Ο εκφοβισμός (bullying) μπορεί να επηρεάσει το επαγγελματικό μέλλον των παιδιών

Ο εκφοβισμός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών και οι τελευταίες έρευνες αποκαλύπτουν πως οι επιπτώσεις του μπορούν να επηρεάσουν ακόμη και την ενήλικη ζωή τους, ανάλογα με το πώς τα θύματα του εκφοβισμού διαχειρίζονται το θέμα.

Οι έρευνες παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά άγχους και κρίσεων πανικού μεταξύ των θυμάτων του εκφοβισμού και οι εμπειρίες αυτές ολοένα και συσχετίζονται με την ψυχική υγεία και τα προβλήματα συμπεριφοράς αργότερα στη ζωή. Η τελευταία άποψη για τον εκφοβισμό είναι πως αφήνει πρακτικά κατάλοιπα σε πολλές πτυχές της ζωής, από τα επαγγελματικά ως τις κοινωνικές σχέσεις.

Στην πιο πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychological Science, μία ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Warwick και το Duke University Medial Center εξέτασαν 1.420 παιδιά ηλικίας 9 ως 16, τα οποία δήλωσαν θύματα εκφοβισμού, εκφοβιστές ή και τα δύο. Εξέτασαν επίσης παιδιά που δε συμμετείχαν στον εκφοβισμό ως ομάδα ελέγχου. Οι μαθητές απάντησαν σε ερωτήσεις τέσσερις με έξι φορές κατά τη διάρκεια της έρευνας και στην ηλικία των 24 με 26 ετών αξιολογήθηκαν με διάφορες ψυχιατρικές μετρήσεις και ρωτήθηκαν αν συμμετείχαν ποτέ σε επικίνδυνες ή παράνομες συμπεριφορές, για τα χρήματά τους και το κοινωνικό τους στάτους.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως οι άνθρωποι που υπέστησαν εκφοβισμό είχαν δύο φορές λιγότερες πιθανότητες να κρατήσουν τη δουλειά τους και είχαν επίσης δυσκολίες στο να διατηρήσουν ουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις σε αντίθεση με εκείνους που δεν είχαν υποστεί εκφοβισμό. Οι συμμετέχοντες που είχαν υποστεί εκφοβισμό δήλωσαν επίσης πως δυσκολεύονταν να διατηρήσουν μακροχρόνιες φιλίες και να διατηρήσουν επαφή με τους γονείς τους. Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί πως η ομάδα που παραδέχτηκε πως είχε τα περισσότερα προβλήματα στα επαγγελματικά και τις σχέσεις ήταν τα θύματα εκφοβισμού. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν πως όσοι είχαν υποστεί εκφοβισμό μπορεί να γίνονταν εκφοβιστές και οι ίδιοι – ένα από τα ψυχολογικά κατάλοιπα του εκφοβισμού είναι η έλλειψη ελέγχου των συναισθημάτων και έλλειψη υγιών μηχανισμών αντιμετώπισης, κάτι που μπορεί να διαιωνίσει την επιζήμια συμπεριφορά. Τα θύματα εκφοβισμού είχαν τα υψηλότερα ποσοστά σε σοβαρές ασθένειες και μη υγιείς συμπεριφορές όπως το κάπνισμα.

«Η ένταση του συναισθηματικού πόνου που προκαλεί ο εκφοβισμός και το γεγονός ότι άλλοι άνθρωποι υποτιμούν το πόσο πόνο αισθάνονται, κάνουν τον εκφοβισμό μία εξαιρετικά τραυματική εμπειρία που μπορεί να αφήσει σημαντικά συναισθηματικά τραύματα», αναφέρει ο ψυχολόγος Guy Winch και συγγραφέας του “Emotional First Aid: Practical Strategies for Treating Failure, Rejection, Guilt, and Other Everyday Psychological Injuries” (Συναισθηματικές Πρώτες Βοήθειες: Πρακτικές Στρατηγικές για την Θεραπεία της Αποτυχίας, της Απόρριψης, της Ενοχής και Άλλων Καθημερινών Ψυχολογικών Επιπτώσεων).

Η συναισθηματική βλάβη μπορεί να έχει οδυνηρές συνέπειες – μελέτες απεικόνισης εγκεφάλου έχουν δείξει πως η αίσθηση της απόρριψης που έχει προκληθεί από τον εκφοβισμό ενεργοποιεί ορισμένα μονοπάτια του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον φυσικό πόνο.

Τέτοιες μακροχρόνιες επιπτώσεις του εκφοβισμού τονίζουν τη σημασία όχι μόνο της πρόληψης αλλά και της συμπαράστασης στα θύματα να αναπτύξουν κατάλληλους μηχανισμούς αντιμετώπισης, λένε οι ειδικοί. Οι σχέσεις που αναπτύσσουν τα παιδιά στο σπίτι, για παράδειγμα, είναι ζωτικής σημασίας για την ελαχιστοποίηση της μόνιμης βλάβης που μπορεί να προκαλέσει ο εκφοβισμός, ενώ η έγκαιρη αντιμετώπιση των περιστατικών εκφοβισμού μπορεί να περιορίσει τη σημαντική ψυχολογική βλάβη.

Σύμφωνα με τον Winch, η αντιμετώπιση τεσσάρων πιθανών επιπτώσεων του εκφοβισμού μπορεί να βοηθήσει τα θύματα να ξεπεράσουν την εμπειρία και να απωθήσουν τις αρνητικές συνέπειες:

• Βρείτε τρόπους να αναζωογονήσετε την αυτοεκτίμησή τους και να μην αναλωθούν σε ντροπή και μίσος για τον εαυτό τους
• Θεραπεύστε τον σοβαρό συναισθηματικό πόνο
• Διαχειριστείτε τις εκρήξεις θυμού και επιθετικότητας που είναι πιθανό να αισθάνονται και να εκδηλώνουν προς τρίτους ή τους ίδιους τους ευατούς τους
• Επαναφέρετε το αίσθημα πως ανήκουν κάπου και ενισχύστε τα συναισθήματα αποδοχής, εκτίμησης και αγάπης

“Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ανθεκτικοί και τείνουν να χρησιμοποιούν αυτούς τους μηχανισμούς θεραπείας από τη φύση τους. Μπορεί να αναζητήσουν τη συναισθηματική στήριξη κοντινών φίλων, υπενθυμίζοντας στους ευατούς τους πως υπάρχουν άτομα που τους αποδέχονται και τους εκτιμούν”, λέει ο Winch.

Για άλλους όμως είναι δύσκολο να υιοθετήσουν αντίστοιχες στρατηγικές και ορισμένα παιδιά μπορούν να αποσυρθούν και να απομονωθούν με σκοπό να προστατεύσουν τον εαυτό τους από την απόρριψη. «Με αυτό τον τρόπο όμως, αφήνουν ανοιχτά τα ψυχολογικά τους τραύματα και εντείνεται το αίσθημα της απομόνωσης», εξηγεί ο Winch. «Αυτή η ομάδα ανθρώπων μπορεί να αναπτύξει μακροχρόνια προβλήματα».

Σχετικά με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του εκφοβισμού, ο Winch λέει πως ο συγχρονισμός είναι το παν. Όπως με κάθε άλλο ψυχικό τραύμα, η θεραπεία είναι περισσότερο αποτελεσματική αν ξεκινήσει όσο νωρίτερα γίνεται μετά την τραυματική εμπειρία, προτού ενεργοποιηθούν αρνητικοί και επιβλαβείς μηχανισμοί. Παρόλο που τα θύματα του εκφοβισμού μπορούν να θεραπευτούν από το τραύμα τους αργότερα στη ζωή, ο δρόμος προς τη θεραπεία είναι πολύ πιο δύσκολος σε σχέση με την έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος.

πηγή: healthland.time.com