6 λάθος εντυπώσεις που επικρατούν γύρω από την ψυχοθεραπεία

Το τελευταίο διάστημα διανύουμε μια αρκετά δύσκολη περίοδο. Η ψυχολογική πίεση, τα επίπεδα στρες κι άγχους έχουν αυξηθεί σημαντικά με αποτέλεσμα να πνίγεσαι από τον ίδιο σου τον εαυτό. Χρειάζεσαι κάποιον να ακούσει τις σκέψεις και τις ανησυχίες σου, να πάρεις απαντήσεις στα χιλιάδες ερωτήματά σου, να δοθούν λύσεις στα προβλήματα που σε ταλανίζουν. Νιώθεις ψυχικά λοβοτομημένος. Ίσως να έχει περάσει από το μυαλό σου η ιδέα να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό –για παράδειγμα έναν ψυχοθεραπευτή– αλλά, στη σκέψη κι μόνο, διστάζεις.

Η ψυχοθεραπεία απευθύνεται σε ανθρώπους κάθε ηλικίας κι έχει ως σκοπό τη δημιουργία μιας πιο παραγωγικής, υγιούς κι ευτυχισμένης ζωής. Όμως οι άνθρωποι, επηρεαζόμενοι από γενικολογίες και θεωρίες του περίγυρού τους, καθώς και της εντελώς λάθους εικόνας που δίνουν στην ψυχοθεραπεία η μικρή και μεγάλη οθόνη, συνηθίζουν να παραφράζουν τη σημαντική αξία και προσφορά της στη ζωή μας. Πάμε, λοιπόν, να δούμε ορισμένους μύθους που επικρατούν γύρω από την ψυχοθεραπεία και που συνηθίζουν να αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη.

1. Απευθύνεται, αποκλειστικά, σε όσους πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή ή ασθένεια

Αυτό, δεν υφίσταται. Δε χρειάζεται να πάσχεις από κάποια ψυχική ασθένεια για να ακολουθήσεις το μονοπάτι της ψυχοθεραπείας. Υπάρχουν αρκετοί άλλοι λόγοι, εξίσου ικανοί, για να σε οδηγήσουν στο κατώφλι της. Η υπερβολική πίεση στη δουλειά σου, το άγχος και το στρες προερχόμενο από τις αμέτρητες καθημερινές υποχρεώσεις σου, ο θυμός, ο φόβος, η απογοήτευση, η ανίκητη λύπη. Ένας ψυχοθεραπευτής είναι εκεί για να σε βοηθήσει να εξελιχθείς επαγγελματικά, να βελτιώσεις τον τρόπο που επικοινωνείς με τους συνεργάτες σου, τη σχέση σου, την οικογένειά σου. Θα σε βοηθήσει να ανακτήσεις την αυτοεκτίμησή σου και την αυτοπεποίθησή σου. Να νικήσεις την κατάθλιψη, την ανυπέρβλητη θολούρα του μυαλού σου. Δε χρειάζεται, λοιπόν, να είσαι ψυχικά άρρωστος, φτάνει να είσαι έστω και για μια στιγμή ψυχικά ευάλωτος κι αδύναμος, για μια συγκεκριμένη περίοδο ή κατάσταση στη ζωή σου. Κι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Έχει συμβεί πολλάκις σε όλους μας.

2. Αποτελεί ένδειξη αδυναμίας

Ζητώντας τη βοήθεια κάποιου ειδικού, στα μάτια ορισμένων, μοιάζει να έχεις αποτύχει. Αδυνατείς να διαχειριστείς μία κατάσταση στη ζωή σου, βρίσκεσαι μετέωρος. Συχνά θα ακούσεις να σού λένε πως αν εσύ ο ίδιος δε βοηθήσεις τον εαυτό σου, κανένας άλλος δε θα καταφέρει να σε ξεκλειδώσει και να σού δώσει τις λύσεις που αναζητάς. Μην τους ακούς. Η αναζήτηση βοήθειας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα που θα σε οδηγήσει σταδιακά στην αντιμετώπιση και επίλυση του ζητήματός σου. Ο ψυχοθεραπευτής σου σε αυτό το κομμάτι παίζει τον κύριο ρόλο. Πατώντας τα κατάλληλα κουμπιά του εσωτερικού κόσμου σου, θα ανιχνεύσει την πηγή του προβλήματός σου και θα σε ελευθερώσει από τα δεσμά του. Η ψυχική υγεία και ευημερία παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Η βοήθεια δεν είναι ένδειξη αδυναμίας ή αποτυχίας, αλλά ένα σημάδι πως πραγματικά νοιάζεσαι κι αγαπάς τον εαυτό σου.

3. Εστιάζει στα συναισθήματά σου, όχι στον τρόπο σκέψης σου

Θα έπρεπε να ξέρεις πως τα παιχνίδια του μυαλού είναι και τα πιο επικίνδυνα. Αν πέσεις στην παγίδα τους εγκλωβίζεσαι και με δυσκολία τούς ξεφεύγεις. Πλέον συνηθίζεται οι ψυχοθεραπευτές να ακολουθούν τη Γνωστική (ή Γνωσιακή) Συμπεριφορική Θεραπεία (CTB). Η θεραπεία αυτή ακολουθείται από τον ψυχοθεραπευτή για να αναγνωριστούν και να κατανοηθούν τα προβλήματα του θεραπευόμενου με βάση τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του. Όλα συνδέονται μεταξύ τους. Όλα έχουν τη δική τους εξήγηση. Ο ψυχικός κόσμος του κάθε ανθρώπου είναι ένας γρίφος με πολλά ερωτηματικά. Αν εστιάσεις μόνο στο ένα από αυτά, τότε δε θα καταφέρεις να τον λύσεις ποτέ.

4. Η ψυχοθεραπεία λειτουργεί μόνο αν γίνεται για πάντα

Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Κάποιοι άνθρωποι θα δουν βελτιώσεις μέσα από τις πρώτες συνεδρίες, κάποιοι άλλοι θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο. Ο ψυχοθεραπευτής από την πρώτη κιόλας συνεδρίαση θα δημιουργήσει ένα πλάνο με στόχους βασιζόμενο σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα επίτευξής τους. Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να συμπεριλάβουν την ψυχοθεραπεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Προσωπική επιλογή που δεν αποτελεί τον κανόνα.

5. Ο ψυχοθεραπευτής σου είναι ο καλύτερός σου φίλος

Όσο οικεία κι αν νιώθεις με την παρουσία του ψυχοθεραπευτή σου, όσο αυθόρμητα κι αν πηγάζει το μοίρασμα των σκέψεων, των συναισθημάτων και των ανησυχιών σου οφείλεις να κατανοήσεις πως η σχέση είναι και θα παραμείνει αυστηρά επαγγελματική. Είναι ο μόνος άνθρωπος που δε θα μιλήσει ποτέ του και σε κανέναν για όλα όσα τού εκμυστηρεύεσαι, ο πιο έμπιστος άνθρωπός σου, όμως αυτό οφείλεται καθαρά και μόνο στην επαγγελματική του ιδιότητα την οποία κινδυνεύει να χάσει αν ξεπεράσει το όριο κι από επαγγελματική η σχέση του μαζί σου μετατραπεί σε φιλική.

6. Όσο έχεις δίπλα σου καλούς φίλους και την οικογένειά σου, δε θα χρειαστείς ποτέ σου τη βοήθεια άλλου

Ναι μεν η υποστήριξη, το νοιάξιμο, η συμβουλή από έναν φίλο, αδερφό, γονιό ή πολύ αγαπητό συγγενή παίζει σημαντική σημασία για σένα αλλά δεν είναι πάντοτε αρκετό για το φλέγον ζήτημα που καίει τα σωθικά σου και «to the point». Δε μειώνεις την αξία τους, αν το βλέπεις έτσι. Όπως και να το κάνουμε, κανείς και τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ψυχοθεραπεία. Μέσα σε ένα πλαίσιο απόλυτης εμπιστοσύνης και ασφάλειας, δίχως λογοκρισία, δίνεται η δυνατότητα στον θεραπευτή να ασκήσει τεχνικές μεθόδους που έχει διδαχτεί και που τόν βοηθούν να φτάσει βαθιά, στην πηγή του προβλήματος, φέρνοντας στην επιφάνεια μια πιθανή λύση. Μη βγάζεις, λοιπόν, αυτή την πιθανότητα από το μυαλό σου.

Η ψυχοθεραπεία είναι σωτηρία. Θα μείνεις έκπληκτος από τα αποτελέσματά της και τη δύναμη που κρύβεις μέσα σου. Κάνοντας την αυτοκριτική σου, θα αναθεωρήσεις σε πολλά. Ο τρόπος σκέψης σου και η συμπεριφορά σου θα αλλάξουν, θα εξελιχθείς. Στο μέλλον, θα δεις πως θα είσαι σε θέση να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικότερα κάποια πράγματα που μέχρι πρότινος σε τρόμαζαν κι αδυνατούσες να διαχειριστείς. Κι αυτό είναι ανεκτίμητο.