Μήπως το παιδί μας έχει δυσλεξία;

γράφει για μας η Σοφία Περιβολάρη, Ειδική Παιδαγωγός – Λογοπεδικός και καθηγήτρια στον τομέα Παιδαγωγικών του ΙΕΚ ΞΥΝΗ Γλυφάδας

Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη, μπερδεύει τα γράμματα, έχει δυσανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα, χάνει τα πράγματά του, αναβάλλει τις εργασίες του και δείχνει αδιάφορο! Μήπως  το παιδί μας έχει δυσλεξία;

Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, η οποία εμφανίζεται με διαφορετικό τρόπο και ένταση σε κάθε άτομο και κατά την οποία παρουσιάζονται δυσκολίες στην επεξεργασία του γραπτού λόγου και την ανάγνωση. Δεν έχει καμία σχέση με τη νοητική ικανότητα του ατόμου. Τουναντίον, τα  δυσλεξικά άτομα έχουν δείκτη νοημοσύνης στον μέσο όρο ή υψηλότερο. Η δυσλεξία είναι επίμονη, επίπονη, δεν εξαφανίζεται, αλλά αντιμετωπίζεται.

 Η κλινική εικόνα της δυσλεξίας είναι εξατομικευμένη, τα κυριότερα συμπτώματα όμως είναι τα εξής:

ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ:

Το δυσλεξικό παιδί παραλείπει, αντικαθιστά, προσθέτει ή/και αντιστρέφει γράμματα, συλλαβές ή / και λέξεις, χωρίς να καταλαβαίνει και να διορθώνει τα λάθη του. Η ανάγνωσή του έχει αργό ρυθμό, δεν έχει ροή και νόημα. Το παιδί δεν «διαβάζει» τόνους, σημεία στίξης ενώ συχνά «μαντεύει» λέξεις αφού διαβάσει την αρχική συλλαβή. Λόγω των λαθών που κάνει δυσκολεύεται να κατανοήσει το περιεχόμενο του κειμένου που διάβασε. Συχνά χάνει τη σειρά που διαβάζει, «πηδάει» σειρά ή ξαναδιαβάζει την ίδια, παρόλο που μπορεί να την ακολουθεί με το δάχτυλό του.

ΣΤΗ ΓΡΑΦΗ:

• Παραλείψεις, αντικαταστάσεις, προσθήκες ή/και αντιστροφές γραμμάτων, συλλαβών ή/και λέξεων. Το παράδειγμα με την λέξη άλογο είναι ενδεικτικό: άλγο, άλαγο, άλαογο, όλαγο αντίστοιχα.
• Καθρεφτική γραφή (π.χ. 3 αντί ε).
• Ορθογραφικά λάθη σε λέξεις που το παιδί έχει συστηματικά διδαχθεί (π.χ. κε αντί και) και σε λέξεις των οποίων γνωρίζει τον ορθογραφικό κανόνα (π.χ. καταλήξεις ρημάτων)
• Δυσανάγνωστος και ακατάστατος γραφικός χαρακτήρας.
• Το παιδί με δυσλεξία συνήθως δεν τονίζει, δεν χρησιμοποιεί σημεία στίξης, κεφαλαία.
• Συχνά καταργεί τα διαστήματα μεταξύ των λέξεων, χωρίζει ή ενώνει λέξεις.
• Δεν ακολουθεί τις σειρές ή τα περιθώρια του τετραδίου.
• Δυσκολεύεται να αντιγράψει από τον πίνακα ή από άλλη σελίδα.

ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ:

Το παιδί με δυσλεξία αντιλαμβάνεται μαθηματικές έννοιες,  μπορεί να εκτελεί γρήγορα προφορικές μαθηματικές πράξεις, δυσκολεύεται όμως όταν η διατύπωση του προβλήματος είναι γραπτή και ζητά βοήθεια για την κατανόηση των ασκήσεων. Πολλές φορές μπερδεύει τα μαθηματικά σύμβολα (+, – ),γράφει τους αριθμούς ανάποδα(π.χ. 39 αντί 93) ή και καθρεφτικά (π.χ. ε αντί 3, 6 αντί 9).

ΓΕΝΙΚΗ  ΕΙΚΟΝΑ:

Το παιδί μοιάζει αφηρημένο, ονειροπόλο και η προσοχή του διασπάται πολύ εύκολα. Μπερδεύει  το δεξί – αριστερό, δυσκολεύεται να μάθει τους μήνες και την προπαίδεια. Είναι ελάχιστα οργανωτικό, χάνει συχνά τα προσωπικά του αντικείμενα, οι εργασίες του είναι ακατάστατες και δείχνει να αδιαφορεί για τα βιβλία. Χρησιμοποιεί μονολεκτικές  απαντήσεις και μπορεί να έχει περιορισμένο λεξιλόγιο. Οι σχολικές επιδόσεις του το απογοητεύουν και αισθάνεται ανήμπορο και ανίκανο.

Τα δυσλεξικά παιδιά χαρακτηρίζονται από οξυδέρκεια, πλούσια φαντασία, χιούμορ, και πολλές φορές είναι ιδιαίτερα ταλαντούχα(πχ στη μουσική, στη ζωγραφική, στον χειρισμό Η/Υ  κτλ).

 Η δυσλεξία οφείλεται σε βιολογικά, νευρολογικά αίτια. Δεν έχει καμία σχέση με τη νοητική ικανότητα του παιδιού. Σε καμία επίσης περίπτωση δεν ευθύνονται οι γονείς του παιδιού για την δυσλεξία του. Το παιδί δεν είναι τεμπέλικο, αδιάφορο, ούτε κακός μαθητής.

Συνήθως οι γονείς διαπιστώνουν τα παραπάνω συμπτώματα τους πρώτους μήνες της Α’ Δημοτικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως εξασθενούν εντός των πρώτων έξι μηνών. Εάν όμως επιμείνουν τότε πρέπει να απευθυνθείτε στον/ην δάσκαλο/α του παιδιού σας, αρχικά, και κατόπιν σε ειδικό/η παιδαγωγό

Η έγκαιρη διάγνωση της δυσλεξίας και η σωστή αντιμετώπισή της θα επιτρέψουν στο παιδί να έχει μια φυσιολογική σχολική και ακαδημαϊκή πορεία.