Αυτό το αγόρι μού δίνει την ελπίδα να κάνω όνειρα για το μέλλον

Για τον βραβευμένο με Πούλιτζερ φωτογράφο Muhammed Muheisen, το πιο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς του είναι η εμπιστοσύνη – ίσως πιο σημαντικό και από την ίδια την κάμερά του. «Η εμπιστοσύνη είναι κάτι που δεν αγοράζεται, δεν αποκτιέται στη στιγμή», αναφέρει. «Είναι μία επένδυση που κάνεις σε βάθος χρόνου. Ένα συναίσθημα για το οποίο χρειάζεται να δουλέψεις σκληρά προτού το κερδίσεις». Τον περασμένο μήνα, ο Muheisen, ανταποκριτής φωτογράφος του Associated Press για το Πακιστάν, κέρδισε το βραβείο Oliver S Gramling για το ρεπορτάζ του που αφορούσε τα παιδιά προσφυγόπουλα – εικόνες που είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της ικανότητάς του να συνδέεται με τα θέματά του.

«Αφιέρωσα τέσσερα χρόνια περπατώντας, μιλώντας και ρωτώντας, χωρίς να χρησιμοποιώ κάποια γλώσσα πέρα από το σεβασμό και την περιέργεια γύρω από τη ζωή των ανθρώπων που φωτογράφιζα», αναφέρει. «Μέρα με τη μέρα, ένιωθα την εμπιστοσύνη τους να μεγαλώνει, καθώς έβλεπα τα παιδιά αυτά να μεγαλώνουν μπροστά στα μάτια μου. Έγινα κομμάτι της ζωής τους κι αυτά κομμάτι της δικής μου».

Ο Muheisen, ο οποίος έχει εργαστεί στην εμπόλεμη ζώνη της Συρίας, της Υεμένης, της Νότιας Αφρικής και αλλού, ανακάλυψε πως με την υπομονή και την ενσυναίσθηση, μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση εκεί που άλλοι φωτογράφοι αδυνατούν. Η βάση του φωτογράφου που γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ είναι πλέον το Ισλαμαμπάντ, όπου καταγράφει την απώλεια και την ελπίδα στην καθημερινότητα μιας χώρας που φιλοξενεί μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες προσφύγων στον κόσμο.

Εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανοί δραπέτευσαν από τους πολέμους και τις συρράξεις από τη δεκαετία του ’80 και σήμερα το Πακιστάν φιλοξενεί περισσότερους από 1,6 εκατομμύρια Αφγανούς πρόσφυγες. Ο Muheisen είχε επισκεφτεί τις κοινότητες αυτές για να αφηγηθεί μέσα από το φακό του τις ιστορίες των ανθρώπων τους και όταν του προσφέρθηκε μία μόνιμη θέση στο Ισλαμαμπάντ δεν το σκέφτηκε πολύ. «Ένιωθα πως κάτι με έδενε εκεί και ήξερα πως μπορούσα να κάνω περισσότερα με το να βρίσκομαι εκεί παρά με το να επισκέφτομαι απλά την περιοχή«, λέει.

Οι φωτογραφίες του αποπνέουν τόση συμπόνοια που κάνουν συχνά τους αναγνώστες να ρωτούν πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Δημοσιοποιώντας μία σειρά προτρέτων Αφγανών προσφυγόπουλων, έλαβε δεκάδες email. «Οι φωτογραφίες μου έγιναν μία γέφυρα, ευαισθητοποίησαν το κοινό ώστε να επέλθει μια αλλαγή», αναφέρει.

Σύμφωνα με την υπηρεσία προσφύγων των Ηνωμένων Εθνώνν, σχεδόν 3,8 εκατομμύρια Αφγανοί επέστρεψαν στη χώρα τους έπειτα από την εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν το 2002, χιλιάδες όμως από αυτούς ζουν ακόμη χωρίς ηλεκτρισμό και τρεχούμενο νερό – χωρίς λόγο για βασικές υπηρεσίες όπως το σχολείο. Ο Muheisen έχει φωτογραφίσει ορισμένα από τα αυτοδημιούργητα σχολεία τα οποία λειτουργούν στις πιο φτωχές περιοχές με εθελοντές και είναι δωρεάν αλλά έχουν ελάχιστους πόρους.

«Σε ορισμένα σχολεία», λέει, «τα παιδιά μαθαίνουν πώς να διαβάζουν και να γράφουν το αλφάβητο και τους αριθμούς. Σε άλλα μαθαίνουν περισσότερα, ακολουθώντας κάποιου είδους ύλη – ανάλογα με τις δωρέες που λαμβάνει το κάθε σχολείο. Τα περισσότερα λειτουργούν προσωρινά με την ελπίδα να διδάξουν τα αναλφάβητα παιδιά των γύρω περιοχών».

Οι φωτογραφίες του Muheisen συχνά εστιάζουν στη χαρούμενη πλευρά της ζωής των παιδιών αυτών. «Τα παιδιά είναι τα πραγματικά θύματα κάθε διαμάχης», εξηγεί. «Τα παιδιά δεν έχουν ποτέ τη δυνατότητα της επιλογής ή της απόφασης – τα παιδιά απλά αναζητούν τη χαρά και την ευτυχία. Απεικονίζοντας τη ζωή τους, κάνω τη φωνή τους να ακουστεί στον έξω κόσμο. Η εικόνα ενός παιδιού στο Πακιστάν γίνεται μήνυμα για ένα παιδί στο Λονδίνο».

Η καλύτερη φωτογραφία του ως τώρα πιστεύει πως είναι αυτή ενός Αφγανού προσφυγόπουλου που κυνηγά σαπουνόφουσκες. «Πάντα επιστρέφω σε αυτή», λέει. «Για λίγα δευτερόλεπτα αισθάνομαι πως δεν βρισκόμαστε στο Πακιστάν, αλλά πως βρισκόμαστε σε κάποια χώρα που δεν είναι ρημαγμένη από κάποια διαμάχη ή έναν πόλεμο… η εικόνα αυτή μου επιτρέπει να ονειρεύομαι».

Ο Muheisen πιστεύει πως όλοι έχουμε κάτι για το οποίο πρέπει να παλέψουμε: «Αυτό είναι που μας κάνει δυνατούς. Τα παιδιά που ζουν υπό δύσκολες συνθήκες βρίσκουν τρόπους να προσαρμοστούν, καθώς βλέπουν πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι και χειρότερα. Ελπίζω όμως το μέλλον τους να είναι καλύτερο από το παρελθόν ή το παρόν τους. Οι άνθρωποι αυτοί μου άνοιξαν τις πόρτες τους, μου έδειξαν σεβασμό, με εμπιστεύτηκαν για να τραβήξω τις φωτογραφίες τους. Αν υπάρχει κάτι που ονειρεύομαι, αυτό είναι οι άνθρωποι αυτοί και τα παιδιά τους να βρουν την ηρεμία».

Όταν τον ρωτάνε ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που απεκόμισε από τη διαμονή του στο Πακιστάν, ο Muheisen λέει: «Έμαθα πως πρέπει να αισθάνομαι τυχερός και να εκτιμώ όλα όσα έχω στη ζωή μου. Βλέπω πόσο χαρούμενοι μπορεί να είναι κάποιοι άνθρωποι με ελάχιστους πόρους, ακούω τα παιδιά να γελάνε και τα πλησιάζω για να ανακαλύψω ποιο είναι αυτό το μαγικό πράγμα που τα προσφέρει τόση χαρά… Δεν έχουμε ανάγκη από πολλά για να είμαστε ευτυχισμένοι – αυτό έμαθα».

πηγή: theguardian.com