιστεύω πως κάθε παιδί θα πρέπει να ζήσει αυτή την εμπειρία;
– Πρώτα από όλα, ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της κατασκήνωσης είναι η κοινωνικοποίηση στα πλαίσια της ομάδας. Τα παιδιά έρχονται χωρίς να γνωρίζουν κανέναν και σιγά- σιγά γίνονται φίλοι, παίζουν μαζί, δένονται. Ζουν μαζί για μερικές μέρες από το πρωί ως το βράδυ και μαθαίνουν το ένα τις συνήθειες του άλλου, υποστηρίζουν το ένα το άλλο και διασκεδάζουν. Εντάξει, σίγουρα υπάρχουν και αντιπάθειες, αλλά είναι ελάχιστες και από την εμπειρία μου σας λέω οτι γρήγορα ξεπερνιούνται. Να σας πω μονάχα οτι εγώ, τόσα χρόνια μετά, διατηρώ ακόμα επαφές με τις φίλες που γνώρισα στην κατασκήνωση και μάλιστα τις αγαπώ σαν οικογένειά μου.
– Τα παιδιά μέσα στην κατασκήνωση μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα. Και δε μιλώ μόνο για την προσωπική τους φροντίδα, καθώς πρέπει μόνα τους να βρουν τι θα φορέσουν, να χτενιστούν, να πλυθούν, αλλά έχουν την ευθύνη και για την καθαριότητα του χώρου που ζουν. Πρέπει να στρώσουν το κρεβάτι τους, να μαζεύουν τα σκουπίδια τους και να προσέχουν να μην αφήνουν εδώ κι εκεί τα προσωπικά τους αντικείμενα.
Οι κατασκηνώσεις που πήγαινα εγώ ήταν της εκκλησίας, είχαν κάποιες ιδιαιτερότητες σε σχέση με άλλες, που όμως μου έμαθαν να έχω στη ζωή μου ένα πρόγραμμα. Ενδεικτικά να σας πω οτι σε κάθε γεύμα μία ομάδα ήταν υπεύθυνη να στρώσει το τραπέζι για τις υπόλοιπες και να καθαρίσει έπειτα την τραπεζαρία. Δεν υπήρχε ειδικό προσωπικό, μονάχα εθελόντριες που μας μαγείρευαν, οπότε όλα τα υπόλοιπα γίνονταν από εμάς.
– Κάτι που θεωρώ επίσης πολύ σημαντικό είναι οτι στα πλαίσια της κατασκηνωτικής ζωής ξεπερνάς τις ιδιοτροπίες σου όσο αφορά το φαγητό. Δεν μπορείς να φας ο,τι σου αρέσει, δεν υπάρχουν περιθώρια για νάζια και καπρίτσια, αλλά ακολουθείς το πρόγραμμα φαγητού που έχει οριστεί. Αυτό για μένα ήταν ένα μεγάλο ζόρι, καθώς είμαι ιδιαίτερα παράξενη στο φαγητό. Μετά την κατασκήνωση, όμως, έτυχε να ζητάω φαγητά που προηγουμένως δεν ακουμπούσα.
– Ακόμη, είναι μα ευκαιρία να ξεπεράσουν τα παιδιά κάποιες φοβίες που ίσως έχουν. Για παράδειγμα, ο φόβος του σκοταδιού (και πάλι σας μιλώ από προσωπική εμπειρία).
-Το πιο σημαντικό από όλα, κατα τη γνώμη μου, είναι οτι τα παιδιά διασκεδάζουν. Ανακαλύπτουν hobby, αθλήματα, ταλέντα, περνούν δημιουργικά και ξέγνοιαστα! Απομακρύνονται για λίγο από τους υπολογιστές και τις τηλεοράσεις και μαθαίνουν να περνούν την ημέρα διαφορετικά!
Η κατασκήνωση είναι ένας κόσμος μαγικός! Όσοι το έχετε ζήσει με καταλαβαίνετε. Αν σκέφτεστε να στείλετε φέτος το παιδί σας και πιστεύετε οτι μπορεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες που ανέφερα πιο πάνω, σας συμβουλεύω να το τολμήσετε. Υπάρχουν τόσες πολλές κατασκηνωσεις σε όλη την Ελλάδα, κάντε μια έρευνα, μελετήστε τα προγράμματά τους και βρείτε αυτή που ταιριάζει στο δικό σας παιδάκι.
Θα χαρώ πολύ να ακούσω τις εμπειρίες σας και τις απόψεις σας πάνω στο θέμα αυτό. Περιμένω τα σχόλιά σας!
[divider]
Η Αθηνά Κάκου σπούδασε Παιδαγωγική στο ΠΤΔΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θες/νικης. Η αγάπη της για τη χειροτεχνία και τη ραπτική κατέληξε να γίνει η ζωή και η δουλειά της και έτσι σήμερα ασχολείται με τη δική της επιχείρηση με χειροποίητες δημιουργίες για παιδιά και όχι μόνο: το Craftaholic !
Όμως ποτέ δεν ξεχνά αυτό που σπούδασε και που τόσο αγαπά, την παιδαγωγική. Γι’ αυτό μοιράζοται με γονείς και εκπαιδευτικούς τις ιδέες, τις απόψεις και τις εμπειρίες της στο δεύτερο blog της, τη Σοφή Κουκουβάγια.
Ζει στο μικρό Άργος Ορεστικό, δίπλα στην Καστοριά, μαζί με το Δημήτρη και το σκύλο τους, τον Μπούλη.
Πέρσι ήταν η πρώτη χρονιά που έστειλα την κόρη μου κατασκήνωση και πέρασε υπέροχα. Έτσι φέτος ξαναπήγε και τώρα την Κυριακή θα πάμε στο επισκεπτήριο. Την ζηλεύω πραγματικά γιατί μου θυμίζει όλα τα ωραία χρόνια που πέρασα εγώ στην κατασκήνωση και μέσα από τις δικές της αφηγήσεις και εμπειρίες, είναι σαν να το ξαναζώ κι εγώ. Η εμπειρία της κατασκήνωσης μόνο καλό μπορεί να κάνει σε ένα παιδί και συνήθως εμείς οι μαμάδες είμαστε αυτές που αγχωνόμαστε παραπάνω από όσο πρέπει.
Εχω παει κατασκηνωση και περασα πολυ ωραια. Οταν το ειπα αυτο καποιος μου ειπε κατι που δεν ειχα ποτε σκεφτει. Το ξερετε οτι οι περισσοτεροι παιδαιραστες επιδειωκουν και πολλοι τα καταφερνουν να βρεθουν μεσα σε ενα τετοιο περιβαλλον? Μετα απο αυτο αρχισα να το σκεφτομαι διαφορετικα για το παιδι μου.
Το ίδιο μπορεί να συμβαινει και στο πάρκο, τον παιδοτοπο, το σχολείο, τον γυμναστικό σύλλογο, την χορωδία, την θεατρική ομάδα οπουδηποτε μπορείς να αφησεις για λίγη ωρα μονο το παιδί σου, ακόμα και στον παιδικό σταθμό και στο ολοημερο. Τι θα κάνεις θα κλεισεις το παιδί σου στο σπίτι και θα το τυλίξεις με φυσαλίδες; Επίσης οι κατασκηνωσεις εχουν λόγο να ελεγχουν και να περνανε απο την ψιλη κρισαρα τα στελεχη και να κόβουν μαχαιρι και την παραμικρή υπόνοια γιατι αν κυκλοφορήσει έστω και μία φήμη.... κλέισανε και τερμα. Κανεναν δεν τον συμφέρει. Το ίδιο και για τις κατασκηνωσεις των προσκόπων.
'Αλλο λιγη ωρες κι αλλο λιγες βδομαδες. Η κατασκηνωση ειναι πολυ πιο επικινδυνη απο τα υπολοιπα που αναφερεις.
Εχω περασει ΟΛΕΣ τις φασεις της κατασκηνωτικής ζωής. Κατασκηνωτρια στις ιδιωτικες, κατασκηνωτρια στους προσκοπους σε σταθερη κατασκηνωση, κατασκηνωτρια στους προσκοπους σε ιπτάμενη κατασκηνωση, βοηθως σε κατασκηνωση και τέλος αρχηγος προσκοπικης κατασκήνωσης. Συνολο 22 κατασκηνωσεις σε 17 χρονια (Ναι...τι? Καποια καλοκαιρια τις πηγαινα δυο δυο). Προτείνω με πάθος τις κατασκηνωσεις των προσκόπων που είναι εεεεενα τσικ πιο "δυσκολες" λιγοτερες ανεσεις, περισσοτερη βρωμα, περισσοτερες περιπέτειες, καλυτερο πρόγραμμα. Στην ιδιωτικη το παιδί μπορεί να περασει 20 μερες κανοντας... τιποτα. Στην προσκοπική υπάρχει δραστηριότητα καθε μερα και συμμετεχουν όλα τα παιδια. Επίσης συμμετεχουν σε εργασίες που δεν γινονται στις ιδιωτικες (Πλυσιμο σκευων και πιατων, μαγειρεμα, κοινωνικη προσφορά, καθαριότητα κλπ) Επίσης έχουν μικρότερη περίοδο προσαρμογης καθως τα παιδια γνωρίζονται και έχουν δουλεψει μαζί όλη τη χρονια στο σύστημα οπότε δεν βρισκονται αναμεσα σε άγνωστα παδάκια. Ως στέλεχος και αρχηγος εχω διαπιστώσει πως σχεδόν ΟΛΑ τα παιδιά μπορουν να πανε κατασκηνωση και να περάσουν θαύμα. Αυτοί που εχουν πρόβλημα είναι οι γονεις. Το παιδί θα "εκβιάσει" το γονιο όταν νιωθει οτι το παίρνει. Οταν η κατασκηνωση λέει να ΜΗΝ του τηλεφωνησεις τις πρώτες 4 μερες ΔΕΝ ΘΑ ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΕΙΣ. Όταν το καλεις το ρωτας τι κανει και του λες να σου πει δυο λογια για αυτα που εκανε (αθλημα χειροτεχνία κλπ) και τέλος....Την μανα που κλαψουράει στο τηλεφωνο "Μωρακι μου μου λειειειειειειειειπεις, αν δεν περνας καλα θα ελθω ΑΜΕΣΩΣ να σε πάρω να μου το πεις... αχ δεν τρως καλα αχ δεν φοράς ζακετακια" και κάτι τέτοια, το παιδί την εκμεταλλευεται για να μην κάνει ΚΑΜΜΙΑ προσπαθεια να προσαρμοστει και να γυρισει εκει που του τα εχουν ολα στο πιατο. Γενικά πιστευω πως δεν έχουμε ως χωρα νοοτροπία κατασκηνωτη, ειχα μανα που εφερε μεζουρα και μετρησε το "τροφαντο" λυκόπουλό της για να δει αν του "αδυνατισαμε τη μεσουλα του", λίγη ψυχραιμία δεν βλάπει. Επίσης οι ιστορίες τρόμου που ακουγονται για ολες (μα όλες) τις κατασκηνωσεις εχουν πάντα δυο σταθμα. Αν ο γονιός βαριεται να συμπληρώσει το ιατρικο ιστορικο (Ω ναι μου έτυχε και αυτο). Ο αρχηγος δεν μπορει να μαντεψει σε τι έχει αλλεργία το παιδί, ή αν βρέχει το κρεββατι του, ή αν φοβαται το σκοταδι. Η συνεργασία γονιού και κατασκηνωσης ειναι σημαντική. Τέλος το να έχουν ενα σωρο ακριβες ανοησιες μαζι τους τα παιδια στην κατασκηνωση μονο προβληματα δημιουργει, απλα ανετα πρακτικα ρουχα, βιβλια χαρτι και μπογιες και περιοδικα κομιξ (Αποτελουν και μέσο "συναλλαγης" στην κατασκηνωση) ειναι καλυτερα απο κινητα και ηλεκτρονικα παιχνιδια που χάνονται-βρεχονται-κλέβονται και αντε μετα να το παρηγορησεις. Για μενα η κατασκηνωση ηταν (και είναι) από τις πιο σημαντικες εμπειρίες του παιδιου, οι κορες μου πάνε κάθε χρόνο στις ιδιωτικες και η μεγαλη μου πάει και με τον προσκοπισμό (το μήλο κάτω από τη μηλιά...) φετος μάλιστα θα πάει και στη ρεγγατα, δηλαδη ιπτάμενη κατασκηνωση (καθε μερα και σε άλλο μέρος) και το περιμενει πως και πως.
Μετά από 17 καλοκαίρια κατασκηνωτικής ζωής (από κατασκηνώτρια μέχρι και κοινοτάρχισσα), ένα έχω να πω... Ότι έχω ζήσει μοναδικές, καταπληκτικές, αξέχαστες στιγμές που θα τις θυμάμαι για μια ζωή και τώρα τις συζητάω με τα παιδιά μου. Από το τραγούδι που άκουσα και συγκινήθηκα μέχρι τη μυρωδιά του πεύκου... Τώρα όμως που η κόρη μου πλησιάζει την ηλικία που θα μπορέσει να πάει κατασκήνωση, δεν σας κρύβω ότι με πιάνει τρελό άγχος!
Θέλω να πάω κατασκήνωση!!!! Τι μου θύμισες; Τι θύμισες έχω από τα δικά μου κατασκηνωτικά καλοκαίρια!!! Τι αναμνήσεις!! Πόσο νοσταλγώ τώρα εκείνα τα ανέμελα παιδικά καλοκαίρια!! Πάντα θα θυμάμαι εκείνα τα χρόνια με αγάπη κ νοσταλγία!! Νομίζω είναι μια μαγική εμπειρία κ κάθε παιδάκι κάποια στιγμή στην ζωή του πρέπει να την ζήσει. Θα περάσει πάρα πολύ όμορφα, θα κάνει νέους φίλους, θα μάθει νέα πράματα κ θα μάθει να μπορεί να ζει κ για λίγο χωρίς τους γονείς του κ να αυτοεξυπηρετείται. Συμφωνώ σε όλα με την κα Αθηνά Κάκου!!! Την κατασκήνωση την έχω ζήσει κ ως κατασκηνώτρια αλλά κ ως ομαδάρχισσα από τα 6 μου μέχρι τα 22 μου!! Μόνο καλά πράματα έχω να θυμάμαι, οι λίγες "κακές" στιγμές έχουν διαγραφτεί από το μυαλό μου. Οι δικές μου "συμβουλές" είναι: 1. Γονείς μην φοβάστε να στείλετε τα παιδιά σας στην κατασκήνωση!!! Τα παιδιά σας θα είναι ασφαλείς σε καλά χέρια. Πριν κάνετε αυτό το βήμα κάνετε μια έρευνα αγοράς. Τώρα πια όλες οι κατασκηνώσεις έχουν ιστοσελίδες, μπείτε, διαβάστε, ενημερωθείτε. Σημειώστε ποίες σαν αρέσουν πιο πολύ κ πάρτε μετά τηλέφωνο να κλείσετε κάποιο ραντεβού για να μιλήσετε με τον υπεύθυνο. Κάντε ερωτήσεις για να σας λυθούν οι απορείες σας. Επίσης κάποιες κατασκηνώσεις πριν αρχίσει η κατασκηνωτική περίοδος οργανώνουν για τους γονείς που θέλουν να στείλουν τα παιδιά τους στην κατασκήνωση τους μια επίσκεψη στον χώρο της κατασκήνωσης. Ζητήστε το!! Επίσης ρωτήστε φίλους, συγγενείς που έχουν στείλει τα δικά τους παιδιά σε κάποια κατασκήνωση, από εκεί θα πάρετε τις καλύτερες πληροφορίες γιατί έχουν προσωπική εμπειρία. Επίσης καλό θα ήταν να ρωτήσετε τον υπεύθυνο της κατασκήνωσης αν οι ομαδάρχες/ομαδάρχισσες έχουν περάσει κάποια εκπαίδευση πριν γίνουν ομαδάρχες/ρχισσες. Για παράδειγμα στις κατασκηνώσεις της ΧΑΝ υπάρχει η σχολή στελεχών όπου εκεί οι έφηβοι που θέλουν να γίνουν ομαδάρχες/ρχισσες εκπαιδεύονται. Είναι καλύτερα αν είναι εκπαιδευμένοι, όχι ότι θα γίνει τίποτα "κακό" αν δεν είναι, αλλά αν είναι έχουν περισσότερη εμπειρία μέσα τους κ περισσότερη γνώση στο πως να αντιμετωπίζουν καταστάσεις κ στο πως να χειρίζονται παιδιά. 2. Όπως είπε κ η κα Κάκου, αν νοιώθετε, νομίζετε ότι τα παιδιά σας δεν είναι έτοιμα να πάνε κατασκήνωση καλύτερα να μην τα στείλετε. Για εμένα η καλύτερη ηλικία να στείλετε τα παιδιά σας κατασκήνωση είναι ή στα 7 μόλις έχουν τελειώσει την πρώτη δημοτικού ή ακόμα καλύτερα στα 8 μετά την δευτέρα δημοτικού. Μην τα στείλετε πριν πάνε δημοτικό είναι πολύ πολύ μικρά κ δεν θα μπορέσουν να ενταχθούν καλά στη ζωή της κατασκήνωσης κ θα θέλουν να φύγουν. Είναι κάτι που το είχα ζήσει ως κοινοτάρχισσα (κ τότε νομίζω ότι ήταν η μοναδική κατασκήνωση που δεχόταν τόσο μικρά παιδάκια) κ έχω δει το πρόβλημα από κοντά. Τα περισσότερα αναζητούσαν τους γονείς τους συνέχεια, είχαν πρόβλημα με το φαγητό, δυσκολευόντουσαν να κάνουν κάποια πράματα κ αυτό ήταν απολύτος κατανοητό λόγο της ηλικίας τους κ κάποια από αυτά είχαν θέματα νυχτερινής ενούρησης. 3. Πριν φύγουν για την κατασκήνωση προετοιμάστε τα!! Μπορείτε να τα μάθετε πως να στρώνουν το κρεβατάκι τους, πως να διπλώνουν τα ρουχαλάκια τους, πως να κάνουν μόνα τους μπάνιο, πως να τακτοποιούν την ντουλάπα τους (σε κάποιες κατασκηνώσεις υπάρχουν ντουλαπάκια στα σπιτάκια/σκηνές που μένουν τα παιδιά) ή την τσάντα τους, να ξεπλένουν καλά το μαγιό τους, πως να βάζουν αντιηλιακό στο σώμα τους, να ξεχωρίζουν τα βρώμικα ρουχαλάκια από τα καθαρά, πως να καθαρίζουν τον πωπώ τους. Επίσης πρέπει να μιλήσετε στα παιδάκια σας κ να τα πείτε να μην ντρέπονται να μιλάνε στον/στην ομαδάρχη/ρχισσα τους όταν έχουν κάποιο πρόβλημα. Εγώ θυμάμαι όταν ήμουν ομαδάρχισσα, είχα ένα παιδάκι που το έβλεπα, καταλάβαινα ότι δεν ήταν καλά, ότι είχε κάποιο πρόβλημα κ πήγαινα συνέχεια δίπλα του κ του μιλούσα κ το ρωτούσα με ηρεμία κ κατανόηση να μου πει αν είχε κάτι κ μετά από πάρα πολύ προσπάθεια κατάφερα να το πείσω να μου πει. Επίσης καλό θα ήταν να πείτε στα παιδιά σας να ακούν τους ομαδάρχες τους γιατί για εκείνες τις ημέρες αυτοί ξέρουν το καλό τους. 4. Αφού τα στείλετε προσπαθήστε να τα επισκέφτεστε μόνο τις καθορισμένες ημέρες του επισκεπτηρίου κ όχι όποτε ο δρόμος σας είναι προς τα εκεί. Κάποιες φορές λειτουργεί καλύτερα, θετικότερα όταν το παιδί ξέρει ότι θα σας δει συγκεκριμένες ημέρες. Το παιδί προσαρμόζεται καλύτερα. Είχα παιδάκι στην κατασκήνωση όπου η μητέρα επειδή το εξοχικό της ήταν δίπλα κ ήταν γνωστή με την διευθύντρια της κατασκήνωσης ερχόταν σχετικά συχνά να δει το παιδί της κ κάθε ημέρα έβρισκα το παιδάκι στην είσοδο της κατασκήνωσης να περιμένει την μαμά του. Για να μπορέσει το παιδάκι σας να ανεξαρτητοποιηθεί, για να μάθει να ζει κ χωρίς εσάς για λίγες ημέρες κ για να μπορέσει να προσαρμοστεί καλύτερα στην κατασκήνωση πρέπει κ εσείς να ανεξαρτητοποιηθείται από το παιδί σας, να μάθετε κ εσείς για λίγες ημέρες να ζείτε χωρίς αυτό (γιατί αν είναι δύσκολο για εσάς φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι για το παιδί σας) κ να προσαρμοστείτε κ εσείς στο πρόγραμμα της κατασκήνωσης. Καλό καλοκαίρι κ εύχομαι τα παιδάκια σας να περάσουν πάρα πολύ όμορφα σε όποια κατασκήνωση κ αν πάνε κ να γεμίσουν το μυαλό τους με όμορφες αναμνήσεις όπως έχω εγώ για τα δικά μου κατασκηνωτικά χρόνια!!!