Πώς επηρεάζει τους μπαμπάδες η πατρότητα;

Μια έρευνα δείχνει πως και οι μπαμπάδες εμφανίζουν αλλαγές στις ορμόνες τους.

Το μυστικό στην πατρότητα έχει να κάνει πολύ με το μυαλό – και το πόσο κοντά έρχεται ο μπαμπάς με τα παιδιά του. Τουλάχιστον αυτό είναι το μήνυμα από ένα σωρό ερευνών επάνω σε νευρολογικές και ορμονικές ενδείξεις οι οποίες σχετίζονται με την πατρική φροντίδα.

«Οι μαμάδες έχουν ένα πλεονέκτημα, με την έννοια του ότι οι ορμόνες της εγκυμοσύνης τους δίνει ένα προβάδισμα και τις προετοιμάζει ώστε να φροντίζουν τα μωρά τους» λέει ο James Rilling, ανθρωπολόγος στο Emory University ο οποίος ειδικεύεται στη νευρολογική βάση της κοινωνικής συμπεριφοράς. «Πιο συγκεκριμένα, όταν οι γυναίκες γεννούν, υπάρχει μία μεγάλη έξαρση ωκυτοκίνης, όπως επίσης εκλύεται ωκυτοκίνη και κατά τον θηλασμό. Οι μπαμπάδες δεν το έχουν αυτό».

Η ωκυτοκίνη έχει χαρακτηριστεί και «ορμόνη του έρωτα», παρόλο που οι ενδείξεις που έχει δεν είναι πάντοτε τόσο χαριτωμένες. Φαίνεται όμως να ενισχύει το δεσμό που έχει η μαμά με το νεογέννητό της. Τι γίνεται όμως με τους μπαμπάδες, που ούτε μένουν έγκυοι ούτε θηλάζουν; Αποδεικνύεται πως οι αλληλεπιδράσεις του πατέρα με τα παιδιά του προκαλούν μία παρόμοια αύξηση στα επίπεδα της ωκυτοκίνης.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως οι μπαμπάδες οι οποίοι είναι συναισθηματικά δεμένοι με τα παιδιά τους υπόκεινται και σε άλλες ορμονικές επιδράσεις: μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης που αυξάνει την επιθετικότητα, υψηλότερα επίπεδα προλακτίνης, μίας ορμόνης που καταπνίγει τον ερωτικό πόθο και εμφανίζεται στις γυναίκες κατά τον θηλασμό και στους άντρες μετά τη σεξουαλική κορύφωση και υψηλότερα επίπεδα βαζοπρεσίνης, μίας ορμόνης που σχετίζεται με το δέσιμο καθώς και την ανταπόκριση στο μητρικό στρες.

Όπως φαίνεται οι μπαμπάδες, μέσω της πατρότητας, έχουν πολλές από τις ορμές που έχουν και οι γυναίκες – το μέγεθος αυτής της επιρροής εξαρτάται από το πόσο κοντά είναι στα παιδιά τους και πόσο αλληλεπιδρούν μαζί τους. Για παράδειγμα, οι ερευνητές παρατήρησαν την επιρροή αυτή όταν το παιδί κοιμάται με τους γονείς του, όταν ο πατέρας αναγνωρίζει και ανταποκρίνεται στο κλάμα του μωρού, όταν ο μπαμπάς παίζει με τα παιδιά. Όταν απουσιάζει αυτή η εγγύτητα, η επίδραση της πατρότητας δεν είναι το ίδιο ισχυρή.

«Φαίνεται να υπάρχει κάποιο θεμελιώδες κοινωνικο-νευροβιολογικό πλαίσιο το οποίο έρχεται στο προσκήνιο όταν ο πατέρας αλληλεπιδρά με τα παιδιά του», λέει ο Lee Gettler, ένας ανθρωπολόγος στη Notre Dame που έχει μελετήσει την προλακτίνη.

Γιατί έχουν οι μαμάδες την ίδια ορμονική αντίδραση μέσα από διαφορετικές οδούς; «Ίσως ο πιο εύκολος τρόπος να σχεδιαστεί το πατρικό μυαλό να είναι το ήδη υπάρχον κύκλωμα όπως στη μητρική φροντίδα, με ορισμένες μικροαλλαγές», λέει ο Rilling. «Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που υπάρχουν κάποια κοινά στοιχεία εδώ».

Ή πολύ απλά θα μπορούσε το εξής: Όταν μεγαλώνει κανείς παιδιά, είναι η οικειότητα που αναπτύσσει την πατρότητα. Ο ψυχίατρος από το University of Michigan, James Swain, αναλύει ένα μεγάλο σετ δεδομένων από μαγνητικές τομογραφίες για να διευκρινίσει πώς οι εγκέφαλοι των μητέρων και των μπαμπάδων ανταποκρίνονται στα κλάματα των παιδιών τους και των παιδιών ξένων. Εκείνος και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν πως τα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας δεν αλλάζουν το ίδιο γρήγορα στους μπαμπάδες όσο στις μαμάδες.

«Αστειεύομαι  λέγοντας πως μπορεί να υπάρχει φυσιολογική βάση γιατί ένας μπαμπάς μπορεί να παραμείνει στο κρεβάτι του όταν το μωρό κλαίει στις 3 εβδομάδες», αναφέρει ο Swain στο NBC News.

Παρ’ όλ’ αυτά, ως τους 4 μήνες, «οι μπαμπάδες φαίνεται να καλύπτουν το χαμένο έδαφος», λέει ο Swain. Και υπάρχει κάποια ένδειξη πως τα εγκεφαλικά μοτίβα των μπαμπάδων που μένουν στο σπίτι είναι παρόμοια με τις αλλαγές που εμφανίζονται στις μητέρες. Ο Swain και οι συνεργάτες του προσπαθούν ακόμη να καθορίσουν πώς ακριβώς λειτουργεί η επίδραση της πατρότητας σε νευρολογικό επίπεδο – και πώς οι μαμάδες και οι μπαμπάδες καταλήγουν στο ίδιο σημείο από διαφορετικά ορμονικά μονοπάτια.

Ο Rilling αναφέρει πως η έρευνα πάνω στην επίδραση της πατρότητας δεν έχει σύνορα.

«Οι άνθρωποι είναι αλλογονικό είδος, που σημαίνει πως κάποιος βοηθά τις μητέρες», λέει. «Σε ορισμένους πολιτισμούς είναι ο πατέρας, σε κάποιους άλλους όμως είναι η γιαγιά, οι θείες, τα μεγαλύτερα παιδιά. Οι μπαμπάδες φαντάζουν ιδιαίτερα σημαντικοί στα σύγχρονα ανεπτυγμένα κράτη της Δύσης όπως η Αμερική, επειδή υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μεγαλώνουν σε απομονωμένες πυρηνικές οικογένειες, αποκομμένες από την ευρύτερη οικογένεια. Αυτό περιορίζει τον αριθμό των πιθανών βοηθών εκεί έξω… Είναι πολύ σημαντικό οι μπαμπάδες να δείξουν τι αξίζουν.»

πηγή: cosmiclog.nbcnews.com