γράφει η Ζωή Ρηγοπούλου
Εχθές, η Έλενα Ακρίτα έβαλε ένα πολύ ενδιαφέρον και όμορφο θέμα στο facebook. Να γράψουμε λέει, την πρώτη επαφή μας με το βιβλίο. Το οποιοδήποτε βιβλίο. Παιδικό σίγουρα, αφού θα μιλούσαμε για την πρώτη μας επαφή.
Σαν βιβλιοφάγος που είμαι ενθουσιάστηκα! Θυμήθηκα ότι η πρώτη μου επαφή ήταν πριν μάθω ανάγνωση. Η γιαγιά μου διάβαζε κάθε βράδυ σελίδες απ’ τον Όλιβερ Τουίστ. Μέχρι να τελειώσει το βιβλίο δεν ξέρω πόσο χρόνο μας πήρε, ξέρω όμως ότι περίμενα πώς και πώς να φτάσει η ώρα του ύπνου για να μάθω τι απέγινε ο συνομήλικος μου. Και μην βιαστείτε να βγάλετε πρόχειρα συμπεράσματα, ότι τάχα η οικογένεια μου είχε μόρφωση ή οικονομική άνεση. Η γιαγιά μου είχε έρθει 10 χρονών από τη Μικρά Ασία με τη μαμά της, τα τέσσερα αδέλφια της, το ούτι και το καναρίνι. Ίσα που είχε προλάβει να μάθει να διαβάζει πριν σκοτωθεί ο πατέρας της και ξεριζωθούν για να έρθουν στην Ελλάδα. Αλλά η αγάπη της για τα γράμματα ήταν μεγάλη. Και μου την μετέδωσε. Από τότε που έμαθα ανάγνωση, δεν έχω σταματήσει να διαβάζω.
Γι’ αυτό και το θέμα που έβαλε η Έλενα πολύ με ιντριγκάρισε. Διαβάζουμε οι Έλληνες; Κι αν διαβάζουμε, πόσοι διαβάζουμε; Και τι; Δεν θα ξεχάσω μια τηλεοπτική διαφήμιση πριν χρόνια, ρούχα διαφήμιζε νομίζω. Ήταν μια μεγάλη βιβλιοθήκη, νόμιζες ότι ήταν πήχτρα στο βιβλίο, και μόλις ο κύριος έβγαζε ένα από τη θέση του, έβλεπες ότι ήταν κουτί για πουκάμισα! Σαφές το μήνυμα, τι να την κάνεις την ανάγνωση όταν προτεραιότητα είναι η εμφάνιση!!!
Με μεγάλη χαρά, είδα το ερώτημα της Έλενας να βρίσκει πολλούς αποδέκτες. Γυναίκες στην πλειοψηφία τους. Παρήγορο, σκέφτηκα. Οι μάνες έχουν τον πρώτο λόγο στην ανατροφή των παιδιών. Βέβαια, αρκετές απ’ αυτές δεν είμαστε και στην πρώτη νιότη! Και αναρωτήθηκα, πόσοι νεότεροι διαβάζουν αλήθεια σήμερα; Και μην ακούω ότι τάχα φταίει το διαδίκτυο που μας πήρε το χρόνο και τα μυαλά!
«Το διαδίκτυο φταίει που δεν έχουμε σχέσεις. Το διαδίκτυο φταίει που δεν μιλάμε καλά τη γλώσσα μας. Το διαδίκτυο φταίει που γεμίσαμε φασίστες» Σαν να λέμε ότι φταίει η ανακάλυψη της φωτιάς που γεμίσαμε εμπρηστές.
Αν σ’ αρέσει να διαβάζεις, και στο λεωφορείο το στριμώχνεις και την ώρα που θηλάζεις το χωράς. Γιατί όταν λέμε ότι σε τούτη τη χώρα όλα τα προβλήματα γεννήθηκαν απ’την έλλειψη παιδείας, αυτήν την παιδεία εννοούμε. Όχι την υποχρεωτική, με τα φροντιστήρια και την παπαγαλίστικη εκμάθηση. Την παιδεία εκείνη που σου ανοίγει το μυαλό και σε κάνει να σκέφτεσαι. Να σκέφτεσαι μόνος σου. Χωρίς δεκανίκια. Χωρίς πατρονάρισμα. Χωρίς ινστρούκτορες, χωρίς κόμματα. Και αυτή η ελεύθερη σκέψη μόνο διαβάζοντας κατακτιέται. Τι λέτε λοιπόν, διαβάζουμε;
Ή μάλλον, είστε να διαβάζουμε;
Στο "Είμαι Μαμά!" όλοι έχουν λόγο! Θες να μοιραστείς μαζί μας μια εμπειρία σου; Να γράψεις κάποιο κείμενο σχετικό με την ειδικότητά σου; Είδες κάτι ενδιαφέρον που πιστεύεις ότι αξίζει να δημοσιεύσουμε; Επικοινώνησε μαζί μας στο eimaimama@gmail.com
εγώ πάλι είχα ειδική σχέση με τα βιβλία...Είχα ως παιδί τρέλα με τα εικονογραφημένα ιστορικά βιβλία των εκδόσεων "ΣΤΡΑΤΙΚΗ" και είχα διαβάσει όλη τη σειρά 7-8 φορές το καθένα...γιατί με έλκυε τόσο η ιστορία όσο και η καταπληκτική εικνογράφηση. Τα ιστορικά και η αρχαία Ελληνική μυθολογία πάντα με ελκυαν. Αν θυμάμαι καλά είχα ξετινάξει σαν 1ο ανάγνωσμα καθαρά λογοτεχνικό τον "ΜΑΓΚΑ" της Π.Σ.Δέλτα και μετά φυσικά τα πήρα όλα σβάρνα της παιδικής λογοτεχνίας...Στην εφηβεία έκανα μια περίεργη στροφή προς τα μεταφυσικά και άρχιζα να διαβάζω πιο πολύ επιστημονικά βιβλία ,για αστρονομία ,παράλληλα σύμπαντα, μαύρες τρύπες , ζωή μετά θάνατον κλπ και άρχισα να αναρρωτιέμαι γιατί υπάρχουμε, γιατί ζούμε ,γιατί πεθαίνουμε ,πού πάμε κλπ... Μετά, ως φοιτήτρια άρχισα να ψάχνομαι και να διαβάζω περί Ιστορίας της Ευρώπης και Πολιτισμών της Ασίας και της Νότ. Αμερικής , ως παντρεμένη λύσσαξα να διαβάζω ψυχολογίας βιβλία μπας και βρω άκρη με τα ...διάφορα περίεργα που αντιμετώπιζα και τώρα ως μαμά , διαβάζω ό,τι μαμαδίστικο κυκλοφορεί και ότι βιβλίο σχετικά με την συμπεριφορά μας με τα παιδιά
Και εμένα, η πρώτη επαφή με το διάβασμα ήταν πάρα πολλά βιβλία και παραμύθια που ανάγνωση μου τα έκαναν οι γονείς μου. Το πρώτο που θυμάμαι ήταν με ένα αρκουδάκι τον Μπιμπίκο, σε ηλικία περίπου 4ων: "ο Μπιμπίκος πήρε αέρα και γι' αυτό την άλλη μέρα από τη μάνα του το σκάει και ξανά στο δάσος πάει". Ακόμα θυμάμαι την αρχή του :) Στο ερώτημα αν διαβάζουμε οι Ελληνες, απαντώ όχι όσο θα έπρεπε και φυσικά όχι πάντα λογοτεχνία που να αξίζει.
Η πρώτη μου επαφή με λογοτεχνικό βιβλίο ήταν τα Γενέθλια της Ζώρζ Σαρή. Ήταν το πρώτο μου βιβλίο και από τότε δεν υπήρχε μέρα που να μην διάβαζα έστω και λίγο, ακόμα και όταν έδινα πανελλήνιες θυμάμαι πως έκρυβα λογοτεχνικά βιβλία μέσα στο βιβλίο των μαθηματικών. Τώρα όμως νομίζω πως ένας λόγος που στην Ελλάδα δεν διαβάζουμε είναι γιατί τα βιβλία είναι ΠΟΛΥ ακριβά. Επίσης δεν υπάρχουν πολλές βιβλιοθήκες για να μπορεί να δανειστεί ο κόσμος βιβλία. Και αυτές που υπάρχουν έχουν πολύ μικρή ποικιλία. Εγώ καθαρά για οικονομικούς λόγους διαβάζω αγγλικά βιβλία (ζώντας και στο εξωτερικό και επειδή τα αγοράζω πολύ φθηνά online) αλλά δεν μπορώ να τα ευχαριστηθώ όπως ένα καλό ελληνικό βιβλίο. Και όχι μόνο γιατί η αγγλική δεν είναι η μητρική μου γλώσσα, αλλά γιατί και εκεί το επίπεδο λογοτεχνίας είναι δυστυχώς τύπου άρλεκιν. Αλλά κάτι πρέπει να γίνει για να ενισχυθεί η σχέση μας με το βιβλίο. Στην Αγγλία τα παιδιά με το που γεννιούνται παίρνουν δώρο από το κράτος 3 βιβλιαράκια και οδηγίες προς τους γονείς πως να κάνουν τα παιδιά τους να αγαπήσουν το διάβασμα (Bookstart). Και μετά ξανά όταν γίνονται 18 μηνών λαμβάνουν καινούριο πακέτο με βιβλία. Οργανώνονται δραστηριότητες με τραγούδια, χειροτεχνίες, ανάγνωση παραμυθιών για κάθε ηλικία από ημερών μέχρι 14 χρονών σε βιβλιοθήκες ώστε τα παιδιά να περιτριγυρίζονται από βιβλία και να μαθαίνουν να τα αγαπούν. Ίσως να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην Αγγλία πολλοί άνθρωποι διαβάζουν παντού και πάντα ακόμα και όταν περπατάνε.
Υπάρχουν πάρα πολλά BAZAAR βιβλίων. Ειδικά φέτος εγω προσωπικά έχω πάει σε τουλάχιστον τρία! Εκεί βρίσκεις βιβλία και με 1 ευρώ!
Από που ενημερώνεσαι γι΄αυτά?
Από αφίσες στους δρόμους! χιχι! Αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμα ένα (δεν έχω πάει) στη Λ.Σπάτων και άλλο ένα στη Λ.Μαραθώνος, στο Πικέρμι νομίζω. Γενικά στις βόλτες με το αυτοκίνητο τα πετυχαίνω. Κάποια στιγμή πέρυσι είχε ένα στο Smart Park και είχαμε πάει και γυρίσαμε με δύο τσάντες βιβλία!!! Και κλασσικά: Καζαντζάκη, Ροϊδη, Παπαδιαμάντη...
Το πρώτο βιβλίο που έχει χαραχτεί στην καρδιά μου (γιατί είχα διαβάσει κι άλλα πριν αλλά δεν τα θυμάμαι...) ήταν οι "Μυστικοί Επτά" της Enid Blyton. Το πρώτο της φοβερής σειράς. Πιστεύω ότι την αγάπη μου στο διάβασμα τη χρωστάω σε κείνη. Περιμένω λίγο να μεγαλώσει η ομορφιά μου για να αρχίσω να της διαβάζω τέτοια βιβλία πριν κοιμηθεί. Προς το παρόν αγαπάμε πολύ τη Βούλα Μάστορη με top το "Που πήγε το φεγγάρι απόψε"!! :)
και εγω το ίδιο!!!! Και είχα διαβάσει όλη τη σειρά!!! Τώρα βέβαια δεν θυμάμαι τίποτα! χαχαχα!
...ΕΓΏ ΠΆΝΤΑ ΈΨΑΧΝΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΈΞΙ...ΤΙ ΜΟΥ ΘΥΜΙΣΕΣ...
Πολύ φοβούμαι πως δεν διαβάσατε ή αν το διαβάσατε αυτό το άρθρο δεν το καταλάβατε. Δεν είδα πουθενά την κ. Ρηγοπούλου να απαξιώνει τους καταξιωμένους Έλληνες συγγραφείς και λογοτέχνες. Απορώ από που βγάλατε αυτό το συμπέρασμα. Επίσης, αν ανατρέξετε σε σχετικές έρευνες και στατιστικές οι οποίες προσεγγίζουν ικανοποιητικά την πραγματικότητα θα δείτε πως ο μέσος όρος των αναγνωσμένων βιβλίων για το 2010 ήταν 5,6 έναντι 7 που ήταν το 1999. Οι Έλληνες που διαβάζουν συστηματικά λογοτεχνία δυστυχώς είναι πολύ λίγοι και και ο αριθμός τους ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Μακάρι κάποια στιγμή ν'αναστραφεί. Υ.Γ Με τον όρο παιδεία δεν εννοούμε την κληρονομιά που μας άφησαν οι λογοτέχνες μας ... Ο όρος παιδεία έχει να κάνει με αξίες, με κανόνες, με αρχές, με το σεβασμό στον συνάνθρωπο ... Η παιδεία είναι ένα σύστημα αγωγής που αποσκοπεί να διαμορφώσει προσωπικότητες αυθύπαρκτες, σκεπτόμενες, αυτοδύναμες, ελεύθερες και ολοκληρωμένες. Παιδεία είναι και να αναζητούμε την κληρονομιά μας και να γνωρίζουμε με την ανάγνωση, με ουσιαστικό και κριτικό τρόπο, τους θησαυρούς της λογοτεχνίας και της ποίησής μας. Η έλλειψη παιδείας είναι φανερή παντού και απορώ πώς μπορεί σήμερα να υπάρχει κανείς που δεν τη βλέπει ...
Κάνεις μεγάλο λάθος. Η Ελλάδα έχει προσφέρει στον κόσμο ανεπανάληπτους, κορυφαίους λογοτέχνες, που είναι διεθνώς καταξιωμένοι κι αναγνωρισμένοι, όπως ο Καζαντζάκης, ο Μυριβήλης, ο Λουντέμης, ο Παπαδιαμάντης...ο Όμηρος! Είναι ντροπή μας να τους ξεχνάμε και να αναφερόμαστε στην κουλτούρα μας, κρίνοντας μόνο από το τωρινό χάλι. Εξάλλου, υπάρχουν πάρα μα πάρα πολλοί Έλληνες που λατρεύουν το διάβασμα, οπότε, θα σου συνιστούσα να μην κρίνεις εξ ιδίων τα αλλότρια.
Δε νομίζω ότι είναι γενικά κάτι που χαρακτηρίζει την κουλτούρα μας ως λαού το διάβασμα και η καλή λογοτεχνία. (Γιατί από κακή λογοτεχνία και άρλεκιν τύπου Μαντά και Δημουλίδου έχουμε μπόλικα!)
Δεν ειναι ελληνικο το φαινόμενο. Σκέψου ότι στο εξωτερικό έγιναν best sellers βιβλία όπως το 50 shades of grey που ειναι χειρότερο απο αρλεκιν ή και παλιότερα τα βιβλία του Dan Brown με θεματική τύπου αθεατος κοσμος του Χαρδαβελα...Και αυτα ειναι μόνο 2 παραδείγματα...