Λοιμώδης Μονοπυρήνωση ( η ασθένεια του φιλιού )

Από Νίκο Περσιάνη παιδίατρο

Τι είναι η νόσος

Είναι ένα κλινικό σύνδρομο με πολλά ονόματα:

• Λοιμώδης Μονοπυρήνωση – Διότι είναι μια λοίμωξη με αυξημένα μονοπύρηνα στο αίμα.
• Αδενικός Πυρετός (Glandular fever) – Διότι σχεδόν πάντοτε υπάρχει λεμφαδενοπάθεια και πυρετός.
• Ασθένεια του φιλιού ( Kissing disease) – Διότι μεταδίδεται συνήθως με το φιλί (σάλιο)
• Νόσος των Ερωτευμένων ( Για τον ίδιο πιο πάνω λόγο)
• Νόσος των φοιτητών – Διότι είναι πιο συχνή σε μεγάλα παιδιά και εφήβους

Που οφείλεται

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι ένα κλινικό σύνδρομο που προκαλείται από τον ιό Epstein-Barr (EBV) ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών.

Ο ίδιος ιός μπορεί να προκαλέσει στον άνθρωπο διάφορους όγκους όπως το ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα, το λέμφωμα Βurkitt και η νόσος του Hodgkin.

Πως μεταδίδεται

Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με μολυσμένα σταγονίδια κυρίως μέσω του σάλιου:

1. Από ασυμπτωματικούς ενήλικες στα παιδιά με τον βήχα, το φτάρνισμα και σπανιότερα με κοινά σκεύη (ποτήρια, κουτάλια κλπ).
2. Μεταξύ νεαρών ενηλίκων, μέσω του φιλιού.
3. Σπάνια αναφέρεται και μεταφορά του ιού με μετάγγιση αίματος και με μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Ο χρόνος επώασης, δηλαδή ο χρόνος από τη μετάδοση μέχρι την εκδήλωση της ασθένειας, κυμαίνεται μεταξύ 10 και 50 ημερών.

Οι ιοί μπορεί να αποβάλλονται με το σάλιο ακόμη και μήνες μετά την υποχώρηση της νόσου.

Τα άτομα που έχουν τον ιό μπορεί να τον μεταδίδουν ακόμα και πριν από την εμφάνισή των συμπτωμάτων.

Οι ασθενείς δεν χρειάζεται να τεθούν σε απομόνωση διότι η νόσος δεν είναι ιδιαίτερα μεταδοτική.

Συχνότητα

Είναι πιο συχνή στη σχολική και εφηβική ηλικία.

Το 90% των ενηλίκων έχουν προσβληθεί από τον ιό κατά τη διάρκεια της ζωής τους και διατηρούν δια βίου αντισώματα.

Σε μερικές υπανάπτυχτες χώρες 80-100% των παιδιών μέχρι τα 3-6 χρόνια έχουν προσβληθεί από την νόσο, ενώ στις πιο προηγμένες χώρες προσβάλλονται συνήθως μεγάλα παιδιά και έφηβοι.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Σε παιδιά και εφήβους, η νόσος αρχίζει με ήπια συμπτώματα όπως ανορεξία ,αδυναμία. πονοκέφαλος και πονόλαιμος. Το στάδιο αυτό διαρκεί 2-5 ημέρες και ακολούθως εμφανίζουν:

• Υψηλό πυρετό που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 7 ημέρες.
• Μεγάλη διόγκωση των λεμφαδένων.
• Διόγκωση των αμυγδαλών με πονόλαιμο ο, οποίος δυσκολεύει την κατάποση, ακόμα και την ομιλία. Οι αμυγδαλές εμφανίζουν παχιά λευκοκίτρινα επιχρίσματα που μπορεί να συγχυστούν με πυώδη αμυγδαλίτιδα. Επίσης μπορεί να συνοδεύεται με ροχαλητό κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Η ασθένεια συνοδεύεται συχνά από κόκκινο δερματικό εξάνθημα.
• Γενική αδυναμία και αίσθημα κόπωσης που μπορεί να διαρκέσουν για πολλές εβδομάδες.
• Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει διόγκωση του σπλήνα και του ήπατος
• Μη ειδικά συμπτώματα όπως ελαφρύ ίκτερο, πονοκέφαλο, μυαλγίες, ναυτία ή εμετό, ανορεξία, οίδημα των βλεφάρων και κοιλιακό άλγος.

Παιδιά προσχολικής ηλικίας με λοιμώδη μονοπυρήνωση συχνά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή απλά παρουσιάζουν την εικόνα μιας λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (κρυολόγημα). Αντίθετα 75% των μεγάλων παιδιών και εφήβων έχουν πιο τυπική εικόνα της νόσου και παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα.

Τα μωρά των οποίων οι μητέρες είχαν νοσήσει στο παρελθόν από λοιμώδη μονοπυρήνωση, διαθέτουν προστασία στο νεογνό για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους.

Σε παιδιά με εκ γενετής ή επίκτητο νόσο του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να παρουσιαστούν θανατηφόρα κρούσματα της ασθένειας.Διάγνωση

Συνήθως η διάγνωση μπαίνει από το ιστορικό και την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με αναλύσεις του αίματος.

Ο ιός Epstein-Barr μπορεί εύκολα να ταυτοποιηθεί στο αίμα. Αυτό γίνεται με την ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων έναντι του ιού (anti-VCA IgM, IgG)

Στο εργαστήριο είναι επίσης δυνατόν να γίνει διάκριση ανάμεσα σε πρόσφατη και παλιότερη μόλυνση από τον ιό.

Στο αίμα υπάρχει:

• Αύξηση των λευκοκυττάρων ιδίως των άτυπων λεμφοκυττάρων (μονοκυττάρων) πάνω από 10%.
• Αύξηση των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινάσες, αλκαλική φωσφατάση) και της χολερυθρίνης

Καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος γίνεται για να αποκλειστεί η βακτηριακή λοίμωξη.

Η διαφορική διάγνωση θα γίνει από τη στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, την μόλυνση με μεγαλοκυτταροιό και την τοξοπλάσμωση.

Αντιμετώπιση

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, όπως και σε άλλες ιογενείς παθήσεις. Στο οξύ στάδιο της ασθένειας το παιδί ή ο έφηβος χρειάζονται ανάπαυση στο σπίτι.

Για τον έλεγχο του πυρετού χορηγούνται αντιπυρετικά. Λόγω της προσβολής του ήπατος συνιστάται εύπεπτη τροφή χωρίς πολλά λίπη. Επίσης συνιστάται η χορήγηση πολλών υγρών.

Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται για μερικές εβδομάδες.

Για τον πονόλαιμο χορηγούνται παυσίπονα και γίνονται γαργάρες με χαμομήλι.

Σε περιπτώσεις ο ασθενής δυσκολεύεται στην κατάποση υγρών, χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο και χορήγηση ενδοφλεβίων υγρών.

Αντιβιοτικά δεν χορηγούνται εκτός αν υπάρχει επιμόλυνση.

Απαγορεύεται η χορήγηση του αντιβιοτικού αμπικιλλίνη, γιατί μπορεί να προκαλέσει αλλεργικό εξάνθημα.

Πορεία-Πρόγνωση-Επιπλοκές

Η πρόγνωση είναι καλή και συνήθως η νόσος κάνει τον κύκλο της και δεν προκαλεί οποιεσδήποτε επιπλοκές. Σπάνια μπορεί να παρατηρηθεί θρομβοπενία, αιμολυτική αναιμία, άσηπτος μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα ..

Μετά από την οξεία φάση μπορεί να υπάρχει αίσθημα κόπωσης για πολλές εβδομάδες. Το παιδί μπορεί να ξαναγυρίσει στο σχολείο αφού περάσει η οξεία φάση της νόσου. Επειδή υπάρχει διόγκωση του σπλήνα και κίνδυνος τραυματισμού ή ακόμα και ρήξης, καλύτερα να αποφεύγεται η σωματική άσκηση και το σήκωμα βαριών αντικειμένων για 4-6 εβδομάδες.

πηγή child.org.cy