Παιδικό άσθμα και μεσογειακή διατροφή

01/11/2018

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Universita’ degli Studi di Napoli, Federico II
Πρόεδρος του European Institute of Nutritional Medicine, E.I.Nu.M

Το παιδικό άσθμα έχει πάρει παγκόσμιες διαστάσεις, καθώς είναι μία από τις πιο συχνές χρόνιες παιδικές ασθένειες τα τελευταία τριάντα χρόνια. Αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους λόγους απουσίας των παιδιών από το σχολείο λόγω ασθένειας.

Σημαντικό ενδιαφέρον υπάρχει στην θεραπευτική δυναμική των διαιτητικών ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, λόγω των αντιφλεγμονωδών και άνοσο-ρυθμιστικών αποτελεσμάτων επί του άσθματος. Αυτό σημαίνει ότι ρυθμίζουν την λειτουργία του ανοποιητικού συστήματος προς το φυσιολογικό.

Ωστόσο, οι μελέτες παρατήρησης που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα είναι ασαφής και οι κλινικές δοκιμές που ερευνούν την επίδραση της κατανάλωσης ψαριών σε ασθματικά παιδιά είναι πολύ περιορισμένες και ελλιπείς σε αυτό το κομμάτι. Καθώς δεν υπάρχει θεραπεία για το άσθμα, τα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν μόνο με φαρμακευτική αγωγή η οποία μακροχρόνια μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Επομένως υπάρχει ανάγκη για την ανεύρεση μιας εναλλακτικής θεραπευτικής λύσης που να ανακουφίζει μεν από τα συμπτώματα του άσθματος στα παιδιά, αλλά κυρίως να τα προλαμβάνει.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια και με πρωτοβουλία της ερευνήτριας του La Trobe University Μαρίας Παπαμιχαήλ, ξεκίνησε μια ελεγχόμενη κλινική μελέτη σε συνεργασία της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου La Trobe της Μελβούρνης στην Αυστραλία, του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Διατροφικής Ιατρικής και της Metabolomic Medicine Κλινικής του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά στην Αθήνα, με θέμα την αποτελεσματικότητα της μεσογειακής διατροφής εμπλουτισμένης με ωμέγα 3 λιπαρά ψαριών στην αντιμετώπιση του παιδικού άσθματος.

Σύμφωνα με την διεθνή μελέτη για το άσθμα και τις αλλεργίες που πραγματοποιήθηκε το 2006 -στην οποία συμμετείχαν παιδιά από 200 χώρες παγκοσμίως- καταγράφηκε ότι οι νοτιότερες μεσογειακές χώρες που κατά βάση εφαρμόζουν το μεσογειακό πρότυπο διατροφής -Ελλάδα, Αλβανία, Πορτογαλία, Ισπανία και Τουρκία- έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά παιδικού άσθματος. Επίσης, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η UNESCO αναγνωρίζει σήμερα την μεσογειακή διατροφή ως ένα βιώσιμο διατροφικό πρότυπο και τρόπο ζωής.

Ο πρωταρχικός στόχος αυτής της κλινικής δοκιμής -που αποτελεί και την πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη θεραπευτικής παρέμβασης με τα συγκεκριμένα κριτήρια και θα διαρκέσει 6 μήνες- είναι να διερευνηθεί εάν η κατανάλωση λιπαρών ψαριών στα πλαίσια της Ελληνικής μεσογειακής διατροφής βελτιώνει την πνευμονική λειτουργία και μειώνει τα συμπτώματα του άσθματος σε παιδιά. Η επίδραση της μεσογειακής διατροφής θα αξιολογηθεί με την διενέργεια μεταβολομικού προφίλ σε όλα τα παιδιά πριν και μετά την διενέργεια της θεραπευτικής παρέμβασης.

Η μεσογειακή διατροφή δεν είναι μια συγκεκριμένη δίαιτα, αλλά μια συλλογή των διατροφικών συνηθειών που παραδοσιακά μοιράζονται οι άνθρωποι σε διάφορες χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, ιδίως η Ελληνική της έκδοση, περιλαμβάνει κυρίως την κατανάλωση λαχανικών, οσπρίων, φρούτων και δημητριακών ολικής άλεσης, συμπεριλαμβανομένου του ψωμιού, χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπών, αλλά υψηλή πρόσληψη μονοακόρεστων λιπών από το ελαιόλαδο, χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων -κυρίως τυρί και γιαούρτι- χαμηλή πρόσληψη κρέατος και μέτρια έως ψηλή πρόσληψη ψαριών, που αποτελούν πλούσια πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Τα λαχανικά, τα φρέσκα φρούτα, τα δημητριακά και η άφθονη χρήση του ελαιόλαδου εγγυούνται την επαρκή πρόσληψη ινών, βιταμινών C, D, E, β-καροτένιου, μετάλλων, a-λινολενικού οξέως, μαγγάνιο, σελήνιο, γλουταθειόνη και των ευεργετικών βιοδραστικών ενώσεων -όπως είναι οι πολυφαινόλες και τα αντιοξειδωτικά- που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένεση της αναπνευστικής νόσου.

Λίγα λόγια για την έρευνα

Η έλλειψη των κλινικών δοκιμών που διεξάγονται σε παιδιά που πάσχουν από άσθμα, υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για τον εντοπισμό δυνητικών παραγόντων ή πιθανών στόχων με επίκεντρο την πρόληψη και τη διαχείριση αυτής της ασθένειας.

Η καινοτομία της συγκεκριμένης κλινικής δοκιμής έγκειται στην χρήση των Μεταβολομικών Αναλύσεων, σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί το μεταβολικό προφίλ των παιδιών που πάσχουν από άσθμα.

Η Μεταβολομική είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας της ιατρικής που ορίζει ότι η μεταβολική κατάσταση ενός ατόμου παρέχει μια ακριβή αναπαράσταση της συνολικής κατάστασης της υγείας του ατόμου. Αυτή η μεταβολική κατάσταση αντικατοπτρίζει αυτό που έχει κωδικοποιηθεί στα γονίδια κάθε ατόμου, και τροποποιείται από τη διατροφή, τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, την μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και τoν τρόπο ζωής του κάθε ατόμου.

Η χρήση της Μεταβολομικής Ιατρικής στη συγκεκριμένη κλινική δοκιμή θα καθορίσει πρωτίστως το μεταβολικό προφίλ των παιδιών που πάσχουν από ήπιας μορφής άσθμα. Παράλληλα θα ανακαλύψει και θα καταγράψει τις ανισορροπίες και τις ελλείψεις στα διάφορα μεταβολικά μονοπάτια που μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν για να καθορίσουν μια εξατομικευμένη διατροφική θεραπεία για κάθε παιδί με άσθμα στην προσπάθεια να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας του.

Η ουσία αυτής της κλινικής έρευνας είναι να αποσαφηνίσει αν μια διατροφική πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική θεραπεία στη διαχείριση του παιδικού άσθματος. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, επειδή η διαιτητική παρέμβαση είναι απλή, μη επεμβατική και οικονομικά αποδοτική.

Η χρηματοδότηση της συγκεκριμένης κλινικής έρευνας γίνεται με πόρους των συμμετεχόντων οργανισμών. Σε αυτή την σημαντική προσπάθεια αρωγοί είναι οι αλυσίδες super market ΑΒ Βασιλόπουλος και Σκλαβενίτης που θα υποστηρίξουν την προμήθεια ψαριών για τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα των παιδιών που θα συμμετέχουν στην κλινική δοκιμή.

Στην Υγειά Σας!

πηγή www.drtsoukalas.com