Έχω ακούσει πολλές μαμάδες που γνωρίζω να μιλούν για ένα συγκεκριμένο είδος κατάθλιψης υψηλής λειτουργικότητας. Σηκωνόμαστε από το κρεβάτι το πρωί, επειδή υπάρχουν μικρά ανθρωπάκια που εξαρτώνται απόλυτα από εμάς. Δεν μπορούμε απλά να αγνοήσουμε το κλάμα ή το «μαμά, μαμά, ΜΑΜΑ!» Ετοιμάζουμε τα παιδιά για το σχολείο, τα ταϊζουμε και κάνουμε όλα όσα χρειάζονται να γίνουν.
Αλλά όλα είναι μια πλάνη. Νιώθουμε νεκρές μέσα μας, σαν το απομεινάρι ενός ανθρώπου. Μπορούμε να παίξουμε θέατρο για τα παιδιά, αλλά όχι για τους άλλους. Είμασρτε στεγνές. Λειτουργούμε εξωτερικά, αλλά είμαστε παράλυτες εσωτερικά. Καμία ελπίδα, κανένα φως στο τέλος του τούνελ.
Δεν είναι ότι δεν υπάρχουν μαμάδες που έχουν εξουθενωτική δεν-μπορώ-να-σηκωθώ-απο-το-κρεβάτι κατάθλιψγ. Αλλά τόσες πολλές μαμάδες υποφέρουν από την άλλη, την αόρατη!
Η προσωπική μου κατάθλιψη ήρθε μετά από ένα χρόνο πάλης με κάποια από τα δυσκολότερα θέματα που είχα να αντιμετωπίσω ποτέ. Το εφηβάκι μου είχε περάσει σε μια βαθιά κατάθλιψη που την άφησε με αυτοκτονικές τάσεις και σχεδόν ένα βήμα πριν το νοσοκομείο. Το νήπιό μου ήταν αυτό που λέμε «πνευματώδες»: απίστευτα ενεργητικό και με δυνατή θέληση, ενώ στους 15 μήνες ήταν ένας αναρριχητής που δεν γνώριζε φόβο.
Για ένα χρόνο ξόδεψα όλη μου την ενέργεια προσπαθώντας κυριολεκτικά να κρατήσω να παιδιά μου ζωντανά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Έσκαβα και έσκαβα για να βρίσκω ενέργεια, μέχρι που το πηγάδι στέρεψε. Αλλά δεν πείραζε που το πηγάδι είχε στερέψει. Έπρεπε να συνεχίσω. Με χρειάζονταν ακόμα!
Το σώμα μου πονούσε και ήταν κουρασμένο και συχνά έβρισκα τον εαυτό μου να αναρωτιέται αν αρρώσταινα. Αλλά συνέχιζα. Ακόμα και όταν τελικά έγινα απαθής και έμεινα χωρίς ελπίδα. Ήξερα πως είχε έρθει η ώρα να ζητήσω βοήθεια όταν μου ήρθε η σκέψη: ελπίζω η οικογένειά μου να με αγαπά για αυτό που ήμουν κάποτε, γιατί πλέον δεν έχει μείνει κάτι καλό.
Θυμάμαι να βάζω τα ρούχα στο στεγνωτήριο και να παγώνω για ένα λεπτό. Και ευχαριστώ τον Θεό που είχα κάποια εμπειρία με την κατάθλιψη, ευχαριστώ τον Θεό που άκουσα μια φωνή στο κεφάλι μου να μου λέει: Σταμάτα. Αυτό δεν είναι εντάξει. Ήρθε η ώρα να ζητήσεις βοήθεια.
Οι μαμάδες στο σπίτι είναι σε μεγάλο ρίσκο να πάθουν κατάθλιψη. Η απομόνωση του να είσαι σπίτι όλη μέρα χωρίς ενήλικες, η μονοτονία του να κάνεις τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά και να αισθάνεσαι πως ποτε δεν έχει πετύχει τίποτα, η έλλειψη χρόνου και ενέργειας ακόμα και για τις βασικές ανάγκες υγιεινής, η πολλές φορές παντελής απουσία θετικής ανταπόκρισης, το μουδιαστικό ατελείωτο του πράγματος… Κανένα διάλειμμα, ειδικά αν δεν έχεις ευλογηθεί με ένα παιδί που κοιμάται το βράδυ σερί. Πάντα σε επιφυλακή, 24 ώρες το 24ωρο.
Κάποτε φαντασιωνόμουν πως επέστρεφα στη δουλειά, ώστε να μπορώ να έχω ένα 15λεπτο διάλειμμα για καφέ και να μιλήσω με άλλους ενήλικες.
Και η έλλειψη ύπνου. Αχ, αυτή η έλλειψη ύπνου. Οι συνέπειες της στέρησης του ύπνου δεν πρέπει να προσπερνιούνται. Υπάρχει λόγος που χρησιμοποιούν τη στέρηση ύπνου ως βασανιστήριο. Η έλλειψη ύπνου και η κατάθλιψη φτιάχνουν έναν εχθρικό κύκλο που είναι σχεδόν αδύνατο να σπάσεις χωρίς βοήθεια.
Η δουλειά της μαμάς είναι πολύ δύσκολη. Αλλά αν προσθέσεις και ένα παιδί με ψυχολογική ασθένεια, με χρόνια πάθηση ή με κάποια αναπηρία, τότε γίνεται μνημειώδης. Ξέρω μαμάδες τέτοιου τύπου και πολλές υπέφεραν από κατάθλιψη.
Όταν περνάς τη ζωή σου, ΤΗ ΖΩΗ ΣΟΥ, με το να πηγαίνεις το παιδί σε ραντεβού, να πολεμάς για το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση, να προσπαθείς να τα βγάλεις πέρα με την ασθένειά τους, να έχεις να κάνεις με στιγμές που καταρρέουν, να αναρωτιέσαι πώς στο καλό θα πληρώσεις για όλα αυτά, τότε δεν υπάρχει χρόνο για άσκηση, για να προσέξεις τον εαυτό σου, για όλα αυτά τα πράγματα που θα έπρεπε να κάνεις για σένα.
Κοντά στο τέλος αυτής της δύσκολης χρονιάς, μιλούσα με μια καλή φίλη που ειχε μετακομίσει στο τηλέφωνο. Ήμασταν γειτόνισσες όταν τα παιδιά μας ήταν μικρά και στηρίζαμε η μία την άλλη. Της έλεγα τι περνούσα.
«Jami, τι υποστήριξη είχες σε όλο αυτό;»
Καμία. Δεν είχα ΚΑΜΙΑ. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Και εκεί έρχεται το σημείο που πρέπει απλά να ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙΣ και να φορέσεις για αρχη τη μάσκα οξυγόνου σου. Όχι μόνο για τον εαυτό μας, αλλά επειδή παύουμε να είμαστε αποτελεσματικές, αν δεν προσέξουμε τον εαυτό μας. Δεν κάνουμε καλό σε κανέναν, πόσο μάλλον στα παιδιά μας, αν είμαστε απλά μια σκιά του εαυτού μας.
Και η υποστήριξη είναι το πρώτο πράγμα. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό μόνες.
Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία, μαζί με αντικαταθλιπτικά, τα οποία πιστεύω πως ήταν σημαντικά στο να «επανέλθω». Ομως ζήτησα και τη βοήθεια φίλων. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να δείξεις ευάλωτος, ειδικά όταν υπάρχει το στίγμα της ψυχικής ασθένειας. Αλλά το να επιτρέψεις στον εαυτό σου να δείξει ότι ειναι ευάλωτος είναι αυτό που μας κάνει δυνατούς. Είμαι πολύ τυχερή που περιστοιχίζομαι από υπέροχες γυναίκες στην κοινότητά μου, αλλά εγώ είμαι αυτή που θα κάνει τις συνδέσεις.
Κάποια φίλη μού ανοίχτηκε σχετικά με την ψυχική ασθένεια του παιδιού της και τους δικούς της αγώνες. Συναντηθήκαμε για ποτά. Με γνώρισε σε ένα πριβέ online γκρουπ μαμάδων με αντίστοιχες εμπειρίες. Η ανακούφιση του να ξέρω πως δεν είμαι μόνη, το ότι έχω ένα ασφαλές μέρος για να πως όσα αισθάνομαι είναι απερίγραπτη. Τα βάρη που πολλές από αυτές τις γυναίκες κουβαλούν είναι τεράστια, αλλά είναι οι ηρωίδες μου, η δική μου ερμηνεία για το κουράγιο και τη δύναμη.
Αυτό που έμαθα είναι πως δεν υπάρχει ισορροπία. Όταν παίρνω χρόνο για να κάνω κάτι για μένα, είτε αυτό είναι ένα δείπνο με φιλους, είτε ψυχοθεραπεία, είτε γυμναστική, είτε απλά μια βόλτα, υπάρχει πάντα αντάλλαγμα. Υπάρχει κάτι που πρέπει να μείνει χωρίς να γίνει. Δεν μπορούμε στα αλήθεια να κάνουμε τα πάντα. Μπορούμε να κάνουμε μόνο όσα μπορούμε να κάνουμε. Οπότε κάτι πρέπει να μείνει στην απέξω.
Και αυτό είναι ΕΝΤΑΞΕΙ. Γιατί πρέπει ένα καθαρό σπίτι να είναι πιο σημαντικό από την ψυχική μας υγεία; Αυτό είναι τρελό! Τι παραπάνω μπορεί να χρειάζονται στ’ αλήθεια τα παιδιά μας από μια μαμά που δουλεύει στο 100% και μπορεί να κάνει επαφή με όσα χρειάζεται;
Είμαστε η βαθύτερή τους ανάγκη. Δεν ειναι οι κάλτσες στο συρτάρι η ανάγκη τους.
Αν έχετε φίλους που σας κάνουν να νιώθετε άσχημα για αυτό, τότε πρέπει να βρείτε νέους φίλους. Δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας αυτό. Χρειαζόμαστε υποστηρικτικούς ανθρώπους στη ζωή μας.
Για να είμαι ειλικρινής, κάποια πράγματα στη ζωή μου είναι άνω κάτω αυτή την εποχή. Όμως δεν είμαι πια μια σκιά του εαυτό μου. Και πιστεύω πως αυτό είναι από μόνο του ένα πολύ καλό deal!
Στο "Είμαι Μαμά!" όλοι έχουν λόγο! Θες να μοιραστείς μαζί μας μια εμπειρία σου; Να γράψεις κάποιο κείμενο σχετικό με την ειδικότητά σου; Είδες κάτι ενδιαφέρον που πιστεύεις ότι αξίζει να δημοσιεύσουμε; Επικοινώνησε μαζί μας στο eimaimama@gmail.com
Κανένα σχόλιο ακόμη
Γράψτε πρώτος ένα σχόλιο