Μωρά από τρεις γονείς;

Οι επιστήμονες στη Βρετανία σκοπεύουν ως το 2015 να δημιουργήσουν ένα έμβρυο από τρεις γονείς, ώστε να μην αντιμετωπίζουν τα παιδιά στο μέλλον προβλήματα υγείας. Ακολουθεί η άποψη της Melanie McDonagh από τη Βρετανική telegraph στο λεπτό αυτό ζήτημα:

«Οι Βρετανοί είναι ρεαλιστές, κάτι που είναι καλό, σε γενικές γραμμές, αλλά αυτό δε σημαίνει πως είναι πολύ αυστηροί στο κομμάτι της ηθικής. Ο Μακιαβέλι αποδοκιμάστηκε όταν είπε πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα – θα μπορούσε όμως άνετα να είναι μέλος της επιστημονικής κοινότητας στη Βρετανία. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως η χώρα αυτή ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη στον κόσμο που θα εγκρίνει τη δημιουργία του πρώτου μωρού από τρεις γονείς, με σκοπό να επιτρέψει στους ανθρώπους με μιτοχονδριακές ανωμαλίες να κάνουν υγιή παιδιά τα οποία θα είναι δικά τους.

Αυτό θα γίνει παίρνοντας τον πυρήνα ενός γονιμοποιημένου ωαρίου μίας γυναίκας με τις συγκεκριμένες ανωμαλίες και τοποθετώντας τον σε ένα γονιμοποιημένο ωάριο μίας υγιούς γυναίκας, του οποίου ο πυρήνας θα έχει πρώτα αφαιρεθεί. Η μητέρα και ο πατέρας, έτσι, θα ήταν οι βασικοί γονείς, επειδή ο πυρήνας είναι εκείνος που περιέχει τα γονίδια που επηρεάζουν πράγματα όπως η εμφάνιση, και το παιδί τους θα έμοιαζε σε αυτούς και όχι στον τρίτο γονέα που τους έδωσε το υπόλοιπο ωάριο.

Μια ωραιότατη μηχανική λύση σε ένα ζήτημα που ταλαιπωρεί πολλούς: ποιο είναι το πρόβλημα; Οι περισσότεροι ειδήμονες χρησιμοποίησαν μία σύγχρονη μεταφορά για να περιγράψουν τη διαδικασία: Είναι σα να αντικαθιστάς την μπαταρία σε έναν φορητό υπολογιστή, καταλαβαίνετε; Ο σκληρός δίσκος, τα χρήσιμα δεδομένα, δεν επηρεάζονται. Η επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της κυβέρνησης, κα. Sally Davies, λέει πως αισθάνεται «άνετα» με το συγκεκριμένο ζήτημα. «Πιστεύω πως έτσι θα μπορέσουμε να σώσουμε περίπου πέντε με 10 μωρά από το να γεννηθούν με τρομερές ασθένειες ή από έναν πρόωρο θάνατο, χωρίς να αλλάζουμε την εμφάνισή τους ή τη συμπεριφορά τους και θα δώσουμε την ευκαιρία στις μητέρες να έχουν τα δικά τους μωρά», αναφέρει. Παραδέχεται ωστόσο ότι «υπάρχουν σαφώς ορισμένα λεπτά ζητήματα στο θέμα». Ναι λοιπόν. Αν και είναι μάλλον περισσότερο μεγάλα ηθικά προβλήματα.

Μερικοί άνθρωποι υποφέρουν φρικτά από μιτοχονδριακά προβλήματα, όπως η τύφλωση και οι καρδιακές παθήσεις. Αλλά αυτό που θα συνέβαινε στη συγκεκριμένη περίπτωση στην προσπάθειά μας να τους βοηθήσουμε να αποκτήσουν υγιή παιδιά θα ήταν να τροποποιήσουμε γενετικά έναν άνθρωπο, με μόνιμα αποτελέσματα. Θα χειριστούμε τη ζωή και το γενετικό υλικό με τέτοιο τρόπο που θα κληροδοτηθεί στις επόμενες γενιές. Δημιουργώντας ένα μωρό από τρεις γονείς, θα κάναμε κάτι που άλλες χώρες έχουν λόγο να μην κάνουν.

Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική επιτρέπει τροποποιήσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα «μόνο αν σκοπός τους δεν είναι να μεταφέρουν οποιαδήποτε τροποποίηση στο γονιδίωμα τυχόν απογόνων». Αυτό ακριβώς πρόκειται να εγκρίνει το Κοινοβούλιο. Και παρόλο που η κα. Sally λέει πως υπάρχει «γενική υποστήριξη» από το κοινό για την αλλαγή αυτή, τα στοιχεία του ιατρικού συμβουλίου είναι διαφορετικά: οι μισοί από τους ερωτηθέντες αντιτάσσονται σε μία αλλαγή του νόμου. 

Από τους τρεις γονείς του παιδιού που θέλουν να δημιουργήσουν οι Βρετανοί επιστήμονες, δεν είναι αλήθεια πως ο τρίτος είναι απλά δότης και δεν έχει άλλη σημασία. Τα μιτοχόνδρια του κυττάρου, το μέρος που θα παρείχε η υγιής μητέρα, μπορεί να περιέχουν μόλις 37 γονίδια από περίπου 2000, αλλά περιέχουν περίπου τα μισά από τη βασική βιολογική δομή ενός κυττάρου.

Επιπλέον, τα γονίδια αυτά σχετίζονται με το πόσο αποτελεσματικά λειτουργεί ο μεταβολισμός μας, ένας σημαντικός παράγοντας της φυσιολογίας μας. Ο πυρήνας και τα μιτοχόνδρια ενός κυττάρου, όπως μου εξήγησε ένας επιστήμονας, δεν λειτουργούν ξεχωριστά – επικοινωνούν μεταξύ τους διαρκώς. Ο τρίτος γονέας έχει σημασία.

Ένα παιδί στα 6500, κατά μέσο όρο, αντιμετωπίζει σοβαρά μιτοχονδριακά προβλήματα, κάτι που μπορεί να έδωσε στην κα. Sally το στοιχείο πως 10 μωρά με «τρομερές ασθένειες»  μπορούν να «σωθούν». Μόνο που δε θα σωθούν. Αντιθέτως, με τη συγκεκριμένη τεχνική θα δημιουργηθούν εντελώς διαφορετικά παιδιά, απαλλαγμένα πλήρως από ασθένειες.

Αν πετύχει, βέβαια. Η επιλεγμένη διαδικασία που ελπίζει το Newcastle University να εφαρμόσει δε διαφέρει πολύ από εκείνη που χρησιμοποιήθηκε για την κλωνοποίηση της Dolly, του προβάτου που δεν έχαιρε τελικά επιτυχίας. Εμπεριέχει κινδύνους.

Όταν ερευνητές στο Oregon επιχείρησαν τη συγκεκριμένη προσέγγιση σε μαϊμούδες, τα έμβρυα απέτυχαν σύντομα. Εδώ όμως είναι Βρετανία, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να διευρύνουμε τα όρια της επιστήμης ακόμη περισσότερο με την πιθανότητα να βγει κάτι από αυτό.
Η συγκεκριμένη χώρα, άλλωστε, είναι και αυτή που νομιμοποίησε το 2008 τη δημιουργία ανθρώπινων και ζωικών υβριδίων, τα οποία επίσης απέτυχαν, κι όμως αποδεικνύει πως εδώ όλα μπορούν να δοκιμαστούν αν υποσχεθεί κανείς πως θα επωφεληθούν άρρωστα παιδιά.

Ζητήματα ταυτότητας, ηθικής, πιθανότητες επιτυχίας, τίποτα από όλα αυτά δεν έχει σημασία – όπως αναφέρεται σε μία δημοσίευση – «η Βρετανία πρωτοστατεί παγκοσμίως». Δυστυχώς όμως, μάλλον βαδίζουμε σε έναν ολισθηρό δρόμο».

πηγή: telegraph.co.uk