Γιατί σοκαριζόμαστε τόσο πολύ με τον νεογνικό θάνατο;
Εδώ και μέρες ακούω για ένα link μιας διαδικτυακής εφημερίδας η οποία έχει προκαλέσει ποικίλες και έντονες αντιδράσεις. Η δημοσίευση έχει να κάνει με την επιλογή γονέων που βιώνουν την νεογνική απώλεια να φωτογραφίσουν ή να φωτογραφηθούν μαζί με τα μωρά τους λίγο πριν ή αφότου αυτά φύγουν από τη ζωή.
Σήμερα έπεσα πάνω σε ακριβώς αυτή τη δημοσίευση. Δεν θα αναφερθώ σε αυτή σαν άρθρο διότι δεν είναι άρθρο. Είναι μια απλή αναφορά στον μη- κερδοσκοπικό οργανισμό Now I Lay Me Down To Sleep ο οποίος παρέχει εθελοντές φωτογράφους να προσφέρουν την ευκαιρία σε αυτούς τους γονείς που βιώνουν τον ύστατο πόνο να έχουν μια τελευταία ανάμνηση με το μωρό τους και παράθεση αρκετών ανάλογων φωτογραφιών.
845 σχόλια κάτω από την συγκεκριμένη δημοσίευση. 845 σχόλια- κάποια κακεντρεχή, κάποια αναμενόμενα, κάποια συμπονετικά και κάποια κατάθεση ψυχής από γονείς που το έχουν βιώσει. Θα προσπεράσω τα κακεντρεχή προς την διαδικτυακή εφημερίδα σχόλια πως προώθησε την συγκεκριμένη ανάρτηση για τα κλικ αγνοώντας τον πόνο γιατί για μένα είναι ασταθή. Με το ίδιο σκεπτικό ας μην διαβάζουμε καμία απολύτως δυσάρεστη είδηση για τροχαία δυστυχήματα, θανάτους από ασθένειες, για τραγικά ατυχήματα σε παιδικές χαρές, νηπιαγωγεία και σχολεία. Αυτά δεν συμπεριλαμβάνουν ανθρώπους τους οποίους κάποιοι έχασαν; Γιατί σοκαριζόμαστε τόσο πολύ με τον νεογνικό θάνατο; Γιατί το κρίνουμε τόσο πολύ αν κάποιος- μη χειρότερα- μιλήσει για αυτόν;
Θα σταθώ πολύ στα κακεντρεχή σχόλια προς τους ίδιους τους γονείς που επέλεξαν να φωτογραφηθούν. Το να αμφισβητούμε τον πόνο ενός γονιού που έχασε το παιδί του είναι, όχι απαράδεκτο, όχι κακόγουστο, είναι απόλυτη έλλειψη παιδείας και συναισθηματικής ωριμότητας. Το πως επιλέγει κάθε γονιός να θρηνήσει είναι αποκλειστικά δικό του θέμα. Δεν αφορά κανέναν και δεν είναι στην ευχέρεια κανενός να το κρίνει. Τόσο απλά, τόσο ωμά.
Τα σχόλια ωστόσο που με σόκαραν περισσότερο ήταν αυτά από γονείς που έχουν χάσει το μωρό τους και κρίνουν ως μακάβρια, αρρωστημένη και ντροπιαστική αυτή την επιλογή. Ειλικρινά αδυνατώ να το καταλάβω. Μακάβρια, αρρωστημένη, ντροπιαστική η επιθυμία να έχεις μια ανάμνηση από ένα μωρό που δεν πρόλαβες να ζήσεις; Ρωτώ αυτές τις μητέρες. Αν έχαναν το μωρό τους αργότερα. 15 ημερών, 3 μηνών, 9 μηνών, 15 μηνών, 5 χρονών τι θα έκαναν; Θα εξαφάνιζαν όλες τις φωτογραφίες που έχουν; Θα τις κατέβαζαν από τοίχους και έπιπλα; Θα έπαυαν να μιλάνε για αυτό; Αν τις ρωτούσαν πόσα παιδιά έχουν, θα το παρέλειπαν; Αυτή την λογική δεν την χωράει ο νους μου.
Και θα το φωνάξω ακόμα μια φορά. Αυτό ακριβώς είναι το μεγάλο ταμπού το νεογνικού τοκετού. Μπορεί η δημοσίευση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας να είναι το λιγότερο λειψή, μπορεί να έγινε για τα κλικ και μόνο, εμένα όμως δεν με αφορά. Οι φωτογραφίες αυτές έχουν δημοσιευθεί με την έγκριση των γονιών και όπως και αν έγινε, για όποιο λόγο και αν έγινε απλά χαίρομαι που το συζητάμε. Διότι είναι ένα τεράστιο θέμα και χρειαζόμαστε ενημέρωση και ευαισθητοποίηση.
Ο θάνατος είναι το μόνο δεδομένο σε αυτή τη ζωή και το μόνο που δεν θα κάνει διάκριση σε κανέναν. Το βιώνουμε όλοι, με διαφορετικό τρόπο και συνθήκες, μα όλοι έχουμε πονέσει από την έλλειψη ενός αγαπημένου προσώπου. Όταν ήμουν μικρή και κοιτούσα τις φωτογραφίες της γιαγιάς μου που είχε σε ένα κουτί, είχα βρει και μερικές που απεικόνιζαν μικρά παιδιά μέσα στο φέρετρο την ώρα που κηδεύονταν. Θυμάμαι πως είχα σοκαριστεί μα η γιαγιά μου, μου είχε εξηγήσει πως τότε δεν είχαν την ευκολία στις φωτογραφίες όπως τώρα και ο μόνος τρόπος να αποθανατίσουν το παιδί τους τελικά ήταν την ύστατη στιγμή. Εγώ που το γέννησα ήδη νεκρό, ή που πέθανε σε μερικές ώρες, δεν έχω το δικαίωμα να το θυμάμαι πως ήταν; Να έχω τη φωτογραφία του σαν αναφορά για το πένθος μου; Θα μου το στερήσετε και αυτό; Θα με κρίνετε και για αυτό;
Και για να κλείσω αυτό το κείμενο. Όσοι δεν το γνωρίζετε ήδη, μιλάω εκ πικρής πείρας. Έχω χάσει δυο μωρά αφότου τα γέννησα. Δεν είδα από κοντά κανένα. Φωτογραφία έχω μόνο από το δεύτερο. Και ευχαριστώ τον Θεό που φώτισε τον άντρα μου να το κάνει. Γιατί αυτές οι φωτογραφίες είναι αυτές που με τράβηξαν από τα σκοτάδια. Γιατί όπως έχω ξαναπεί αυτές ζέσταναν την καρδιά μου και με βοήθησαν να το αντιμετωπίσω. Και μετανιώνω οικτρά που δεν έχω και από το πρώτο μου αγγελούδι. Από την ώρα που βρήκα τη δύναμη να μιλήσω για την ιστορία μου έλαβα τεράστια αγάπη και συμπαράσταση από ανθρώπους που δεν ήξερα καν και παρόλα αυτά διέθεσαν χρόνο από τη ζωή τους για να γλυκάνουν λίγο τον πόνο μου. Γνώρισα γυναίκες που βίωσαν την ίδια απώλεια και που βοηθήθηκαν πολύ από όσα λέω και φωνάζω. Τα αρνητικά τα σχόλια με πληγώνουν μα δεν με ματώνουν. Δεν θα σταματήσω να μιλώ για αυτό όσο άβολα και αν κάνει κάποιους να νιώθουν. Δεν θα σταματήσω να λέω την ιστορία των παιδιών μου, μόνο και μόνο επειδή φέρνω κάποιους σε δύσκολη θέση.
Τέλος, η μη- κερδοσκοπική οργάνωση Now I Lay Me Down To Sleep είναι μια τεράστια οργάνωση φτιαγμένη από μια γυναίκα που έχασε το μωρό της με σκοπό να προσφέρει αφιλοκερδώς το δώρο αυτό στους άτυχους γονείς. Δεν τίθεται θέμα αυθεντικότητας και ακεραιότητας.
μαμά Γιάννα
Το ημερολόγιο μιας μαμάς
ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΑΜΑ ΚΑΘΕ ΓΟΝΙΟΥ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΕ ΟΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΑΥΤΟΣ ΘΕΛΕΙ.ΤΟ ΒΡΙΣΚΩ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΤΡΥΦΕΡΟ ΝΑ ΘΕΛΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ.ΕΚΑΝΕΣ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΠΟΥ ΤΟ ΕΘΙΞΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΑ ΤΑΜΠΟΥ...ΕΧΩ ΟΜΩΣ ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΑΠΟΡΙΑ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΧΟΛΙΑ??ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΜΑΝΟΥΛΕΣ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΑ ΜΩΡΑΚΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΙ? ΓΙΑΤΙ? ΓΙΑΤΙ?ΠΟΙΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΕΡΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ?ΔΕΝ ΕΧΩ ΒΡΕΘΕΙ ΣΕ ΤΕΤΟΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΡΓΙΖΟΜΑΙ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΙΔΕΑ ΟΤΙ ΔΕ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΔΩ ΤΟ ΜΩΡΑΚΙ ΜΟΥ ΕΣΤΩ ΓΙΑ ΛΙΓΑ ΛΕΠΤΑ?
δεν εχω βιωσει μια τετοια απωλεια αλλα αν μου συνεβαινε θα ηθελα μερικες φωτογραφιες να θυμαμαι το αγγελουδι μου τωρα για τις φωτογραφιες των αλλων γονιων ειναι σεβαστο και γλυκο που εβγαλαν μια τετοια φωτο στην δημοσιοτητα και οποιος δεν αισθανετε ανετα να μην τις δει.
Και ποτέ να μην την βιώσεις Ελένη μου. Σε ευχαριστώ για την κατανόηση. Σε φιλώ γλυκά!
Αγαπημένη μαμά Γιάννα, Πόσο δίκαιο έχεις σε όλα! Ως γονιός έχεις δικαίωμα να κρατήσεις φωτογραφίες των παιδιών σου,πόσο μάλιστα αν η ζωή τους ήταν μερικά δευτερόλεπτα. Ο θάνατος του νεογέννητου όμως παραμένει σοκαριστικός διότι είναι η μεγαλύτερη ειρωνία της ζωής συμπυκνωμένη σε μερικά δευτερόλεπτα ή λεπτά,ώρες ή μέρες. Η γέννησή μας είναι ο θάνατός μας αλλά συνήθως με καθυστέρηση κάποιων δεκαετιών,στην περίπτωση αυτών των παιδιών,ο χρόνος εξατμίζεται. Η υπενθύμιση του θανάτου μας σοκάρει πάντα,ειδικά σε αυτή την κοινωνία,που η ζωή μετρά ως στιγμές ευτυχίας και όλα τα αρνητικά ή οι σκληρές εμπειρίες της κρύβονται κάτω από το χαλί. Υποκρισία στο μεγαλείο της,και ο θάνατος του νεογνού, μας το θυμίζει με τον πιο έντονο τρόπο. Και φυσικά,θέλουμε να κρυφτούμε από τη μοναδική αλήθεια της ζωής. Δεν ξέρω τον πόνο που πέρασες, ούτε μπορώ να τον φανταστώ. Η γιαγιά μου έχασε 3 παιδιά,το πρώτο της αγόρι σε ηλικία 11 μηνών και 2 στη γέννα. Το ενα είχε γεννηθεί νεκρό και το άλλο πέθανε κάποιες ώρες μετά τη γέννα. Μιλά για αυτά με τα ονόματά τους. Η φωτογραφία του πρωτότοκου της,που πέθανε από λάθος θεραπεία προτεινόμενη από τον γνωστό παιδίατρο της πόλης μας εκείνη την εποχή, κοσμεί το σαλόνι της 63 χρόνια αργότερα. Δεν κρύφτηκαν πουθενά οι φωτογραφίες εκείνου του παιδιού, ακόμη και ο παππούς που ποτέ δεν μιλούσε για το θέμα του θανάτου-το απέφευγε μέχρι και τις δικές του τελευταίες στιγμές- δεν εξαφάνισε ποτέ τις φωτογραφίες του πρωτότοκού τους από τα οικογενειακά άλμπουμ. Και αυτό νομίζω είναι σεβασμός στη μνήμη του ίδιου του παιδιού/μωρού και όχι μόνο στους γονείς. Επίσης...πρόσφατα στη Γερμανία, ένα ζευγάρι πέτυχε την εγγραφή του νεκρού παιδιού τους - νομίζω πέθανε έμβρυο ακόμη- στο ληξιαρχείο. Αν δεν λανθάνομαι,πέρασε νόμος που να επιτρέπει την καταγγραφή αυτών των παιδιών,που ονομάζονται Αστεράκια (αστεροπαιδάκια), στο Ληξιαρχείο. Και αυτό,είναι μια απόδειξη πως η κοινωνία και οι νόμοι,αν θέλουν,μπορούνε να σεβαστούν αυτά τα παιδιά και τη μνήμη τους. Και οι γονείς να έχουν το δικαίωμα να ονομάζονται γονείς για πάντα.
Με συγκίνησες. Έμαθα και κάτι που δεν γνώριζα. Η γιαγιά σου... Η γιαγιά σου είμαι σίγουρη πως είναι υπέροχος άνθρωπος. Το ίδιο και ο παππούς σου. Γιατί ούτε ο δικός μου άντρας θέλει να μιλάει για αυτό όσο εγώ, μα ποτέ δεν μου το απαγόρεψε, πότε δεν νευρίασε, ποτέ δεν με σταμάτησε όταν του μιλούσα εγώ. Εκφράζεις υπέροχα όλες αυτές τις αλήθειες και θα μείνω στην τελευταία σου πρόταση: "Και οι γονείς να έχουν το δικαίωμα να ονομάζονται γονείς για πάντα." Γιατί μητέρα έγινα από ένα παιδί που δεν γνώρισα ποτέ. Μα αυτό με έκανε μητέρα. Αυτό και μόνο αυτό. Και κανείς δεν το καταλαβαίνει... Σε φιλώ γλυκά γλυκά.
Γιαννα μου, δυστυχώς είμαι στην ίδια με την δίκη σου δυσάρεστη θέση . Έχω χάσει δυο αγγελούδια ... Έχω δυό γιούς στην αγκαλιά μου και άλλους δυό που μου πέταξαν πολύ νωρίς για τους ουρανούς ... Δεν υπάρχει λόγος να σου περιγράψω τα συναισθήματα μου, οποίος το έχει πιει αυτό το ποτήρι, ξέρει ! Θέλω όμως να σου πω κάτι ! Το πρώτο μου μωράκι ήταν πολύ μικρό , σχεδόν αςχηματιςτο όταν το εχαςα (15 εβδομάδων ). Το επόμενο όμως ήταν ολοκληρο παιδί ! Το γεννηςα νεκρό και ο τοκετός κρατηςε ένα εικοςιτετραωρο.Μέχρι τη μέρα που θα πεθάνω , θα αναρωτιέμαι πώς έμοιαζε το μωράκι μου! Ήταν ξανθό; Ήταν μελαχρινό; Έμοιαζε ταλαιπωρημένο;; Κι όλα αυτά επειδή δεν βρήκα το σθένος να το πάρω αγκαλιά , να κλάψω επάνω του και να το αποχαιρετήςω . Φέρθηκα δειλά απέναντι του. Απέναντι στο ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΜΩΡΟ! ΣΤΟ ΣΠΛΑΧΝΟ ΜΟΥ! Φοβήθηκα Γιαννα μου! Φοβήθηκα πως η εικόνα του δεν θα μου επιτρέψει ποτέ να προχωρήσω τη ζωή μου ! Φοβήθηκα ότι δεν θα έβρισκα ποτέ ξανά την ισορροπία μου! Κι έπρεπε να το κάνω γρήγορα γιατί ένα τρίχρονο παιδάκι στο σπίτι με περίμενε ! Δυστυχώς αυτήν τη μικρή στιγμή μαζί με το αγγελούδι μου δεν θα μπορέσω να την έχω ποτέ .. Έχασα την μοναδική μου ευκαιρία κι αυτό με έχει γεράσει ...
Γλυκιά μου μανούλα... λυπάμαι πολύ για τις απώλειες σου και ξέρεις πολύ καλά πως σε νιώθω... Καταλαβαίνω απόλυτα τον καημό σου για αυτό και φωνάζω. Δεν έχω μιλήσει με μια μητέρα αγγέλου που να μην μετάνιωσε εκ των υστέρων αν δεν είδε το παιδί της. Η εικόνα του μας παρηγορεί, μας ζεσταίνει και μας δίνει μια αναφορά στο πένθος μας. Να ξέρεις πως δεν φταις. Ούτε εγώ θα είχα δει το αγγελούδι μου αν ο άντρας μου δεν είχε προνοήσει, αν δεν είχε διαβάσει πέντε πράγματα μετά την απώλεια του πρώτου μας μωρού. Το ξέρω πως αυτή στιγμή πέρασε και δεν γυρίζει πίσω. Μα να ξέρεις πως θα ξανασυναντηθείς με τα αγγελούδια σου και θα τα δεις. Θα δεις πως είναι τα παιδάκια σου. Στο υπόσχομαι. Στο μεταξύ απόλαυσε, ρούφηξε κάθε λεπτό, κάθε στιγμή που έχεις με τα παιδάκια που έχεις στην αγκαλιά σου. Σε φιλώ γλυκά, Γιάννα
Είπες όσα δεν μπορούσα να πω .Σήμερα το μωρό μου το αγοράκι μου θα γινόταν έξι μηνών νιώθω τα ίδια με σένα μόνο που εγώ το είδα και ήταν μελαχρινό και ταλαιπωρημενο .Ποναει η ψυχη μου αλλα δεν με αφηνουν να μιλησω για το παιδι μου για να μην στενοχωριεμαι θαρρεις και ειναι κατι που θα ξεχασω ποτε η θα παψω να στενοχωριεμαι , Ο αντρας μου εβγαλε φωτογραφια αλλα την εσβησε για να μην τον δω.Θα ηθελα πολυ να εχω την φωτογραφια του και ντρεπομαι πραγματικα γι αυτους που δεν εχουν ιδεα γι αυτον τον πονο και σχολιαζουν αρνητικα γι την αποφαση του καθε γονιου να εχει φωτογραφια του παιδιου του.Πολυ καλά κάνουν και δημοσιεύουν αυτές τις φωτογραφίες μπας και ανοίξουν κάποια κολλημένα μυαλά επιτέλους.Είσαι υπέροχη κι εσύ και η μαμά Γιάννα.