Ψυχική Υγεία: Ζήτα βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι

Νικολία Ζωμένου Ψυχολόγος Υγείας, MSc.- Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια

Ζήτα βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι. Δεν είσαι ο μόνος. Δεν είσαι μόνος. Μίλα!

Ψυχική υγεία δεν είναι απλώς η απουσία κάποιας ψυχικής διαταραχής (διαταραχές: αγχώδεις, διάθεσης, ψυχωτικές, πρόσληψης τροφής, ουσιών, προσωπικότητας). Η ψυχική υγεία αναφέρεται στη ψυχοσυναισθηματική ευημερία του ατόμου. Μέχρι πρόσφατα, η κοινωνία μας ήταν πιο πολύ εστιασμένη στη σωματική υγεία, στην ενημέρωση και στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών, το οποίο σαφώς κι έχει θετικό αντίκτυπο και στη ψυχική υγεία του ατόμου, εφόσον η καλή σωματική κατάσταση είναι προϋπόθεση της ψυχικής υγείας και ισορροπίας και αντιστρόφως.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ευαισθητοποίηση γύρω από τον τομέα της ψυχικής υγείας, παρόλο που ως κοινωνία, δεν έχουμε καταφέρει να αποβάλλουμε την ταμπέλα του «τρελού». Όποιος έχει ψυχολογικές δυσκολίες (που ποιος δεν έχει δηλαδή!) «είναι του γιατρού», «του ‘στριψε». Εντούτοις, κάποια ζητήματα taboo έχουν αρχίσει να συζητούνται πιο ανοιχτά και τα στερεότυπα που αφορούν την ψυχική ασθένεια έχουν αρχίσει να κλυδωνίζονται. Ευτυχώς. Αν συνειδητοποιούσαμε πόσο εύθραυστη είναι η ψυχική υγεία μας και πόσο ευάλωτοι είμαστε όλοι, θα ήμασταν πιο προσεκτικοί στα λόγια μας, πιο φειδωλοί στους χαρακτηρισμούς μας και πιο επιφυλακτικοί στα συμπεράσματά μας, ιδίως αναφορικά με τη ζωή των άλλων, για την οποία δεν μας πέφτει και λόγος στην τελική.

Όλοι οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης, θρησκείας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, βιώνουμε την ίδια γκάμα συναισθημάτων. Όσο και να διαφέρουμε μεταξύ μας, η καρδιά είναι η ίδια. Η ένταση με την οποία βιώνουμε το συναίσθημα σε διάφορες φάσεις της ζωής μας αλλάζει, και σε συνδυασμό με τα ιδιοσυγκρασιακά μας χαρακτηριστικά, τα βιώματά μας, διάφορα γεγονότα ζωής και λοιπές εξωγενείς μεταβλητές, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργικότητά μας, διαταράσσοντας την ψυχική μας υγεία. Όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε άγχος, στενοχώρια ή θυμό και μάλιστα αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι “ασθενούμε” ψυχικά.

Τα πράγματα ζορίζουν όταν τα συναισθήματά μας, μας κατακλύζουν σε βαθμό που παύουμε να είμαστε λειτουργικοί ή είμαστε αισθητά λιγότερο λειτουργικοί σε σημαντικούς τομείς της ζωής μας (π.χ. επαγγελματική απόδοση, σχολική επίδοση, κοινωνική απόσυρση και απομόνωση κ.λ.π) κι έτσι διαταράσσεται η καθημερινότητά μας και η συμπεριφορά μας μέσα σε αυτήν, στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε ή να διαχειριστούμε αυτά τα δυσφορικά συναισθήματα. Το σώμα μας αντιδρά και μας προειδοποιεί όταν τα συναισθήματά μας αρχίζουν και μας δυσκολεύουν. Φανταστείτε τα συναισθήματα σαν ένα συνεχές. Όταν τα βιώνουμε στην υπερβολή τους (πολύ έντονα) ή στην έλλειψή τους (δηλαδή καθόλου), αυτό δημιουργεί δυσκολίες.

Οι σωματικές αντιδράσεις στα συναισθήματά μας περιλαμβάνουν ταχυκαρδίες, πονοκεφάλους, ζαλάδες, εφίδρωση, νευρομυϊκή ένταση και πόνο, τρέμουλο των άκρων, γαστρεντερικές ενοχλήσεις, κόπωση, απώλεια ενέργειας κ.λ.π., συχνά με σοβαρές προεκτάσεις, εφόσον, όταν βιώνονται σε μεγάλη κλίμακα και παρατεταμένα διαταράσσονται και άλλοι σημαντικοί τομείς, όπως αυτοί που αφορούν τη διατροφή μας (αύξηση ή μείωση της όρεξης για κατανάλωση τροφής κι ανάλογη αυξομείωση του βάρους) και τον ύπνο μας. Οι αγχώδεις και οι συναισθηματικές διαταραχές είναι από τις πιο συχνές περιπτώσεις που απασχολούν τους ειδικούς ψυχικής υγείας.

Το 1/6 των ανθρώπων “νοσεί” ψυχικά κάποια στιγμή στη ζωή του. Δεν υπάρχει καμία ντροπή στο να ζητήσεις βοήθεια όταν το έχεις ανάγκη, να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ή ακόμα και να μιλήσεις σε κάποιον δικό σου άνθρωπο που θα σε στηρίξει, γιατί όλοι μας δυσκολευόμαστε να εκφραστούμε για πράγματα που μας πιέζουν, ακόμα και σε οικεία πρόσωπα. Για να μην τους ανησυχήσουμε και τους “φορτώσουμε”, για να μην φανούμε αδύναμοι, για να μη δώσουμε έκταση στο θέμα που μας απασχολεί, γιατί θέλουμε να το αγνοήσουμε-προσπεράσουμε ή και να το αποφύγουμε, γιατί ντρεπόμαστε για αυτό που μας συμβαίνει ή που νιώθουμε ή γιατί φοβόμαστε πως δεν θα μας καταλάβουν, πως δεν θα μπορούν να μας βοηθήσουν ουσιαστικά ή ακόμα πως θα μας χλευάσουν. Νιώθουμε μόνοι σ’ αυτό που βιώνουμε. Μόνοι, αβοήθητοι, μουδιασμένοι. Ο καθένας παλεύει με τους «δαίμονές» του μόνος του. Όταν όμως μοιράζεσαι το φορτίο που κουβαλάς στους ώμους σου, θα φτάσεις πιο μακριά. Πολλές φορές το πιο «τρομαχτικό» βήμα είναι να πάρεις την απόφαση και να μιλήσεις. Είναι όμως και ταυτόχρονα τόσο λυτρωτικό.

Είναι αλήθεια πως για κάποια προβλήματα μπορεί να μην υπάρχει λύση. Ή απλώς να μην την έχουμε ανακαλύψει ακόμα. Δεν υπάρχουν πάντα έτοιμες λύσεις για όλα, αλλά ούτε και μόνο μία προσέγγιση του προβλήματος προς επίλυση. Πολλές φορές χρειάζεται να αλλάξουμε οπτική γωνία. Αν μετακινηθούμε λίγο από τη θέση μας, θα αλλάξουμε και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το πρόβλημα, θα δούμε διαφορετικές πλευρές του, θα συλλέξουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό κι έτσι θα αλλάξει και η μέθοδος αντιμετώπισής του. Για να γίνουν όλα αυτά όμως προϋπόθεση είναι να κάνουμε το μεγάλο βήμα και να μιλήσουμε. Ζήτα βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι. Δεν είσαι ο μόνος. Δεν είσαι μόνος. Μίλα!

πηγή www.psychologynow.gr