Μαμαδο…στυλ!

ΜΑΜΑΔΟΣΤΥΛ

της Μανίνας Ζουμπουλάκη

Μία φίλη, που είναι χύμα στην κανονική της ζωή, βάζει το παιδάκι της να τρώει απόλυτα συγκεκριμένη ώρα και απόλυτα συγκεκριμένα πράγματα (κρέας με σαλάτα). Μια άλλη δεν έχει κανένα πρόγραμμα και δεν χολοσκάει για την πειθαρχεία των παιδιών της. Εγώ… έχω ενοχές που δεν κατάφερα ποτέ να στριμώξω κανένα παιδί σε αυστηρό πρόγραμμα – αλλά μετά ξεχνιέμαι και απλώς δεν έχω καν ενοχές.

Το τεστ που θα ήθελα να γράψω είναι «τι είδους μαμά είσαι;», αν και όλες ξέρουμε πάνω κάτω ποιο είναι το μαμαδοστύλ μας: πειθαρχεία ή χαλαρότητα, πλήρης ή ανεξέλεγκτη ελευθερία, πρόγραμμα ή αλαλούμ, τάξη ή χάος. Πάμε από το ένα στο άλλο με ενδιάμεσες στάσεις οι περισσότερες, βασικά προσπαθώντας να συμμαζέψουμε το παιδί μας. Θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο και δεν τον έχουμε: το να νομίζεις ότι μπορείς να κοντρολάρεις ένα μωρό είναι σούπερ-ντούπερ αυταπάτη…. Και το πρόγραμμα επίσης. Λες πχ «θα θηλάζω κάθε τέσσερις ώρες, μετά θα βάζω το μωρό να κοιμηθεί» και θηλάζεις ασταμάτητα οκτακόσιες ώρες, το μωρό δεν κοιμάται, κάνει ή δεν κάνει κακά του, δεν ρεύεται ή τα βγάζει, γενικά αυτό που είχες στο μυαλό σου όταν έλεγες «θα…» βλέπεις με βουρκωμένα ελαφρώς μάτια ότι δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα.

Στην οποία πραγματικότητα, κάθε μωρό έχει δικό του πρόγραμμα – μη σηκωθεί καμία μαμά με ντρεσαρισμένο μωρό να  μας πεί ότι το δικό της τρώει, πίνει, κοιμάται και ενεργείται σε στάνταρ διαστήματα αφήνοντάς της ενδιάμεσα χρόνο να κοιμηθεί γιατί θα σκάσουμε άδικα. Σίγουρα υπάρχει αυτό το μωρό-στρατιωτάκι και σίγουρα κάποιος/α το έβαλε σε «πρόγραμμα»… αλλά είναι ένα στα δέκα, μη σας πώ και στα εκατό. Συνήθως, αυτή που ντρεσάρει έτσι άψογα το μωρό είναι η γιαγιά. Σπανιότερα, η μαμά.

Δεν ξέρω αν ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας προκύπτει σαν αντίδραση ή κατά μίμηση του τρόπου που μεγαλώσαμε εμείς οι ίδιες. Δεν ξέρω αν το κάνουμε συνειδητά, να προγραμματίζουμε ή όχι τα παιδιά μας με τόσο κόπο – γιατί αν ο προγραμματισμός θέλει πολύ κόπο, και το μη-πρόγραμμα δεν είναι τόσο χάι-χούι όσο ακούγεται, κι αυτό θέλει το κουπί του. Αν πχ δεν ξέρεις τι θα φάει το παιδί σου για βράδυ, θα πρέπει κάτι να σκεφτείς επι τόπου, και να το φτιάξεις μάνι-μάνι, και να έχεις τα υλικά στην κουζίνα… άρα το ότι δεν προγραμμάτισες δείπνο σε βάζει σε άλλο τριπάκι, εκ των προτέρων προγραμματισμού απρόβλεπτων δείπνων.  Δεν την γλυτώνεις  επειδή και καλά είσαι χύμα, πάλι παιδεύεσαι. Ισως μάλιστα το πρόγραμμα να σε κάνει να παιδεύεσαι λιγότερο…

Σας λέω, δεν έχω αποφασίσει:  τα παιδιά μου πάντα έτρωγαν μεν σε περίπου τακτικές ώρες (με χαλαρά πλαίσια των «περίπου») και κοιμόντουσαν γύρω στις 9-10 το βράδυ. Δεν σκοτώνομαι να ξυπνήσω κανέναν ΚΑΘΕ πρωί αν δεν έχει περάσει την Δευτέρα δημοτικού και δεν πιέζω κανέναν να κάνει κάτι που δεν γουστάρει… πράγμα που μου έχει βγεί ξινό – διάφοροι συγγενείς λένε ότι ο μεγάλος μου γιός είναι τόσο «απειθάρχητος» και «χύμα» επειδή δεν τον πίεσα αρκετά όταν πήγαινε νηπιαγωγείο.

«Πρέπει να αρχίζεις νωρίς για να μπαίνει το παιδί σε φόρμα», είναι το επιχείρημα. Αλλά το παιδί δεν είναι ζυμάρι να μπεί στη φόρμα, είναι ήδη προσωπικότητα από τα τέσσερα, ίσως κι από τα δύο του χρόνια. Υπάρχουν παιδιά που σηκώνονται με τις κότες και παιδιά που δεν ανοίγει το μάτι τους, παιδιά που θα έχουν κλίση στην επιστήμη και άλλα που θα πάνε προς καλλιτεχνία – όχι απαραίτητα επειδή ξυπνάνε ή δεν ξυπνάνε νωρίς.

Μπορεί να το λέω επειδή ο μεγάλος όντως είναι λίγο χύμα – λιγότερο απ΄ ότι ήμουν εγώ στα δεκαοκτώ μου. Η πειθαρχία που χρειάζεται ο αθλητισμός είναι κούκλα όσο σε ενδιαφέρει το αγαπημένο σου άθλημα, συνήθως προ εφηβείας (στην εφηβεία σε ενδιαφέρει που είναι τα καλά πάρτι). Μαθαίνεις πειθαρχία μέσα από τα σπορ όσο μεγαλώνεις και την μεταφέρεις στις σπουδές ή στη δουλειά σου αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι αν έβαζα τα παιδιά μου ντε και καλά να μάθουν βόλλευ, πλέξιμο ή βιολί πχ, θα εκπαιδευόντουσαν στην πειθαρχία. Αυτό που μαθαίνεις μεγαλώνοντας είναι η αυτοπειθαρχία, το να βάζεις μόνος σου τον εαυτό σου να στρωθεί και να μην περιμένεις να σε στρώσουν οι άλλοι…

Τέλοσπάντων κολλάμε με μαμάδες που έχουν ανάλογο στυλ με μας: η φίλη που φέρνει το σκυλάκι της να γλύψει το πάτωμα όταν τελειώσουν τα παιδιά μας το φαί μου ταιριάζει περισσότερο από την φίλη που διαμαρτύρεται στο λουνα-παρκ ότι δεν υπάρχει τίποτα να φάει το παιδάκι της επειδή «όλα έχουνε πολλή ζάχαρη». Τα Σάββατα όλα τα παιδιά μένουν ξύπνια ως αργά άρα δεν είναι απαραίτητο να φάμε βραδινό στις 8. Αν φάμε πολλά σκατολοίδια ένα βράδυ, δεν είναι απαραίτητο να φάμε καν βραδινό: η ελευθερία να διαλέγεις τι θα φάς με βάση την όρεξή σου κι όχι την κουζίνα των γονιών σου είναι μία από τις μεγάλες ανακαλύψεις της εφηβείας, την θυμάμαι ακόμα, και την καθιερώνω μία στις τόσες. Σε περίπτωση που δεν είναι αρκετά χαλαρά τα πράγματα δηλαδή, για να τα χαλαρώσω λίγο παραπάνω…

Τα παιδιά βέβαια χρειάζονται μία βασική ρουτίνα, ακόμα και τα πιο εκκεντρικά. Έχω δεί παιδάκια που αναστατώνονται όταν τα παιχνίδια τους είναι απλωμένα στο πάτωμα και… παρ’ όλο που σιχτιρίζω όταν μαζεύω παιχνίδια από ολόκληρο το σπίτι…  αισθάνομαι ανακούφιση που τα δικά μου (παιδάκια) δεν είναι έτσι. Είναι ακατάστατα και λίγο βρωμιάρικα, τρώνε το τυροπιτάκι τους από το πάτωμα και ξαπλώνουν να παίξουν στο χαλί, μου ζωγραφίζουν τους τοίχους και κολλάνε αυτοκόλλητα παντού αλλά έτσι είναι τα παιδιά – ή ίσως, έτσι είναι για μένα τα παιδιά, για μια άλλη μαμά μπορεί να είναι αλλιώς. Θα στεναχωριόμουν αν έβλεπα στα μάτια τους την σοβαρότητα και ανάγκη για πειθαρχία που δεν χαρακτηρίζει τα παιδιά, θα είχα περισσότερες ενοχές απ΄ όσες έχω τώρα, αν θεωρήσουμε ότι (σαν κανονική μαμά) έχω κι εγώ τις ενοχές μου….

Τέλος… μια φίλη μου υιοθέτησε ένα μωράκι από ξένη χώρα. Η φίλη μου λοιπόν έλεγε πόσο ντρεσαρισμένα και «άψογα» ήτανε τα μωρά στο ορφανοτροφείο, πόσο δεν έκλαιγαν ποτέ (μια και κανένας δεν θα τα έπαιρνε αγκαλιά) και πόσο ψυχοπλακωτικές ήταν οι αίθουσες με τριάντα μωρά που κανένα δεν έβγαζε κιχ.

Ένα μήνα μετά, το μωράκι της ξεσήκωνε τον κόσμο όταν δεν το έπαιρνε αγκαλιά η καινούργια μαμά του: έμαθε με κάποιον μυστήριο τρόπο ότι δεν βρίσκεται πιά στο βρεφοκομείο. Πως το έμαθε, παρ’ ολο που η μαμά του προσπάθησε να ακολουθήσει τα προγράμματα του ιδρύματος; Δεν έχω ιδέαν. Πάντως είναι τώρα ένα κανονικό μωρό που κλαίει, φωνάζει, γελάει και κάνει σκανταλιές – μάλλον επειδή η μαμά του ξεχνάει ώρες ώρες τις ντιρεκτίβες και το κοιμίζει στην αγκαλιά της, ή του δίνει καμιά σοκολάτα, ή το αφήνει να παίξει με το μίξερ, ή οτιδήποτε… και το μωρό, χάρη σε αυτήν την απουσία ιδρυματικής ακαμψίας, εκτός που είναι ευτυχισμένο, εκφράζεται κι όλας.

Προσπαθούσα να εξηγήσω σε νέα, πρεσσαρισμένη μαμά πόσο νοσταλγείς την ακαταστασία της παιδικής ηλικίας όταν πιά τα παιδιά σου μεγαλώνουν και δεν περνάνε ώρες κάνοντας το σαλόνι μπουρδέλο. Πόσο σύντομη και τελικά γοητευτική είναι αυτή η φάση της παιδικής ηλικίας και πόσο γεμάτη καλλιτεχνικότητα, και πόση σημασία έχει να την απολαμβάνεις αντί να την σπρώχνεις με φούρια κάτω από τον καναπέ… όπως κάνουμε όλες κατά καιρούς.

«Δεν έχετε παιδάκια, ε;» ρωτάμε ευγενικά όταν μπαίνουμε σε μίνιμαλ σπίτια.

«Πως, έχουμε» μας απαντάνε μερικές φορές, και αναρωτιόμαστε τι στυλ να είναι άραγε αυτά τα παιδάκια, ή μάλλον οι μαμάδες τους. Επειδή είμαι ακατάστατη και κακο-νοικοκυρά το αναρωτιέμαι με το ίδιο ψυχοπλάκωμα που έμπαινε η φίλη μου στις ήσυχες αίθουσες του βρεφοκομείου: το σπίτι με παιδιά είναι για να παίζουν τα παιδιά, κι ας το κάνουνε θερινό. Θα παίζουν για δώδεκα χρόνια περίπου και μετά θα σε χαιρετήσουν κι όταν μια μέρα ανακαλύψεις ένα αυτοκινητάκι χωρίς ρόδες σφηνωμένο πίσω από τον καναπέ θα………

Αλλά σας αφήνω να το βρείτε μόνες σας. Απλώς μην συφιλιάζεστε που το παιδάκι σας δεν συμμαζεύει όλα του τα παιχνίδια, πληζ….