Πού θα βρω χρόνο για το παιδί μου;
Πού θα βρω χρόνο για το παιδί μου;
της Κατερίνας Καλιμικεράκη*
Ο χρόνος στη σύγχρονη εποχή έχει καταντήσει είδος πολυτελείας . Πολλοί γονείς θεωρούν ότι δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο στα παιδιά τους. Οι περισσότεροι μπαμπάδες και μαμάδες με μικρά παιδιά δουλεύουν πλήρες ωράριο- και παραπάνω- προκειμένου να ανταποκριθούν στα έξοδα της οικογένειας και στις ανάγκες του επαγγέλματός τους. Οι υπερωρίες σε πολλές εργασίες κοντεύουν να είναι ο κανόνας παρά η εξαίρεση.
Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που συχνά οι γονείς έχουν τύψεις όταν τρέχουν να προλάβουν να πάρουν το παιδάκι τους από τον παιδικό σταθμό ή από το σχολείο όπου έχει απομείνει τελευταίο να τους περιμένει.
Ας σκεφτεί ο καθένας από εσάς πόση ώρα αφιερώνει κάθε μέρα για να μιλήσει με το παιδί του. Και όταν λέμε να μιλήσει, δεν εννοούμε να του κάνει παρατήρηση, υπόδειξη ή μάλωμα. Εννοούμε να καθίσει κάτω με ηρεμία και να επικοινωνήσει με το παιδί του. Θα σας φανεί αστείο αλλά δεν είναι πάνω από 5 λεπτά κατά μέσο όρο για κάθε παιδί!
Συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας αποτελείται από φράσεις του τύπου:
–Άντε τέλειωνε, θ’ αργήσουμε…
–Έλα να φας!
–Έκανες τα μαθήματά σου;
–Σταματήστε να μαλώνετε επιτέλους!
–Πήγαινε να κοιμηθείς!
–Έπλυνες τα δόντια σου;
–Τι πήρες στην ορθογραφία;
–Μάζεψε το δωμάτιό σου!
Το σπίτι έχει καταντήσει να είναι απλά ένας χώρος όπου τρώμε, κοιμόμαστε, βλέπουμε τηλεόραση, σερφάρουμε στο διαδίκτυο και συναντιόμαστε στο έμπα και στο έβγα προς και από τη δουλειά, προς και από το σχολείο, προς και από τις διάφορες δραστηριότητες. Άσε και όλα τα καθημερινά πρακτικά ζητήματα που πρέπει να λύσουμε…
Βέβαια το γεγονός ότι δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου χρόνος ουσιαστικής επικοινωνίας με τα παιδιά δεν εξαρτάται από τους γονείς και μόνο. Πολύ συχνά την ώρα που ο μπαμπάς θέλει κάτι να πει με το γιο του, πώς τα πήγε στο σχολείο για παράδειγμα, ο γιος δεν έχει κέφι, βαριέται, είναι κουρασμένος ή ασχολείται με κάτι πιο ενδιαφέρον όπως η τηλεόραση, το ηλεκτρονικό παιχνίδι, το MSN, η μουσική ή ετοιμάζεται να φύγει για μπάσκετ ή φροντιστήριο.
Για να αποκτήσει κανείς περισσότερο χρόνο, πρέπει ενδεχομένως να αναθεωρήσει τις προτεραιότητές του. Για παράδειγμα, οι γονείς που εργάζονται στο δημόσιο τομέα, μπορούν να επιλέξουν να εργάζονται με μειωμένο ωράριο για κάποιο διάστημα. Θα παίρνουν βεβαίως λιγότερα χρήματα και θα αναγκαστούν ενδεχομένως να περικόψουν τα έξοδά τους, θα κερδίσουν όμως περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους καθώς και καλύτερη ποιότητα ζωής εφόσον δε θα είναι διαρκώς εξαντλημένοι.
‘Όλα έχουν το χρόνο τους και ο χρόνος περνάει και τα παιδιά μεγαλώνουν και οι γονείς δεν προλαβαίνουν να χαρούν τις ομορφιές της κάθε ηλικίας. Στατιστικά αφού τα παιδιά μεγαλώσουν και εγκαταλείψουν την οικογενειακή στέγη, οι γονείς έχουν ακόμα μπροστά τους περίπου 30 χρόνια ζωής. Έχουν λοιπόν αρκετό χρόνο για να κάνουν τα πράγματα που τους ενδιαφέρουν, δε χρειάζεται να προσπαθούν να τα στριμώξουν όλα όταν τα παιδιά είναι ακόμα μικρά.
Όταν δεν προλαβαίνει ο γονιός να αφιερώσει το χρόνο που επιθυμεί στα παιδιά του, πείθει τον εαυτό του ότι «του χρόνου» θα είναι πιο εύκολα τα πράγματα. Δυστυχώς η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καλύτερος χρόνος από το «σήμερα» και το «τώρα». Η κάθε στιγμή είναι μοναδική, όταν περάσει δεν ξανάρχεται. Όσο και να το αναβάλλουμε, η ημέρα θα έχει πάντοτε 24 ώρες…
Αν πιστέψουμε ότι τα παιδιά μας είναι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή μας, τότε θα προλάβουμε να τα χαρούμε και να ζήσουμε μαζί τους γιατί ο άνθρωπος έχει τη δύναμη από τη φύση του να δίνει χρόνο στα σημαντικά. Παρ’ όλες τις αντιξοότητες της ζωής, κάπου κρυμμένη υπάρχει η ελευθερία της επιλογής: Μπορεί κάποιος, για παράδειγμα, να αρνηθεί μια προαγωγή στη δουλειά του. Θα χάσει χρήματα και ίσως δόξα αλλά θα έχει τη χαρά να κάνει περισσότερη παρέα με τα παιδιά του, να παίξει μαζί τους και να χαζέψουν αγκαλιά κινούμενα σχέδια σχολιάζοντας και τρώγοντας ποπκόρν!
Επειδή πολλοί γονείς το ξέρουν ότι δεν αφιερώνουν αρκετό χρόνο στα παιδιά τους προσπαθούν να εξιλεωθούν αγοράζοντάς τους δώρα. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει σε παιδάκια παιδικών σταθμών, τα πεντάχρονα την σήμερον ημέρα έχουν κατά μέσο όρο 500 παιχνίδια στο σπίτι τους. Τα παιδιά δε χρειάζονται όλα αυτά τα παιχνίδια, εκείνο που χρειάζονται είναι περισσότερο από τα 5 λεπτά ουσιαστικής επικοινωνίας με το γονιό. Το καλύτερο δώρο για ένα παιδί δεν είναι ένας φορητός υπολογιστής, ένα ακριβό ποδήλατο, μοδάτα ρούχα και σούπερ ουάου αθλητικά παπούτσια. Το καλύτερο δώρο είναι εντελώς δωρεάν: είναι ο χρόνος σου και η αγάπη σου!
Αν θέλει κανείς να ζει μια ζεστή, βαθειά και ουσιαστική σχέση με το παιδί του πρέπει να μάθει να το ακούει και να του μιλάει όταν εκείνο έχει ανάγκη και διάθεση για επικοινωνία, ακόμα και αν τη δεδομένη στιγμή είναι κανείς απασχολημένος με κάτι άλλο. Αν διαθέσεις χρόνο να ακούσεις το παιδί σου όταν είναι ετών πέντε, σίγουρα θα διαθέσει και εκείνο με τη σειρά του χρόνο να σε ακούσει όταν θα γίνει ετών δεκαπέντε.
Μια άλλη λύση είναι να τρώνε οι γονείς μαζί με τα παιδιά τους τουλάχιστον κάποιες φορές την εβδομάδα. Η ώρα του φαγητού είναι μια καλή ευκαιρία για επικοινωνία.
Επίσης μια στιγμή, πολύ τρυφερή και παραγωγική, είναι η ώρα του ύπνου όπου ο γονιός μπορεί να μείνει λίγο μαζί με το παιδί, να του μιλήσει και να το κανακέψει πριν κοιμηθεί. Συνήθως την ώρα αυτή τα παιδιά εξομολογούνται ό,τι τους έχει απασχολήσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το έχουν ανάγκη αυτό για να μπορέσουν να κοιμηθούν χωρίς φόβους και άσχημα όνειρα. Χτίζεται έτσι μια γλυκιά σχέση εμπιστοσύνης και σιγουριάς. Μην την κόψετε ποτέ αυτή τη συνήθεια της καληνύχτας. Ακόμα και όταν το παιδί σας έχει κρεμάσει στην πόρτα του δωματίου του «Απαγορεύεται η είσοδος», καλωσορίζει με ανακούφιση το γονιό που μπαίνει για να το καληνυχτίσει.
Κλείνοντας θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας έναν προβληματισμό σχετικά με το χρόνο γενικότερα:
Δεν υπάρχει αντίρρηση ότι τα παιδιά πρέπει να έχουν απογευματινές δραστηριότητες. Είναι ωφέλιμο τόσο για την υγεία όσο και για την κοινωνική και πνευματική τους ανάπτυξη. Όμως κάποιες οικογένειες το παρακάνουν. Τρέχουν συνεχώς με άγχος να προλάβουν τα αθλητικά, τις ξένες γλώσσες, το ωδείο, το μπαλέτο και πόσα άλλα… Κάποια παιδιά φτάνουν να ξεκινήσουν τη δουλειά του σχολείου στις 7 το απόγευμα, να τελειώσουν κατά τις 9 κάτω από τις καλύτερες συνθήκες και με την μπουκιά στο στόμα να κάνουν μια τελευταία επανάληψη στην ορθογραφία πριν πέσουν στο κρεβάτι ξερά από την κούραση. Είναι άραγε ανάγκη των παιδιών να τραβιούνται σε όλες αυτές τις δραστηριότητες από πολύ μικρή ηλικία ή μήπως το πρόγραμμα που διαμορφώνεται για χάρη τους εξυπηρετεί στην πραγματικότητα κάποιες ανάγκες και φιλοδοξίες των γονιών;
Τα πιο πολλά παιδιά έχουν ανάγκη από λίγο χρόνο ξεκούρασης, παιχνιδιού, τηλεόρασης και γενικά τεμπελιάς. Τότε μπορούν να χαζολογήσουν, να ακούσουν μουσική, να ονειρευτούν και να αφήσουν τη φαντασία τους να ταξιδέψει. Το παιδί που έχει την ευκαιρία να σταματήσει για λίγο τη ρουτίνα του και να μείνει μόνο με τον εαυτό του, να προβληματιστεί και να σκεφτεί ελεύθερα (και όχι καθ’ υπαγόρευσιν), ωριμάζει γρηγορότερα και εξελίσσεται καλύτερα σαν άνθρωπος!
Προβληματιστείτε λοιπόν καλοί γονείς: «Πώς θα εξοικονομήσω χρόνο για το παιδί μου;»
* H Kατερίνα Καλιμικεράκη είναι δασκάλα με σπουδές και μελέτες πάνω σε θέματα παιδοψυχολογίας
στην σημερινη εποχη ειναι δυσκολο να ζητας απο ενα γονιο να περικοψει ωρες ή να μην δεχθει προαγωγη. Πλεον οι μισθοι ειναι στα ορια επιβιωσης ή και κατω απο αυτα.
>Ωραίο το άρθρο της κ. Καλιμικεράκη, αλλά για έναν ιδανικά πλασμένο κόσμο. Ακόμη και εγώ που δεν εργάζομαι, εδώ και πολλά χρόνια, το 24ωρο δεν μου φτάνει για να τα προλάβω όλα. Συν ότι η ψυχολογική και σωματική κούραση πολλές φορές με καταρρακώνει. Επικοινωνία έχω με τα παιδιά μου. Όχι σε ποσότητα αλλά σε ποιότητα. Γιατί το θέμα είναι, ότι μπορεί και 5 ώρες, κάθε μέρα, να διαθέτεις στο παιδί σου να μιλάτε αλλά αν η επικοινωνία δεν είναι εποικοδομητική, δεν υπάρχει αποτέλεσμα. Αλλά και σε 5-10 λεπτά μόνο μπορούν να ειπωθούν τόσο ουσιαστικά πράγματα που μένουν ανεξίτηλα στο μυαλό τους.
Σ.Π
>Συμφωνώ με την παραπάνω μαμά . Η επιλογή δουλεύω λιγότερο ή καθόλου δεν υπάρχει πλέον. Εκτός και αν ανήκεις στην πλεονεκτική θέση να μην έχεις οικονομική ανάγκη να το κάνεις. Και δεν έχουμε πιά και την πολυτέλεια να επιλέγουμε δουλειές...
Χαίρομαι τους γονείς που μπορούν και το κάνουν αλλά δυστυχώς είναι η εξαίρεση. Βλέπετε το ελληνικό κράτος (και αυτό είναι κάτι που δεν ακούω ή διαβάζω σχεδόν ποτέ) δεν είναι στο πλευρό της εργαζόμενης μητέρας. Πάντα με ημίμετρα τύπου 6μηνο από ΟΑΕΔ, τώρα τελευταία και αποδοχές 700 ευρώ, μειώμένο ωράριο για 1 χρονο ή 2. Οι δημοτικοί βρεφονηπιακοί κλείνουν 4 παρά, οπότε μετά το μειωμένο τι??? Ένα άγχος συνέχεια ποιός θα πάρει το παιδί!
Όσο για τις εξωσχολικές δραστηριότητες συμφωνώ να μην παραφορτώνουμε τα παιδιά. Αλλά από την άλλη τι να κάνουν όλο το απόγευμα κλεισμένα μέσα, άντε και πάιξαμε , άντε διαβάσαμε και βιβλίο...μετά? Θέλουν να δουν DVD!΄Καλύτερα να τα σπρώχνουμε στον αθλητισμό τα παιδιά παρά να αποβλακώνονται μπροστά στις τηλεοράσεις...Εμένα είναι μικρά ακόμα και τα 2 και εχουν προς το παρόν 3 φορες την εβδομάδα κολυμβητήριο. Καί το διασκεδάζουν πάρα πολύ! Σαν πάρτυ είναι , μπάλες , παπάκια, χαμός!!!
>Εχω ενα κοριτσακι 4μιση χρονων σχεδον. Δουλευω ωράριο 9 με 5, δηλαδη 8+ με 6. Τεσσερις μέρες την βδομαδα οταν παω σπιτι σκοτωτή τρεχω το παιδι στις διαφορες εξωσχολικες δραστηριότητες (μπαλετο -ουσιαστικα θεατρικο παιχνιδι κανουν- και κολύμπι). Δεν το κανω απο προσωπικο "βίτσιο" να γινει ο νεος Φελπς ή η Βιουγιουκλακη, ούτε εχω μαζοχιστικες τάσεις. Θα μπορούσα κάλλιστα να μεινω σπιτακι μου και να ζωγραφισω μαζί της (που και αυτο το κανω) και να κανω τις δουλειες μου. Το κανω για να βγει εξω απο το σπιτι και να παιξει με τα αλλα παιδια και να εκτονωθει. Δεν υπαρχει αλανα, ούτε γειτονια πια, οποτε ο μονος τροπος ειδικα τον χειμωνα, ειναι αυτος.
Με τις πιο πολλες μαμαδες που το συζητω, τα ιδια λένε.
Καλα και αγια τα λεει η κυρία Καλιμικεράκη, τα αυτνόητα μπορω να πω, ωραία να τα ακουμε και με δομημένο λόγο αλλα στην πράξη ... η καθεμια απο μας το παλευει οπως ξέρει και μπορει.
Β.
>πραγματικα πολυ ομορφο το κειμενο,εχω ενα αγορακι 8 ετων και θεωρω απο τα πιο σημαντικα πραγματα στον κοσμο να εχει το θαρρος το παιδακι μου να ερθει και να μου πει οτι το απασχολει,οτι του δινει χαρα,οτι το πληγωνει,οτι του δινει ευτηχια γιατι μονο τοτε νιωθω οτι εχω πετυχει ως γονιος,εχω παιξει απεριοριστες φορες μπαλα,εχω παει μαζι του για ψαρεμα και ας σιχαινομαι τα δολωματα,εχω χορεψει μαζι του οτι μπορει να φανταστει κανεις και πιστευω σε αυτο που λεει η κατερινα οτι αν τωρα αφιερωσουμε χρονο στα παιδια μας που ειναι μικρουλια τοτε οταν θα ερθει η ωρα για πραγματικη συζητηση με θεματα πιο ουσιαστικα θα μας ακουσουν κι αυτα το παν ειναι να κερδισεις τον σεβασμο και την αγαπη.εχω γνωστους που μου λενε μα δε σε φοβαται καθολου επειδη θα πει το παιδι μου την δικη του αποψη και γνωμη μα ποιος τους ειπε οτι εγω θελω να με φοβαται........
>apo ta wraiotera kai swstotera arthra pou exw diavasei edw kai 3 xronia p eimai manoula! sygxarhthria kai eyxaristoume polu! Eleni
>Εγώ με τη σειρά μου θέλω να ευχαριστήσω την Κα Καλιμικεράκη και όποιον ασχολήθηκε ώστε να φτάσουν σε μας τέτοιες όμορφες συμβουλές! Σίγουρα κάποιες τις γνωρίζουμε, άλλες κάπου τις έχουμε ξανακούσει. Το θέμα όμως είναι οτι χρειαζόμαστε μια αφύπνιση! Οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας δεν μας αφήνουν πολλές φορές να σκεφτούμε ποια τελικά είναι η ουσία και ασχολούμαστε με πράγματα που τουλάχιστον για τα παιδιά μας είναι ανούσια! Μιλάω πάντα σε προσωπικό επίπεδο και λυπάμαι πολύ όταν διαπιστώνω οτι φράσεις σαν αυτές που ανέφερε παραπάνω η Κα Καλιμικεράκη τις χρησιμοποιώ αρκετά συχνά. Τέτοια άρθρα λοιπόν, μου θυμίζουν οτι τα πεντακάθαρα παιδιά και ένα περιβάλλον τόσο προγραμματισμένο, δεν είναι η ουσιά.....
Σας ευχαριστώ!
>ολιβια το timing σου ειναι καταπληκτικο..ειχα αναγκη να το διαβασω αυτο την συγκεκριμενη χρονικη περιοδο..
πολυ ενδιαφερουσες οι αποψεις της κυριας Καλιμικεράκη και χαρηκα για το κομματι που λεει για την ωρα του υπνου..ειναι η αγαπημενη μου ωρα και ευχομαι να μπορω να το κανω χρονια αυτο μαζι της..με τρελενει οταν ακουω την γλυκεια φωνουλα της 3,5 ετων σβουρας να μου λεει "ελα ξαπλωσε μανουλα να κουβεντιασουμε.."λιωνω..
(με την ανωνυμη στο απο πανω ποστ,διαφωνω καθετα!αλλα φυσικα καθενας μεγαλωνει το παιδι του οπως πιστευει..καλο ειναι ομως να ανοιγουμε και κανενα βιβλιο και να μη κανουμε παντα του κεφαλιου μας..δεν γεννηθηκαμε ολοι γονεις με μαστερ στην ανατροφη και καλο ειναι να συμβουλευομαστε πηγές που γνωριζουν καλυτερα..)
Νινα
>αυτή η γλυκιά κυρία έχει απόλυτο δίκιο , όταν τα λέω σε φίλες μου με παιδιά , η σε γονείς στο παιδικό σταθμό μου , μου απαντάνε πως αφού πάνε οι φίλοι των παιδιών τους δεν θα θελαν τα παιδιά τους να νιώθουν μειονεκτικά .............άλλη χαζομάρα τούτη πάλι..............αφού δεν μπορούν να κατανοήσουν πόσο κακό κάνουν στα παιδιά τούς εύχομαι η κρίση να τούς κάνει να καταλάβουν πόσο κακό κάνουν στην τσέπη τους και να αφήσουν επιτελούς ήσυχα τα αγγελούδια τους , το δικό μου το αγοράκι αν και 2 μηνών δεν θα περάσει από αυτή την τρέλα ,δεν θα το επιτρέπω , θα προτιμήσω να παίξει ποδοσφαίρου στην αυλή του σχολίου όλη μέρα παρά να τρέχω από δω και από κει σε δήθεν δημιουργικές δραστηρίοτητες
>Συμφωνώ απόλυτα με τις απόψεις της Kατερίνας Καλιμικεράκη!Μπράβο πραγματικά!Ποιοτικό χρόνο έχουν ανάγκη όλοι οι άνθρωποι αναξαρτήτως ηλικίας,δηλαδή να μοιράζονται το χρόνο τους με τους άλλους και να επικοινωνούν.Πόσω μάλλον ένα παιδί που βρίσκεται στο ξεκίνημα της ζωής του, εξελίσσεται διαρκώς η προσωπικότητά του κι έχει ανάγκη από συνοδοιπόρους και συμπαραστάτες...Ένα από τα πράγματα που θα θυμάμαι πάντα από τους γονείς μου είναι οι συζητήσεις που κάναμε για διάφορα θέματα, συνήθεια που μου την καλλιέργησαν από πολύ μικρή ηλικία. Δεν ήταν ποτέ...'φίλοι' μαζί μου (με την έννοια του φίλου απ το σχολείο που είναι μια διαφορετική σχέση), διατηρούσαν όμως το ρόλο τους ως γονείς, δηλαδή μεγαλύτεροι, σοφότεροι, υπεύθυνοι για μένα ενθαρρύνοντάς με να συζητώ μαζί τους όταν αισθανόμουν την ανάγκη να εκφραστώ ή να τους συμβουλευτώ για κάτι.Και θα τους ευγνωμονώ πάντα γι αυτή τη σχέση επικοινωνίας κι εμπιστοσύνης που εχτισαν μαζί μου!
Μαγδαληνή
>ΠΌΣΟ ΔΙΚΙΟ ΕΧΕΙ!!! Έχω τόσα παραδείγματα γύρω μου από μαμάδες του στυλ "έλα γρήγορα να κάνεις μπάνιο", "ντύσου να φύγουμε", "διάβασε τα μαθήματά σου" κλπ κλπ , που πάντα μου έκαναν πολύ κακή εντύπωση και αναρωτιώμουν "μα δεν χαίρονται τίποτα με το παιδί τους???"..... Μακάρι να το διαβάσουν πολλές μαμάδες και να ξυπνήσουν!!! Και οι υπόλοιπες που τα έχουν υπ'όψιν τους αυτά ....να τα διατηρήσουμε στο μυαλό μας!!!!
Κατερίνα Κ.
>ΥΠΕΡΟΧΟ αρθρο κυρια Καλιμικερακη ακριβως αυτα που περιγρεφεται κανω απο το τοτε που εγινα μανουλα με το κοστος τους βεβαια.αλλα δεν το μετανιωνω λεπτο.προτειμω να ειμαι κοντα στο παιδι μου και να μην εχω δουλεια κατα συνεπεια και χρηματα να περναμε δυσκολα οικονομικα αλλα με πολυ αξιοπρεπεια.προτειμω να μην εχει το παιδι μου 50 παιχνιδια, 50 ρουχα και 50 παποθτσια αλλα να εχει αμας τους γονεις του ευτυχισμενους και ισορροπημενους.και εγω και αντρας μου θελουμε να ζουμε απλα γιατι οσο πιο απλα τοσο πιο καλα με ουσια.εχω δρομο μπροστα μου δεν ειμαι τελεια ουτε θα γινω απλα προσπαθω.πλεον δεν απελπιζομαι ειμαι σιγουρη οτι οτι δινεις παιρνεις(σε ολους τους τομεις).οταν σκεφτομαστε θετικα ολα ερχονται θετικα.ολα αυτα σας τα γραφω γιατι εχω δουλεψει πολυ με τον εαυτο μου για να φτασω στο σημειο αυτο να καταλαβαινω την ουσια του αρθρου και να προσπαθω να την κανω πραξει.και θελω να περασω ενα μηνυμα αν κανει καποιος γονιος τα παραπανω θα ειναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ!!!!!τουλαχιστον αυτη ειναι η ταπεινη μου γνωμη.η βοηθεια σας ειναι πολυτιμη!