Θέματα συμπεριφοράς – όρια και κανόνες

της κας Αλεξάνδρας Καππάτου , Ψυχολόγου – Παιδοψυχολόγου

Σε κάθε ομιλία μου, μια από τις βασικές ερωτήσεις που μου θέτουν οι γονείς αφορά τη συμπεριφορά των παιδιών. Αναρωτιούνται από ποια ηλικία πρέπει να βάζουν όρια και με ποιον τρόπο.

Το παιδί από τη μια πλευρά θέλει να στηρίζεται απόλυτα στους γονείς του και να νιώθει ασφάλεια, από την άλλη όμως αγωνίζεται να αυτονομηθεί, να πειραματιστεί, να δοκιμάσει και να αποκτήσει νέες εμπειρίες. Αυτό το φέρνει σε αντιπαράθεση μαζί τους, διότι, στην προσπάθειά του να εξερευνήσει, συχνά κάνει πράγματα που ίσως είναι επικίνδυνα. Οι γονείς αναγκάζονται να του βάζουν όρια και απαγορεύσεις. Κάποιες φορές το παιδί τα δέχεται, ενώ άλλες τα παραβιάζει.

Ακόμα και όταν οι γονείς είναι εξαιρετικά χαλαροί και έχουν ελάχιστες απαιτήσεις, το παιδί, κατά καιρούς, θα παραβιάσει κάποια όρια και θα παραβεί εντολές, δοκιμάζοντας τις δυνάμεις του και, ταυτόχρονα, «τεστάρει» πόσο σημαντικός ήταν ο κανόνας που του είχατε ζητήσει να σεβαστεί. Ήταν αρκετά σπουδαίος ή όχι; Από την αντίδρασή των γονιών θα βγάλει τα συμπεράσματά του.

Πολλές φορές, ένα παιδί, για παράδειγμα, μπορεί να σπρώξει το αδελφάκι του, γνωρίζοντας όμως ότι θα το μαλώσει η μαμά ή ο μπαμπάς· μ’ αυτό τον τρόπο επιδιώκει να τους προκαλέσει. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά σε οικογένειες που είτε δεν έχουν σαφή όρια, είτε οι κανόνες που θέτουν είναι τόσο αυστηροί που το παιδί δικαιολογημένα επαναστατεί.

Τι μπορείτε να κάνετε…

Να αποφασίσετε από κοινού τον τρόπο που θέλετε να τα διαπαιδαγωγήσετε, τι κανόνες και όρια θα βάλετε και φυσικά εφόσον τους ορίσετε να τους τηρείτε.

Να ζητάτε από τα παιδιά πράγματα, σύμφωνα με τις δυνατότητές τους ηλικιακά και αναπτυξιακά.

Να αφήσετε κάποιους τομείς χωρίς κανόνες και περιορισμούς, ώστε να απολαμβάνουν την ελευθερία τους και ν’ αναπτύσσουν πρωτοβουλίες.

Να βάζετε κάποια βασικά όρια στα πολύ μικρά παιδιά, όπως να μην ακουμπούν τις πρίζες, τις εστίες της κουζίνας, το κινητό των γονιών, κι αυτά επιμένετε να τηρούνται, έχοντας υπομονή και δίνοντάς τους τις ανάλογες πάντα εξηγήσεις.

Αφού έχουν κατανοήσει τους πρώτους κανόνες, μετά μπορείτε να βάλετε κάποια άλλα όρια, πάλι με τον ίδιο τρόπο.

Ακόμα και στα μεγαλύτερα παιδιά, όταν επιβάλετε κάποιο όριο, είναι αναγκαίο να συζητάτε μαζί τους και να τους δίνετε εξηγήσεις. Μην περιορίζεστε
στη φράση «έτσι πρέπει» και στον αυταρχισμό.

Τι θα πρέπει να αποφεύγετε…

Να τα απειλείτε διαρκώς με την τιμωρία.

Τους πολλούς κανόνες που δημιουργούν σύγχυση στα παιδιά. Θα είναι αδύνατον να τους τηρήσουν απαρέγκλιτα.

Την υπερβολική αυστηρότητα.

Την ανυπαρξία ορίων, εν ονόματι μιας φιλελεύθερης ανατροφής, που όμως εκείνα βιώνουν ως αστάθεια, με αποτέλεσμα να τους προκαλεί μεγάλη ανασφάλεια.

Την έλλειψη κοινής αντιμετώπισης από τους γονείς.

Από το βιβλίο μου

Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά

πηγή http://akappatou.gr/