Ιζαμπέλ Φιλιοζά: H γυναίκα που πρέπει να ακούσουν οι γονείς

Η γέννησή της, όπως λέει και η ίδια, ήταν μέρος ενός γονεϊκού «πειράματος», το πώς μπορεί κανείς να μεγαλώσει παιδιά χωρίς βία. Οι γονείς της Ιζαμπέλ Φιλιοζά δεν την τιμώρησαν, δεν την ντρόπιασαν και δεν την ταπείνωσαν ποτέ. Ήταν ψυχολόγοι και εργάζονταν σε νοσοκομεία. «Έγινα κι εγώ ψυχολόγος, γιατί είναι η δουλειά που θα μου επέτρεπε να καταλάβω καλύτερα τη ζωή από ψυχολογική, βιολογική, φυσιολογική και πνευματική άποψη». Εργάστηκε ως ψυχοθεραπεύτρια για 35 χρόνια και θεωρείται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της «θετικής γονεϊκότητας» στη Γαλλία. Το 2019 ορκίστηκε αντιπρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων «Οι 1.000 πρώτες ημέρες», που εγκαινίασε η κυβέρνηση του προέδρου Μακρόν και η οποία στις αρχές Σεπτεμβρίου κατέθεσε πληθώρα προτάσεων για τη σωστή ανατροφή ενός παιδιού. Έχει γράψει δεκάδες βιβλία για τα συναισθήματα, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη γονεϊκότητα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε είκοσι οκτώ γλώσσες. Στις αρχές του καλοκαιριού, κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος η σειρά βιβλίων «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων» («Αυτοπεποίθηση», «Φιλία», «Φόβοι»), τα οποία υπήρξαν η αφορμή γι’ αυτή τη συνέντευξη.

«Έχω γράψει πολλά βιβλία για γονείς, αλλά συνειδητοποίησα ότι ήταν καιρός να απευθυνθώ απευθείας στα παιδιά, για να τα ενδυναμώσω με πληροφορίες για τα συναισθήματα, τη διαχείρισή τους και τις κοινωνικές δεξιότητες. Επέλεξα να είναι βιβλία δραστηριοτήτων, γιατί μαθαίνει κανείς καλύτερα με βιωματικό τρόπο. Αρχικά το παιδί ασχολείται με ευχάριστες δραστηριότητες –ζωγραφική, “βρες τα λάθη”, “ένωσε τις τελείες”, λαβυρίνθους–, οι οποίες χρησιμοποιούνται για να το βοηθήσουν να πάρει μια πληροφορία ή να αναπτύξει μια δεξιότητα. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν κάποιες σελίδες για τους γονείς. Τα βιβλία σκοπεύουν να βοηθήσουν στην καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στα παιδιά και στους γονείς».

«Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη και σεβασμό»

Τι χρειάζονται, αλήθεια, τα παιδιά; Και τι οι γονείς;

Χρειάζονται αγάπη –που τα κάνει να νιώθουν ασφαλή–, σεβασμό και να νιώθουν ελεύθερα να εξερευνούν, να ανακαλύπτουν το περιβάλλον τους και να γίνονται ο εαυτός τους. Οι γονείς χρειάζονται ενημέρωση, κατανόηση και συγκεκριμένη βοήθεια, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες. Κανένα φύλο δεν ξέρει καλύτερα να είναι γονιός.

Πώς επηρέασε τη δουλειά σας το γεγονός ότι είστε μητέρα;

Ήταν πολύ βοηθητικό. Με βοήθησε να καταλάβω την πραγματικότητα της γονεϊκής εμπειρίας. Δεν γράφω ποτέ για καταστάσεις που δεν έχω βιώσει. Η Μαργκό ήταν το πρώτο μου παιδί. Πέρασα καταπληκτικά θηλάζοντας και φροντίζοντάς την, αλλά έκλαιγε πολύ ως μωρό. Εκείνη την εποχή δεν είχα ιδέα τι της συνέβαινε. Τώρα ξέρω ότι είχε βακτήρια στην κοιλιά, που της προκαλούσαν επώδυνες κράμπες. Ο γιος μου γεννήθηκε δύο χρόνια αργότερα. Ήταν ήρεμος και συγκεντρωμένος. Όμως, όταν έγινε πέντε ετών, άλλαξε, είχε πάντα κακή διάθεση, ώσπου ανακάλυψα ότι είχε δυσανεξία στη γλουτένη. Πέντε μέρες αφότου σταμάτησε να τρώει γλουτένη, είχαμε πάλι ένα αξιολάτρευτο και ευτυχισμένο παιδί. Τα παιδιά μου μου δίδαξαν πολλά, γιατί προσπαθούσα να τα ακούω και να καταλαβαίνω τις ανάγκες τους.

Μπορείτε να μας αφηγηθείτε ένα περιστατικό που υπήρξε ιδιαίτερα διδακτικό;

Κάθε μέρα παίρνω πολύτιμα μαθήματα, ακόμα και τώρα. Χθες λοιπόν περπατούσα με την κόρη μου και, περνώντας έξω από έναν φούρνο, μου λέει: «Πόσο θα ήθελα ένα μπριός!». Απάντησα πολύ γρήγορα ότι δεν μπορεί να το φάει, γιατί έχει γλουτένη, και εκείνη ακολουθεί ειδική διατροφή λόγω ενός αυτοάνοσου. Γύρισε λοιπόν και μου απάντησε: «Μαμά, γιατί απλώς δεν αναγνωρίζεις την επιθυμία μου, αντί να μου πεις ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί;». Για άλλη μία φορά με έβαλε στη θέση μου. Όπως όταν ήταν πολύ μικρή, σε ένα τσίρκο, που ήθελε ένα λαμπερό στέμμα. Στην αρχή είπα: «Όχι, δεν μπορείς να το πάρεις». Με κοίταξε λοιπόν και είπε: «Μαμά, μπορώ όμως να το θέλω». Κατάλαβα ότι είχα αντιδράσει ανόητα. Έτσι, λίγο αργότερα, όταν ζήτησε ένα μπαλόνι, είπα: «Ναι, τι ωραία μπαλόνια, ποιο σου αρέσει; Εμένα μου αρέσει…». Και μιλήσαμε για τα μπαλόνια και τους ήρωες της Ντίσνεϊ για λίγο και μοιραστήκαμε μια όμορφη στιγμή αντί να τσακωθούμε. Δεν πήρε ποτέ το μπαλόνι, αλλά είχε την προσοχή της μητέρας της και πέρασε υπέροχα.

Ποια είναι τα συχνότερα λάθη που κάνουν οι  γονείς;

Νομίζω ότι το πιο συχνό λάθος είναι ότι μεταφράζουν τη συμπεριφορά των παιδιών σαν μια απόπειρα να τους «κερδίσουν». Αυτό οδηγεί σε έναν ανταγωνισμό του τύπου «ποιος είναι το αφεντικό» και όλοι χάνουν. Οι γονείς έχουν φυσική εξουσία, δεν υπάρχει λόγος να γίνονται εξουσιαστικοί. Πολλοί γονείς πιστεύουν στην αρετή της συμμόρφωσης, αλλά κάθε φορά που ένα παιδί γίνεται υπάκουο, εγκαταλείπει την ευθύνη. Εγώ προτιμώ το δεύτερο και πιστεύω ότι και οι περισσότεροι γονείς θα ήθελαν υπεύθυνα παιδιά.

Πόσο σημαντικό είναι να επενδύσει η πολιτεία στη σωστή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών και στη στήριξη της οικογένειας;
Πολύ σημαντικό. Είμαι ευτυχής που η Γαλλία από τον περασμένο Ιούλιο εισήγαγε έναν νέο νόμο που ορίζει ότι ένα παιδί πρέπει να ανατρέφεται χωρίς βία. Πολλοί γονείς δεν γνώριζαν ότι το να χτυπούν, να ταπεινώνουν, να ντροπιάζουν αποτελούσε βία και έκανε κακό στα παιδιά. Οι κυβερνήσεις πρέπει να προσφέρουν δυνατότητες για σωστή ανατροφή, όπως οικονομική υποστήριξη, νόμους που δίνουν τη δυνατότητα και στους δύο γονείς να μείνουν αρκετά με το μωρό τους πριν επιστρέψουν στην εργασία τους.

Ποιος θα λέγατε ότι είναι ο στόχος της δουλειάς σας;
Πώς να ζούμε ευτυχισμένοι μαζί.

πηγή kathimerini.gr