Διδάσκοντας Ιστορία μέσα από το διαδίκτυο (28η Οκτωβρίου)

Κατά τη διάρκεια των σχολικών μου χρόνων παρακολούθησα και έλαβα μέρος σε δεκάδες γιορτές. Η αίσθηση που μου έχουν αφήσει, από το δημοτικό μέχρι και το λύκειο, είναι, δυστυχώς, εντελώς αρνητική. Απλοϊκά και επαναλαμβανόμενα ποιηματάκια, ημίωροι πανηγυρικοί χωρίς ουσία από ταλαίπωρους φιλολόγους, παιδιά να χασμουριούνται-εύλογα-, φάλτσες χορωδίες και γενική ανυπομονησία μέχρι να τελειώσει το μαρτύριο. Η απόλυτη βαρεμάρα. Κάθε χρόνο τα ίδια και χειρότερα. Όσο για τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας, μια λέξη μόνο έχω να πω, που τα λέει όλα: Παπαγαλία.

Επομένως, αν κάποιος μας ρωτούσε “Τι γιορτάζουμε σήμερα, παιδιά μου;” πάνω από το 50% των μαθητών δεν ήξερε τι να απαντήσει. Τούρκοι, Γερμανοί, Ιταλοί, ακόμα και… Αλβανοί (άκουσον, άκουσον) ήταν ένας αχταρμάς μέσα στα παιδικά και κατόπιν εφηβικά κεφάλια και η ουσία ήταν μία: Χάνουμε μάθημα!!!

Δεν φταίγαμε εμείς. Έφταιγαν οι εκπαιδευτικοί και το ίδιο το σύστημα μέσα στο οποίο διδασκόμαστε και απαιτούσε η διδασκαλία της ιστορίας να είναι δασκαλοκεντρική, αφηγηματική και γεγονοτολογική, χωρίς σχεδόν καμιά χρήση πηγών. Τότε (μέχρι πριν 10-15 χρόνια, δηλαδή, δεν είμαι και τόσο μεγάλη σε ηλικία) δεν υπήρχαν οι νέες τεχνολογίες μέσα στα σχολεία. Ως μαθητές, δεν είχαμε πρόσβαση σε εικόνες από το αλβανικό μέτωπο, σε video-ντοκουμέντα, σε εφημερίδες της εποχής. Άντε, στα μεγάλα μας ντουζένια, να ακούγαμε καμιά Βέμπο από κασέτα (και αργότερα από CD) και πολύ μας πήγαινε.

Προσωπικά, για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο έμαθα από τον παππού μου, που είχε πολεμήσει στο μέτωπο. Μέσα από τις αφηγήσεις του, σχημάτισα μια πρώτη εικόνα. Μου κίνησε την περιέργεια  να θελήσω να ψάξω τα γεγονότα περισσότερο, κάνοντας ερωτήσεις στους μεγαλύτερους και διαβάζοντας εξωσχολικά βιβλία. Από τις σχολικές εορτές  πήρα ελάχιστη γνώση. Όταν αργότερα, ως φοιτήτρια, στο πλαίσιο μιας έρευνας μου, ήρθα σε επαφή με αυθεντικό υλικό από το 1940, γοητέυτηκα. Διδασκόμενη διαδραστικά, η ιστορία αποκτά άλλο νόημα και άλλη χάρη, γίνεται πολύ πιο ενδιαφέρουσα.

Το διαδίκτυο είναι μια ανεξάντλητη πηγή πληροφοριών. Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, ως μαμάδες μπορούμε να “εκμεταλλευτούμε” τα ΜΜΕ και να αντλήσουμε μέσα από το διαδίκτυο αυθεντικό υλικό, ώστε να διδάξουμε τα παιδιά μας την ιστορία “αλλιώς” και να τους κινήσουμε το ενδιαφέρον.

Στη σελίδα clubs.pathfinder.gr/Iapetos_/1174580 συγκεντρώνονται τραγούδια της εποχής, που θα είναι ευχάριστα για τα μικρότερα, κυρίως, παιδιά.

Στο youtube υπάρχει μεγάλο αρχειακό υλικό.

Στον παρακάτω βίντεο μπορείτε να ακούσετε, μεταξύ άλλων, το πρώτο ραδιοφωνικό ανακοινωθέν αναφορικά με τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, αλλά και άλλα ηχητικά ντοκουμέντα

Στο βίντεο που ακολουθεί τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν σκηνές από το αλβανικό μέτωπο.

Στο minpress.gr της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας μπορούμε να δούμε γελοιογραφίες, αλλά και πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής σχετικά με τον πόλεμο.

Το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού έχει δημιουργήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα πύλη fhw.gr, μέσω της οποίας μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από κείμενα, φωτογραφίες, βίντεο και ηχητικά ντοκουμέντα.

Ένας άλλος ιστότοπος με μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον στον οποίο μπορείτε να περιηγηθείτε, είναι αυτός του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α) heliaserver.elia.org.gr

Δείτε φωτογραφίες από το μέτωπο στο greekmilitary.net

Δείτε ακόμα το αφιέρωμα του Γ.Ε.Ε.Α στο geetha.mil.gr

Στον διαδικτυακό τόπο eikastikon μπορείτε να παρακολουθήσετε το πώς  αποτυπώθηκε το έπος του ’40 στη λαϊκή εικονογραφία

Για τα μεγαλύτερα παιδιά έχουμε να προτείνουμε ενδεικτικά τις ακόλουθες ταινίες, ως αφορμή για προβληματισμό και συζήτηση:
• Ο Μεγάλος Δικτάτορας, του Τσάρλι Τσάπλιν (1940)
• Το Ξυπόλητο Τάγμα, του Γκρεγκ Τάλλας (1953)
• Η ζωή είναι ωραία, του Ρομπέρτο Μπενίνι (1997)
• Ο Ντούτσε αφηγείται, του Σταμάτη Πολενάκη (1942). Πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία κινουμένων σχεδίων, που μπορείτε να βρείτε εδώ greektube.org . (Εκπληκτικό ντοκουμέντο!!!)

Και φυσικά, ας μην ξεχνάμε το πόσο ενδιαφέρουσα είναι η διδασκαλία της ιστορίας μέσα από τη λογοτεχνία. Ψάξτε στην παιδική σας βιβλιοθήκη ή στα βιβλιοπωλεία και χαρίστε στα παιδιά σας τα παρακάτω βιβλία:

• Άλκη Ζέη, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου. Αθήνα: Κέδρος, 1995
• Άλκη Ζέη, Αρβυλάκια και γόβες. Αθήνα: Κέδρος, 1991
• Άλκη Ζέη, Το καπλάνι της βιτρίνας. Αθήνα: Κέδρος, 1995
• Άννα Δεϊμέζη – Καλιότσου, Τα γκρίζα χρόνια: Το ημερολόγιο της Αννούλας από 24-10-1940 έως 18-10-1944. Αθήνα: Πατάκης, 1996
• Ζωρζ Σαρή, Όταν ο ήλιος. Αθήνα: Πατάκης, 1996
• Ζωρζ Σαρή, Κόκκινη κλωστή δεμένη. Αθήνα, Πατάκης: 1992
• Ζωρζ Σαρή, Νικητές Αθήνα: Πατάκης, 1995
• Βούλα Αργυροπούλου, …ήταν ένα πιτσιρίκι. Αθήνα: Ελληνική Ευρωεκδοτική, 1991
• Ειρήνη Μάρρα, Το άδειο μπουκάλι. Αθήνα: Πατάκης, 1996
• Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου, Λάθος κύριε Νόιγκερ. Αθήνα: Πατάκης, 1996
• Μ. Κορνήλιος, Πολύ ωραίο τ’ όνομά σου ελευθερία. Αθήνα: Καστανιώτης
• Χάρης Σακελλαρίου, Αντιστασιακά παιδικά διηγήματα. Αθήνα: Κέδρος, 1986
• Ελένη Δικαίου, Αναζητώντας τους χαμένους ήρωες. Αθήνα: Πατάκης, 1996
• Λίτσα Ψαραύτη, Το διπλό ταξίδι, Αθήνα: Πατάκης, 1988
• Στέλλα Βογιατζόγλου, Καβάλα σε δυο φεγγάρια. Αθήνα: Κέδρος, 1994
• Αργυρώ Κοκορέλη, Η ζωή με τον πατέρα. Αθήνα: Κέδρος, 1987
• Γιώτα Μπαλαφούτη-Φωτιάδου, Ποτέ ξανά. Αθήνα: Καστανιώτης, 1990
• Δ. Ραβάνης- Ρεντής, Παιδιά της Αθήνας. Αθήνα: Σύγχρονη εποχή, 1988
• Α. Παπάκου-Λάγου, Μην κλαις μικρούλα μου. Αθήνα: Σύγχρονη εποχή, 2006
• Σοφία Ζαραμπούκα, Φίλοι φίλοι καρδιοφίλοι: Ο Λίνος. Αθήνα: Πατάκης, 1995
• Νίκος Μάργαρης, Δυο στάλες βροχή και το μεγάλο ποτάμι. Αθήνα: φαντασία, 2005
• Άννα Φρανκ, Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ. Αθήνα: Μίνωας, 2006
• Κάρεν Λεβίν, Η βαλίτσα της Χάνα. Αθήνα: Σαββάλας, 2005.
• Οριέττα Τρέβεζα, Τα ξυλοπάπουτσα διηγούνται. Αθήνα: Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος. Αθήνα: 2005

Διαβάστε τους ακόμα το “Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας”,  ένα από τα πιο συγκλονιστικά ποιήματα του Οδυσσέα Ελύτη. Μπορείτε να το βρείτε εδώ: http://www.scribd.com/

Καλή διασκέδαση!

Για τη διδασκαλία της Ιστορίας μέσω του διαδικτύου (μόνο αγγλόφωνοι ιστότοποι) δείτε: indiana.edu, spartacus.schoolnet.co.uk και internet4classrooms.com

Πελιώ

—

Η Πελιώ Παπαδιά, εκτός από σύντροφος και μαμά, είναι καθηγήτρια δημοσιογραφίας, επικοινωνίας και ΜΜΕ και ερευνήτρια στον τομέα των μίντια.