Αν είσαι καλός με όλους, στο τέλος δε θα είσαι καλός με τον εαυτό σου

Στην ελαττωματική και σκάρτη κοινωνία όπου ζούμε υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που παραμερίζουν το «εγώ» τους, για να είναι καλοί με τους άλλους. Άνθρωποι εξυπηρετικοί, παραχωρητικοί, με μια διαρκή τάση να προσφέρουν χωρίς να ζητούν ανταλλάγματα. Δεν τους επηρεάζει η εκμετάλλευση που πιθανόν να δέχονται από κάποιους ενίοτε. Τρομάζουν στην ιδέα της άρνησης μην τυχόν και δυσαρεστήσουν όσους έχουν πλάι τους.

Άλλοτε νιώθουν ολοκλήρωση μέσα απ’ αυτά που παρέχουν, κι άλλοτε όχι, αφού κατ’ εκείνους η τάση τους αυτή οφείλεται στο ότι θεωρούν πως αυτό είναι το σωστό, έτσι έχουν μάθει ή δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Ίσως να νομίζουν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουν την αποδοχή που αναζητούν και δεν εισπράττουν την κριτική που τόσο φοβούνται.

Θα πουν ορισμένοι ότι δεν υπάρχει ωραιότερο συναίσθημα απ’ αυτό που βιώνεις όταν αγαπάς ανιδιοτελώς, ή όταν προσφέρεις αφιλοκερδώς και θα με βρουν σύμφωνη. Η αξία των παραπάνω όμως έγκειται στο να γίνονται από επιλογή κι όχι επειδή έτσι πρέπει, επειδή έγινε συνήθεια ή γιατί έχουν να αποδείξουν κάτι στον οποιονδήποτε.

Είναι άνθρωποι που καταπιέζουν ανάγκες, συναισθήματα κι επιθυμίες, για να μην αρνηθούν τίποτα και σε κανέναν. Πείθουν ακόμη και τους εαυτούς τους ότι κάνουν αυτό που θέλουν, ενώ στην πραγματικότητα δεν ασχολούνται με το τι επιθυμούν οι ίδιοι. Θυσιάζονται στο όνομα των υπολοίπων με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δίνουν προτεραιότητα σε τρίτους αφήνοντας τον εαυτό τους πάντα τελευταίο, κι όταν έρθει η σειρά του έχουν ήδη βρει αυτόν που θα του πάρει τη θέση.

Το σεβασμό που σου αξίζει δε θα τον πάρεις προσπαθώντας συνεχώς να ικανοποιήσεις τους άλλους. Το μόνο που κερδίζεις τελικά είναι να αφήνεις ανικανοποίητο εσένα και να γίνεσαι έρμαιο σε ξένα χέρια. Επιδιώκοντας να φερθείς καλά σε όλους, τελικά δε φέρεσαι σ’ εσένα όπως θα έπρεπε.

Θυμήσου ότι τα «ναι» εκτιμώνται περισσότερο όταν δεν είναι δεδομένα. Στον εαυτό σου μπορείς να πεις όσα θες, άλλωστε αυτόν θα τον έχεις μια ζωή. Στους άλλους όμως μη φοβάσαι να πεις αυτά που θες, ακόμη κι αυτά που τους αξίζουν!

Τις ενοχές σου κράτα τις για τα λάθη σου, όχι για τις φορές που ήθελες να τους βάλεις στη θέση τους και το έκανες, για εκείνες τις περιπτώσεις που διεκδίκησες αυτό που ήθελες ή που αρνήθηκες αυτό που δε γούσταρες να κάνεις. Φρόντισε η μεγαλοψυχία σου να μη βάζει εσένα στην άκρη.

Ανθρώπινες σχέσεις χωρίς υποχωρήσεις δεν υφίστανται, αλλά και άνθρωπος που φέρεται έτσι δεν έχει προσωπικότητα, γίνεται άβουλο πλάσμα και στόχος βολής για πολλούς.

Το ξέρεις ότι οι πρόθυμοι να πατήσουν επί του πτώματός σου είναι πολλοί. Να θυμάσαι όμως πως συνήθως το φταίξιμο βαραίνει κι αυτούς που εξαπατήθηκαν, γιατί πρώτα εκείνοι δε σεβάστηκαν τους εαυτούς τους, οπότε η έλλειψη σεβασμού κι απ’ τους άλλους είναι λογική, ανεξάρτητα απ’ το αν είναι θεμιτή ή όχι.

Τα «καλά παιδιά» έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχολογικές διαταραχές εξαιτίας των «όχι» που δεν τόλμησαν να ξεστομίσουν, των «θέλω» και των «έχω ανάγκη» που δεν ειπώθηκαν ποτέ, των υποχωρήσεων που έκαναν ενώ δεν ήθελαν. Μένουν όλα αυτά, βρίσκουν καταφύγιο μέσα τους κι εγκαθίστανται μέχρι να έρθει η κατάλληλη στιγμή. Η στιγμή που τα παραπάνω δημιουργούν εσωτερικά προβλήματα και το ξέσπασμα είναι αναπόφευκτο.

Δεν είναι τυχαίο που οι άνθρωποι αυτοί όσο κι αν προσπαθούν δεν πετυχαίνουν την επιδοκιμασία και την αποδοχή που τόσο έχουν ανάγκη. Οι περισσότεροι πιάνουμε τους εαυτούς μας να τους έχουμε εκμεταλλευτεί και σίγουρα όχι μόνο μια φορά. Η αλήθεια είναι πως ξέρουμε να τους αναγνωρίζουμε στο πλήθος και τους συμπαθούμε. Όμως δεν τους σεβόμαστε τόσο, όσο εκείνους που κρατούν μια ισορροπία στη ζωή τους και προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με το ποιον έχουν απέναντί τους. Εκτιμούν εκείνοι τους εαυτούς τους κι έπειτα χαίρουν και της δικής μας εκτίμησης.

Δε λειτουργεί θετικά στη ζωή το να είσαι καλός με όλους ή να έχεις τέτοιους ανθρώπους δίπλα σου. Δεν είναι υγιείς οι σχέσεις που βασίζονται σε μονομερές κι υπερβολικό δόσιμο. Οδηγούν στην καταπάτηση των ανθρώπων. Δε θα φέρει λύση στα προβλήματα σου αυτή σου η στάση, ούτε θα κάνει πιο εύκολη τη ζωή σου, όταν για να το καταφέρεις πρέπει να δώσεις δευτερεύοντα ρόλο σ’ εσένα. Αυτή σου η συμπεριφορά σου προκαλεί θυμό, κι ας μην το καταλαβαίνεις, σε κάνει ευάλωτο, σε υποδουλώνει.

Να εκδηλώνεις την άρνησή σου ευγενικά, άλλωστε η ευγένειά σου δείχνει την παιδεία σου και πρέπει να συνοδεύει όλες σου τις πράξεις. Να μη δέχεσαι τα πάντα όμως, να κλείνεις και καμιά πόρτα πού και πού. Δεν είναι όλοι για να τους έχουμε στη ζωή μας ούτε είναι όλοι άξιοι της ίδιας μεταχείρισης.

Αλίμονο σε όποιον κατάλαβε ότι παρουσιάζουμε τους εγωιστές και τα κοινώς «παρτάκια» ως κατάλληλους για συναναστροφές. «Μέτρον άριστον» έλεγαν -κι όχι άστοχα- οι αρχαίοι.

Μίλα λοιπόν! Μη σε υποβιβάζεις και μη συμβιβάζεσαι! Δώσε προτεραιότητα στον εαυτό σου, γιατί αν δεν το κάνεις εσύ δε θα το κάνει κανείς. Θα δεις πως έτσι θα είσαι καλά πρώτα με εσένα, έπειτα μ’ αυτούς που αξίζουν να αντικρίζουν την καλή σου την πλευρά και βέβαια δε θα υπάρχει χώρος για κατάλοιπα στην ψυχή σου.

Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Σουργιά: Σοφία Καλπαζίδου