Γιατί δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το βρεφικό κλάμα

Μια έρευνα δείχνει πως ο ήχος ενός μωρού που κλαίει, ενεργοποιεί πρωτόγονα μέρη του εγκεφάλου που συνδέονται με την αντίδραση πάλης ή φυγής.

Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί είναι τόσο δύσκολο να αγνοήσετε τον ήχο ενός μωρού που κλαίει όταν βρίσκεστε μέσα σε ένα τρένο ή στο αεροπλάνο; Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως ο εγκέφαλός μας είναι έτσι «καλωδιωμένος» ώστε να ανταποκρίνεται σθεναρά στον ήχο αυτόν, κάνοντάς μας πιο προσεκτικούς και ενεργοποιώντας το σώμα μας να βοηθήσει κάθε φορά που τον ακούμε – ακόμη και αν δεν είμαστε εμείς οι γονείς του μωρού.

«Το βρεφικό κλάμα τραβάει την προσοχή μας με τρόπο που λίγοι άλλοι ήχοι στο περιβάλλον το κάνουν», δηλώνει η Katie Young του University of Oxford, η οποία ηγήθηκε της έρευνας που μελετούσε το πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις κραυγές ενός βρέφους.

Εξέτασε προσεκτικά τους εγκεφάλους 28 ανθρώπων ενώ άκουγαν το κλάμα μωρών και ενηλίκων και ήχους από αναστατωμένα ζώα, μαζί με νιαουρίσματα γάτας και κλαψουρίσματα σκύλων.

Χρησιμοποιώντας μία πολύ γρήγορη τεχνική, τη λεγόμενη μαγνητοεγκεφαλογραφία, η Young διαπίστωσε μια γρήγορη έκρηξη δραστηριότητας στον εγκέφαλο ως αποτέλεσμα του ήχου του βρεφικού κλάματος, η οποία ακολουθήθηκε από μία έντονη αντίδραση ύστερα από 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η αντίδραση σε άλλους ήχους δεν ήταν τόσο έντονη. «Αυτό συνέβαινε κατά κύριο λόγο σε δύο περιοχές του εγκεφάλου», είπε η Young. «Η μία είναι η μέση κροταφική έλικα, μία περιοχή που στο παρελθόν συνδεόταν με την επεξεργασία των συναισθημάτων και την ομιλία – η άλλη περιοχή είναι ο ζυγωματοκογχικο-μετωπιαίος φλοιός, μία περιοχή που είναι γνωστή για το ρόλο της στην επεξεργασία της επιβράβευσης και των συναισθημάτων».

Η Young και η συνάδελφός της, Christine Parsons, παρουσίασαν τα ευρήματά τους τον Μάιο στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας για τις Νευροεπιστήμες στη Νέα Ορλεάνη.

Η μελέτη εκτιμά πως υπάρχει κάτι το ξεχωριστό σχετικά με τον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τους ήχους των μωρών, αναφέρει η Young. Το γεγονός ότι υπήρχε δραστηριότητα στις συναισθηματικές περιοχές του εγκεφάλου θα μπορούσε να σημαίνει πως ο ήχος του βρεφικού κλάματος χαρακτηρίζεται ως κάτι το σημαντικό ακόμη και πριν έχει την ευκαιρία ο εγκέφαλός μας να τον επεξεργαστεί πλήρως.

Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν ήταν γονιός ή είχε κάποια ιδιαίτερη εμπειρία στη φροντίδα των μωρών, όμως όλοι αποκρίθηκαν με τον ίδιο τρόπο, μετά από 100 χιλιοστά του δευτερολέπτου, στις βρεφικές κραυγές. «Αυτή θα μπορούσε να είναι μια θεμελιώδης αντίδραση που υπάρχει σε όλους μας, ανεξαρτήτως του αν είμαστε γονείς ή όχι», δήλωσε η Parsons.

Οι ερευνητές εξέτασαν ακόμη το πώς το κλάμα ενός μωρού θα μπορούσε να επηρεάσει υποσυνείδητα τη συμπεριφορά του ατόμου ως αποτέλεσμα της ενεργοποίησης των επιμέρους περιοχών του φλοιού του εγκεφάλου. Αυτές αποτελούν τις πιο πρωτόγονες περιοχές του εγκεφάλου και είναι σημαντικές στον έλεγχο της συμπεριφοράς όπως και την αντίδραση πάλης ή φυγής και άλλων αντιδράσεων που μας κρατούν ζωντανούς σε επικίνδυνες καταστάσεις.

Η Parsons εξέτασε αν ένα μωρό που κλαίει κατά κάποιο τρόπο έθετε σε λειτουργία τις αντιδράσεις επιβίωσης, ζητώντας από τους εθελοντές να παίξουν ένα παιχνίδι whack-a-mole (στο οποίο προσπαθείς να χτυπήσεις γρήγορα όσους τυφλοπόντικες βλέπεις να ξετρυπώνουν από το λαγούμι τους), πριν και μετά την ακρόαση διαφόρων ήχων, συμπεριλαμβανομένων και αναστατωμένων μωρών, ενηλίκων και ζώων σε κίνδυνο.

«Ήταν πιο γρήγοροι και πιο ακριβείς μετά την ακρόαση των βρεφικών ήχων. Είναι σαν να έχουμε αυτή τη βελτίωση στην προσπάθειά μας να κινητοποιηθούμε άμεσα μόλις ακούσουμε τους ήχους που θα μπορούσαν να συνδεθούν με το να προσφέρουμε φροντίδα», δήλωσε η Parsons.

Πρόσθεσε επίσης πως αυτός ο υποσυνείδητος διακόπτης στο σώμα μας που το θέτει σε κατάσταση συναγερμού θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί ένα μωρό που κλαίει σε ένα αεροπλάνο μπορεί να αναστατώσει τον οποιονδήποτε, ακόμη και αν δεν είναι ο γονιός. «Όταν ακούτε ένα μωρό σε ένα αεροπλάνο, άμεσα τίθεστε σε κατάσταση συναγερμού, ακόμη και αν δεν θέλετε να το ακούσετε», λέει η Parsons. «Είναι ένας ήχος που είναι πολύ δύσκολο να αγνοήσουμε».

πηγή: theguardian.com