Αποτυχία θηλασμού – Υπάρχει;
“Στις κοινωνίες όπου ο θηλασμός θεωρείται μια φυσιολογική λειτουργία και ο μόνος τρόπος διατροφής του μωρού και που ενθαρρύνεται ενεργά από την κοινωνία γενικά και από την οικογένεια ειδικότερα, ο όρος “αποτυχία του θηλασμού” είναι άγνωστος”. World Health Organization’s Infant Feeding Bulletin (1990)
Έχω ακούσει πολλές γυναίκες τα τελευταία χρόνια να λένε ότι απέτυχαν στο θέμα του θηλασμού. Όμως νομίζω ότι, ακόμα και στην κοινωνία που ζούμε, η έκφραση «αποτυχία θηλασμού» είναι αντιφατική.
Εννοώ, καταρχήν για να αποτύχουμε σε κάτι χρειάζεται να ξέρουμε εκ τω προτέρων τι σημαίνει αποτυχία και τι επιτυχία για το συγκεκριμένο θέμα. Αλλά ο θηλασμός είναι μια σχέση – όχι εξετάσεις – και η επιτυχία ορίζεται διαφορετικά απ’ τον καθένα. Μια έφηβη μητέρα, μια μητέρα πρόωρου μωρού, μια μητέρα που εργάζεται ή μια μητέρα που μένει στο σπίτι με το μωρό: ο θηλασμός σε κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι διαφορετικός;
Γιατί λοιπόν τόσες πολλές μητέρες στις μέρες μας αισθάνονται ότι έχουν αποτύχει στο θέμα του θηλασμού; Είναι δυνατόν να αποτύχεις; Εάν θήλασες, έστω και λίγο καιρό, δεν υπήρξες θηλάζουσα μητέρα; Πώς γίνεται λοιπόν να έχεις κάνει κάτι και ταυτόχρονα να έχεις αποτύχει σ’ αυτό;
Δεν είμαι καθόλου σίγουρη τι σημαίνει «αποτυχία θηλασμού» και ποιος την ορίζει- ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; Οι οδηγίες της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Ακαδημίας; Η εμπειρία της μητέρας σας ή μήπως η εμπειρία των άλλων μελών της τοπικής ομάδας θηλασμού; Φαίνεται ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά κριτήρια στο θέμα του θηλασμού και της αποτυχίας ή της επιτυχίας του. Εάν είσαι μια από τις πολλές μητέρες που αισθάνεται ότι απέτυχε στο θηλασμό, έχω μια ερώτηση για σένα: «Ποιος σου είπε ότι απέτυχες;»
Στο πρώτο μου παιδί, τον γιο μου, είχα όλη την καλή διάθεση να θηλάσω. Πέρασα όλη μου την εγκυμοσύνη διαβάζοντας τι πρέπει να κάνω και πιστεύοντας ότι όλα θα είναι τέλεια. Και μετά, όταν γέννησα κι άρχισα να θηλάζω, όλα μου τα σχέδια εξανεμίστηκαν. Οι πληγωμένες μου θηλές, η μαστίτιδα, η μυκητίαση, έκαναν το θηλασμό πολύ πιο δύσκολο απ’ ότι είχα ποτέ φανταστεί και πιστεύοντας ότι κάτι δεν κάνω σωστά, ένιωθα πλήρως αποτυχημένη. Αν και ήξερα ότι ο γιος μου έπινε πολύ περισσότερο μητρικό γάλα απ’ ότι τα περισσότερα μωρά, εγώ ένιωθα ότι είχα αποτύχει.
Και ξέρω ότι δεν είμαι η μόνη. Έχω ακούσει πάρα πολλές γυναίκες τα τελευταία χρόνια να λένε ότι νιώθουν ότι έχουν αποτύχει στο θηλασμό και, ακόμα χειρότερα, ότι έχουν αποτύχει ως μητέρες. Γυναίκες που αντιμετώπισαν όλων των ειδών τα προβλήματα, που πίστεψαν ότι «ο θηλασμός είναι το καλύτερο» και σε πολλές περιπτώσεις έφτασαν στα άκρα για να προσφέρουν στα μωρά τους μητρικό γάλα και παρόλα αυτά αισθάνονται ένοχες και αποτυχημένες. Σε κάθε άνθρωπο όμως οφείλουμε να επιβραβεύουμε πρώτα την προσπάθεια και την θέληση.
Ο θηλασμός είναι μια φυσιολογική διαδικασία, αλλά επηρεάζεται επίσης σε πολύ μεγάλο βαθμό από την υποστήριξη (ή όχι) της κοινωνίας μας. Εάν ακολουθούσαμε κατά γράμμα την βιολογία μας, θα θηλάζαμε τα παιδιά μας μέχρι κάπου ανάμεσα στα 2,5-7 χρόνια τους. Εάν λάβουμε αυτό ως κριτήριο για την «επιτυχία του θηλασμού», τότε οι περισσότερες θηλάζουσες μητέρες είμαστε αποτυχημένες.
Όμως, ο θηλασμός δεν είναι μόνο μια βιολογική λειτουργία. Η διαφορά ανάμεσα στο τι είναι αναμενόμενο βιολογικά και τι υποστηρίζεται κοινωνικά, μπορεί να μας φέρει σε πολύ δύσκολη θέση. Όσον αφορά το θηλασμό τουλάχιστον, ίσως να θελήσουμε να παραδειγματιστούμε από τις άλλες γυναίκες γύρω μας για να καταλάβουμε τι σημαίνει επιτυχία του θηλασμού, αλλά τα κριτήρια που θέτει η κοινωνία μας είναι εν πολλοίς υπό αμφισβήτηση.
Κι έτσι έφτασα στο εξής συμπέρασμα: δεν υπάρχει «αποτυχία θηλασμού». Ή θήλασες ή δεν θήλασες. Δεν γίνεται να θήλασες – άσχετα με το χρονικό διάστημα – και να έχεις αποτύχει. Πώς γίνεται να αποτύχουμε σε κάτι που δεν έχει προκαθορισμένη πορεία και τέλος; Μπορεί να μην είσαι απόλυτα ικανοποιημένη από την εμπειρία. Μπορεί να μην κατάφερες να φτάσεις στο στόχο σου. Αλλά σίγουρα δεν απέτυχες. Και σίγουρα δεν έχεις αποτύχει ως μητέρα όταν έχεις κάνει τα πάντα και έχεις δώσει όλα όσα μπορούσες για να θηλάσεις.
Η αλήθεια είναι όμως ότι εξαιτίας της βιολογικής φύσης του θηλασμού και της αναμενόμενης σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στο μωρό και στη μητέρα, όταν ο θηλασμός δεν πάει καλά, αισθανόμαστε μια αίσθηση απώλειας. Αυτό το αίσθημα της απώλειας μερικές φορές δεν το αναγνωρίζουμε ως τέτοιο κι έτσι πολλές μητέρες λένε ότι αισθάνονται ένοχες ή αποτυχημένες. Όμως, ακριβώς όπως και κάθε άλλη απώλεια που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας, είναι σημαντικό να την αναγνωρίσουμε.
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την απώλεια της σχέσης του θηλασμού και να αποτινάξετε από πάνω σας την ταμπέλα της αποτυχημένης.
- Το πρώτο βήμα για να ξεπεράσουμε τον πόνο της σχέσης που δεν πήγε τόσο καλά όσο περιμέναμε ή ελπίζαμε, είναι να καταλάβουμε τι σημαίνει για εμάς αποτυχία ή επιτυχία. Τι ή ποιος ήταν αυτός που μας έκανε να νιώσουμε αποτυχημένες; Μην δίνετε δύναμη σε άλλους ανθρώπους, εταιρίες, μέσα μαζικής ενημέρωσης, ή άλλες ομάδες ανθρώπων οι οποίοι δεν έχουν καμία διάθεση να αναγνωρίσουν τις προσπάθειές σας.
- Ακόμα κι αν δεν θηλάσατε όσο καιρό θα θέλατε, θυμηθείτε ότι πολύ συχνά τα σχέδια που κάνουμε μπορεί να αλλάξουν εξαιτίας των συνθηκών και τα πράγματα δεν έρχονται πάντα όπως τα θέλουμε. Αναγνωρίστε όλα όσα κάνατε για να πετύχει και επιβραβεύστε τον εαυτό σας για την προσπάθεια.
- Αναλογιστείτε την εμπειρία σας σε σχέση με τον χρόνο και τις συνθήκες κάτω υπό τις οποίες συνέβη. Έχουμε την πολυτέλεια να θυμόμαστε την εμπειρία μας μετά από καιρό από άλλη θέση, πολύ πιο ξεκούραστη, χαλαρή και ορμονικά σταθερή. Ωστόσο, ξέρω ότι μετά την γέννηση του παιδιού δεν είμαστε καθόλου χαλαρές, ξεκούραστες και ορμονικά σταθερές. Είναι σημαντικό να θυμηθείτε τις συνθήκες που είχατε να αντιμετωπίσετε και το τι καταφέρετε κάτω από αυτές τις συνθήκες. Μετά, σκεφτείτε πώς θα ξεπεράσετε τις δυσκολίες την επόμενη φορά.
- Πενθήστε για την απώλεια. Ο θηλασμός είναι μια σχέση αναμενόμενη βιολογικά. Όταν δεν υφίσταται αυτή η σχέση, αισθανόμαστε την απώλεια. Όπως και με κάθε άλλη σχέση που τελειώνει, είναι απαραίτητο να την πενθήσετε. Η αναγνώριση του αισθήματος της απώλειας, μπορεί να μας βοηθήσει να συμφιλιωθούμε με την εμπειρία μας. Επίσης, μιλώντας γι’ αυτή με άλλους ανθρώπους, μπορεί να είναι βοηθητικό για να προσδιορίσουμε τα αισθήματα μας. Εάν δεν επεξεργαστούμε την απώλεια της πρώτης μας εμπειρίας θηλασμού, αυτή η αίσθηση μπορεί να έρθει και πάλι στην επιφάνεια όταν γεννήσουμε το δεύτερο παιδί μας.
- Μάθετε από την εμπειρία σας και μετατρέψτε την σε κάτι θετικό. Μπορούμε είτε να προσδιορίσουμε εμείς τις απώλειες μας, είτε να προσδιοριστούμε από αυτές. Επιλέξτε να μετατρέψετε την εμπειρία σας σε μάθημα και δείτε την σαν μια περίοδο ανάπτυξης και μάθησης. Μπορούμε να χρησιμοποιήσετε την εμπειρία σας για να βοηθήσετε άλλες γυναίκες ή για να ενώσετε τη φωνή σας ενάντια στην προώθηση των υποκατάστατων μητρικού γάλακτος. Ότι συμπέρασμα κι αν βγάλετε από την εμπειρία σας, ας είναι θετικό. Ακόμα κι από την πιο δύσκολη εμπειρία υπάρχουν ευκαιρίες για θετικά αποτελέσματα.
Τέλος, η συμβουλή μου προς όλες τις γυναίκες, είναι να είστε ευγενικές και δίκαιες μεταξύ σας και με τον εαυτό σας. Αναρωτηθείτε τι σημαίνει επιτυχία, ποια είναι τα κριτήρια και ποιος είναι αυτός που την ορίζει. Και το πιο σημαντικό, μην χρησιμοποιείτε ποτέ τις λέξεις «θηλασμός» και «αποτυχία» στην ίδια πρόταση. Είμαι σίγουρη ότι δεν υπάρχει τέτοιος όρος…
[divider]
Η Βίκυ Φαρδογιάννη είναι πιστοποιημένη Σύμβουλος Θηλασμού IBCLC και εργάζεται στο χώρο του θηλασμού για περισσότερο από δέκα χρόνια.
Θα την βρείτε στο thilasmos.com
και στη Facebook σελίδα “Thilasmos – Θηλασμός“
Εγώ θήλασα αποκλειστικά τέσσερα παιδιά με τρομερη βοήθεια γιατί ο θηλασμός είναι κάτι τρομερά απαιτητικό. Και ποτέ δεν κατεκρινα το σκονογαλο και την καθε μανουλα που κάνει ότι καλύτερο μπορεί. Η κάθε μάνα κάνει ότι αντεχει και πολλές φορές το σκονογαλο είναι απαραίτητο για περιπτώσεις που δεν μπορώ να αναλύσω εδώ και δεν θα είναι του γνωστικού πεδίου των περισσοτερων ούτως ή αλλως, η ουσια ειναι πως οταν δεν υφισταται θηλασμος για οποιον λογο, το σκονογαλο εχει σώσει παιδιά που αλλιώς θα γινόταν τι; Στήθος ή θάνατος; Επίσης σαν νοσηλεύτρια, μάνα τεσσαρων παιδιών, παιδί πολύτεκνης οικογένειας, και θεία 11 ανηψιων από το σόι μου και το σόι του άντρα μου, πιστεψτε με αδικως τρελαινεστε, το μικρό είτε θηλάσει είτε όχι, βγαίνει εξισου έξυπνο, εξίσου υγιες, και το ίδιο αρρωσταινει. Δεν αλλάζει τίποτα απολύτως, το εγγυωμαι, δεν χρειαζονται υστεριες. Καλός ο θηλασμός αλλά παίζει κατάσταση και εκεί με τις... Επαγγελματιες συμβουλους που ερχονται με το...αζημιωτο να ...σωσουν την ταλαιπωρη μαμα λες και αν δεν θηλασει χαθηκαμε. Υπο αυτη την προυποθεση γιατι δεν μας προβληματιζει το σωμα μας που ειναι φορτωμενο με χημικα και πςρνανε στο γαλα; Τεραστιο θεμα που ο ΠΟΥ ποτέ δεν εθιξε. Γιατί; Το να ισχυριζονται κάποιες ότι είναι καλύτερες μάνες ή ότι το παιδί τους είναι καλύτερο γιατί θήλασε, είναι ρατσισμός και κακία που ρεζιλευει την μητρότητα. Οι φανατικοι που κρινουν την μητροτητα μονο σε διλλημα στηθους η μπιμπερο ας αποβαλλουν άλλου τα ψυχολογικά τους απωθημένα γιατι εχω δει πραγματικά φριχτες συμπεριφορές. Καμιά τυψη, ολες κάνουμε το καλύτερο. Η μητρότητα είναι πολύ περισσότερα από ένα στήθος. Είναι το τι άτομα θα βγάλουμε στην κοινωνία, και τι είμαστε εμείς.
Αααα ν'αγιάσει το στόμα σου!!! Θέλω να στείλω ένα μήνυμα σε όλες τις "φανατικές" του θηλασμού: αν είστε υπέρ του θηλασμού ΚΑΙ των άλλων γυναικών και όχι μόνο του δικού σας, πάψτε να επικρίνεται και να κατακρίνεται τις υπόλοιπες γυναίκες που για τους φ χ ψ λόγους δεν κατάφεραν να φτάσουν το στόχο τους!! Το ότι εσείς τα καταφέρατε, δεν υποδηλώνει τίποτα παραπάνω από το προφανές,ότι όλα σας πήγαν καλά και μπράβο σας που τα καταφέρατε. Με όλη αυτή την κριτική που ασκείτε κ τον ανταγωνισμό, το μόνο που καταφέρνετε είναι να φορτώνετε άλλο ένα αχρείαστο άγχος στις μανούλες που παλεύουν πολύ για να δώσουν το καλύτερο στο μωράκι τους! Εσείς ξέρετε καλύτερα πόσο σημαντικός παράγοντας είναι το στρες στη μείωση του γάλακτος!!! Πάτε δηλαδή και σεις σαν τις έξυπνες από πάνω και τις φορτώνετε με τύψεις τύπου "δεν το ήθελες πολύ","άφησες το περιβάλλον σου να σε επηρρεάσει","δεν θα χεις το δέσιμο με το παιδί σου που προσφέρει ο θηλασμός" ::: Ε,με συγχωρείτε,αλλά αυτό είναι κακία! Και μακάρι να ήταν μια και δυο αυτές οι έξυπνες θηλάζουσες. Τί να πω... Λίγος σεβασμός, λίγη ανθρωπιά...
Λοιπόν να θέσω ένα ερώτημα: Ας υποθέσουμε ότι μια γυναίκα που είναι απόλυτα υγιής και αυτή και το μωρό της, έχει ξεκινήσει το θηλασμό από τις πρώτες ώρες μετά τη γέννα και όλα πηγαίνουν καλά. Περνούν οι μέρες, βγαίνει από το μαιευτήριο, επιστρέφει σπίτι και εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Το μωρό θέλει συνεχώς να είναι στο στήθος και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η μητέρα να νομίζει ότι δεν του αρκεί το γάλα της και άρα ότι δεν έχει αρκετό γάλα το στήθος της. Σε συνδυασμό με το ότι δεν κοιμάται καθόλου, με το ότι πονούν πολύ οι θηλές της (πιθανόν να έχουν πληγή και να αιμορραγούν ελαφρώς) αρχίζει να πιέζεται και να αγχώνεται. Δίνει συμπλήρωμα σε κάθε γεύμα. Το βράδυ δίνει μόνο συμπλήρωμα. Αφού δίνει συμπλήρωμα, δεν δίνει ευκαιρία στο στήθος να αυξήσει την παραγωγή. Περνούν οι μέρες και το μητρικό γάλα μειώνεται ενώ οι ποσότητες από το συμπλήρωμα αναγκαστικά αυξάνονται. Η μητέρα είναι πλέον πεπεισμένη ότι ήταν άτυχη επειδή δεν είχε γάλα και δεν κατάφερε να θηλάσει. Μοιραία σταματάει τον θηλασμό στις 15 μέρες από τη στιγμή που τον ξεκίνησε. Αυτό πως το λες?
Έλλειψη ενημέρωσης