Παιδιά και γονείς : Οικοδομώντας μια σωστή, δημιουργική και θερμή σχέση.

Όλγα Μούσιου – Μυλωνά
Σχολική Σύμβουλος Π. Ε. Φλώρινας

• Εκδηλώσεις επιθετικότητας, εκρήξεις θυμού και οργής, εχθρικές ενέργειες (γροθιές, κλωτσιές, χτυπήματα, κλπ.) ή λεκτική επιθετικότητα (ύβρεις, χλευασμοί, πειράγματα)
• Συμπεριφορές έντονης δειλίας, απόσυρσης και αποξένωσης από το κοινωνικό περιβάλλον και εσωστρέφεια
• Επικίνδυνες συναναστροφές, ύποπτες παρέες και πιεστικοί «φίλοι»
• Δυσκολίες προσαρμογής στο σχολείο, σχολική φοβία, σχολική άρνηση, μαθησιακές δυσκολίες και χαμηλές επιδόσεις στα μαθήματα

• Καταρχήν, ας προσπαθήσουμε να διαπιστώσουμε τι κρύβεται πίσω από την προβληματική συμπεριφορά του παιδιού μας. Συνήθως, οι «ιδιαίτερες» συμπεριφορές αποτελούν «ευλογημένες» προειδοποιήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Το καμπανάκι του κινδύνου μας επισημαίνει ότι κάποιο βαθύτερο πρόβλημα απασχολεί το παιδί μας. Αν μας είναι δύσκολο να βρούμε τις αιτίες, ας ζητήσουμε τη βοήθεια ειδικών.
• Συζητούμε πολύ με τα παιδιά μας για τα προβλήματα και τα ενδιαφέροντά τους.
• Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια θερμή και εκδηλωτική σχέση με τα παιδιά μας. Τα προτρέπουμε να μας εμπιστεύονται και τους αποδεικνύουμε ότι είμαστε αντάξιοι της εμπιστοσύνης τους. Η υπερπροστατευτικότητα και η αδιαφορία μπορούν να προκαλέσουν με διαφορετικό τρόπο ποικίλα προβλήματα στη συμπεριφορά των παιδιών μας.
• Δείχνουμε εμπιστοσύνη στα παιδιά μας και τους παραχωρούμε ένα περιθώριο προσωπικής ελευθερίας στις επιλογές τους και στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Παράλληλα, όμως, παρακολουθούμε έμμεσα και διακριτικά το ημερήσιο πρόγραμμά τους, τις ασχολίες και τις παρέες τους.
• Διαθέτουμε όσο περισσότερο χρόνο μπορούμε στα παιδιά μας και αξιοποιούμε το χρόνο αυτό στο έπακρο φροντίζοντας την ποιότητα της επικοινωνίας μας μαζί τους. Ας προσπαθήσουμε να είμαστε γνήσιοι, αυθεντικοί και ειλικρινείς απέναντί τους.
• Ας φροντίσουμε όσο γίνεται να διασφαλίσουμε για τα παιδιά μας ένα ήρεμο, δημοκρατικό και ευχάριστο οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο να κυριαρχούν ο διάλογος και οι θερμές συναισθηματικές σχέσεις. Η βία στην οικογένεια και οι διαπληκτισμοί επηρεάζουν σοβαρά και πολλές φορές τραυματίζουν τα παιδιά.
• Οι προσδοκίες  μας για τα παιδιά μας να είναι στα μέτρα των δικών τους επιδιώξεων, προσόντων και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών. Ας μη προβάλλουμε τις δικές μας ανεκπλήρωτες επιθυμίες στα πρόσωπα των παιδιών μας.
• Ας αποδεχτούμε κι ας αγαπήσουμε πραγματικά το παιδί μας, όπως είναι, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κι ας μη το συγκρίνουμε με άλλα παιδιά, ούτε ακόμα και με τα αδέρφια του.
• Ας βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους και να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους. Να επαινούμε κάθε καλή τους συμπεριφορά, τις σωστές επιλογές τους και αντιστάσεις τους στους πειρασμούς. Να ενθαρρύνουμε τις πρωτοβουλίες τους και να συμπαραστεκόμαστε στις αποτυχίες τους. Όταν τα παιδιά μας συμπεριφέρονται αρνητικά επικρίνουμε μόνο τις συγκεκριμένες αρνητικές τους ενέργειες, και δεν τα απορρίπτουμε ως προσωπικότητες.
• Δημιουργούμε τους κανόνες της οικογένειας και φροντίζουμε να τους σεβόμαστε όλοι. Όταν το παιδί πέσει σε παραπτώματα αποφεύγουμε τη σωματική τιμωρία, συζητούμε μαζί του τις συνέπειες της πράξης του και αν χρειαστεί να πάρουμε κάποια μέτρα, η ποινή που μπορούμε να επιβάλλουμε είναι μικρή και άμεση στέρηση προνομίων. Οι λεκτικές ταπεινώσεις και η σωματική τιμωρία έχουν μόνο σύντομο και παροδικό αποτέλεσμα, ενώ, παράλληλα, κλιμακώνουν την εχθρική οικογενειακή ατμόσφαιρα.
• Ενθαρρύνουμε τις φιλίες και τις δημιουργικές εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών μας. Ταυτόχρονα, τα μαθαίνουμε να εκτιμούν σωστά τη συμπεριφορά των φίλων και να αντιστέκονται στις πιέσεις κάποιων που επιδιώκουν να τα χειραγωγούν.
• Όλοι μας να γνωρίζουμε τη σημασία της καλής προσαρμογής των παιδιών μας στο σχολικό περιβάλλον. Ας συμβάλλουμε στην κατεύθυνση αυτή κι εμείς με τη συμπαράστασή μας. Να επικοινωνούμε συχνά με τους εκπαιδευτικούς και να συζητούμε με ειλικρίνεια μαζί τους. Να διευκολύνουμε τα παιδιά μας στην οργάνωση της σχολικής εργασίας στο σπίτι και να τα βοηθήσουμε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις ρουτίνες του σχολικού προγράμματος. Να μιλάμε θετικά για το σχολείο, τη μάθηση και τους εκπαιδευτικούς και να ακούμε τις εντυπώσεις και τις σχολικές εμπειρίες του παιδιού μας.
• Ιδιαίτερη μέριμνα καταβάλλουμε ώστε τα παιδιά μας να μην καταστούν εξαρτημένα από την τηλεόραση. Ας κάνουμε μαζί με τα παιδιά μας μια επιλογή προγραμμάτων και ας τα παρακολουθούμε μαζί τους. Είναι μια άριστη ευκαιρία, συζητώντας τις διάφορες εκπομπές να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν κριτική στάση απέναντι σε όσα δέχονται.
• Ας προσπαθήσουμε να είμαστε θετικά πρότυπα και καλά παραδείγματα για τα παιδιά μας. Οι συνήθειες, και οι συμπεριφορές μας πρέπει να συνάδουν με τις λεκτικές μας παραινέσεις. Άλλωστε τα παιδιά μας είναι πολλές φορές «καθρέφτες» της δικής μας προσωπικότητας.

• Ας βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν αξίες, πίστη για τη ζωή και ιδανικά, γιατί μόνο με τον τρόπο αυτό θεμελιώνουν την αισιοδοξία και την αγωνιστική διάθεση για τη ζωή.