Θηλασμός και ενοχές

Ένα από τα πιο ισχυρά επιχειρήματα των επαγγελματιών υγείας για την μη-υποστήριξη και την αποθάρρυνση των γυναικών από τον θηλασμό είναι ότι «δεν θα πρέπει να κάνουμε τις γυναίκες να αισθάνονται άσχημα εάν δεν θηλάσουν». Ακόμα και οι πιο παθιασμένοι υπέρμαχοι του θηλασμού, αποδυναμώνονται  από την δήλωση «να μην κάνουμε τις γυναίκες να αισθάνονται ένοχες».

Στην πραγματικότητα, αυτό είναι μόνο μια πρόφαση που κρύβει την έλλειψη γνώσης και κατανόησης, των περισσοτέρων επαγγελματιών υγείας, για τα θέματα που αφορούν τον θηλασμό. Με την πρόφαση αυτή αισθάνονται οι ίδιοι λιγότερο ένοχοι για την άγνοια και την ανικανότητά τους να βοηθήσουν τις γυναίκες να ξεπεράσουν τα προβλήματα του θηλασμού, τα οποία συνήθως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εξαρχής εάν οι γυναίκες είχαν βοήθεια και υποστήριξη στην προσπάθειά τους να θηλάσουν.

Η πρόφαση αυτή επίσης επιτρέπει στις εταιρίες ξένου γάλακτος και στους επαγγελματίες υγείας να μοιράζουν δωρεάν διαφημιστικά φυλλάδια και δείγματα ξένου γάλακτος σε εγκύους και νέες μητέρες, χωρίς καμιά ενοχή, αν και έχει αποδειχθεί ότι αυτές οι κινήσεις μειώνουν το ποσοστό και τη διάρκεια του θηλασμού.

Ας δούμε την πραγματικότητα: αν μια έγκυος γυναίκα παραδεχόταν στον γυναικολόγο της ότι καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα, δεν είναι πολύ πιθανόν να έφευγε από το ιατρείο του με αισθήματα ενοχής ότι βάζει σε κίνδυνο το μωρό της; Εάν παραδεχόταν ότι πίνει συχνά αλκοόλ δεν είναι σίγουρο ότι θα έφευγε από το ιατρείο αισθανόμενη ενοχές; Αν μια μητέρα παραδεχόταν ότι κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με το μωρό της, δεν θα την έκαναν οι περισσότεροι παιδίατροι να αισθανθεί ενοχές γι’ αυτό αν και είναι το καλύτερο για εκείνη και για το μωρό της; Εάν πήγαινε στη δουλειά με το μιας εβδομάδας μωρό της και έλεγε στον παιδίατρο ότι δίνει στο μωρό φρέσκο γάλα, ποια θα ήταν η αντίδραση του παιδίατρου; Δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να κάνει τη μητέρα να αισθανθεί ένοχη που δίνει στο μωρό της φρέσκο γάλα αγελάδας και μετά θα την πίεζε να του δώσει γάλα σε σκόνη ειδικό για βρέφη (όχι, δεν θα την πίεζε να θηλάσει για «να μην κάνει τη μητέρα να αισθανθεί ένοχη που δεν θηλάζει»).

Γιατί τόση ανοχή για το ξένο γάλα; Η αιτία ασφαλώς είναι ότι οι εταιρίες ξένου γάλακτος έχουν πετύχει με τη διαφήμισή τους να πείσουν τον περισσότερο κόσμο ότι η σκόνη γάλατος είναι τόσο καλή όσο και το μητρικό γάλα και άρα δεν χρειάζεται να το κάνουμε τόσο μεγάλο θέμα εάν οι γυναίκες δεν θηλάζουν. Όπως είπε και ο διευθυντής της Nestle στο Τορόντο: «Προφανώς η διαφήμιση έχει αποτέλεσμα». Επίσης είναι ανακουφιστικό για τη συνείδηση πολλών επαγγελματιών υγείας οι οποίοι δεν θήλασαν οι ίδιοι ή οι γυναίκες τους. «Δεν θα κάνω τις γυναίκες να αισθάνονται ένοχες που δεν θηλάζουν, επειδή δεν θέλω να αισθάνομαι ο ίδιος ένοχος που το παιδί μου δεν θήλασε».

Ας το εξετάσουμε λίγο περισσότερο. Η σκόνη ξένου γάλακτος είναι ασφαλώς πιο κατάλληλη για τα μωρά από το φρέσκο γάλα. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες που να δείχνουν κάποια διαφορά ανάμεσα στα μωρά που πίνουν φρέσκο γάλα και σ’ αυτά που πίνουν γάλα σε σκόνη. Ούτε μία. Το μητρικό γάλα και ο θηλασμός έχουν πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα έναντι της σκόνης γάλακτος, απ’ ότι έχει η σκόνη έναντι του φρέσκου γάλακτος. Και μόλις αρχίζουμε να γνωρίζουμε αυτά τα πλεονεκτήματα. Σχεδόν κάθε μέρα έρχονται στη δημοσιότητα μελέτες που μιλάνε γι’ αυτά τα πλεονεκτήματα. Όμως υπάρχει και πληθώρα κλινικών μελετών που δείχνουν ότι ακόμα και στις πλούσιες χώρες, τα μωρά που θηλάζουν και οι μητέρες τους είναι σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι τα μωρά που πίνουν γάλα σε σκόνη. Έχουν λιγότερες μολύνσεις των αυτιών, λιγότερες μολύνσεις των εντέρων, λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νεανικό διαβήτη και πολλές άλλες ασθένειες. Οι μητέρες έχουν λιγότερες πιθανότητες για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών και προστατεύονται από την οστεοπόρωση. Κι αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα.

Πώς θα υποστηρίξουμε λοιπόν το θηλασμό; Όλες οι έγκυες γυναίκες και οι οικογένειές τους θα πρέπει να μάθουν τους κινδύνους της διατροφής με γάλα σε σκόνη. Όλες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να θηλάσουν και όλες θα πρέπει να έχουν την καλύτερη υποστήριξη για να αρχίσουν να θηλάζουν αμέσως μόλις γεννηθεί το μωρό τους. Γιατί όλη η καλή πρόθεση του κόσμου δεν θα βοηθήσει μια γυναίκα που έχει πληγωμένες θηλές επειδή το μωρό της δεν πιάνει σωστά το στήθος. Ή μια μητέρα που της έχουν πει, σχεδόν πάντα λανθασμένα, ότι θα πρέπει να σταματήσει το θηλασμό εξαιτίας κάποιων φαρμάκων που πρέπει να πάρει ή εξαιτίας κάποιας αρρώστιας δικής της ή του μωρού της. Ή μια μητέρα που η παραγωγή της δεν είναι τόσο καλή γιατί δεν είχε τις σωστές πληροφορίες. Ας μη γελιόμαστε – οι συμβουλές των επαγγελματιών υγείας είναι η πιο συχνή αιτία αποτυχίας και διακοπής του θηλασμού!

Εάν οι μητέρες είχαν την πληροφόρηση για τους κινδύνους της διατροφής με γάλα σε σκόνη και αποφάσιζαν να το ρισκάρουν, θα είχαν κάνει πάρει μια απόφαση ύστερα από ενημέρωση. Η πληροφόρηση αυτή δεν μπορεί να έρθει από τις εταιρίες ξένου γάλακτος, όπως γίνεται συνήθως. Τα φυλλάδιά τους δίνουν κάποιες πληροφορίες για τον θηλασμό και υπαινίσσονται ότι το προϊόν τους είναι το ίδιο καλό. Εάν όμως οι μητέρες έχουν την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση και βοήθεια για τον θηλασμό, αλλά καταλάβουν ότι ο θηλασμός δεν τους ταιριάζει, δεν θα είναι άξιες λύπησης. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι μια γυναίκα μπορεί εύκολα να αλλάξει τον θηλασμό με το μπουκάλι. Ειδικά κατά τις πρώτες μέρες ή εβδομάδες, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Αλλά δεν ισχύει το ίδιο για την αλλαγή από το μπουκάλι στο θηλασμό. Συνήθως είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατον, αν και όχι πάντα.

Τελικά, ποιος αισθάνεται ένοχος για τον θηλασμό; Όχι οι γυναίκες που παίρνουν την απόφαση να ταΐσουν το μωρό τους με ξένο γάλα ύστερα από ενημέρωση. Είναι οι γυναίκες που ήθελαν να θηλάσουν, που προσπάθησαν, αλλά απέτυχαν. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε για να προστατέψουμε τις γυναίκες από το να αισθανθούν ενοχές που δεν θηλάζουν, είναι να διπλασιάσουμε την προσπάθειά μας για προώθηση και υποστήριξη του θηλασμού με την απόκτηση περισσότερων γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά με τον θηλασμό. Αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Αμερικής και της Ευρώπης.

Jack Newman, MD, FRCPC

Μετάφραση: Βίκυ Φαρδογιάννη – Πιστοποιημένη Σύμβουλος Θηλασμού IBCLC

thilasmos.com